Jump to content

Wp/nod/ᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦ

From Wikimedia Incubator
< Wp | nod
Wp > nod > ᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦ
Content deleted Content added
RichardW57 (talk | contribs)
ᨧᩢ​ᨸᩮ᩠ᨶ Wp/nod/ᨲ᩠ᩅᩫᨾᩮᩬᩥᨦ
(No difference)

Revision as of 16:08, 13 May 2018

Template:For {{en:Infobox Writing system |name=Tai Tham |time = c. 1300–present |languages=Northern Thai, Tai Lü, Khün, Blang |fam1=Proto-Sinaitic alphabet |fam2=Phoenician alphabet |fam3=Aramaic alphabet |fam4=Brāhmī |fam5=Pallava |fam6=Mon |children=New Tai Lue |type=Abugida |unicode=U+1A20–U+1AAF |iso15924=Lana |sample=Tai Tham script sample.png |imagesize = 150px }}

Template:Infobox Writing system

The Tai Tham script, Lanna script (Template:Lang-th) or Tua Mueang (Template:Lang-nod, Template:IPA-nod Template:Audio, Template:Lang-khb, Tham, "scripture"), is used for three living languages: Northern Thai (that is, Kham Mueang), Tai Lü and Khün. In addition, the Lanna script is used for Lao Tham (or old Lao) and other dialect variants in Buddhist palm leaves and notebooks. The script is also known as Tham or Yuan script.

The Northern Thai language is a close relative of Thai and member of the Chiang Saeng language family. It is spoken by nearly 6,000,000 people in Northern Thailand and several thousand in Laos of whom few are literate in Lanna script. The script is still read by older monks. Northern Thai has six linguistic tones and Thai only five, making transcription into the Thai alphabet problematic. There is some resurgent interest in the script among younger people, but an added complication is that the modern spoken form, called Kammuang, differs in pronunciation from the older form.[1] There are 670,000 speakers of Tai Lü of whom those born before 1950 are literate in Tham, also known as Old Tai Lue.Template:Citation needed The script has also continued to be taught in the monasteries. The New Tai Lue script is derived from Tham. There are 120,000 speakers of Khün for which Lanna is the only script.

Name board outside a Buddhist temple in Chiang Mai written with Lanna characters: Wat Mokhamtuang (and street number 119 in Thai)

[[ไฟล์:Lanna cm2.jpg|thumb|250px|ป้ายชื่อวัดหม้อคำตวง ตำบลศรีภูมิ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ เขียนด้วยอักษรธรรมล้านนา
ถอดเป็นอักษรไทย: "วัดหฺมฺ้อฅำทฺวง์"
คำอ่าน: "วัดหม้อคำตวง"]] อักษรธรรมล้านนา หรือ ตัวเมือง (Template:Lang-nod อักขรธัมม์ล้านนา รฤ ตัวเมือง; Template:Lang-khb, ธรรม, "คัมภีร์") หรือ อักษรยวน ภาษาไทยกลางในอดีตเรียกว่า ไทยเฉียง[2] เป็นอักษรที่ใช้ในสามภาษา ได้แก่ ภาษาไทยถิ่นเหนือ, ภาษาไทลื้อและภาษาเขิน นอกเหนือจากนี้ อักษรล้านนายังใช้กับลาวธรรม (หรือลาวเก่า) และภาษาถิ่นอื่นในคัมภีร์ใบลานพุทธและสมุดบันทึก อักษรนี้ยังเรียก อักษรธรรมหรืออักษรยวน

ภาษาไทยถิ่นเหนือเป็นภาษาใกล้ชิดกับภาษาไทยและเป็นสมาชิกของตระกูลภาษาเชียงแสน มีผู้พูดเกือบ 6,000,000 คนในภาคเหนือของประเทศไทย และหลายพันคนในประเทศลาว ซึ่งมีจำนวนน้อยที่รู้อักษรล้านนา อักษรนี้ยังใช้อยู่ในพระสงฆ์อายุมาก ภาษาไทยถิ่นเหนือมีหกวรรณยุกต์ ขณะที่ภาษาไทยมีห้าวรรณยุกต์ ทำให้การถอดเสียงเป็นอักษรไทยมีปัญหา มีความสนใจในอักษรล้านนาขึ้นมาอีกบ้างในหมู่คนหนุ่มสาว แต่ความยุ่งยากเพิ่มขึ้น คือ แบบภาษาพูดสมัยใหม่ ที่เรียก คำเมือง ออกเสียงต่างจากแบบเก่า[1]

Consonants

Consonants are divided into two groups: main consonants (พยัญชนะหลัก) and added consonants (พยัญชนะเติม). There are 33 main consonants, and there are 15 added consonants. The main consonants are those from Pali. The main consonant group is further divided into two groups: categorized (พยัญชนะวัคค์, vagga) and uncategorized consonants (พยัญชนะอวัคค์, avagga). There are 25 categorized consonants, and there are 8 uncategorized consonants. The added consonant group consists of consonants that have been added to write Tai sounds that do not occur in Pali.

Categorized
Obstruents Nasals
main added main added main added main


/k/
hiɡh

khǎ
/x/
hiɡh

khǎ
/x/
hiɡh

ka᷇
/k/
low

kha᷇
/x/
low

kha᷇
/x/
low

nga᷇
/ŋ/
low

chǎ
/t͡ɕ/
hiɡh


/s/
hiɡh

cha᷇
/t͡ɕ/
low

sa᷇
/s/
low
,
sa᷇
/s/
low

nya᷇
/ɲ/
low

la tǎ
/t/
hiɡh
,
la thǎ
/tʰ/
hiɡh

da᷇
/d/
mid

la tha᷇
/tʰ/
low

la na᷇
/n/
low


/t/
hiɡh

thǎ
/tʰ/
hiɡh

ta᷇
/t/
low

tha᷇
/tʰ/
low

na᷇
/n/
low


/b/
mid


/p/
hiɡh

phǎ
/pʰ/
hiɡh


/f/
hiɡh

pa᷇
/p/
low

fa᷇
/f/
low

pha᷇
/pʰ/
low

ma᷇
/m/
low
Uncategorized

nya᷇
/ɲ/
low


/j/
mid

ha᷇
/h/
low

la᷇
/l/
low

wa᷇
/w/
low


/s/
hiɡh


/s/
hiɡh


/s/
hiɡh


/h/
hiɡh

la᷇
/l/
low
,
ǎ
/ʔ/
mid

ha᷇
/h/
low
,
lāe
/lɛ̄ː/


/nāː/

sǒr sǒnɡ ho᷇nɡ
/sɔ̌ː sɔ̌ːŋ hɔ᷇ːŋ/

nya᷇ nya᷇
/ɲa᷇ʔ ɲa᷇ʔ/

ra rōnɡ
/la᷇.hōːŋ/

lu᷇e
/lɯ᷇ʔ/

lūe
/lɯ̄ː/

พยัญชนะ

อักษรธรรมล้านนาจัดตามกลุ่มพยัญชนะวรรคตามพยัญชนะภาษาบาลี แบ่งออกเป็น 5 วรรค วรรคละ 5 ตัว เรียกว่า“พยัญชนะวรรค”หรือ“พยัญชนะในวรรค”อีก 8 ตัวไม่จัดอยู่ในวรรคเรียกว่า“พยัญชนะอวรรค”หรือ“พยัญชนะนอกวรรค”หรือ“พยัญชนะเศษวรรค”ส่วนการอ่านออกเสียงเรียกพยัญชนะทั้งหมดนั้น จะเรียกว่า“ตั๋ว”เช่น ตั๋ว กะ/ก/ ตั๋ว ขะ/ข/ ตั๋ว จะ/จ/ เป็นต้น

พยัญชนะปกติ

อักษรไทยที่ปรากฏเป็นการถ่ายอักษรเท่านั้น เสียงจริงของอักษรแสดงไว้ในสัทอักษรสากล ซึ่งอาจจะออกเสียงต่างไปจากอักษรไทย

