Wp/igl/Benue

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | igl
Wp > igl > Benue
Benue State
state of Nigeria
Inception3 February 1976 Nwọ́che
Named afterBenue River Nwọ́che
CountryNigeria Nwọ́che
CapitalMakurdi Nwọ́che
Located in the administrative territorial entityNigeria Nwọ́che
Located in time zoneUTC+01:00 Nwọ́che
Coordinate location7°20′0″N 8°45′0″E Nwọ́che
Office held by head of governmentGovernor of Benue State Nwọ́che
Executive bodyexecutive council of Benue State Nwọ́che
Legislative bodyBenue State House of Assembly Nwọ́che
Replaced byKogi State Nwọ́che
ReplacesBenue-Plateau State Nwọ́che
Official websitehttps://www.benuestate.gov.ng/ Nwọ́che
Map

Benue State chi state ka ẹfu ami North Central states ojane Nigeria. Úwéwé amoné kí dí Benue state égbe ku ma gbaluka amone efu ódò 2006 che 4,253,64. Ma nyì state le ẹfu ọdọ 1976[1] State mebie ma nyí adiko le. Ma dí ódù Benue State kwi ají elilę ékéji Nigeria ku ma do ají Benue.[2] State le ni hiọme kpai Nasarawa State hiọmẹ kpai North; Taraba State hiọmẹ kpai EastiKogi State hîome kpai West; Enugu State hiọmẹ kpai South-West; Ebonyi kpamani Cross-Rivers States hiọmẹ kpai South; kpamani í hiọmẹ kpai anè ododa eju daba Cameroon kpai South-East.[3] Amí ichi kí dí ojané Benue chí Tiv, Idoma kpai Igede. Amí ichi kí ma gbeju nana ñú chí Etulo, Igbo, Jukun àmóné . Ú gbéta Benue state chi Makwudi.[4] Benue chi ane ukọlọ oko nyọ nyọ i chẹ ; ami ukọlọ oko ma ki kpọ rane chi: àlémú, mangoes, úchú ópà, àbàchà, soya bean, ókólí, flax, úchú, sesame, óchí càpà, ópà, kpamani ólî égba . Ma nyí Benue State gwí protectorate eyí northern Nigeria iko abakwane twentieth century.Eko igbele ka Ku ma dí ódù ñwu ko Benue egba le ma do kakini Munshi Province gbo gbo wi efu ọdọ 1918.[5]

Benue State chi odu kuma du kwi ẹfu aji Benue kpamani mafu nyi kwi ẹfu Benue-Plateau State akwobi efu ọdọ 1976, kpayi Igala kpamani efewo Kwara State.[6] ẹfu ọdọ 1991, ami ané Igala kpaí kpaí amí ané kibọ ẹfu Kwara State ma mudu dama kpaí Kogi State gwí Benue.[7]

Ola Igbele

U wéwé Amoné

Benue State, di ẹju alumejí Nigeria, amone kí dí Benue state egba kù ma gbaluka census ódò 2006 chí 4,253,641.[8]

Eko Ku ma ki amoné cha'du amoné gbeju wewe Benue State ñ, ojile amoné ki dí Benue egba le chí efeko villagi ma dodo.

Climati

Benue state ñéwú mà dó Tropical chómí kpai égbé bakí savanna climate. Egbuna efewo Benue ódò dú chí 29.38ºC (84.88ºF). Ukaluka precipitationi ki Benue agba ódò dú chí135.2 millimeters (5.32 inches), ukaluka ojo monu ki omí aló Benue chi 160.01 ódò dú.[9]

Alù kí Köppen ka, Benue state ní weather méjí, eko Benue State, ólógí kpài Eko afu owé. Íkó ólójí àchéné ochu ekele I la takpa ochu ékégwa, ukaluka omí ki ya lo egbale chi 100-200mm.

Ucholo

Dancers in Benue state attire
Benue state contingent

Ucholo kù ma ché Benue State chi icholo amenyu ógwú, mà ché chí iya nyí úkpó kù mà nyí, eko kù mà ñwo chí icholo ma defí élí eko kpaí ído eta. Benue state ché chí awordu nyo’yo efí icholo má ché ojane Nigeria kpaí enéfu exotic àgwú, supplicated àlí àkó kpàí ídó àtà. Àmà tídó ógúché gwó mà kwí ugbó má dó.

