Jump to content

Wp/mag/शिव

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mag
Wp > mag > शिव
शिव

शान्ति, बिनाश, समय, योग, ध्यान, नृत्य, प्रलय आउ वैराग्यके देवता, सृष्टिके संहारकर्ता आउ जगतपिता

परब्रह्म

भगवान् शिव
अन्यनाम नीलकण्ठ, महादेव, महाकाल, शङ्कर, महेश्वर, पशुपतिनाथ, नटराज, भोलेनाथ, बैद्यनाथ, रुद्र, भैरव
सम्बन्ध हिन्दु देवता, परब्रह्म, परमात्मा, परमेश्वर
निवासस्थान कैलास पर्बत
मन्त्र ॐ नमः शिवाय
ॐ नमो भगवते रूद्राय
महामृत्युञ्जय मन्त्र
अस्त्र त्रिशूल
पिनाक धनुष
परशु
पशुपतास्त्र
भाई-बहिन सरस्वती (छोट बहिन)
सवारी नन्दी

शङ्कर वा महादेव सनातनधरममे सबसे महत्वपूर्ण देवतामे से एक हथ ।[1] ऊ त्रिदेवमे एक देव हथ । इनखा देवसभ के देव महादेवो कहल जाहे । इनखा भोलेनाथ, शङ्कर, महेश, भिलपती, भिलेश्वर,रुद्र, नीलकण्ठ, गङ्गाधार आदि नामोसे जानल जाहे । तन्त्र साधनामे इनखा भैरवके नामोसे जानल जाहे ।[2] हिन्दु शिवधरमके प्रमुख देवतामे से हथ । बेदमे इनखर नाम रुद्र हे । ई व्यक्तिके चेतनाके अन्तर्यामी हथ । इनखर अर्धाङ्गिनी (शक्ति) के नाम पार्वती हे । इनखर पुत्र कार्तिकेय, अय्यपा आउ गणेश हथ, तथा पुत्रि अशोक सुन्दरी, ज्योति आउ मनसा देवी हथ । शिव अधिक्तर चित्रमे जोगीके रूपमे लौक हथ आउ उनखर पूजा शिवलिङ्ग तथा मूर्ति दोनो रूपमे कैल जाहे । शिवजीके गलामे नाग देवता बिराजित हथ आउ हाथमे डमरू आउ त्रिशूल लेले हथ । कैलाशमे उनखर वास हे । ई शैवमतके आधार हे । ई मतमे शिवके साथ शक्ति सर्वरूपमे पूजित हथ ।[3] [4][5][6]

इहो देखी[edit | edit source]

सन्दर्भ[edit | edit source]

  1. "Shiva In Mythology: Let's Reimagine The Lord".
  2. संजय पोखरियाल (13-11-2017). "तस्वीरों के जरिए जानें, भगवान शिव के ये आभूषण देते हैं किन बातों का संदेश". मूल से 7 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 7 अप्रैल 2018. नामालूम प्राचल |Publisher= की उपेक्षा की गयी (|publisher= सुझावित है) (मदद); |date= में तिथि प्राचल का मान जाँचें (मदद)
  3. हिमान्शु जी शर्मा (13-02-2018). "भगवान शिव के इन गुणों को अपनाएंगे तो आपका जीवन सफल हो जाएगा।". मूल से 24 फ़रवरी 2020 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 4 जनवरी 2022. |date= में तिथि प्राचल का मान जाँचें (मदद)
  4. K. Sivaraman (1973). Śaivism in Philosophical Perspective: A Study of the Formative Concepts, Problems, and Methods of Śaiva Siddhānta. Motilal Banarsidass. पृ॰ 131. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 978-81-208-1771-5. मूल से 7 अप्रैल 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 मार्च 2020.
  5. Template:Wp/mag/Harvnb
  6. Zimmer (1972) pp. 124-126