วัคค์ (วรรค)
ประเภท อนาสิก นาสิก
หมวด หลัก เติม หลัก เติม หลัก เติม หลัก
ก วัคค์ รูป 20px 20px 20px 20px 20px 20px 20px
ชื่อ ก๋ะ ข๋ะ ข๋ะ (ฃ๋ะ) ก๊ะ คะ (ฅะ) คะ (ฆะ) งะ
ถอดอักษร
สัทอักษร /káʔ/ /xáʔ/ /xáʔ/ /ka᷇ʔ/ /xa᷇ʔ/ /xa᷇ʔ/ /ŋa᷇ʔ/
อักษร สูง สูง ต่ำ
จ วัคค์ รูป 20px 20px 20px 20px 20px,20px 20px
ชื่อ จ๋ะ ส๋ะ (ฉ๋ะ) จ๊ะ ซะ ซะ (ฌะ) ญะ
ถอดอักษร
สัทอักษร /t͡ɕáʔ/ /sáʔ/ /t͡ɕa᷇ʔ/ /sa᷇ʔ/ /sa᷇ʔ/ /ɲa᷇ʔ/
อักษร สูง สูง ต่ำ
ฏ วัคค์ รูป 20px 20px,20px 20px 20px 20px
ชื่อ หละต๋ะ (หละฏ๋ะ) หละถ๋ะ (หละฐ๋ะ) ด๋ะ หละทะ (หละฒะ) หละนะ (หละณะ)
ถอดอักษร ฑ,ฎ,ด
สัทอักษร /lə.táʔ/ /lə.tʰáʔ/ /dáʔ/ /lə.tʰa᷇ʔ/ /lə.na᷇ʔ/
อักษร สูง สูง กลาง ต่ำ
ต วัคค์ รูป 20px 20px 20px 20px 20px
ชื่อ ต๋ะ ถ๋ะ ต๊ะ ทะ (ธะ) นะ
ถอดอักษร
สัทอักษร /táʔ/ /tʰáʔ/ /ta᷇ʔ/ /tʰa᷇ʔ/ /na᷇ʔ/
อักษร สูง สูง ต่ำ ต่ำ
ป วัคค์ รูป 20px 20px 20px 20px 20px

20px 20px 20px
ชื่อ บ๋ะ ป๋ะ ผ๋ะ ฝ๋ะ ป๊ะ ฟะ พะ (ภะ) มะ
ถอดอักษร
สัทอักษร /báʔ/ /páʔ/ /pʰáʔ/ /fáʔ/ /pa᷇ʔ/ /fa᷇ʔ/ /pʰa᷇ʔ/ /ma᷇ʔ/
อักษร กลาง สูง ต่ำ
อวัคค์ (เศษวรรค)
หมวด หลัก เติม หลัก เติม หลัก เติม หลัก
อวัคค์ รูป 20px ᨿ 20px 20px 20px 20px
ชื่อ ญะ (ย) อย๋ะ ละ, ฮะ (ระ) ละ วะ
ถอดอักษร อย
สัทอักษร /ɲa᷇ʔ/ /jáʔ/ /ra᷇ʔ/,/la᷇ʔ/,/ha᷇ʔ/ /la᷇ʔ/ /wa᷇ʔ/
อักษร ต่ำ กลาง ต่ำ ต่ำ ต่ำ
รูป 20px 20px 20px
ชื่อ ส๋ะ (ศ๋ะ) ส๋ะ (ษ๋ะ) ส๋ะ
ถอดอักษร
สัทอักษร /sáʔ/ /sáʔ/ /sáʔ/
อักษร สูง สูง สูง
รูป 20px 20px 20px,20px 20px
ชื่อ ห๋ะ ละ (ฬะ) อ๋ะ ฮะ
ถอดอักษร
สัทอักษร /háʔ/ /la᷇ʔ/ /ʔáʔ/ /ha᷇ʔ/
อักษร สูง ต่ำ กลาง ต่ำ

พยัญชนะซ้อน(พยัญชนะหาง)

พยัญชนะซ้อน (ตัวซ้อน) เป็นพยัญชนะที่ใส่ไว้ใต้พยัญชนะตัวอื่นเพื่อทำหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งดังนี้ คือ 1. เพื่อห้ามไม่ให้พยัญชนะที่ไปซ้อน (ตัวข่ม) ออกเสียงสระอะ หรือ 2. เพื่อทำหน้าที่เป็นตัวสะกด ซึ่งพยัญชนะที่ล้านนารับมาจากภาษาอื่นตั้งแต่แรกจะมีรูปพยัญชนะซ้อนทุกตัว ยกเว้น 15px กับ 15px เท่านั้นที่ไม่มี พยัญชนะที่มีรูปพยัญชนะซ้อนมีดังต่อไปนี้

400px

พยัญชนะนอกเหนือจากนี้ ซึ่งได้แก่ 150px เป็นพยัญชนะที่ล้านนาประดิษฐ์ขึ้นมาเอง ดังนั้นจึงไม่มีรูปพยัญชนะซ้อน แต่อย่างไรก็ตามเพื่อให้สามารถเขียนคำที่มาจากภาษาต่างประเทศได้ใกล้เคียงกับภาษาเดิมมากที่สุด จึงสมควรมีการประดิษฐ์รูปพยัญชนะซ้อนของ 15px 15px และ 15px ขึ้นมาเพิ่มเติม

พยัญชนะพิเศษ(เฉพาะ)

รูป 20px 25px

20px 25px 20px 20px 20px
ชื่อ อิ๋ แบบบาลี อี แบบบาลี อุ๋ แบบบาลี อู แบบบาลี เอ แบบบาลี ลึ ลือ
ถอดอักษร อิ อี อุ อู เอ ฤ,ฤๅ (ฤๅ)
สัทอักษร /íʔ/ /īː/ /úʔ/ /ūː/ /ēː/ lɯ᷇ʔ /lɯ̄ː/
รูป 20px 30px 20pxᨶᩣ 30pxᨬ᩠ᨬ 30px 30px
ชื่อ แล แล แบบไทลื้อ นา ญะญะ ส สองห้อง ระโฮง
ถอดอักษร แล/และ นา ญฺญ สฺส ร (ควบกล้ำ)
สัทอักษร /lɛ̄ː/ /nāː/ /n.ɲ/ /t.s/, /s.s/, /sː/ /r/, /l/, /ʰ/

Vowels

Northern Thai language written in Tai Tham script in Chiang Mai, Thailand.

Vowels are written at various locations around their consonant, like Thai.[3] There are special letters for initial vowels, and many vowel combinations.

Pali vowels

Tai Tham - -
Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script,Template:Script, Template:Script
IPA /ʔáʔ/ /ʔāː/ /ʔíʔ/ /ʔīː/ /ʔúʔ/ /ʔūː/ /ʔēː/ /ʔōː/

สระ

สระจม

เป็นสระที่ไม่สามารถออกเสียงได้ด้วยตัวเอง ต้องนำไปผสมกับพยัญชนะก่อนจึงจะสามารถออกเสียงได้เลย ไฟล์:lannachart2.jpg

สระลอย

ไฟล์:lannachart3.jpg

เป็นสระที่มาจากภาษาบาลี สามารถออกเสียงได้ด้วยตัวเองไม่จำเป็นต้องนำไปผสมกับพยัญชนะก่อน แต่บางครั้งก็มีการนำไปผสมกับพยัญชนะหรือสระแท้ เช่น คำว่า "เอา" สามารถเขียนได้โดยเขียนสระจากภาษาบาลี 'อู' ตามด้วย สระแท้ 'า' คือ ᩐᩣ ไฟล์:lanna_aau.jpg

Tonal markers


mai yo
/máj.jɔ́ʔ/

mai kho chang
/máj.xɔ̌ː.t͡ɕáːŋ/

วรรณยุกต์

เนื่องจากล้านนาได้นำเอาระบบอักขรวิธีของมอญมาใช้โดยแทบจะไม่มีการปรับเปลี่ยนเลย และภาษามอญเองก็เป็นภาษาที่ไม่มีวรรณยุกต์ ดังนั้นในอดีตจึงไม่ปรากฏว่ามีการใช้เครื่องหมายวรรณยุกต์ในการเขียนอักษรธรรมล้านนาเลย (เคยมีการถกเถียงกันเรื่องชื่อของล้านนาว่าจริงๆแล้วชื่อ "ล้านนา" หรือ "ลานนา" กันแน่ แต่ในที่สุดก็ได้ข้อสรุปว่า "ล้านนา") จนกระทั่งในระยะหลังเมื่ออิทธิพลของสยามแผ่เข้าไปในล้านนาจึงปรากฏการใช้รูปวรรณยุกต์ในการเขียนอักษรธรรมล้านนา

รูป 20px 40px
ชื่อ ไม้เยาะ ไม้ขอจ๊าง
ถอดอักษรชื่อ ไม้เหยาะ ไม้ขอช้าง
ถอดอักษรรูป
สัทอักษร /máj.jɔ́ʔ/ /máj.xɔ̌ː.t͡ɕáːŋ/

ภาษาไทยถิ่นเหนือสามารถผันได้ 6 เสียง (จริงๆแล้วมีทั้งหมด 7 หรือ 8 เสียง แต่ในแต่ละท้องถิ่นจะใช้เพียง 6 เสียงเท่านั้น) การผันจะใช้การจับคู่กันระหว่างอักษรสูงกับอักษรต่ำจึงทำให้ต้องใช้วรรณยุกต์เพียง 2 รูปเท่านั้น คือ เอก กับ โท (เทียบภาษาไทยกลาง) เช่น
ไฟล์:lannachart4.jpg

