Jump to content

Wp/isv/Jezyčna igra

From Wikimedia Incubator
< Wp | isv
(Redirected from Wp/isv/Језычна игра)
Wp > isv > Jezyčna igra
Prvo izdanje romana Džejmsa Džojsa (1922)

Igra jest matematičny model konflikta.[1] Da by jego razrěšiti igrači priměnjajut strategije (možne, suglasne s pravilami igry sposoby postupanja igračev i koalicij). Iz drugoj strany filosof Ljutvig Vitgenštajn definiuje jezyčnu igru kako cělost, koja je složena iz jezyka i dějanij, v ktore on jest vpletomy, napr. pozdrav.[2]

Od davna retorika interesovala se zapytanjami, koji dnešnje imajut nazvanje jezyčna igra, napr. aliteracija PPPP - Poljska Partija Prijateljev Piva (pol.: PPPP - Polska Partia Przyjaciół Piwa). Irlandsky pisatelj Džejms Džojs v jednom iz svojih romanov priměnil osoblivoju igru s cělju izraziti protivrěčno odnošenje k svojemu rodnomu gradu. V trěh slovah trikratno povtoril jednu glasku: Dear Dirty Dublin[3] (doslovno „Dragy nečisty Dublin”). Trikratno povtarjanje jednoj glasky je svezano s magičnym mysljenjem, čto ova podobnost ne jest slučajna. Aliteracija harakterizuje strategiju zvukovoj formy.

Drugi tip je strategija etimologičnoj reinterpretacije. Artist političnogo kabare[4] umyslno odnosi se k prostomu slovu, napr. pol.:sklep ‘magazin’, kako k skračenju: SKLEP - stój kliencie lub ewentualnie poproś (doslovno „MAGAZIN - stoji kliente ili eventualno poprosi”), da by izraziti kritiku deficita tovarov v magazinah konca sedmdesetyh dvadesetogo stolětja v Poljskě. Mesarnja imala v poljskom kabaretu psevdojaponsko nazvanje nage haky.

Čto tyče se medžutekstovoj strategije, znany i popularny tekst jest nositelj ritma v novom tekstu, obyčno satiričnom.[5]

Znany poljsky tekst Doslovny medžuslovjansky prěvod Novy poljsky tekst Doslovny medžuslovjansky prěvod
Kto ty jesteś? Kto ty jesi? Kto ty jesteś? Kto ty jesi?
Polak mały. Poljak maly. Człowiek znikąd. Člověk odnikud.
Jaki znak twój? Kaky znak tvoj? Twoje hasło? Tvoje gaslo?
Orzeł biały Orel běly. Walczyć z kliką. Boriti se s klikoju.

Termin jezyčna igra v publikacijah interlingvistov odnosi se k hudožnomu eksperimentu, v kojem avtor zamysljaje novy jezyk, da by ulegšati čitateljam ili zriteljam izobraženogo fantastičnogo světa iluziju prěbyvanja v realnom světu.

Iztočniky

[edit | edit source]
  1. Микиша, Анатолий Михайлов; Орлов, Всеволод Борисович (1980). Толковый математический словарь. Основные термины. Москва: Русский язык. str. 39.
  2. Wittgenstein, Ludwig (2001). Philosophische Untersuchungen. Frankfurt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft. ISBN 3-518-58312-3.
  3. Joyce, James (1922). "Ulysses".
  4. Laskowik & Smoleń (1980). "Z tyłu sklepu". YouTube.
  5. Szczerbowski, Tadeusz (1994). O grach językowych w tekstach polskiego i rosyjskiego kabaretu lat osiemdziesiątych. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN. str. 94, 121–122. ISBN 83-85579-27-3.