Wp/kck/Polisa
Polisa kobva gubungano lebanhu lakabumbiwa likapiwa masimba ndahulumente, kwakalingiwa simisa kuti nlayo utebegwe, kube ndovikeleka kwebanhu, wongeka ndezwitungamila kwebagali bemitunhu kakale ndodzibilila bugebengu ndosagala zwubanana kwebanhu. Masimba amunlayo abanawho anohanganisila sunga ndebhata banhu ndemasimba pasi kwenlayo unobva kunahulumente mubanhu banothama hhoba. Zina lohingisiwa ndemapolisa ehango inozwitungamila yakazwimila, mapolisa anopiwa masimba ndehango kuti bahinge belipasi kwenlayo, bemilidza hango. Gubungano yeMapolisa inosiyana ndemasole ndedzimwe gubungano dzinohinga muvikela hango muzwita; koga, ayapo magubungano emasole anohinga mihingo yemapolisa. Gubungano yeMapolisa inohingila tjitjaba, mbhayilo yabo inobva mumitela.
Mapolisa ehango yeGelimani ku Hamburg, mulutabi gwe Polizeihauptmeister mit Zulage (Police Chief Masta ndembhayilo wakamilidzika)
Simisa kuti nlayo utebegwe ihingo wemapolisa wakalingiligwa kwazo kwazo. Gubungano yeMapolisa inamihingo yakasiyana siyana kusiyana ndelubaka ndetjimo koga hingo wemapolisa upehhugwi kwayo yose ndewholonga dzikama mutjitjaba. Muzwimwe zwitjaba, milikila ndebupelo kwe18th kunda kukutanga kwe19th centuries, zwakapfumila kuti bamilidze butjilo gwabo kakale badzibilile bugalo gwabo. Gubungano yeMapolisa inowangwa mumitunhu yose muzwitjaba zwanhasi. Koga hingo wemapolisa unabupitipiti bunjinji ngobe bayapo banowhangwa bethama kusipo munlayo, bayapo balohlukumeza bamwe ndesunda kuti nlayo utebengwe kusina lezwana ndezila yakatambunhuka. Gubungano yeMapolisa inodangwa kakale iyi diphathimenti yemapolisa, lutabi gwemapolisa badzibilili bebugebengu, bavikeli, batothama kuti nlayo utebedzegwe, banovikela zwido zwebanhu. Manhungu anoyi bahingi betjipolisa, mathrupa, bosherifu, bokhostemblu, marenja, bahingi belunyalalo kene bavikeli bebanhu. Hango yeIreland inosiyana ndedzimwe hango kunolembgwa tjikhuwa ndohingisa matama elulimi gwetji ayirishi selinoti Garda (kun' ompela) ndelinoti Gardaí (bunjinji), kubva gubungano lemapolisa kakale ndemanungo akhona. Zina linoti Polisa lohingisiwa kwazo kwazo, lowangwa kakale muhango dzisingalebeleke tjikhuwa libva mapolisa ehango ndemanungu whose.
Ayapo mazina ozana anohingisiwha ebva mapolisa. Mazina manjinji ozana anobva mapolisa anamakole anopinda magulu ndemagulu akapinda koga akutjazimbgwa kuti akabva poni. Limwe zina lakabva ntolo lihingisiwa ndelinoti, kopu alitjawhakala kuti ndelozana, lehingisiwha sezina limunlayo ndebanhu bose kakale ndemapolisa anolihingisa muhingo wabo.