Wp/igl/Igede

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | igl
Wp > igl > Igede


Àmone Igede chí abo Nigerian ethnic group[1] efu Lower Benue State efu Nigeria.[2]ma chí amomà‘ne Oju kpaí Obi Lócàl gometí efu Nigeria, ùgbo ku ukwako amone chí 267,198 ẹgba 2006 .[3] tabalé , ójilé àmone Igede che kpaduka jí oji'ane eí state kpaí ojiane Naijerya í.ujenwu kàa , Ami chí Igede language ño chí íchí ka amone aka efu Naijerya Cross River State, kpaí ùgbo wéwé ewo Igede kí d‘ojiane efu Osun State manyu Ogun State.[4] ama akíchí Igede che na‘bou muola efu ye Benue-Congo kí chí újo adate e í íchí ofigbélí Niger-Congo .

Eña óodo ma

Oju Local Government Area chí efu ódò 1976 úmachonewn kpaí í ní híoma kpoo Obi oji ólu eñiní , Ado, Konshisha kpaí Gwer Olu-odudu ye í Lokà gometí éfu Benue State, Ebonyi kpai Izzi lokà gometí efu Ebonyi State, kpaí Yala Lócàl gometí ye í Cross River State. Ownu chu‘gbate ye í éwo Oju .[5]

Obi Local Government Area ma nyí efu ódò 1996 kpaí kí ugbáté wñ dí Obarike-Ito. Kí chí government area ko odunwu dufu kwí efu ají ye í Obi kia Cha lo tí efu ògbégbale kpai kígbí oóma kpayí Ado, Otukpo kpaí Oju Lócàl gometí ye Benue State.[6]

Ola Óhilaà

Ètta: eñwu Ogun Oral

Amichí Igede tejuane óhilaà ma lo tí éju òwò Sabon Gida Ora éfu ewọ ye Edo state abojí. Ma‘ka kíní kama chí amoma ye í olopu ye Agba,ene kí chí onu efu Sabon Gida Ora. skirmish ye kí dí agbadé Igede kpaí amoné ye í Ora kí ní ma lá kwo ògbégbale ye abilewa Benue state léfu ojiane Nsukka efu Enugu state. Óhilaà ye ki dé í che'enwu yachí ñwu Igede ki chí elí yaútugbo ku ma dabí híute kpa ,ujewn í rēcodu kpaí f drama piece "Ego ny'Igede".[7]

Ètta : eñwu ójilé ku ma gba kí che ko tané

Eñwu íkebe ójilé ku ma né ku ma kotané efu ule ku ma la Ogoja province ene kí gbo-gba yogba efu uché ye ogwuchakpo kí du wa kpaí úkoche úcha ye í Idoma.[8]

Ẹgba òfà kpayí íja-ibe

Íjíbe, Ami Igede dí ùgbo ye Benue Opata ama choí oda ojieta .[9]

Úché eñwu Ogun ye í Igede

Amí Igede chi úché ma gbeju alo,amu ewñ úcha ku ma kooo akpaa , abachà, o‘ppaa kpaí úchu . Igede chi unyí ùgbo kí ma maja-wn ka amone mo nyí nyo ye úcholo Igede-Agba , kí je.e.ko ẹgba úyo Odo kí du ña ka kiní ẹgba ku ma kuchu wa unyí efu óchu ekélé .[10]

Eñwu ogwuu ku ma né chí úkpó edudu Igede manyu odufa , kpaí efufu ukpo clothes are blue, black, .

Ame'ne ojima kejuma ku ma kwi Igede

  • Ode Ojowu, Chief Economic Adviser to President Obasanjo and CEO National Planning Commission[11]
  • Oga Okwoche, Former Nigerian Ambassador to France[12]
  • Peter Okwoche, host of the BBC Focus on Africa TV news magazine programme[12]
  • Ogiri Ajene, former Deputy Governor of Benue State
  • Dr. Stephen Ijaha, The pioneer rector of Delta State Polytechnic
  • Otefe-Oghara, Late Joel I. Iji, Ace Broadcaster
  • Prof. (Chief) John E. Enyi, Lecturer BSU, astute public Administrator and Rural Development

References

  1. "Our Story". Indigenous People of Biafra USA (in en-US). Retrieved 2019-06-28. 
  2. "Igede.org". Igede.org (in en-US). Archived from the original on 2016-05-26. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. "Brief History". Igede.org (in en-US). 2010-11-10. Archived from the original on 2016-03-27. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. Olatokun Wole Ayanbode O.F. (April 2009). "Use of indigenous knowledge by women in a Nigerian rural community". Indian Journal of Traditional Knowledge 8 (2): 287–295. Retrieved 2016-05-27. 
  5. https://www.pressreader.com/nigeria/daily-trust-sunday/20140302/282157879169288. Retrieved 2022-05-24 – via PressReader.  Missing or empty |title= (help)
  6. "Obi Local Government Area". IdomaLand (in English). Retrieved 2022-05-24. 
  7. David Agogo (2011-09-02), Ego nyi Igede, retrieved 2016-05-27
  8. Ugbem Confort E. (2013). "The Social Relations of Identity Construction and Reconstruction among Ethnic Groups in Benue State, Nigeria". IFRA E-papers. Archived from the original on 2016-07-17. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. "Benue Guber & The Dynamics Of Zone C Politics". benue.com.ng (in en-US). Archived from the original on 2015-07-16. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. Ebhota Eseohe (2014-03-02). "Intriguing traditional wedding rites of the Igede people". Daily Trust. Retrieved 2016-05-27. 
  11. "Nigeria: The Sack of Prof Ode Ojowu". allafrica.com. Daily Trust. 2005-11-28. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-access= ignored (help)
  12. 12.0 12.1 Odeh Onche (2014-11-01). "Every radio station in Lagos refused to hire me – BBC's Okwoche". Archived from the original on 2014-11-02. Retrieved 2016-05-27.