Wp/isv/Leonid Kravčuk

Leonid Kravčuk v avgustu 1992 g.

Leonid Makarovyč Kravčuk (ukr.: Леонід Макарович Кравчук) (Velykyj Žytyn, 10 januara 1934 – Kyjev, 10 maja 2022) byl ukrajinsky politik, ktory od 1991 do 1994 byl prvy prezident nezavisnoj Ukrajiny poslě razpada Sovětskogo Sojuza.

Biografija

Leonid Kravčuk narodil se v selu Velykyj Žytyn v oblasti Rivne, ktoro onogda ješče bylo čest Poljsky, ale poslě Vtoroj vsesvětskoj vojny stalo čest Sovětskogo Sojuza. On studioval v Kyjevu, kde v 1958 g. dobyl naučny stupenj v ekonomikě. V lětah 1958–1960 rabotal kako docent političnoj ekonomiky v Černivah.

Takože v 1958 g. pristupil v Komunističnu partiju Ukrajiny, kde sdělal brzu karieru v oddělu agitacije i propagandy (agitprop). V 1988 g. stal partijny sekretar za ideologiju, a v 1989 g. člen-kandidat i v 1990 g. polny člen ukrajinskogo politbjura. 3 julija 1990 g. takože stal prědsědnik Vrhovnoj rady. Zatože v onyh lětah vlast Komunističnoj partije Sovětskogo Sojuza postupno zamiral, on takym sposobom praktično stal vodž republiky. V tomže samom godu Kravčuk izšel iz KPSS — ačekoli on byl tipičny aparatčik, jegova lojalnost vse bolje prěsuvala se k straně tyh, ktori htěli suverennost ili daže nezavisnost Ukrajiny.

Kravčuk (po lěvoj) s Stanislavom Šuškevičem i Borisom Jelcinom pri podpisanju Bělověžskogo dogovora v dnju 8 dekembra 1991 g., ktorym konec Sovětskogo Sojuza stal oficialny.

24 avgusta 1991, poslě bezuspěšnogo puča v Moskvě, Kravčuk proglasil nezavistnost Ukrajiny, čim igral ključnu rolju v razpadu Sovětskogo Sojuza. 1 dekembra togože goda on stal prvy demokratično izbrany prezident državy, a několiko dnjev pozdněje podpisal Bělověžsky dogovor, ktorym Sovětsky Sojuz byl likvidovany i prěobračeny v Sodružstvo nezavisnyh držav. V istinnosti Kravčuk pričinil, že SNŽ ne stal vtory Sovětsky Sojuz, ale samo svobodno forma suraboty medžu zaisto nezavisnyh držav. Zato Kravčuk všel v historiju kako «člověk, ktory pogrebl SSSR». Pozdněje, Kravčuk takože byl odgovorny za izbavjenje se Ukrajinoju jedrnogo arsenala.

V 1994 g. Kravčuk ponovno byl kandidat na prezidenturu, ale te izbory izigral jegov ranějši premier Leonid Kučma, ktory propagoval blizšu surabotu s Rosijeju. Tym ne menje on prodolžil svoju političnu dějateljnost: v 1998 g. pristupil v Objedinjenu socialdemokratičnu partiju Ukrajiny (SDPU(o)), stal jejin lider v 2002 g. i v ramkah toj partije byl člen Vrhovnoj Rady. Jegovo členstvo parlamenta skončil se poslě parlamentarnyh izborah 26 marca 2006 g., zatože jegova partija ostala poniž izbornogo praga. Mimohodom, Kravčuk byl ostro kritikovany za to, že tako dolgo ostal v partiji, ktora nazyvala se socialdemokratična ale v istinnosti iměla blizke sveze s oligarhami i organizovanoju prěstupnostju. On izšel iz njej doprva v 2009 g.

Podčas prezidentskyh izborov 2010 g. Kravčuk podpiral kandidaturu Julije Tymošenko pomimo togo, že ješče v 2004 g. podpiral Viktora Janukovyča. V juliju 2020 g. Kravčuk stal prědstavitelj Ukrajiny v tako zvanoj «tristrannoj kontaktnoj grupě za mirno razrěšenje situacije na vozhodu Ukrajiny», ale tuta grupa prěkratila svoju dějateljnost poslě rosijskoj invazije Ukrajiny v februaru 2022 g.

10 maja 2022 g. Kravčuk umrl v věku 88 lět poslě dolgotrajnoj hvoroby, točno jedin tydenj poslě smrti byvšego prezidenta Bělorusi, Stanislava Šuškeviča, ktory takože izigral važnu rolju v Bělověžskom dogovoru.