Wp/kiu/Gruba Xebata Vatey

Grûba Xebate ya Vateyî (kilm: Vate) yew grûba kirmance ya ke standardîzekerdişê Kirmanckî (Zazakî) ser o xebitîyêna û naye ra Weşanxaneyê Vateyî de kovare û kitaban çap kena.

Raverşîyayîşê Grûbe

Grûba Xebate ya Vateyî tebaxê 1996î de paytextê Swêdî Stockholm de awan bîye û derheqê Kirmanckî de hetanî ewro 15 kombîyayîşî welatanê Swêd, Almanya û Tirkîya de viraştî. Endamê Vateyî Kirmanc ê ke bi Kirmanckî nusenê û mintiqayanê cîya-cîyanan ra ênê pêser. Armancê grûbe standardîzekerdîşê Kirmanckî yo. Semedê viraştişê yew Kirmanckîya standarde ra xeylê qerarî ameyî girewtene hetê grûbe ra: kombîyayîşanê Grûba Xebate ya Vateyî de, endamî hetê term û çekuyan, hetê ra zî qaydeyanê rastnuştişê Kirmanckî ser o vindertî û înan kitab û kovaran de neşr kerdî. Kombîyayîşê verên 2-4ê tebaxê 1996 Stockholm de bî. Reya verêne, kombîyayîşê xo yê 15ine temmûza 2007î de Amed de ame viraştene. Wisarê 2008î de zî, Vate yew bûroyê xo Amed de akerde. Ewro, Vate êndî Tirkîya ra weşan û çapkerdişê xo dewam kena.

Standardîzekerdişê Kirmanckî (Zazakî)

Seba ke Kirmanckî rê xizmet bikero û nuştişê ziwanî hîna asan bikero, Grûba Xebate ya Vateyî yew Kirmanckîya standarde viraşte ke têwde lehçeyan ra yena pêra û yew alfabe û gramerê yewbîyaye xebitnena. Amancê xo yo ke ver bi yewbîyayena ziwanê nuştişî kaosê Kirmanckîya nuştekîye biqedêno. Na grûbe qaydeyanê gramerê Kirmanckî (Zazakî) tesbît kena û mîyanê formanê cîya-cîyayan ê çekuyan ra yew form sey standardî weçînena. Hetanî ewro Grûba Xebate ya Vateyî dorê panc hezarî çekuyî standardîze kerdê û ferhengêk de dayê weşanayîş. Yew zî kitabê Rastnuştişê Kirmanckî amade kerdo.

Weşanxaneyê Vateyî

Grûba Xebate ya Vateyî dest bi weşanayîşê Kovara Vateyî hamnanê 1997î Swêd de kerd, la Weşanxaneyê Vateyî serra 2003î de Stenbol de seba ke qeraranê na grûbê xo rê sey polîtakaya weşanî bigêro û bi ne qaydeyî kitabanê Kirmanckî çap bikero, bi nameyê na grûbe û Kovara Vateyî ame sazkerdene û 2003î ra nat kitab û kovaran Îstanbul ra vila keno. Weşanxane de serra 2003 ra hetanî ewro hîris û yew kitab û des hûmarê Kovara Vateyî çap bîyî.

Kovara Vateyî

Kovara Vateyî yew kovara kulturî ya kirmanckî ê Grûba Xebate ya Vateyî ya û hîrê mengan (aşman) ra rayke vecena. Reya verêne hamnanê 1997 Stockholm de neşr bîye, serra 2003 ra pey Weşanxaneyê Vateyî de, Stenbol de, êna çape ro. Na kovare de gramer, rastnuştiş, kultur, huner, şîîr, tarîx, hîkaye, reportaj, ûsb ser o nuşteyî tede estê. Hamnanê 2008î de hûmara 31. ya Kovara Vateyî vejîya.

Beşdarê Vateyî

Tayê beşdaran ewro semedanê cîya-cîyanan ra Grûba Xebate ya Vateyî ra abirrîyayê. Heto bîn ra zî xeylê nuştoxê neweyî beşdar bîyê. Kesê ke endamê Vateyî yan zî kombîyayîşanê Kirmanckî de amade bîyî, nê yê:

(Bajar yan qezayê mîyanê parantezan eslê beşdaran nawnenê)

Mehemed Malmîsanij (Pîran) – Serredaktor
J. Îhsan Espar (Pîran) – Redaktorê Kovare
Haydar Diljen (Sêwregi) – Redaktorê Kovare
Cemîl Gundogan (Dêrsim) – Redaktorê Kovare
Denîz Gunduz (Gimgim) – Berpirsîyarê Kovara Tirkîya
Munzur Çem (Dêrsim) – Berpirsîyarê Kovara Alamanya
Şukrî Atîk (Gimgim) – Berpirsîyarê Kovara Hollanda
Memo Darrêz (Bongilan) – Berpirsîyarê Kovara Norveçî
Seyîdxan Kurij (Çewlîg)
Lerzan Jandîl (Gimgim)
Saît Aydogmuş (Gimgim)
Osman Aytar (Sêwregi)
Yildiray Beyazgul (Gimgim)
Aydin Bîngol (Gimgim)
Hûmanê Çîyan (Depe)
Nîhat Elî (Sêwregi)
Nevzat Gedîk (Gimgim)
Huseyîn Girmit (Erzingan)
Wisif Kaymak (Pîran)
Elîf Kiliç (Dêrsim)
Çeko Kocadag (Gimgim)
Huseyîn Kulu (Dêrsim)
Selîm Murat (Pali)
Hamdî Ozyurt (Gimgim)
Robîn Rewşen (Licê)
Kamer Soylemez (Dêrsim)
Mehmet Taş (Dêrsim)
Kazim Temurlenk (Dêrsim)
Harun Turgut (Pali)
Şukrî Urgun (Hênî)
Orhan Zoxpayij (Çewlîg)
Serdar Bedirxan (Pîran)
Muzafer Xeylanij (Pali)
C. Zerduşt Pîranij (Pîran)
Mehmûd Nêşite (Licê)
Suleyman Yilmaz (Pîran)
Roşan Lezgîn (Licê)