Amí Ichi

Amí ichi kù ma ka Benue kpaí amí Local government kí ya kí ichi lé:[10]

LGA Ichi
Ado Idoma
Agatu Idoma
Apa Idoma
Buruku Tiv
Gboko Tiv
Guma Tiv
Gwer East Tiv
Gwer West Tiv
Katsina-Ala Tiv
Kwande Tiv
Makurdi Tiv
Ogbadibo Idoma
Ohimini Idoma
Obi Igede; Idoma
Oju Igede
Okpokwu Idoma
Otukpo Idoma
Ushongo Tiv
Vandeikya Tiv

Àmíchí ómúné mà kà State include Etulo, Nyifon, Basa, Jukun (including Wannu), and Utugwang Irungene Afrike.

Ígbó chí chí kúmá kà ugbó mà dó Border Areas.

Governmentí

Ené kí chí aboji abo venue state abajio chi Hyacinth Alia. Hyacinth chi góbínà àyí Benue State abajio i ché.

Local Government Areas

Benue State ni local government mi ogwu nyo meta odu ma la chi;

Local Government Area Aboji Ewo
Ado Igumale
Agatu Obagaji
Apa Ugbokpo
Buruku Buruku
Gboko Gboko
Guma Gbajimba
Gwer East Aliade
Gwer West Naka
Katsina-Ala Katsina-Ala
Konshisha Tse-Agberagba
Kwande Adikpo
Logo Ugba
Makurdi Makurdi
Obi Obarike-Ito
Ogbadibo Otukpa
Ohimini Idekpa
Oju Oju
Okpokwu Okpoga
Otukpo Otukpo
Tarka Wannune
Ukum Sankera
Ushongo Lessel
Vandeikya Vandeikya

Unyi Ukoche

Amí unyi ukoche utogba kí dí Benue state chí;

  • Akawe Torkula Polytechnic, ATP, Makurdi.[11]
  • Benue State Polytechnic, Ugbokolo
  • Benue State University, Makurdi
  • College of Education, Katsina-Ala [12]
  • Joseph Sarwuan Tarka Uniniversity ( JOSTUM), Makurdi[13]
  • University of Mkar[14]

Amone Okpaka kí dí Benue

  • Aper Aku
  • George Akume
  • Daniel Amokachi
  • David Mark
  • Lawrence Onoja
  • Peterson Okopi
  • Samuel Ortom
  • Gabriel Suswam

References

  1. "Benue at 46: Like Winston Churchill, like Samuel Ortom". The Cable (in en-US). 2022-02-04. Retrieved 2022-03-18. 
  2. "Historical Background – I am Benue" (in en-GB). Retrieved 2022-02-07. 
  3. "Benue State". Nigerian Investment Promotion Commission (in en-US). 2019-01-07. Retrieved 2021-06-14. 
  4. "Makurdi | Nigeria". Encyclopedia Britannica (in English). Retrieved 2019-04-19. 
  5. "Benue | Nigeria". Encyclopedia Britannica (in English). Retrieved 2021-06-15. 
  6. "Historical Background". Government of Benue State (in en-US). 2017-11-01. Retrieved 2020-03-09. 
  7. "Idoma International Carnival gradually revving into cultural hub". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (in en-US). 2018-01-28. Retrieved 2021-08-02. 
  8. National Population Commission. "National Population Census Statistics". National Population Commission. 
  9. "Benue, NG Climate Zone, Monthly Weather Averages and Historical Data". tcktcktck.org. Retrieved 2023-06-30. 
  10. "Nigeria". Ethnologue (22 ed.). Retrieved 2020-01-10. 
  11. "Benue govt converts institutions to Polytechnic". Tribune Online (in en-GB). 2020-01-20. Retrieved 2021-06-15. 
  12. "College of Education Katsina-Ala Archives". Retrieved 16 March 2023. 
  13. Federal University of Health Science Otukpo Federal University of Agriculture
  14. "Top Universities in Benue | 2018 Nigeria University Ranking". www.4icu.org (in English). Retrieved 2018-07-03. 

Budgit.org. BudgIT. Retrieved 7 March 2023. by shamiga Dominic

External links

Template:Wp/igl/BenueStateGovernors Template:Wp/igl/Nigeria states

Template:Wp/igl/Portal bar