Jump to content

Wp/mag/एसिया

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
Wp > mag > एसिया
Wp/mag/एसिया
क्षेत्रफल४,४५,७९,००० किमी (१,७५,१२,००० वर्ग मील)
जनसङ्ख्या३,८७,९०,००,००० (प्रथम)
जनसङ्ख्या घनत्व८९/किमी (२२६/वर्ग मील)
राष्ट्रियताएशियन
देश५० (देशके सूची)
अधीनस्थ क्षेत्र
अमान्यक्षेत्र
भाषा (सभ)भाषाके सूची
समयक्षेत्रयुटिसि+२ से युटिसि+१२
अन्तर्जाल टिएलडि.asia
बड़नगरनगर
२०१८ के अनुसार भौतिक, राजनीतिक आउ जनसाङ्ख्यिकी विशेषताके दर्शावेवाला एसियाके सबसे अधिक जनसङ्ख्या वाल भागके मानचित्र

एसिया वा जम्बुद्वीप आकार (४,४५,७९,००० वर्ग किमी) आउ जनसङ्ख्या (४.७ अरब) दोनहीँ दृष्टिसे बिश्वके सबसे बड़ महाद्वीप हे, जे उत्तरी गोलार्द्धमे स्थित हे । पच्छिदन्ने एकर सीमा यूरोपसे मिलहे, हालाँकि ई दोनोके बीचे कौनो सर्वमान्य आउ स्पष्ट सीमा न निर्धारित हे । एसिया आउ यूरोपके मिलाके कखनियो-कखनियो यूरेसियो कहल जाहे । ई भूमध्य महासागर, आर्कटिक महासागर, प्रशान्त महासागर आउ हिन्द महासागरसे घिरल हे । जेकरा कारण काकेशस आउ यूराल प्राकृतिक रूपसे दुनो पर्वत शृङ्खला एसियाके यूरोपसे अलगे करहे ।

विश्वके सबसे प्राचीन मानव सभ्यताके जन्म एही महाद्वीप पर भेलै हल जैसे सुमेर, भारतीय सभ्यता, चीनी सभ्यता इत्यादि । भारत आउ चीन विश्वके दु सर्वाधिक जनसङ्ख्या वाला देश हे ।

पश्चिममे स्थित एक लम्बा भूसीमा यूरोपके एसियासे पृथक करहे । सतह सीमा उत्तर-दक्षिण दिशामे नीचे दन्ने रूसमे यूराल पर्वत तक जा हे, यूराल नदीके किनारे केस्पियन सागर तक आउ फिर काकेशस पर्वतसे होवैत हिन्द महासागर तक जा हे । रूसके लगभग तीन चौथाई भूभाग एसियामे आउ शेष भूभाग यूरोपमे हे ।

विश्वके कुल क्षेत्रके लगभग १/१०मा भाग आउ भूभागके ३०% एसियामे हे । ई महाद्वीपके जनसङ्ख्या अन्य सब महाद्वीपके संयुक्त जनसङ्ख्यासे अधिक हे जे कुल जनसङ्ख्याके लगभग ३/५मा भाग अथवा ६०% हे । उत्तरमे बर्फीला आर्कटिकसे लेके दक्षिणमे ऊष्ण भूमध्य रेखा तक ई महाद्वीप लगभग ४,४५,७०,००० किमी क्षेत्रमे फैलल हे आउ अपनामे कुछ विशाल, रिक्त मरुस्थल, विश्वके सबसे ऊँचा पर्वत आउ कुछ सबसे लम्बा नदीके समेटले हे । एसिया दुनियाके अधिकांश धर्म (हिन्दुधर्म, पारसी धर्म, यहूदी धर्म, जैनधर्म, बौद्धधर्म, ईसाई धर्म, इस्लाम, सिखधर्म आउ साथे ढेर अन्य धर्म) के जन्मस्थान हे ।

ढेर एसियाई देशके रूसीकरणके सामना करे पड़लै हे, मुख्यरूपसे उत्तरी एसिया, जेकरा अतीतमे रूसी साम्राज्य आउ सोवियत सङ्घ जीत लेलकै हल, ई वैधानिक प्रणाली, रूसीभाषाके प्रसार आउ मानसिकताके प्रभावित कैलकै हे ।[1] [2] [3]

एकरो देखी

[edit | edit source]

सन्दर्भ

[edit | edit source]
  1. Зуев, А. С. Под сень двуглавого орла: инкорпорация народов Сибири в Российское государство в конце XVI — начале XVIII в. / А. С. Зуев, П. С. Игнаткин, В. А. Слугина ; Новосиб. гос. ун-т. — Новосибирск : ИПЦ НГУ, 2017. — 444 с.
  2. Акимов Ю. Г. Северная Америка и Сибирь в конце XVI — середине XVIII в.: Очерк сравнительной истории колонизаций. СПб., 2010
  3. Bassin, Mark. «Inventing Siberia: visions of the Russian East in the early nineteenth century.» American Historical Review 96.3 (1991): 763—794.