Wp/grc/Ἰώσηφος Ῥῶθος

Ὁ Μωυσὴς Ἰώσηφος Ῥῶθος (γερμανιστί: Moses Joseph Roth, γενν. τῇ 2 Σεπτεμβρίου 1894 ἐν τῇ Βροδίᾳ παρὰ τῇ Λεοπόλει, τεθν. τῇ 21 Ἰανουαρίου 1939 ἐν τῇ Λευκετίᾳ) ἦν αὐστριακὸς συγγραφεύς. Ἐν τοῖς μυθιστορήμασι ὡς, παραδείγματος χάριν, Radetzkymarsch (1932) καὶ Die Kapuzinergruft (1938) γέγραφεν νοσταλγικόν τε καὶ περίλυπον πανόραμα τῆς ἐσφαλμένης Αὐστροουγγρικῆς Μοναρχίας. Τὸ εἶδος τὸ κεντρικὸν τῆς τύχης τῶν ἀνατολικῶν Ἰουδαίων θαμά τε καὶ πάλιν ὁ μῦθος τοῦ Ἀχασβήρου ἐστίν (Flucht ohne Ende, 1927, Juden auf Wanderschaft, 1927).

Βίος

Ὁ Ῥῶθος υἱός ἐμπόρου, ὃν οὔποτε ἐώρακε, μεμάθηκεν φιλοσοφίαν καὶ τὴν γερμανικὴν γλῶτταν ἐν Λεοπόλει (1913) καὶ Οὐινδοβόνῃ. Ἐν τῷ Πρώτῳ Παγκοσμίῳ Πολέμῳ ἦν ὁπλίτης, μετὰ δὲ τὸ ἔτος 1916 ἐθήτευεν ἐν τῷ πληροφορικῷ τμήματι τοῦ στρατεύματος. Πρότερον ἐξεδόθη τὸ διήγημα αὐτοῦ Der Vorzugsschüler (1915). Ἐν χρόνῳ τοῦ Πολέμου ὁ Ῥῶθος ἔγραφε ποιήματα καὶ μικρὰ ἄρθρα περιοδικοῖς τῆς Πράγης. Ἐν ἔτει 1918 ἀνῆλθε εἰς Οὐινδοβόναν γενόμενος ἓν ἔτει μεθυστέρῳ δημοσιογράφος τῆς ἐφημερίδος φιλελευθέρας "Neuer Tag".

Ἐπεὶ μετῴκησεν ἐν τῷ Βερολίνῳ ὁ Ῥῶθος ἔγημε τὴν Φρειδερίκην Ρειχλέραν 1922. Ἐν ἔτει 1923 ὁ Ῥῶθος ἐπανενόστησεν εἰς Οὐινδόβοναν . Τὰ πρῶτα μυθιστορήματα Das Spinnennetz (1923), Hotel Savoy (1924) καὶ Die Rebellion (1924) - γεγραμμένα μετὰ ἀποστάσεως ἐσωτερικῆς τε καὶ ἀντικειμενικῆς - ἐτυπώθησαν ἐν τοῖς περιοδικοῖς "Arbeiter-Zeitung", "Frankfurter Zeitung" καὶ "Vorwärts" (τοῦ Βερολίνου). Ο Ῥῶθος σοσιαλιστικοῖς νοήμασιν ἀνεχθεὶς διηγεῖται ἐν τῷ βιβλίῳ Das Spinnennetz τὰς χαλεπότητας μικροῦ τινος ἀστοῦ μετὰ μειζόνων ἀνδρῶν ἐνάντιον τῆς ποτε γεγονυίας πολιτικῆς καὶ κοινωνικῆς περιστάσεως. Πρὸς τοῦτο ὁ Ῥῶθος εἰργάσατο τοὺς χρόνους τούτου πρὸς τὸ οἰκονομικὸν περιοδικὸν "Berliner Börsenkurier" καὶ πρὸς τὸ "Prager Tagblatt".

