Wp/niu/Nu pia

Nu Pia

Ko e nu pia ko e taha matagahua talahaua he motu ko Niue, mua atu ko e taha he tau puhala taute kai. Ko e vaha ia ai mena loga e tau mena kai tuga e vaha foou nei, ko e tau kai oti ke kai mo e leveki aki e tau magafaoa oti ko e mena moua mai ni he kelekele mo e tofia.

Ko e nu pia ko e puhala ke tavili e tau fua pia ne keli mai he vao ke moua mai e vala pia ne fakaoga ke tunu aki e nane poke pepe.

Hanei i lalo e tau matagahua taki taha ka nu pia.

(1) Keli mai e tau fua pia mai he vao, ko e magaaho tonu ka mateafu e tau he tau mahina ha Apelila kia Iulai. Kaeke ke mateafu e pia mo e popo e pia to maheu e ka he pia mo e uka ke kumi e matafu mooli he pia kie keli. Ko e fua pia foki to nakai toka tata ki luga, ka fale mamao e pia kua hokulo tei e luo haau ka keli to hoko ke he fua pia.

(2) Halu mo e fakamea e tau fua pia, ti fufulu aki e vai, fakaeneene ke ua piki ke he haau tino neke magiho a koe.

(3) Holo e tau fua pia fakaoga e uka, fa fakaoga foki e feo holo pitako, mukamuka foki e volu niu hila.

(4) Kua lata kua fita e kahi mo e fatanunu he mau he fakatoka, kua lata foki kua lahi e vai kua mautali ke fakaoga.

(5) Ko e fatanunu kua faliki aki e taga.

(6) Liligi e tau valapia kua oti he holo ki luga he fatanunu ti fakatumau ke ligi e vai ki luga he fatanunu, kalokalo mo e kilu aki e lima, ko e puke vai to faliu tea mo e to tafe hifo ki loto he kahi he kelekele. Kaeke ke galo e tea he puke ne fae tafe hifo mai he fatanunu kua oti tei e huhua pia he hau ki fafo, ko e pini ne toe, tuku mai ki fafo mo e toka fakeneene ke taatu ke tiaki ke he taha ana. Ko e ota e higoa he pini pia, ko e mena kona ti ua toka fakahanoa ke oatu e tau moa ke kai.

(7) Ko e puke pia tea ne kua toka ai ki loto he kahi kua lata ke toka fakaeneene ua lutu, kaeke ke mole atu e taha e tula to tuli ai e pia ki luga he kahi. Ko e puke pia kua hiki e lanu ke tuga e puke vai puke kula. Kua lata tei mogoia e puke vai i loto he kahi ke fakatafe mai ki fafo. Kua lata ke fakatafe fakaeneene mai e vai ki fafo ha ko e mena mukamuka e pia ne kua tuli i luga he kahi ke malona mo e tafe foki.

(8) Kaeke ke fai pia agaia ni ne toe, kua lata ke liu atu ke he (6), taute pihia ato oti e pia he nu. Ko e lahi he pia ka nu he taha e mogo ko e uta ni ke he lahi he kahi, kaeke ke puke e kahi kae ai la galo ia e puke tea he puke pia ne tafe mai i luga he fatanunu, kua lata ke tukutuku hifo e lahi he pia ka nu he taha e mogo.

(9) Ka mole e nu fakahiku he tau ota pia, kua hoko tuai e magaaho ke au e pia. Kua lata ke fai taga matima tote mo au aki e pia, ligi ki loto he fatanunu he mogo ka nu ai e pia.. Fakatafe mai e puke he kahi ki fafo, ti kamata fakamafiti ke hihi e pia ne tuli ki luga he kahi. Tuku e tau vala pia ne hihi ki luga he taga he fatanunu, kua lata ke oti lapa e pia he hihi, kaeke ke fai vala ne toe, ligi aki e taha pakete vai mo e ahu ke ligi hifo i luga he fatanunu. Ko e taha kakano lahi he au e pia ke liu hakahaka foki e pia ha ko e mena fa lahi foki e lahi e ota pia ne nofo agaia ki loto he pia. Kaeke ke nakai oti mitaki e ota pia he hakahaka to nakai magalo mitaki e pia.

(10) Kaeke ke mole atu e taha e tula mo e kua mohe mitaki e pia, kua lata tei ke hihi e pia. Fakatafe mai ki fafo mo e hihi ki loto he ie tea kua tuku ki loto he kato kautaha. Kua lata ke toka e pia ke momo, lahi ke taha e faahi tapu to fakaaoga mo tunu aki e nane mo e tao aki e pitako pia.

(11) Ne fa mahani e magaaho ka momo e pia, kua vehevehe mo e momoi atu ke he tau magafaoa mo e tau kalakala kaina.