Wp/igl/Zamfara State

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | igl
Wp > igl > Zamfara State
Zamfara State
state of Nigeria
Inception1 October 1996 Nwọ́che
Official languageEnglish Nwọ́che
ContinentAfrica Nwọ́che
CountryNigeria Nwọ́che
CapitalGusau Nwọ́che
Located in the administrative territorial entityNigeria Nwọ́che
Located in time zoneUTC+01:00 Nwọ́che
Coordinate location12°10′0″N 6°15′0″E Nwọ́che
Office held by head of governmentGovernor of Zamfara State Nwọ́che
Executive bodyexecutive council of Zamfara State Nwọ́che
Legislative bodyZamfara State House of Assembly Nwọ́che
Shares border withKatsina State, Kaduna State, Niger State, Kebbi State, Sokoto State Nwọ́che
ReplacesSokoto State Nwọ́che
Language usedLela, Lyase, ut-Ma'in Nwọ́che
Official websitehttps://zamfara.gov.ng/ Nwọ́che
Map
A boy in Maru Local Government Area

Zamfara, chi state ka ki dẹ ojanẹ northwestern Nigeria. Ugbo ki chi ugwẹta alumeji Zamfara chi Gusau, ẹnẹ ki chi agboji ẹnẹ utọgba zamfara chi Dauda Lawal. Gbogbo tefu ọdọ 1996, eju ọwọ lẹ dẹ fu Sokoto State.

Zamfara ch'ugbo K'uwewe ichi ku ma ka ọmọ ojile chi Fulani Arabic, Zamfara chi Anka, Gummi, Bukkuyum kpai Talata Mafara Local Government. Gobirawa nu we we Shinkafi Local Government.[1] Gobirawa du fu kwefu ewo Gobir Kingdom. Burmawa di Bakura kpai abo Fulani Bungudu, Maradun, Gusau Ku ma Che kpatuka ugbo du State lẹ. Efu ewo Chafe, Bungudu kpai Maru ololo ñwu chi Katsinawa, Garewatawa kpai Hadejawa. While, Alibawa people are located at Kaura Namoda and Zurmi, ábó Alawan Shehu Usmanu Fulani's are found in Birninmagaji.[2]

Í nọmẹ tọwọ north tí bá Republic Niger, tọwọ south íba Kaduna State, tọwọ east íbá Katsina State, kpáí tọwọ west íbá state Sokoto, Kebbi kpáí Niger. I nu we we amonẹ 9,278,873 dabalu ki 2006 census ka kpai local government area mẹgwẹlẹ

Inabali

Ábó Zamfara ọdọ wéwé ma tene kuma ni ewo state ema, odo 1996 eko ki General Sani Abacha di oji ofe President, i fi Zamfara nyi gwi Sokoto State, ukaluka ane abo zamfara chi 38,418. Governor Zamfara éj'ódúdú ch'í Jibril Yakubu.[2]

Úgbó kú má dọ kí Zamfara state ch'ugbo ká èfu ám'í states ígbèlè dábí Kano, Katsina, Gobir, Kabi kpáí Zazzau. Abo ku ma dodo Zamfara ejodudu chi ami adode ma che manyi ami gianti.[3]

Local Governmenti

Ami local governti ki di Zamfara State chi egwele

Amone

A household in Zamfara State

Ojile amone ki di Zamfara State chi ami akechia .[4] [2]

Ichi

Ichi ku ma ka ojile Zamfara chi fulani, manyi ichi arabic, abo ku ma ki ichi arabic chi ami akpa,[5]

OKO

Gathering firewood in rural Zamfara
A camel being transported home from a market

Úchẹ éló kpáí gold o nwu chi enwu ki ya di oko nyi abo Zamfara".[6]

Uche ku ma lo ojile chi guinea corn, ákpá, óskápá, Ọpá, cotton, tobacco kpáí ẹgwá.[7] [2]

Unyi Ukoche

Unyi ukoche utogba ki di Zamfara chi:

  • Federal Polytechnic, Kaura-Namoda[8]
  • Federal University Gusau[9]
  • Zamfara State College Of Education, Maru
  • Zamfara State University[10]

Unyi Ogwu

Zamfara stake Che nuñyi ogwu wewe kpai Ami Asibiti, ichẹ ka efu ma chi:

  • Asibiti Arewa
  • asibiti Daula kpai unyi ugbo ku ma bi oma
  • Asibiti Farida [11]
  • Asibiti Rama
  • Asibiti Gusau
  • Asibiti Nasiha
  • FMC Gusau[12][13]

Amone Ogbogaga

Baobab trees
  • Aishatu Madawaki
  • Bello Matawalle
  • Abdul'aziz Abubakar Yari
  • Ahmad Sani Yerima
  • Kabir Garba
  • Tijjani Yahya Kaura
  • Mahmud Shinkafi

References

  1. "Zamfara State". Nigerian Investment Promotion Commission (in en-US). 2019-01-09. Retrieved 2022-02-27. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Zamfara State of Nigeria :: Nigeria Information & Guide". www.nigeriagalleria.com. Retrieved 2022-02-26. 
  3. "Zamfara Gold Mining Factory". krzysztofpilarczyk.pl. Archived from the original on 2021-06-26. Retrieved 2021-06-26.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. "Nigeria Ethnic Groups|Map". onlinenigeria.com. Archived from the original on 2021-01-26. Retrieved 2021-02-14.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  5. "Nigeria". Ethnologue (22 ed.). Archived from the original on 2020-02-19. Retrieved 2020-01-10.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. "Zamfara gold mining: Niger Delta seeks amendment of petroleum, mining acts". December 12, 2020. Archived from the original on February 17, 2021. Retrieved March 2, 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. "Zamfara State of Nigeria :: Nigeria Information & Guide". www.nigeriagalleria.com. Archived from the original on 2020-11-07. Retrieved 2021-02-28.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  8. "Official List of Courses Offered in Federal Polytechnic, Kaura Namoda (FEDPONAM) - Myschool". myschool.ng (in English). Archived from the original on 2021-07-14. Retrieved 2021-07-14.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. "List Of FUGUS Courses and Programmes Offered". www.myschoolgist.com (in English). 2020-10-09. Archived from the original on 2021-07-14. Retrieved 2021-07-14.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. "List of All Courses Offered at ZAMSU, Cut Off Mark & Requirements". Eduloaded (in en-US). 2019-01-14. Archived from the original on 2022-01-13. Retrieved 2021-07-14.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  11. TVCN (2022-08-19). "1000 Patients In Zamfara Benefit From Cash Donation -". TVC News (in en-US). Retrieved 2023-01-04. 
  12. Fatunmole Marcus Fatunmole Marcus (2023-01-03). "Here's how COVID-19 Intervention Fund is boosting Gusau FMC's services". The ICIR (in en-GB). Retrieved 2023-01-04.  Missing |last2= in Authors list (help)
  13. TVCN (2021-08-05). "Victims of bandits attack, others abandoned at FMC Gusau as doctors' strike enters day four". TVC News (in en-US). Retrieved 2023-01-04.