การที่มีรูปวรรณยุกต์เพียง 2 รูปนี้ทำให้เกิดปัญหากับอักษรกลาง คือ ไม่สามารถแทนเสียงได้ครบทั้ง 6 เสียง ดังนั้นจึงอาจอนุโลมให้แต่ละรูปศัพท์แทนการออกเสียงได้ 2 เสียง

เสียงวรรณยุกต์สำเนียงเชียงใหม่มี 6 เสียง คือ เสียงจัตวา, เสียงเอก, เสียงโทพิเศษ, เสียงสามัญ, เสียงโท, และเสียงตรี[4]

เสียงวรรณยุกต์ ตัวอย่าง การถอดรหัสเสียง การออกเสียง ความหมายในภาษาไทย
เสียงจัตวา ขา Template:IPA Template:IPA ขา
เสียงเอก ข่า Template:IPA Template:IPA ข่า
เสียงโทพิเศษ ข้า Template:IPA Template:IPA ฆ่า
เสียงสามัญ คา Template:IPA Template:IPA หญ้าคา
เสียงโท ไฮ่ Template:IPA Template:IPA ไร่
เสียงตรี ฟ้า Template:IPA Template:IPA ฟ้า

การแสดงเสียงวรรณยุกต์

การแสดงเสียงวรรณยุกต์ของคำเมืองสำเนียงเชียงใหม่

เสียงวรรณยุกต์ คำเป็น สระยาว คำเป็น สระยาว ไม้เอก คำเป็น สระยาว ไม้โท คำตาย สระสั้น คำตาย สระยาว
อักษรสูง เสียงจัตวา เสียงเอก เสียงโทพิเศษ เสียงจัตวา เสียงเอก
อักษรกลาง เสียงสามัญ เสียงเอก เสียงโทพิเศษ เสียงจัตวา เสียงเอก
อักษรต่ำ เสียงสามัญ เสียงโท เสียงตรี เสียงตรี เสียงโท

Tai Tham and Other Scripts

Categorized letters

Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script - -
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script -
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script -
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA
Template:IPA[5]
Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script ฑ,ด ,ດ Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script -
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script -
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script -
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script

Uncategorized letters

Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA
Template:IPA[5]
Template:Script Template:Script ย ต่ำ Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script - ย กลาง, อย
Template:IPA
Template:IPA
Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script - - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script - - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Tai Tham New Tai Lue Thai Lao Burmese Khmer
IPA Alphabet Subs.
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script - Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Template:IPA Template:Script - -

Numerals

Arabic numerals 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Hora digits Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Tham digits Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Thai numerals
Lao numerals
Burmese numerals Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script
Khmer numerals Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script Template:Script

Sanskrit and Pali

Template:Brahmic The Tai Tham script (like all Indic scripts) uses a number of modifications to write Pali and related languages (in particular, Sanskrit). When writing Pali, only 33 consonants and 12 vowels are used.

Categorised (วัคค์ Template:Script Template:IAST)

class unaspirated
unvoiced
สิถิลอโฆษะ
aspirated
ธนิตอโฆษะ
unaspirated
voiced
สิถิลโฆษะ
aspirated
voiced
ธนิตโฆษะ
nasal
นาสิก
velar Template:IAST khá Template:IAST ka᷇ Template:IAST kha᷇ Template:IAST nga᷇ Template:IAST
palatal Template:IAST Template:IAST ca᷇ Template:IAST sa᷇ Template:IAST nya᷇ Template:IAST
retroflex Template:IAST thá Template:IAST da᷇ Template:IAST tha᷇ Template:IAST na᷇ Template:IAST
dental Template:IAST thá Template:IAST ta᷇ Template:IAST tha᷇ Template:IAST na᷇ Template:IAST
labial Template:IAST phá Template:IAST pa᷇ Template:IAST pha᷇ Template:IAST ma᷇ Template:IAST
tone class H L

Uncategorised (อวัคค์ Template:Script Template:IAST)

glottal palatal retroflex dental labial tonal class
nya᷇ Template:IAST ha᷇ Template:IAST la᷇ Template:IAST wa᷇ Template:IAST L
Template:IAST Template:IAST Template:IAST H
Template:IAST

อักษรธรรมล้านนาในคอมพิวเตอร์

อักษรธรรมล้านนาได้รับการบรรจุลงในยูนิโคดตั้งแต่รุ่น 5.2 ดังนั้นเราจึงสามารถใช้อักษรธรรมล้านนาในคอมพิวเตอร์ได้โดยที่ไม่ต้องอาศัยช่วงรหัสของอักษรอื่นดังเช่นที่เคยทำกันในอดีตอีกต่อไป ระบบปฏิบัติการที่รองรับยูนิโคดอักษรธรรมล้านนาในตอนนี้ ได้แก่ Ubuntu 11.04 โดยอาศัยฟอนต์แบบโอเพ็นไทป์ (OpenType) ส่วนระบบปฏิบัติการ Windows นั้นยังไม่รองรับยูนิโคดอักษรธรรมล้านนา อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่า Windows จะยังไม่รองรับยูนิโคดอักษรธรรมล้านนาแต่เราก็สามารถใช้ยูนิโคดอักษรธรรมล้านนาในเว็บเบราว์เซอร์ได้โดยใช้เว็บเบราว์เซอร์ Mozilla Firefox รุ่น 4.0 ขึ้นไป (อาศัยฟอนต์แบบโอเพ็นไทป์) นอกจากนี้แล้วยังสามารถใช้ยูนิโคดอักษรธรรมล้านนาในโปรแกรมสำนักงานได้โดยใช้โปรแกรม OpenOffice รุ่น 3.2 ขึ้นไป (อาศัยฟอนต์ที่มีตาราง Graphite) Template:ผังยูนิโคด ไทธรรม

Unicode

Tai Tham script was added to the Unicode Standard in October, 2009 with the release of version 5.2.

Block

Template:Main

The Unicode block for Tai Tham is U+1A20–U+1AAF:

Template:Unicode chart Tai Tham

Fonts

There are currently a few fonts that support this range. Thai people are used to typing the Thai script by placing a front vowel before a consonant; this might cause incorrect input method for Tai Tham script because the consonant must be always typed before the associated vowel, regardless of the relative written position of the vowel, similar to typing the Khmer, Myanmar or Tamil script.

  • A Tai Tham KH New – 244 characters in version 1.000 September 15, 2016
    • Ranges: Basic Latin (100); Tai Tham (144)
    • OpenType layout tables: Default
    • Family: Sans-serif
    • Styles: Regular
    • Availability: Free download[6]
  • A Tai Tham KH – 239 characters in version 2.000 February 27, 2016
    • Ranges: Basic Latin (95); Tai Tham (144)
    • OpenType layout tables: Default
    • Family: Sans-serif
    • Styles: Regular
    • Availability: Free download[6]
  • Tai Tham LN – 244 characters in version 1.000 November 15, 2014
    • Ranges: Basic Latin (100); Tai Tham (144)
    • OpenType layout tables: Default
    • Family: Sans-serif
    • Styles: Regular
    • Availability: Free download[6]

(The following links are from Alan Wood’s Unicode Resources,[7] which is no longer being maintained.[8])

  • Chiangsaen Alif – 318 characters (376 glyphs) in version 1.00 February 24, 2010, initial release
    • Ranges:   Basic Latin (96); Tai Tham (127); Geometric Shapes (1)
    • OpenType layout tables:   Latin
    • Family:   Sans-serif
    • Styles:   Regular
    • Availability:   Free download[9]
  • Lanna Alif – 318 characters (376 glyphs) in version 1.00 February 24, 2010, initial release
    • Ranges:   Basic Latin (96); Tai Tham (127); Geometric Shapes (1)
    • OpenType layout tables:   Latin
    • Family:   Sans-serif
    • Styles:   Regular
    • Availability:   Free download[9]
  • Lanna Unicode UI – 374 characters (487 glyphs) in version 0.40 July 14, 2010
    • Ranges:   Basic Latin (25); Latin-1 Supplement (5); Greek and Coptic (1); Tai Tham (127); Mathematical Operators (1); Geometric Shapes (1)
    • OpenType layout tables:   Latin
    • Family:   Sans-serif
    • Styles:   Regular
    • Availability:   Free download[10]
  • Alan Wood's Tai Tham test page[11]