Destpêkê Vateyî de Osman Aytar, Yildiray Beyazgul, Çeko, Munzur Çem, Hûmanê Çîyan, Memo Darrêz, Nîhat Elî, Lerzan Jandîl, Huseyîn Kulu, Seyîdxan Kurij, Robîn Rewşen, Kamer Soylemez, Kazim Temurlenk, Harun Turgut, Şukrî Urgun mîyanê Grûba Xebate ya Vateyî de xebitîyaybîyî.

Weşanayîşê Vateyî

Tayê kovar û kitabê ke Vate hetanî ewro dayî çape ro, nê yê:

Kovare:

Grûba Xebate ya Vateyî, Vate – Kovara Kulturî, hûmarê 1 (1997) – 31 (2008)

Ferheng:

Grûba Xebate ya Vateyî, Ferhengê Tirkî – Kirmanckî / Kirmanckî – Tirkî, çapa dîyine ya hîrakerdîye, Stenbol, 2004, ISBN 975-6278-02-1
Lezgîn, Roşan, Ferhengê Îdyomanê Kurdkî (Kirmanckî, Zazakî), Stenbol, 2005, ISBN 975-98773-8-4

Gramer:

Grûba Xebate ya Vateyî, Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî), Stenbol, 2005, ISBN 975-6278-04-8

Perwerde:

Gunduz, Deniz, Kirmancca / Zazacca Dil Dersleri, Stenbol, 2006, ISBN 975-6278-10-02

Roman:

Çem, Munzur, Gula Çemê Pêrre, Stenbol, 2007, ISBN 978-975-6278-19-2

Roportaj:

Malmîsanij, Gotibun Ku... (Kurmanckî), Stenbol, 2006

Şîîr:

Hunî, Mela Mehemed Elî, Mewlid & Yusuf û Zelîxa û Qesîdeyê Kerbelayî, Stenbol, 2004, ISBN 975-98773-2-5
Merdimîn, W. K., Dîwan, Kirdkî / Zazakî Şîîrî, Stenbol, 2004, ISBN 975-98773-0-9
Lezgîn, Roşan, Dêsan De Sûretê Ma Nimite, Stenbol, 2005, ISBN 975-98773-9-2
Kişanak, Zulkuf, Delala Çimrengîne rê Qesîdeyî, Stenbol, 2007, ISBN 978-975-6278-15-4
Espar, J. Îhsan, Dilopê Zerrî, Stenbol, 2008, ISBN 978-975-6278-25-3

Hîkaye û meseleyî:

Lezgîn, Roşan, Binê Dara Valêre De, 2003, Stenbol, ISBN 975-288-786-4
Espar, J. Îhsan, Beyî Se Bena?, Stenbol, 2004, ISBN 975-98773-4-1
Koêkorta, Memê, Berxa Mi Xerîbîyê De, Stenbol, 2004, ISBN 975-98 773-3-3
Gedik, Akman, Gimgim Zerreyê Ma De, Stenbol, 2004, ISBN 975-98 773
Gunduz, Deniz, Hîkayeyê Koyê Bingolî, 2004, ISBN 975-98 773-6-8
Ozyurt, Hamdî, Lajêko Zimbêlin, StenboI, 2004, ISBN 975-6278-00-5
Ozyurt, Hamdî, Dergûş Çira Berbeno?, Stenbol, 2005, ISBN
Çem, Munzur, Hewnê Newroze, Stenbol, 2005, ISBN 975-6278-05-6
Karakaş, Huseyîn, Omid Esto, Stenbol, 2006
Lezgîn, Roşan, Ez Gule ra Hes Kena, Stenbol, 2007, ISBN 978-975-6278-17-8
Canşad, Murad, Xafilbela, Stenbol, 2007, ISBN 978-975-6278-26-0

Arêkerde:

Espar, J. Îhsan, Tayî Estanikî û Deyîrê Ma, Stenbol, 2004, ISBN 975-9010-69-0
Adabeyî, Feyza, Estanekanê Sêwregi ra, Stenbol, 2005
Licokic, Mihanî, Şanikan û Deyîranê Licê ra, Stenbol, 2007, ISBN 978-975-6278-14-7
Grûba Xebate ya Vateyî, Nika wextê huyayîşî yo, Stenbol, 2008

Lînkî