Wp/mag/मेघालय
मेघालय | ||
---|---|---|
राज्य | ||
![]() | ||
| ||
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल. | ||
निर्देशाङ्क (शिलाँग): निर्देशाङ्क: अनुपलब्ध अक्षान्श Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function | ||
राष्ट्र |
![]() | |
स्थापना | 1 april 1970† | |
राजधानी | शिलाङ्ग | |
सबसे बड़ नगर | शिलांग | |
मण्डल | : ११ | |
सरकार | ||
• विधानसभा | एकसदनीय (60 क्षेत्र) | |
• संसदीय निर्वाचन क्षेत्र |
राज्यसभा 1 लोकसभा 2 | |
• उच्चन्यायालय | मेघालय उच्चन्यायालय | |
क्षेत्रफल | २२,४२९ किमी२ (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील) | |
• क्रम | २३वां | |
† एकरा पूर्वोत्तर क्षेत्र (पुनर्सङ्गठन) अधिनियम १९७१ के अन्तर्गत २१ जनवरी १९७२ मे पूर्ण राज्यके दर्जा भेटल |
मेघालय पूर्बोत्तरभारतके एगो राज्य हे जेकर शाब्दिक अर्थ हे बदरीके घर । २०१६ के अनुसार हियाँके जनसङ्ख्या ३२,११,४७४ हे[3] आउ बिस्तार २२० वर्ग किलोमीटरके क्षेत्रमे हे, जेकर लम्बाईसे चौड़ाई अनुपात लगभग ३:१ के हे ।[4] राज्यके दक्खिनी छोर मयमनसिंह आउ सिलहट बङ्गलादेशी विभागसे लगहे, पच्छिदन्ने रङ्गपुर बङ्गलादेशी भाग आउ उत्तर आउ पूरुदन्ने भारतीय राज्य असमसे घिरल हे । राज्यके राजधानी (शिलाङ्ग) हे । भारतमे ब्रिटिश राज खन्नि तत्कालीन ब्रिटिश शाही अधिकारी सब द्वारा एकरा "पूर्वके स्काटलैण्ड" सञ्ज्ञा देल गेलै हल ।[5] मेघालय पहिले असमे राज्यके भाग हलै, 21 जनवरी 1972 के असमके खासी, गारो एवं जैन्तिया पर्वतीय मण्डलके काटके नया राज्य मेघालय अस्तित्वमे लावल गेलै । एहाँके आधिकारिक भाषा अङ्ग्रेजी है । एकर इलावा अन्य मुख्यतः बोलल जाए वाला भाषामे खासी, गारो, प्नार, बियाट, हजोङ्ग एवं बङ्गला आवहै । ई सबके इलावा एहाँ हिन्दियो कुछ-कुछ बोलल समझल जा है जेकर बोलेवाला मुख्यतः शिलाङ्गमे भेटहथिन । भारतके अन्य राज्यसे अलग इहाँ मातृवंशीय प्रणाली चलहै, जेकरामे वंशावली माय (महिला) के नामसे चलहै आउ सबसे छोटी बेटी अपन माता पिताके देखभाल करहै आउ ओकरे उनकर सब सम्पत्ति भेटहै ।[5]
ई राज्य भारतके आर्द्रतम क्षेत्र है, जने वार्षिक औसत वर्षा 12,000 मि॰मी॰ (470 इंच) दर्ज होलै हे ।[4] राज्यके 70% से अधिक क्षेत्र वनाच्छादित है ।[6] राज्यमे मेघालय उपोष्णकटिबन्धीय वन पर्यावरण क्षेत्रका विस्तार है, एहाँके पर्वतीय वन उत्तरसे दक्षिणके अन्य निचले क्षेत्रके उष्णकटिबन्धीय वनसे पृथक है । ई वन स्तनधारी पशु, पक्षि आउ वृक्षके जैवविविधताके मामलामे विशेष उल्लेखनीय है ।
मेघालयमे मुख्य रूपसे कृषि-आधारित अर्थव्यवस्था है जेकरामे वाणिज्यिक वन उद्योगके अत्यन्त महत्त्वपूर्ण स्थान है । एहाँके मुख्य फसलमे आलू, चौर, मक्कै, अनान्नास, केला, पपीता एवं दालचीनी, हल्दी आदि बड़ीमनी मसाला, आदि है । सेवा क्षेत्रमे मुख्यतः अचल सम्पत्ति एवं बीमा कम्पनी है । वर्ष 2012 ला मेघालयके सकल राज्य घरेलू उत्पाद Expression error: Unrecognized punctuation character "[". अनुमानित हलै । राज्य भूगर्भ सम्पदाके दृष्टिसे खनिजसे सम्पन्न है किन्तु अखनियो तक एकरासे सम्बन्धित कौनो उल्लेखनीय उद्योग चालू न होलै हे ।[5] राज्यमे लगभग 1,170 कि॰मी॰ (730 मील) लम्बा राष्ट्रिय राजमार्ग बनल है । ई बङ्गलादेशके साथे व्यापारला एक प्रमुख लॉजिस्टिक केन्द्रो है ।[4]
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ 1.0 1.1 "List of states with Population, Sex Ratio and Literacy Census 2011". Census2011.co.in. मूल से 14 फरवरी 2014 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2012-11-09.
- ↑ "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 47th report (July 2008 to June 2010)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. पप॰ 84–89. मूल (PDF) से 13 मई 2012 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 16 February 2012.
- ↑ "Fact sheet on meghalaya" (PDF). March 10, 2014. मूलसे 4 मार्च 2016 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि September 12, 2014.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 मेघालय
Archived 2013-09-03 at the वेबैक मशीन इण्डिया ब्राण्ड इक्विटी फ़ाउण्डेशन, भारत (2013) (अङ्ग्रेजी) - ↑ 5.0 5.1 5.2 आर्नोल्ड पी. कामिन्स्की एवं रॉजर डी. लॉन्ग (2011), इण्डिया टुडे: एन एन्साय्क्लोपीडिया ऑफ़ लाइफ़ इन रिपब्लिक [ An Encyclopedia of Life in the Republic,] ISBN 978-0313374623, पृष्ठ॰ ४५५-४५९
- ↑ Meghalaya and Its Forests
Archived 2014-08-22 at the वेबैक मशीन Government of Meghalaya (2012); Quote – total forest area is 69.5%