References

  1. 1.0 1.1 Template:Cite book Cite error: Invalid <ref> tag; name "Natnapang" defined multiple times with different content
  2. จิตร ภูมิศักดิ์. ความเป็นมาของคำสยาม, ไทย ลาว และขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:ชนนิยม. 2556, หน้า 139
  3. see examples of syllabic vowels in Ian James' rendition of Lanna, New Lanna at SkyKnowledge.com
  4. Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. William J. Gedney's Tai Dialect Studies: Glossaries, Texts, and Translations. Ann Arbor, MI: Center for South and Southeast Asian Studies, The University of Michigan, 1997. Print.
  5. 5.0 5.1 In Tai Lue
  6. 6.0 6.1 6.2 Template:Cite web
  7. Template:Cite web
  8. Template:Cite web
  9. 9.0 9.1 Template:Cite web
  10. Template:Cite web
  11. Template:Cite web

อ้างอิง

Template:รายการอ้างอิง

Further reading

Template:Commons category

  • ISO/IEC 10646:2003/Amd.5:2008 Universal Multiple-Octet Coded Character Set (UCS) -- Amendment 5: AMENDMENT 5: Tai Tham, Tai Viet, Avestan, Egyptian Hieroglyphs, CJK Unified Ideographs Extension C, and other characters

แหล่งข้อมูลอื่น


Template:Writing systems Template:List of writing systems




Template:อักษรพราหมี Template:มรดกภูมิปัญญาชาติ/ภาษา ลานนา หมวดหมู่:อักษรในตระกูลอักษรพราหมี หมวดหมู่:อาณาจักรล้านนา


ᩃᩰᨠᩰ᩶​ᨡᩬᨦᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨣᩬᨱᨪᩬᩴᩁ᩺ᨴ᩠ᨿᨾ

ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: Unicode) ᨯᩱ᩶ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶ​ᩋᩫ᩠ᨲᩈᩣᩉᨠᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᨴᩦ᩵​ᨩ᩠ᩅ᩠᩵ᨿᩉᩨ᩶ᨤᩬᨾᨻᩥ᩠ᩅᨴᩮᩬᩥᩁ᩺ᩈᨯᩯ᩠ᨦ​ᨹᩫ᩠ᩃ​ᩓ​ᨧᩢ᩠ᨯ​ᨠᩣ᩠ᩁᨡᩬᩴ᩶​ᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨾ​ᨵᩢᨾ᩠ᨾᨯᩣᨴᩦ᩵​ᨩᩲ᩶​ᨶᩱᩁᨷ᩠ᨿᨷ ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨡ᩠ᨿᩁᨡᩬᨦᨽᩣᩈᩣᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ​ᩉ᩠ᨿᩲ᩵​ᨶᩲ​ᩃᩰᩫ᩠ᨠ​ᨯᩰᩫ᩠ᨿ​ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ​ᨯ᩠ᨿᩅ​ᨠᩢ᩠ᨶ ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨷᩕᨠᩬᨷ​ᨴ᩠ᩅ᩠ᨿ​ᩁᩣ᩠ᨷ​ᨠᩣ᩠ᩁᩋᨠ᩠ᨡᩁᨴᩦ᩵​ᩈᨯᩯ᩠ᨦ​ᨹᩫ᩠ᩃ​ᨯᩱ᩶​ᨾᩣ᩠ᨠ​ᨠ᩠ᩅ᩵ᩣ 100,000 ᨲ᩠ᩅᩫ ᨻᩢᨯ᩠ᨰᨶᩣ​ᨲᩬᩴ᩵​ᨿᩬᨯ​ᨾᩣ​ᨧᩣ᩠ᨠ​ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶᩉ᩠ᨾᩪ᩵​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩈᩣᨠᩃ (Universal Character Set: UCS) ᩓ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨲᩦ​ᨻᩥᨾᩛ᩺​ᩃᩫ᩠ᨦ​ᨶᩲ​ᩉ᩠ᨶᩢᨦᩈᩨ The Unicode Standard ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨹᩯ᩠ᨶ​ᨹᩢ᩠ᨦ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᨻᩮᩬᩥ᩵ᩋ​ᨩᩲ᩶​ᨸᩮ᩠ᨶ​ᩁᩣ᩠ᨿ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩋ᩶ᩣ᩠ᨦᩋᩥ᩠ᨦ ᨶᩬᨠ​ᨧᩣ᩠ᨠ​ᨶᩢ᩠᩶ᨶ​ᨿᩢ᩠ᨦ​ᨾᩦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩋᨵᩥᨷᩤ᩠ᨿ​ᩅᩥᨵᩦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨴᩦ᩵​ᨩᩲ᩶​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩓ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨶᩣᩴ​ᩈ᩠ᨶ᩻ᩮᩬᩥ​ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶ​ᨡᩬᨦᨠᩣ᩠ᩁ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁᩋᩦ᩠ᨠ​ᨧᩣᩴᨶ᩠ᩅᩁ​ᨶᩧ᩠᩵ᨦ​ ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩁ᩠ᨿᨦ​ᩃᩣᩴ​ᨯᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ ​ᨠᩫ᩠ᨯ​ᨠᩮᨱ᩠ᨯ᩺​ᨡᩬᨦ​ᨠᩣ᩠ᨶ​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᩓ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨿᩯ᩠ᨠ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᨻᩱ​ᨳᩧ᩠ᨦ​ᩃᩣᩴ​ᨯᩢ᩠ᨷ​​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩈᨯᩯ᩠ᨦ​ᨹᩫ᩠ᩃ​ᨡᩬᨦ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩈᩬᨦ​ᨴᩥ᩠ᩈ (ᨩᩮ᩠᩵ᨶᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩋᩣᩉᩕᩢ᩠ᨷᩁᩂᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩌᩦᨷᩁᩪᨴᩦ᩵​ᨡ᩠ᨿᩁ​ᨧᩣ᩠ᨠ​ᨡ᩠ᩅᩣ​ᨻᩱ​ᨪ᩶ᩣ᩠ᨿ)[1]

ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨣᩬᨱᨪᩬᩴᩁ᩺ᨴ᩠ᨿᨾ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: Unicode Consortium) ᨸᩮ᩠ᨶ​ᩋᩫᨦ᩠ᨣ᩺​ᨠᩬᩁ​ᨷ᩵​ᩈ᩠ᩅᩯᨦ​ᩉᩣ​ᨹᩫ᩠ᩃ​ᨠᩣᩴᩁᩱ ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨹᩪ᩶​ᩁᩢ᩠ᨷ​ᨹᩥ᩠ᨯ​ᨪᩬᨷ​ᨶᩲ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨻᩢᨯ᩠ᨰᨶᩣ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨾ​ᩈᩣᩴᩁᩮᩢ᩠ᨧ​ᨡᩬᨦ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨯᩱ᩶​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩉᩖᩣ᩠ᨿ​ᨩᨶᩥ᩠ᨯ​ᩉᩨ᩶​ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨶᩧ᩠᩵ᨦ​ᨯ᩠ᨿᩅ ᨶᩣᩴ​ᨻᩱ​ᩈᩪ᩵​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨩᩲ᩶​ᨦᩣ᩠ᨶ​ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ​ᨡ᩠ᩅᩣ᩠ᨦ​ᩓ​ᨾᩦ​ᩍᨴ᩠ᨵᩥᨻᩫ᩠ᩃ​ᨲᩬᩴ᩵​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨸᩖᩯ​ᨽᩣᩈᩣ​ᨡᩬᨦᨪᩬᨼ᩠ᨲ᩺ᩅᩯᩁ᩺​ᨤᩬᨾᨻᩥ᩠ᩅᨴᩮᩬᩥᩁ᩺ ᩋᩢ᩠᩶ᨶ​ᨯᩱ᩶​​ᨸᩕᩰᨠᩕᩯ᩠ᨾ​[ᨣᩤᩴ​ᨾᩮᩬᩥᨦ​ᨠᩬᩴ᩵ ]ᨧᩢ᩠ᨠ​ᩈᩣᨾᨲ᩠ᨳ​ᨩᩲ᩶​ᨯᩱ᩶​ᩉᩖᩣ᩠ᨿ​ᨽᩣᩈᩣ ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶ​ᨶᩦ᩶​ᨾᩦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨶᩣᩴ​ᨻᩱ​ᨩᩲ᩶​ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨴᩮ᩠ᨣᨶᩰᩃᩰᨿᩦ​ᩉᩖᩢᨠ​ᩉᩖᩣ᩠ᨿ​ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ ᩋᩣᨴᩥ XML ᨽᩣᩈᩣ​ᨩᩅᩤ ᨯᩬᩢᨲ​ᨶᩮᩢ᩠ᨲ​ᨼᩕᩮ᩠ᨾᩅᩮᩥᩁ᩠᩺ᨠᩁᨷ᩠ᨿᨷ​ᨷᨭᩥᨷᨲ᩠ᨲᩥ​ᨠᩣ᩠ᩁᩈ᩠ᨾ᩻ᩢ᩠ᨿ​ᩉ᩠ᨾᩲ᩵

ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᩈᩣᨾᨲ᩠ᨳ​ᨶᩣᩴ​ᨻᩱ​ᨩᩲ᩶​ᨦᩣ᩠ᨶ​ᨯᩱ᩶​ᨴ᩠ᩅ᩠ᨿ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨷᩯ᩠ᨷ​ᨲ᩵ᩣ᩠ᨦᪧ ​​ᩁᩉᩢ᩠ᩈᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩦ᩵​ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨴᩦ᩵​ᩁᩪ᩶ᨧᩢ᩠ᨠ​​ᨴᩣ᩠ᨠ​ᨴᩦ᩵​ᩈᩩᨯ​ᨯᩱ᩶ UTF-8 (ᨩᩲ᩶ 1 ᨷᩱᨲ᩺​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩩᨠ​ᨲ᩠ᩅᩫ​ᨶᩲ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈᩋᩯ᩠ᩈᨠᩦᩓ​ᨾᩦ᩵​ᨣ᩵ᩤ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶ​ᩋᩯ᩠ᩈᨠᩦ ᩁᩂ​ᨾᩣ᩠ᨠ​ᨠ᩠ᩅ᩵ᩣ​ᨶᩢ᩠᩶ᨶ​ᨧᩫ᩠ᨶ​ᨳᩧ᩠ᨦ​ 4 ᨷᩱᨲ᩺​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨷᩯ᩠ᨷ​ᩋᩨ᩠᩵ᨶ) UCS-2 ᨪᩧ᩠᩵ᨦ​ᨷᨧ᩠ᨧᩩᨷᨶ᩠ᨶ​ᩃᩮᩥ᩠ᨠ​ᨩᩲ᩶​ᩓ᩠᩶ᩅ (ᨩᩲ᩶ 2 ᨷᩱᨲ᩺​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩩᨠ​ᨲ᩠ᩅᩫ​ ᨲᩯ᩵​ᨷ᩵​ᨣᩕᩬᨷ​ᨣᩃᩩᨾ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩘ᩠ᩃᩣ᩠ᨿ​ᨶᩱ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ) ᩓ UTF-16 (ᨸᩮ᩠ᨶ​ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ​ᨡ᩠ᨿ᩻ᩣ᩠ᨿ UCS-2 ᨯᩰᩫ᩠ᨿ​ᨩᩲ᩶ 4 ᨷᩱᨲ᩺​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷ​ᨴᩯ᩠ᨶ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩦ᩵​ᨡᩣ᩠ᨯ​ᨻᩱ​ᨡᩬᨦ UCS-2)

ᩁᩩ᩵ᩁ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ

ᩁᩩ᩵ᩁ ᩅᩢ᩠ᨶᨴᩦ᩵ ᩉ᩠ᨶᩢᨦᩈᩨ ᨣᩤᩴ​ᩈᩬᨯ​ᨣᩖᩬ᩶ᨦ​ᨠᩢ᩠ᨷ
ᩉ᩠ᨾᩪ᩵​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩈᩣᨠᩃ
(ISO/IEC 10646)
ᩉ᩠ᨾᩪ᩵​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ ᩋᨠ᩠ᨡᩁ
ᨧᩣᩴᨶ᩠ᩅᩁ ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨴᩦ᩵​ᩈᩣᩴᨣᩢ᩠ᨬ
1.0.0 ᨲᩩᩃᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2534 ISBN 0-201-56788-1 (Vol.1) 24 7,161 ᨻᩬ᩵ᨦ​ᨲᩫ᩠᩶ᨶ​ᨴ᩠ᩅ᩠ᨿ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩉᩖᩮᩢ᩵ᩣ​ᨶᩦ᩶: ᩋᩣᩉᩕᩢ᩠ᨷ, ᩋᩣᩁ᩺ᨾᩦᨶ᩠ᨿᩮ, ᨷᩮ᩠ᨦᨣᩣ᩠ᩃ, ᨻᩬᩴᨽᩬᩴᨾᩬᩴᨼᩬᩴ, ᨪᩦᩁᩥ᩠ᩃᩃᩥ᩠ᨠ, ᨴᩮᩅᨶᩣᨣᩕᩦ, ᨩᩬᩴᩁ᩠᩺ᨩ᩠ᨿᩮ, ᨠᩕᩦ᩠ᨠ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨣᩬᨷᨴᩥ᩠ᨠ, ᨣᩩᨩᩁᩣ᩠ᨲ, ᨣᩩᩁ᩠ᨾᩩᨡᩦ, ᩌᩢᨱᨣᩧ᩠ᩃ, ᩌᩦᨷᩕᩪ, ᩌᩥᩁᨣᨶ, ᨣᩢ᩠ᨶᨶᩣᨯᩣ, ᨣᨴᨣᨶ, ᩃᩣ᩠ᩅ, ᩁᩰᨾᩢ᩠ᨶ, ᨾᩣᩃᩣᨿᩣᩃᩢ᩠ᨾ, ᩋᩰᨯ᩠ᨿᩮ[ᨣᩤᩴ​ᨾᩮᩬᩥᨦ​ᨠᩬᩴ᩵ ], ᨴᨾᩥᩊ, ᨴᩮᩃᩪᨣᩪ, ᨴᩱ᩠ᨿ ᩓ​ᨴᩥᨷᩮ᩠ᨲ [2]
1.0.1 ᨾᩥᨳᩩᨶᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2535 ISBN 0-201-60845-6 (Vol.2) 25 28,359 ᨻᩬ᩵ᨦ​ᨾᩦᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩁᩪᨷ​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᨧᩦ᩠ᨶ​ᨬᩦ᩵ᨸᩩ᩵ᩁ​ᨠᩮᩢᩣᩉᩖᩦ (CJK Unified Ideographs) 20,902 ᨲ᩠ᩅᩫ [3]
1.1 ᨾᩥᨳᩩᨶᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2536 ISO/IEC 10646-1:1993 24 34,233 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾᨻ᩠ᨿᩣᨦ᩠ᨣ᩺ᩌᩢᨱᨣᩧ᩠ᩃ​ᩃᩫ᩠ᨦ​ᨻᩱ​ᩋᩦ᩠ᨠ 4,306 ตัว ᨧᩣ᩠ᨠ​ᩉ᩠ᨾᩪ᩵​ᨯᩮᩥ᩠ᨾ 2,350 ᨲ᩠ᩅᩫ ᩓ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩥᨷᩮ᩠ᨲ​ᨯᩰᩫ᩠ᨶ​ᩐᩣ​ᩋᩬᨠ[4]
2.0 ᨠᩁᨠᨯᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2539 ISBN 0-201-48345-9 ISO/IEC 10646-1:1993 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 5, 6, 7 25 38,950 ᨻ᩠ᨿᩣᨦ᩠ᨣ᩺[ᨣᩤᩴ​ᨾᩮᩬᩥᨦ​ᨠᩬᩴ᩵ ]ᩌᩢᨱᨠᩧ᩠ᩃ​ᩉ᩠ᨾᩪ᩵​ᨯᩮᩥ᩠ᨾ​ᨯᩰᩫ᩠ᨶ​ᩐᩣ​ᩋᩬᨠ ᩓ᩠᩶ᩅ​​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨻ᩠ᨿᩣᨦ᩠ᨣ᩺​ᩌᩢᨱᨠᩧ᩠ᩃ​ᩉ᩠ᨾᩪ᩵​ᩉ᩠ᨾᩲ᩵ 11,619 ᨲ᩠ᩅᩴ​ᨶᩱ​ᨲᩣᩴᩉ᩠ᨶᩯ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩲ᩵ ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩥᨷᩮ᩠ᨲ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨠᩖᩢᨷ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨴᩦ᩵​ᨲᩣᩴᩉ᩠ᨶᩯ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩲ᩵​ᨻᩕᩬ᩶ᨾ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨷᩤ᩠ᨦᨲ᩠ᩅᩫ ᩅᩥᨵᩦ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨸ᩠ᩃ᩻ᩢᨯ(ᨽᩣᩈᩣ​ᨠᩖᩣ᩠ᨦ: ᨴᩰᩫ᩠ᩇ​ᨴᩯ᩠ᨶ, ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: surrogate) ᨯᩱ᩶​ᨯᩰᩫ᩠ᨶ​ᨸᩕᨠᩣ᩠ᩆ​ᨡᩧ᩠᩶ᨶ

ᩓ​ᨾᩦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨠᩣᩴᩉ᩠ᨶᩫᨯ​ᩉᩨ᩶​ᨻᩖᩮᩁ[ᨣᩤᩴ​ᨾᩮᩬᩥᨦ​ᨠᩬᩴ᩵ ] 15 ᩓ​ᨻᩖᩮᩁ 16 ᨸᩮ᩠ᨶᨻᩨ᩠᩶ᨶ​ᨾᩦ᩵​ᨩᩲ᩶​ᨦᩣ᩠ᨶ​ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ​ᨲ᩠ᩅᩴ (Private Use Areas) [5]

2.1 ᨻᩂᩇᨽᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2541 ISO/IEC 10646-1:1993 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 5, 6, 7 ᨠᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩈᩬᨦ​ᨲ᩠ᩅᩫ​ᨧᩣ᩠ᨠ​​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 18 25 38,952 ᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᨿᩪᩁᩰᨯᩰᩫ᩠ᨶ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣ [6]
3.0 ᨠᨬ᩠ᨬᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2542 ISBN 0-201-61633-5 ISO/IEC 10646-1:2000 38 49,259 ᨩᩮᩬᩥᩁᩰᨠᩦ, ᩋᩮᨵᩥᩋᩰᨸ᩠ᨿᩮ, ᨡ᩠ᨾ᩻ᩮᩁ, ᨾᩬᨦᨣᩰᩫ᩠ᩃ, ᨻᨾ᩵ᩣ, ᩋᩰᨤᩢ᩠ᨾ, ᩁᩪᩁ , ᩈᩦᩉᩃ, ᨪᩦᩁ᩠ᨿᨠ, ᨵᩤᨶᩣ (ᩋᩢ᩠ᨦᨠᩕᩥ᩠ᩈ: Thaana), Unified Canadian Aboriginal Syllabicsᩋᩦ᩶ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣ ᨩᩮ᩠᩵ᨶ​ᨯ᩠ᨿᩅ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᩁᩪ᩠ᨷ​ᨷᩯ᩠ᨷᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨷᩕᩮᩃᩖ᩺ [7]
3.1 ᨾᩦᨶᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2544 ISO/IEC 10646-1:2000

ISO/IEC 10646-2:2001

41 94,205 ᨯᩮᨪᩮᩁᩮ᩠ᨴ, ᨠᩰᨵᩥ᩠ᨠᩋᩥᨲᩣᩃᩦ​ᨷ᩠ᩅᩫᩁᩣ᩠ᨱ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣ​ ᨻᩕᩬ᩶ᨾ​ᨠᩢ᩠ᨷᩈᩢᨬ᩠ᨬᩃᩢᨠ᩠ᩇᨱ᩺​ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ​​ᨯᩫ᩠ᨶᨲᩕᩦ​ᩈ᩠ᨾ᩻ᩢ᩠ᨿ​ᩉ᩠ᨾᩲ᩵ᨯᩫ᩠ᨶᨲᩕᩦ​ᨷᩱᨪᩯ᩠ᨶᨴᩱ᩠ᨶ᩺ ᩓ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩁᩪ᩠ᨷ​​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᨧᩦ᩠ᨶ​ᨬᩦ᩵ᨸᩩ᩵ᩁ​ᨠᩮᩢᩣᩉᩖᩦ​ᩋᩦ᩠ᨠ 42,711 ᨲ᩠ᩅᩫ [8]
3.2 ᨾᩦᨶᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2545 ISO/IEC 10646-1:2000 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1

ISO/IEC 10646-2:2001

45 95,221 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩦ᩵​ᨩᩲ᩶​ᨶᩲᨼᩥᩃᩥᨷ᩠ᨷᩥᨶ᩠ᩈ᩺: ᨷᩪᩌᩥᨯ, ᩌᩣᨶᩪᨶᩰᩋᩰ, ᨷᩤ᩠ᨿᨷᩤᨿᩥ᩠ᨶᨲᩢ᩠ᨠᨷᩢ᩠ᨶᩅᩤ [9]
4.0 ᨾᩮᩇᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2546 ISBN 0-321-18578-1 ISO/IEC 10646:2003 52 96,447 ᨪᩱᨷᩕᩢ᩠ᩈ, ᩃᩥ᩠ᨾᨷᩪ, ᩃᩱᨶ᩠ᨿᩮᩁ᩺ᨷᩦ , ᩋᩬᩈᨾᩢ᩠ᨶᨿᩣ, ᨪᩮᩅ᩠ᨿᩁ , ᨴᩱᨲᩲ᩶ᨤᩫ᩠ᨦᨿᩪᨠᩣᩁᩥᨲᩥ᩠ᨠ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣ​ᨻᩕᩬ᩶ᨾ​ᨠᩢ᩠ᨷᨹᩯ᩠ᨶ​ᨽᩪᨾᩥ​ᩉᩫ᩠ᨠ​ᨩᩢ᩠᩶ᨶᨡᩬᨦᩋᩦ᩶ᨩᩥ᩠ᨦ [10]
4.1 ᨾᩦᨶᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2548 ISO/IEC 10646:2003 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1 59 97,720 ᩃᩫ᩠ᨶᨲᩣᩁᩣ, ᨣᩖᩤᨣᩰᩃᩥᨲᩥ᩠ᨠ, ᨡᩁᩮᩣᩇ᩠ᨮᩦ, ᨴᩱᩃᩨ᩶ᩉ᩠ᨾᩲ᩵, ᨸᩮᩬᩥᩁ᩺ᨪ᩠ᨿᩮ​ᨠᩮᩢ᩵ᩣ, ᩈᩥᩃᩰᨭᩥᨶᩣᨣᩕᩦᨴᩥᨼᩥᨶᩣ᩠ᨣ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣ ᩓᨣᩬᨷᨴᩥ᩠ᨠᨶᩲ​ᩁᩪᨷ​ᨷᩯ᩠ᨷ​ᨴᩦ᩵​ᨲ᩵ᩣ᩠ᨦ​ᨧᩣ​᩠ᨠᩋᨠ᩠ᨡᨦ​ᨠᩕᩦ᩠ᨠ ᩃᩮ᩠ᨡ​ᨠᩕᩦ᩠ᨠ​ᨷ᩠ᩅᩁᩣ᩠ᨱ​ᩓ​ᩈᩢᨬ᩠ᨬᩃᩢᨠ᩠ᩇᨱ᩺​ᩀᩢ᩠᩵ᨦ​ᨯᩫ᩠ᨶᨲᩕᩦ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣᨴ᩠ᩅ᩠ᨿ [11]
5.0 ᨠᩁᨠᨯᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2549 ISBN 0-321-48091-0 ISO/IEC 10646:2003 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1, 2 ᨠᩢ᩠ᨷ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩈᩦ᩵​ᨲ᩠ᩅᩫ​ᨧᩣ᩠ᨠ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 3 64 99,089 ᨷᩤᩉᩖᩦ, ᨣᩪᨶᩥᨼᩬᩁ᩠᩺ᨾ, ᩋᩧ᩠ᨶᨣᩰ, ᨹᩢᨠ᩠ᩈ᩺-ᨸᩣᨼᩥᨶᩥᨪ᩠ᨿᩮ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᨾᩣ [12]
5.1 ᨾᩮᩇᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2551 ISO/IEC 10646:2003 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1, 2, 3, 4 75 100,713 ᨣᩤᩁ᩠ᨿᩮ, ᨧᩣ᩠ᨾ, ᨠᩡᩀᩣ, ᩃᩮ᩠ᨷᨩᩣ, ᩃᩱᨪ᩠ᨿᩮ, ᩃᩥᨯ᩠ᨿᩯ, Ol Chiki, ᩁᩮᨩᩢ᩠ᨦ, ᩆᩣᩁᨴᩤ, ᨪᩩᨱ᩠ᨯᩣᩅᩱ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾᨡᩮᩢ᩶ᩣᨾᩣ ᨩᩮ᩠᩵ᨶ​ᨯ᩠ᨿᩅ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨠᩖᩩ᩵ᨾ​ᩈᩢᨬ᩠ᨬᩃᩢᨠ᩠ᩇᨱ᩺​ ᨧᨠ᩠ᨠ​ᨼᩱᩈᨲᩫ᩠ᩈ, ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨽᩱ᩵​ᨶᩫ᩠ᨠᨠᩕᨧᩬᨠ[ᨣᩤᩴ​ᨾᩮᩬᩥᨦ​ᨠᩬᩴ᩵ ] ᩓᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨯᩰᨾᩥᨶᩰ ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨴᩦ᩵​ᩈᩣᩴᨣᩢ᩠ᨬ​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷ​ ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨻᨾ᩵ᩣ, additions of letters and Scribal abbreviations used in mediaeval manuscripts, and the addition of ß ᨲ᩠ᩅᩫ​ᩉᩖ᩠ᩅᨦ.[13]
5.2 ᨲᩩᩃᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2552 ISO/IEC 10646:2003 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1, 2, 3, 4, 5, 6 90 107,361 ᩋᩅᩮ᩠ᩈᨲ, ᨷᩤᨾᩩᨾ, ᩌᩱᩁᩰᨠᩖᩥᨼᨼᩥ᩠ᨠ (the Gardiner Set, comprising 1,071 characters), Imperial Aramaic, Inscriptional Pahlavi, Inscriptional Parthian, ᨩᩅᩤ, ᨠᩱᨳᩥ, ᩃᩦᩈᩪ᩵, ᨾᩱᨲᩱᨾᩣᨿᩮ᩠ᨠ, ᩋᩣᩉᩕᩢ᩠ᨷ​ᨲᩱ᩶​ᨠᩮᩢ᩵ᩣ, Old Turkic, Samaritan, ᨴᩱ​ᨵᩢᨾ᩠ᨾ᩺ᨴᩱᩅ᩠ᨿᨯ added. ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩁᩪᨷ​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᨧᩦ᩠ᨶ​ᨬᩦ᩵ᨸᩩ᩵ᩁ​ᨠᩮᩢᩣᩉᩖᩦ​ᩋᩦ᩠ᨠ​ 4,149 ᨲ᩠ᩅᩫ (CJK-C), ᨩᩮ᩠᩵ᨶ​ᨯ᩠ᨿᩅ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨧᩣᨾᩰ​​ᨡ᩠ᨿ᩻ᩣ᩠ᨿ​ᨡᩬᨦᩋᨠ᩠ᨡᩁᩌᩢᨱᨣᩧ᩠ᩃ​ᨷ᩠ᩅᩫᩁᩣ᩠ᨱ ᩓ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷ ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨻᩕ​ᩅᩮᨴ [14]
6.0 ᨲᩩᩃᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2553 ISO/IEC 10646:2010 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ​ᩈᨠᩩᩃ​ᨦᩮᩥ᩠ᨶᩁᩪᨸᩦ​ᩋᩥ᩠ᨶᨯ᩠ᨿᩮ 93 109,449 ᨷᩤᨲᩢ᩠ᨠ, ᨻᩕᩣᩉ᩠ᨾᩦ, ᨾᩢ᩠ᨿᨯᩣᩋᩥ᩠ᨠ, ᩈᩢᨬ᩠ᨬᩃᩢᨠ᩠ᩇᨱ᩺​ᩉ᩠ᨶ᩶ᩣᨽᩱ᩵ᨻᩬᩢᨠ[ᨣᩤᩴ​ᨾᩮᩬᩥᨦ​ᨠᩬᩴ᩵ ], ᩈᩢᨬ᩠ᨬᩃᩢᨠ᩠ᩇᨱ᩺จราจรᨹᩯ᩠ᨶᨴᩦ᩵, ᩈᩢᨬ᩠ᨬᩃᩢᨠ᩠ᩇᨱ᩺การเล่นแร่แปรธาตุ, ᩋᩦᨾᩰᨲᩥᨣᩬᩁᩋᩮᨾᩰᨧᩦ

