Wp/mag/मेघालय
मेघालय मेघालय | ||
---|---|---|
राज्य | ||
![]() | ||
| ||
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल. | ||
निर्देशाङ्क (शिलाँग): 25°34′N 91°53′E / 25.57°N 91.88°Eनिर्देशाङ्क: 25°34′N 91°53′E / 25.57°N 91.88°E | ||
राष्ट्र |
![]() | |
स्थापना | 1 april 1970† | |
राजधानी | शिलाङ्ग | |
सबसे बड़ नगर | शिलांग | |
मण्डल | : ११ | |
सरकार | ||
• विधानसभा | एकसदनीय (60 क्षेत्र) | |
• संसदीय निर्वाचन क्षेत्र |
राज्यसभा 1 लोकसभा 2 | |
• उच्चन्यायालय | मेघालय उच्चन्यायालय | |
क्षेत्रफल | २२,४२९ किमी२ (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील) | |
• क्रम | २३वां | |
† एकरा पूर्वोत्तर क्षेत्र (पुनर्सङ्गठन) अधिनियम १९७१ के अन्तर्गत २१ जनवरी १९७२ मे पूर्ण राज्यके दर्जा भेटल |
मेघालय पूर्बोत्तरभारतके एगो राज्य हे जेकर शाब्दिक अर्थ हे बदरीके घर । २०१६ के अनुसार हियाँके जनसङ्ख्या ३२,११,४७४ हे[1] आउ बिस्तार २२० वर्ग किलोमीटरके क्षेत्रमे हे, जेकर लम्बाईसे चौड़ाई अनुपात लगभग ३:१ के हे ।[2] राज्यके दक्खिनी छोर मयमनसिंह आउ सिलहट बङ्गलादेशी विभागसे लगहे, पच्छिदन्ने रङ्गपुर बङ्गलादेशी भाग आउ उत्तर आउ पूरुदन्ने भारतीय राज्य असमसे घिरल हे । राज्यके राजधानी (शिलाङ्ग) हे । भारतमे ब्रिटिश राज खन्नि तत्कालीन ब्रिटिश शाही अधिकारी सब द्वारा एकरा "पूर्वके स्काटलैण्ड" सञ्ज्ञा देल गेलै हल ।[3] मेघालय पहिले असमे राज्यके भाग हलै, 21 जनवरी 1972 के असमके खासी, गारो एवं जैन्तिया पर्वतीय मण्डलके काटके नया राज्य मेघालय अस्तित्वमे लावल गेलै । एहाँके आधिकारिक भाषा अङ्ग्रेजी है । एकर इलावा अन्य मुख्यतः बोलल जाए वाला भाषामे खासी, गारो, प्नार, बियाट, हजोङ्ग एवं बङ्गला आवहै । ई सबके इलावा एहाँ हिन्दियो कुछ-कुछ बोलल समझल जा है जेकर बोलेवाला मुख्यतः शिलाङ्गमे भेटहथिन । भारतके अन्य राज्यसे अलग इहाँ मातृवंशीय प्रणाली चलहै, जेकरामे वंशावली माय (महिला) के नामसे चलहै आउ सबसे छोटी बेटी अपन माता पिताके देखभाल करहै आउ ओकरे उनकर सब सम्पत्ति भेटहै ।[3]
ई राज्य भारतके आर्द्रतम क्षेत्र है, जने वार्षिक औसत वर्षा 12,000 मि॰मी॰ (470 इंच) दर्ज होलै हे ।[2] राज्यके 70% से अधिक क्षेत्र वनाच्छादित है ।[4] राज्यमे मेघालय उपोष्णकटिबन्धीय वन पर्यावरण क्षेत्रका विस्तार है, एहाँके पर्वतीय वन उत्तरसे दक्षिणके अन्य निचले क्षेत्रके उष्णकटिबन्धीय वनसे पृथक है । ई वन स्तनधारी पशु, पक्षि आउ वृक्षके जैवविविधताके मामलामे विशेष उल्लेखनीय है ।
मेघालयमे मुख्य रूपसे कृषि-आधारित अर्थव्यवस्था है जेकरामे वाणिज्यिक वन उद्योगके अत्यन्त महत्त्वपूर्ण स्थान है । एहाँके मुख्य फसलमे आलू, चौर, मक्कै, अनान्नास, केला, पपीता एवं दालचीनी, हल्दी आदि बड़ीमनी मसाला, आदि है । सेवा क्षेत्रमे मुख्यतः अचल सम्पत्ति एवं बीमा कम्पनी है । वर्ष 2012 ला मेघालयके सकल राज्य घरेलू उत्पाद Expression error: Unrecognized punctuation character "[". अनुमानित हलै । राज्य भूगर्भ सम्पदाके दृष्टिसे खनिजसे सम्पन्न है किन्तु अखनियो तक एकरासे सम्बन्धित कौनो उल्लेखनीय उद्योग चालू न होलै हे ।[3] राज्यमे लगभग 1,170 कि॰मी॰ (730 मील) लम्बा राष्ट्रिय राजमार्ग बनल है । ई बङ्गलादेशके साथे व्यापारला एक प्रमुख लॉजिस्टिक केन्द्रो है ।[2]
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ "Fact sheet on meghalaya" (PDF). March 10, 2014. मूलसे 4 मार्च 2016 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि September 12, 2014.
- 1 2 3 मेघालय
Archived 2013-09-03 at the वेबैक मशीन इण्डिया ब्राण्ड इक्विटी फ़ाउण्डेशन, भारत (2013) (अङ्ग्रेजी) - 1 2 3 आर्नोल्ड पी. कामिन्स्की एवं रॉजर डी. लॉन्ग (2011), इण्डिया टुडे: एन एन्साय्क्लोपीडिया ऑफ़ लाइफ़ इन रिपब्लिक [ An Encyclopedia of Life in the Republic,] ISBN 978-0313374623 , पृष्ठ॰ ४५५-४५९
- ↑ Meghalaya and Its Forests
Archived 2014-08-22 at the वेबैक मशीन Government of Meghalaya (2012); Quote – total forest area is 69.5%