Wp/kum/Гьасанай Юсуп къади Гьасанайны уланы
Гьасанай Юсуп Гьасанайны уланы (1869-1928) — къумукъ алим, Тёбен Жюнгютей юртну къадиси. Юсуп Гьасанай 1869-нчи йылда Тёбен Жюнгютейде тувгъан. Ону атаюртда турагъан белгили алим Абдулатип Гоцолу дарслар алгъан. Сонг Али Согъратлыны медреседе де охугъан ва ону битдирип тизив арабиятчы болуп чыгъа. Юсуп къади илму ишден къайры топракъда толу кюйде ишлеген. Ол атаюртда 60 гектарда гьабижай, картоп, будай да чача. XX-нчи башында ол оьзю округда халкъ арада абурлу адам болгъан. Ата Юртда къади болуп ишлеме башлагъан. 1913-нчю йылда Антиписар башгётеривюне уллу ортакчылыкъ этген. 1917-нчи йылда Чилле инкъылабны сонг ол «Джамъияту-л-ислам» ва «Милли-Комитет» жамиятларда яхшы чалышып ортакъчылыкъ этген. Улькедаш давда Юсуп Гьаснай ата юртда Нажмутдин Гоцолугъа къаршы якъ тутагъан адамланы арасында башчылыкъ юрютген.
1919-нчю йылда дипломатиялы пагьмулар гёрсетип оьз юртну деникинчилерден сакълагъан ва къутгъаргъан. Совет гьакимлиги токдашгъан сонг ол совет агьвалатлагъа ишлейген «Дини-Комитетге» гирип атеист пропагандагъа къаршы сёйлей эди, ва дин сакъламакъны учун ваъзалар охуй. 1926 йылда «Баяну-л-хакаик» журналда жаваплы секретар болуп ишлеген.
1926-нчи йылда Дини-комитетни» бары да членлери булан бирче Юсуп-Къадини де тутуп туснакъ этелер ва ону гюллел оьлтюрмеге деген гьукму яшавгъа чыгъарыла.
ДАССЖ-ны оьр судун президимуну 20-нчи тунлу айда 1988-нчи йылдагъы къарары булан, ону иши ябулгъан ва оьлген сонг ону гертилегенлер.
Китаплар
[edit | edit source]- А. Гьажи, Тёбен Жюнгютейли алим арабиятчы тувгъанлы 130 йыл бола // Исламны нюрю, 6 байсан (октябрь), 1999 йыл.