[15]

6.1 ᨾᨠᩁᩣᨣᩫ᩠ᨾ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2555 ISO/IEC 10646:2012 100 110,181 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾᨧᩢ᩠ᨦᨾ, ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨾᩮᩁᩰᩋᩮᨣᩢ᩠ᨯ​ᩃᩣ᩠ᨿ​ᨾᩨ, ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨾᩮᩁᩰᩋᩮ​​ᩌᩱᩁᩰᨠᩖᩥᨼᨼᩥ᩠ᨠ, ᨾᩯ᩠᩶ᩅ, ᩆᩣᩁᨴᩣ, ᩈᩰᩁᩢ᩠ᨦ ᩈᩫ᩠ᨾᨸᩮ᩠ᨦ, ᩓᨲᨠᩕᩦ[16]
6.2 ᨠᨬ᩠ᨬᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2555 ISO/IEC 10646:2012 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ​ᩃᩦᩁᩣ​ᨲᩮᩥᩁ᩠᩺ᨠ 100 110,182 ᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ​ᩃᩦᩁᩣ​ᨲᩮᩥᩁ᩠᩺ᨠ
6.3 ᨠᨬ᩠ᨬᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2556 ISO/IEC 10646:2012 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ ᪆ ᨲ᩠ᩅᩫ 110 110,187 ᨲ᩠ᩅᩫ​ᨣᩩᨾ​ᨷᩯ᩠ᨷ​ᩈᩬᨦ​ᨴᩥ᩠ᩈ ᪅ ᨲ᩠ᩅᩫ
7.0 ᨾᩥᨳᩩᨶᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2557 ISO/IEC 10646:2012 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1, 2 ᩓ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᩁᩪᨷᩮᩥ᩠ᩃ 123 113,021 ᨷᩢ᩠ᩈᨪᩣ, ᩋᩯ᩠ᩃᨷᩮᨶ᩠ᨿᩮ​ᨣᩬᨣᩮᨪ᩠ᨿᩮ, ᨯᩪᨸᩖᩬᩴᨿᩢ᩠ᨶ, ᩋᩮ᩠ᩃᨷᩣᨪᩣ᩠ᨶ, ᨣᩕᩢ᩠ᨶᨳ, ᨤᩫ᩠ᨧᨣᩦ, ᨡᩩᨴᩅᨴᩦ, ᩃᩱᨶ᩠ᨿᩮᩁ᩺ᩋᩮ, มหาชนี, ᨾᩣᨱᩦᨠᩦ, ᨾᩮ᩠ᨶᨯᩮ, ᨾᩰᨯᩦ, ᨾᩁᩪ, ᨶᩣᨷᩤᨴᩤᩋ᩠ᨿᩁ, ᩋᩣᩉᩕᩢ᩠ᨷ​ᩉ᩠ᨶᩮᩬᩥᩋ​ᨠᩮᩢ᩵ᩣ, ᨸᩮᩥᩁ᩺ᨾᩥ᩠ᨠ​ᨷ᩠ᩅᩁᩣ᩠ᨱ, ᨸᩣᩌᩮᩢᩣᩉ᩺ᨾᩢ᩠ᨦ, ᨻᩯ᩠ᩃᨾᩱᩁᩣ, Pau cin Hau, Psalter Pahlavi, ᩈᩥᨴ᩠ᨵᩢᨾ, ᨲᩥᩁᩉᩩᨲ, ᩅᩤᩁᩘᨣ​ᩆᩥᨲᩥ, and Dingbats[17]
8.0 ᨾᩥᨳᩩᨶᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2558 ISO/IEC 10646:2014 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1 ᩓ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿᩃᩣᩁᩦᩓ CJK unified ideographs 9 ᨲ᩠ᩅᩫ ᩓ​ᨲ᩠ᩅᩫ​​ᩋᩮᨾᩰᨧᩥ 41 ᨲ᩠ᩅᩫ 129 120,737 ᨴᩱᩋᩣᩉᩫ᩠ᨾ, ​​ᩌᩱᩁᩰᨠᩖᩥᨼᨼᩥ᩠ᨠ​ᩋᩣᨶᩣᨲᩰᩃ᩠ᨿᩮ, ᩌᩢᨲᩕ, ᨾᩩᩃᨲᩣ᩠ᨶ, ᩌᩢᨦ᩠ᨠᩣᩁᩦ​ᨠᩮᩢ᩵ᩣ, Signwriting, ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩁᩪᨷ​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᨧᩦ᩠ᨶ​ᨬᩦ᩵ᨸᩩ᩵ᩁ​ᨠᩮᩢᩣᩉᩖᩦ (CJK) 5,771 ᨲ᩠ᩅᩫ, ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨶᩬ᩠ᨿ​ᩈᩣᩴᩁᩢ᩠ᨷᨩᩮᩬᩥᩁᩰᨠᩦ, ᩓ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᨸᩖ᩠ᨿ᩵ᩁ​ᩈᩦ​ᨡᩬᨦ​ᨹᩥ᩠ᩅ​ᨡᩬᨦ​ᩋᩮᨾᩰᨧᩦ ᪅ ᨲ᩠ᩅᩫ[18]
9.0 ᨾᩥᨳᩩᨶᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2559 ISO/IEC 10646:2014 ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨠᩯ᩶​ᨡᩱ​ᨴᩦ᩵ 1, 2, ᩓ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾ ᩋᩢ᩠ᨯᩃᩢ᩠ᨾ, ᨶᩮᩅᩤ, ᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ​ᨴᩦᩅᩦ​​ᨬᩦ᩵ᨸᩩ᩵ᩁ ᩓ​ᩋᩮᨾᩰᨧᩦ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨣᩕᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᩉ᩠ᨾᩣ᩠ᨿ 74 ᨲ᩠ᩅᩫ 135 128,237 ᩋᩢ᩠ᨯᩃᩢ᩠ᨾ, ᨽᩱᨠ᩠ᩇᩩᨠᩦ, ᨾᩣᩁ᩺ᨩᩮ᩠ᨶ, ᨶᩮᩅᩤ, ᩋᩰᩈᩮ᩠ᨧ, ᨲᩢ᩠ᨶᨠᩢ᩠ᨲ, ᩓ​ᩋᩮᨾᩰᨧᩦ 72 ᨲ᩠ᩅᩫ[19]
10.0 ᨾᩥᨳᩩᨶᩣᨿᩫ᩠ᨶ ᨻᩩᨴ᩠ᨵ​ᩈᨠ᩠ᨠᩁᩣ᩠ᨩ 2560 ISO/IEC 10646:2017 ᩓ​ᨲᩮᩥ᩠᩵ᨾᩋᩮᨾᩰᨧᩦ 56 ᨲ᩠ᩅᩫ, ᩌᩮᨶ᩠ᨴᩱᨣᨶ 285 ᨲ᩠ᩅᩫ, ᩓ​ᨪᩣᨶᩣᨷᩤᨪᩣᩁ᩺​ᩈᩦ᩵​ᩃ᩠ᨿᨾ​ᩋᩦ᩠ᨠ ᪃ ᨲ᩠ᩅᩫ 139 136,755 ᨪᩣᨶᩣᨷᩤᨪᩣᩁ᩺​ᩈᩦ᩵​ᩃ᩠ᨿᨾ, ᨪᩰᩀᩬᨾᨷᩰ, ᨣᩰᨶ᩠ᨴᩦ​ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ​ᨾᩣᩈᩣᩁᩣ᩠ᨾ, ᩉ᩠ᨶ᩠ᩅᩪ᩵ᨪᩪ, ᩌᩮᨶ᩠ᨴᩱᨣᨶ (ᩌᩥᩁᨣᨶ​ᨴᩦ᩵​ᨷ᩵​ᨷᨠᨲᩥ), ᩋᨠ᩠ᨡᩁ​ᩁᩪᨷ​ᩁ᩠ᩅ᩵ᨾ​ᨧᩦ᩠ᨶ​ᨬᩦ᩵ᨸᩩ᩵ᩁ​ᨠᩮᩢᩣᩉᩖᩦ (CJK) 7,494 ᨲ᩠ᩅᩫ , ᩓ​ᩋᩮᨾᩰᨧᩦ 56 ᨲ᩠ᩅᩫ[20]

