Wp/lki/شەمە
شمه یکمین روژِ هفتە إ تقویمِ هجری شمسی و ششمین روژِ هفته إ تقویمِ میلادییە. پارسی میانەی اوان شانپتە.[1] تقویمِ نزدِ ایرانیان بر پایەی روژانِ مانگ بوو. به ای ترتیب که هر روژ به ئێزدی منسوب بوو و ناوی هەبوو. نمونه را روژِ یکمینِ هر مانگ، به ناوِ اهورمزد (هورموز)، روژِ دوم به ناوِ وهومن (هومن یا بهمن)، یا روژِ شانزدهم به ناوِ ئێزدبانو آناهیتا ناویده بوو و هەر روژ که ناوی با ناوِ مانگ یکسان بوو به نیایش و جشنِ مختص مەبێت. مفهومِ هفته ژ مدنیتانِ همسایه، به کلیمە، میانی رودان لە فرهنگِ ایرانی بوو و پس ژ اسلام صورت امروویی گرت.
لە تقویمِ آریایی ناوِ ای روژ کیوان شیدە. شمه یکمین روژِ رسمی کارِ هفتەیی لە ایرانە.
- کیوانشید(Saturn)
- مهرشید(Sun)
- مهشید(Moon)
- بهرامشید(Mars)
- تیرشید(Mercury)
- اورمزدشیدیاهرمزشید(Jupiter)
- ناهیدشید(Venus)