Beluçki jü zonê do İrankiyo zımeo rozawano ke verozê rozakotena İrani, verozê Afğanıstani u rozawanê Pakıstani, yanê Beluçıstan de qesey beno.
Beluçki de, zê Rexşanki (Serhedki), Pencgurki, Kelarki, Serawanki, Laşarki, Kêçki, lehçê verê dengızi u Beluçkiyê rozakotena Hilli, mıxtelıf diyaleki estê.
Gramerê Beluçki sero[edit]
Peybendê şexsu[edit]
Jükek
| Kes
|
Peybendê Beluçki
|
Peybendê Zazaki
|
| 1. |
–â(n) |
-an
|
| 2. |
-e |
-ay
|
| 3. |
-i |
-o (neri) / -a (ma[y])
|
Xêlê
| Kes
|
Peybendê Beluçki
|
Peybendê Zazaki
|
| 1. |
–ê |
-ime
|
| 2. |
-e |
-ê
|
| 3. |
-â |
-ê
|
Halê namu[edit]
Beluçki de dı halê namu estê:
| -
|
Hal
|
Ebe Latinki
|
| 1. |
Halo rast |
casus rectus
|
| 2. |
Halo çewt |
casus obliquus
|
Halo rast de zemirê kesu[edit]
| Beluçki
|
Zazaki
|
| man |
ez
|
| to |
tı
|
| â |
o (neri) a (ma[y])
|
| mâ |
ma
|
| şumâ |
şıma
|
| ân |
ê
|
Halo çewt de zemirê kesu[edit]
| Beluçki
|
Zazaki
|
| manâ |
mı[n]
|
| tarâ |
to
|
| ây |
[d]ey (neri) [d]aê (ma[y])
|
| mârâ |
ma
|
| şumâ râ |
şıma
|
| âyân |
[d]inan
|
Zemirê wayiriye[edit]
| Beluçki
|
Zazaki
|
| manî |
yê mı[n]
|
| tay |
yê to
|
| âyî |
yê [d]ey (neri) yê [d]aê (ma[y])
|
| me |
yê ma
|
| şume |
yê şıma
|
| âyânî |
yê [d]inan
|
Waxtqesey[edit]
Beluçki de halo ergatif ki esto. Cokao ke ontisê waxtqesu, waxtê veri de gorê waxtqesunê transitif u intransitifu beno:
Waxto verên [ebe ho diyo] (preterite)[edit]
Waxtqeseo intransitif
| Beluçki
|
Zazaki
|
| man şutô |
ez şiyane
|
Waxtqeseo transitif
| Beluçki
|
Zazaki
|
| manâ guşt |
mı[n] vat
|
| Beluçki
|
Zazaki
|
| manâ tao dîst |
mı[n] tı diya
|
Waxto verên [gumankerdene] (perfect)[edit]
| Beluçki
|
Zazaki
|
| man şutagô |
ez şiyane
|
| manâ guşta |
mı[n] vato
|
Waxto verêni ra raver (pluperfect)[edit]
| Beluçki
|
Zazaki
|
| man şutagitô |
ez şi bi
|
| manâ guştaga |
mı[n] vati bi
|
Waxto verên [raverberdene] (imperfect)[edit]
| Beluçki
|
Zazaki
|
| man buşutenô |
ez bışiyêne
|
| manâ buguşteno |
mı[n] bıvatêne
|
Alfabê Beluçki[edit]
Aa, Áá, Bb, Dd, Ďď, Ee, Ff, Gg, Ĝĝ, Hh, Ii, Íí, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Řř, Ss, Šš, Tt, Ťť, Uu, Úú, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz, Žž.
Herfê vengıni[edit]
Beluçki de hirê herfê vengınê kılmeki (a, i, u), phonc ki herfê vengınê dergi (â, î, û, ê, ô) estê.
Diftongi[edit]
Beluçki de dı diftongi estê: ay, aw
Qayt ke[edit]