ᨡᩬᩴ᩶​ᨧᩣᩴᨠᩢ᩠ᨯ​ᩓ​ᨷᨬ᩠ᩉᩣ

ᨾᩦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨲᩥ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨠ᩠ᨿ᩵ᩅ​ᨠᩢ᩠ᨷ​ᨷᨬ᩠ᩉᩣ​ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ​ᨴᩮ᩠ᨣᨶᩥ᩠ᨣ ᩓ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨧᩣᩴᨠᩢ᩠ᨯ​ᨲ᩵ᩣ᩠ᨦ᩻ ᩀ᩵ᩣ᩠ᨦ​ᨯᩱ​ᨯᩦ ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨯᩱ​ᨠᩖᩣ᩠ᨿ​ᨸᩮ᩠ᨶ​ᩅᩥᨵᩦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᨴᩦ᩵​ᨩᩲ᩶​​ᨠᩢ᩠ᨶ​ᨾᩣ᩠ᨠ​ᨴᩦ᩵​ᩈᩩᨯ​ᨶᩲ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨿᩡ​ᩉᩨ᩶​ᨪᩬᨼ᩠᩺ᨲᩅᩯᩁ᩺​ᩓ​ᩁᨷ᩠ᨿᨷ​ᨷᨭᩥᨷᨲ᩠ᨲᩥᨠᩣ᩠ᩁ​ᨩᩲ᩶​ᨯᩱ᩶​ᩉᩖᩣ᩠ᨿ​ᨽᩣᩈᩣ​ᨻᩕᩬ᩶ᨾ​ᪧ​ᨠᩢ᩠ᨶ

ᩁᨷ᩠ᨿᨷ​ᨷᨭᩥᨷᨲ᩠ᨲᩥ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨠᩕᨠᩪᩃᩅᩥ᩠ᨶᨯᩰᩅ᩠ᩈ᩺ ᨯᩱ᩶ᨠᩯ᩵ᩅᩥ᩠ᨶᨯᩰᩅ᩠ᩈ᩺​ᩋᩮ᩠ᨶ​ᨴᩦ, ᩅᩥ᩠ᨶᨯᩰᩅ᩠ᩈ᩺ 2000ᩅᩥ᩠ᨶᨯᩰᩅ᩠ᩈ᩺​ᩋᩮᨠ᩠ᩈ​ᨻᩦ ᨩᩲ᩶​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨯᩰᩫ᩠ᨿ​ᨷᩯ᩠ᨷ UTF-16 ᨶᩲ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨡᩮᩢ᩶ᩣ​ᩁᩉᩢ᩠ᩈ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨾ ᩁᨷ᩠ᨿᨷ​ᨷᨭᩥᨷᨲ᩠ᨲᩥ​ᨠᩣ᩠ᩁᨴᩦ᩵​ᩉ᩠ᨾᩮᩬᩥᩁยูนิกซ์ ᨩᩮ᩠᩵ᨶ GNU/Linux BSDMac OS X ᨣᩴ​ᨯᩱ᩶​ᨶᩣᩴ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨷᩯ᩠ᨷ UTF-8 ᨾᩣ​ᨩᩲ᩶ ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨻᩨ᩠᩶ᨶ​ᨮᩣᨶ​ᨡᩬᨦ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨴᩯ᩠ᨶ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨾ​ᨴᩦ᩵​ᨾᩦ​ᩉᩖᩣ᩠ᨿ​ᨽᩣᩈᩣ


ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩁᩬᨦ​ᩁᩢ᩠ᨷ​ᨽᩣᩈᩣ​ᨴᩱ᩠ᨿ​ᨶᩲ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ ᨯᩱ᩶​ᩁᩢ᩠ᨷ​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᩅᩥᨻᩣᨠ᩠ᩇ᩺ᩅᩥᨧᩣᩁ᩠ᨱ᩺​ᨶᩮᩬᩥ᩵ᨦ​ᨧᩣ᩠ᨠ​ᩅ᩵ᩤ​ᩋᩢ᩠ᨶᨯᩢ᩠ᨷ​ᩁ᩠ᨿᨦᨲ᩠ᩅᩫ​ᩋᨠ᩠ᨡᩁ ᨶᩢ᩠᩶ᨶ​ᨷ᩵​ᨳᩪᨠ​ᨲᩣ᩠ᨾ​ᨴᩦ᩵​ᨣ᩠ᩅᩁ​ᨧᩢ᩠ᨠ​ᨸᩮ᩠ᨶ ᨪᩧ᩠᩵ᨦ​ᨸᩮ᩠ᨶ​ᨻᩕᩰᩬᩡ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᨶᩲ​ᩈ᩠ᩅ᩵ᩁ​ᨽᩣᩈᩣ​ᨴᩱ᩠ᨿ​ᨯᩱ᩶​ᩋ᩶ᩣ᩠ᨦ​ᩋᩥ᩠ᨦ​ᩁᩪ᩠ᨷ​ᨷᩯ᩠ᨷ​ᨯᩮᩥ᩠ᨾ​ᨧᩣ᩠ᨠ ᨾᩣᨲᩕᨮᩣ᩠ᨶ​ᨹ᩠ᩃ᩻ᩥᨲ​ᨽᨱ᩠ᨯ​ᩋᩫ᩠ᨲᩈᩣᩉᨠᩢᨾ᩠ᨾ᩺ 620 (TIS-620) ᨴᩦ᩵​ᨾᩦ​ᨷᨬ᩠ᩉᩣ​ᨶᩦ᩶​ᨩᩮ᩠᩵ᨶ​ᨠᩢ᩠ᨶ ᨧᩧ᩠ᨦ​ᨿᩡ​ᩉᩨ᩶​ᨠᩣ᩠ᩁ​ᨴ᩠ᨿᨷᩁ᩠ᨿᨦ​ᩋᩢ᩠ᨶᨯᩢ᩠ᨷ​ᩀᩪᨶᩥᨣᩰᩫ᩠ᨯ​ᩃᩣᩴᨷᩤ᩠ᨠ​ᨡᩧ᩠᩶ᨶ

ᩋ᩶ᩣ᩠ᨦ​ᩋᩥ᩠ᨦ

​​

ᩉᩖᩯ᩵ᨦ​ᨡᩬᩴ᩶​ᨾᩪᩃ​ᩋᩨ᩠᩵ᨶ