Wp/kri/Afrika

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kri
Wp > kri > Afrika
Afrika
Afrika

Afrika na dhi wòrldim sèkòn most big èn sèkòn most pipulfull kòntinènt, bihèn Asia. With bòt 30.2 milliòn km² (11.7 milliòn sq mi) we inkluye dhi ailanddèm we de nèks to am, i kòbar 6% òll Arthim surfes area èn 20.4% òll dhi land area.[1] With 1.0 billion pipul (2009) i gèt bòt 14.72% dhi wòrldim mòrtalmandèm.

Dhi kòntinènt sùrraund bay dhi Middulwòrld Sòltwatar na im nòrth sai, bai dhi Suez Kanal èn dhi Red Sòltwatar èn dhi Sinai Hafailand na im nòrthist sai, bai dhi India Bigwatar na him sauthist, èn bai dhi Atlas Bigwatar na im wèst. Dhi kòntinènt inkluye Madagaskar èn òdhar ailandchendèm. I gèt 54 sòvrenstatdèm("kòntridèm") we rekògniza fullwan, 9 tèrritòriadèm èn thri de facto statdèm with nòfull rekògnizashòn.[2]

Afrika, pantap-òll sèntarkainIst Afrika, kònsidaro waidwan na dhi Sabikain Kòmmunitas fòr bi mòrtalmandèm èn dhi Hominidae kladim (gret babudèm) òriginples, èn evidèntia fòr dhis de lèkkè dhi most-arli hominiddèm èn dhèm kambiformandèm whe diskòbaro, èn mòr let wandèm we det go bòt sèvin milliòn yar bifor – dhis inkluye Sahelanthropus tchadensis, Australopithecus africanus, A. afarensis, Homo erectus, H. habilis èn H. ergaster – dhi most arly Homo sapiens (modern mortalman), we fèno na Ethiopia, det go bòt 200,000 yar bifor.

Afrika ledom pan òlltu sai dhi Middulwòrld Lain èn enkòmpass bòku klimakain areadèm; na dhi wangren Kòntinènt we strètch kòmòt dhi nòrth temperat zona rich dhi sauth temperat zona.

Rifrɛns dɛn[edit | edit source]

  1. Sayre, April Pulley. (1999) Africa, Twenty-First Century Books. ISBN 0-7613-1367-2.
  2. See List of sovereign states and dependent territories in Africa.