Ἐν ἔτει 1925 ὁ Ῥῶθος ἀπεδήμει ὡς τηλεδημοσιογράφος τοῦ "Frankfurter Zeitung" εἰς τὴν Λευκετίαν. Διατριβή ἐν τῇ Σοβιετική Ἑνώσει τῷ ἔτει 1926 ἀποτρέπει αὐτὸν ἀπὸ τὰ εἴδη τοῦ κοινωνικοκρατίας (βλέπε τὸν στοῖχον τῶν ἄρθρων ὀνομασθέντα Reise in Rußland). Ἕπονται τὰ βιβλία Reise nach Albanien καὶ Briefe aus Deutschland, ἄμφω τοῦ ἔτους 1927. Ἔπειτα, τὰ κεντρικὰ τούτου θέματα γίγνονται ἡ παίδευσις τῶν ἀνατολικῶν Ἰουδαίων καὶ ἡ διάλυσις τῆς Αὐστροουγγρικῆς Μοναρχίας, π.χ. ἐν τοῖς ἔργοις Flucht ohne Ende (1927), Rechts und Links (1929), Der stumme Prophet (1929), Hiob (1930) καὶ Radetzkymarsch (1932). Το βιβλίον Flucht ohne Ende ἐξηγεῖ γραφικὸν πρόγραμμα νέας οὐσιαστικότητος: "Oὐκέτι ἦν ἄξιον τὸ ποιεῖν ἀλλὰ τὸ περιορᾶν." Τὸ βιβλίον Hiob. Roman eines einfachen Mannes μέντοι δηλοῖ μεταβολὴν τοῦ συγγραφέως ἐξ εὐωνύμου ἐς μᾶλλον συντηρητικὸν συγγραφέα συμβολικοῦ κόσμου μύθοις πληρουμένου. Ἐν τῷ σημαντικοτάτῳ ἔργῳ αὐτοῦ (Radetzkymarsch) τὸ ἰδίῳ σφάλλεσθαι καὶ ναυαγεῖν τῆς οἰκογενείας τῶν Τρότα καὶ ἱστορικαί ἀναπτύξεις παράλληλα γίγνονται. Ἡ ἱστορία τέλος ἀρνεῖ τοιαύτας ποικίλας οἰκογενείας ὡς τοὺς Τρότα - προτιμοῦσα τὰ μονεθνικὰ κράτη.

Τῷ ἔτει 1928, ὅτε φιλία βαθεῖα μετὰ τοῦ Στεφάνου Σουείγου (Stefan Zweig) ἦρξε, ἡ γυνὴ τοῦ Ῥώθου εἰσέβη ἐν ψυχιατρικὸν νοσοκομεῖον ὅπου ἀπεκτάνθη ἐν ἔτει 1940 ἐν τῇ συνάφῃ τοῦ ἐθνικοσοσιαλιστικοῦ προγράμματος τῆς εὐθανασίας. Μετὰ τὸ ἔτος 1928 ὁ Ῥῶθος εἰργάζετο κατ' ἐντολήν τῶν περιοδικῶν "Münchner Neuesten Nachrichten", "Neue Rundschau" καὶ "Literarische Welt". Τῷ ἔτει 1933 πεφυζὼς ἦν τῇ Γαλλικῇ πρωτευούσῃ. Ἐνταῦθα ὁ Ῥῶθος τὰ πρὸς τὸν βίον ἐπορίζετο ἄρθρα ἐν πεφευγόντων περιοδικοῖς γράφων. Διὰ ἰδίας καὶ πολιτικὰς ἀπορίας προσεγείωσε ὁ Ῥῶθος καὶ ἐπὶ πλέον ἐμέθυεν.

Τούτῳ τῷ ἔτει ἐγράφησαν τὰ Das falsche Gewicht. Die Geschichte eines Eichmeisters (1937), Die Kapuzinergruft (1938) καὶ τὸ αὐτοβιογραφικὸν βιβλίον Die Legende vom heiligen Trinker (1939). Ἀναχρονιστικῶς οἱ πρωταγωνισταὶ δοκιμάζουσιν τὴν μεγάλην Αὐστροουγγρικὴν Μοναρχίαν ὡς ἐναλλακτικὴν λύσην κατὰ τὰς φυλετικὰς διακρίσεις ἐν μονεθνικαῖς χώραις. Τόδε τὸ μυθιστόρημα ἔχει ἤδη ἐν τῷ τίτλῳ αὑτοῦ ὑπαινιγμὸν πρὸς τοὺς τάφους τῶν μελῶν τοῦ Οἴκου τῶν Ἁψβούργων.

Ἐν ἔτει 1936 ὁ Ῥῶθος ἐγνώρισεν τὴν συγγραφέα Ἰρμγάρδην Κεύνην (Irmgard Keun) (1905-1982, "Das kunstseidene Mädchen", 1932) ᾗ ἐρασθεὶς ἐκοινώνει. Ἐν ἔτεσι 1937 καὶ 1938 αἱ ὕσταται ἀποδημίαι αὐτοῦ ἔτυχον εἰς Πολωνίαν (παρακληθεὶς ὑπὸ τῆς ΠΕΝ-ἑταιρίας), εἰς Οὐινδόβοναν καὶ εἰς Ἀμστελόδαμον. Τῷ ἔτει τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐδημοσιεύθη τὸ βιβλίον Die Geschichte von der 1002. Nacht. Ὁ Ῥῶθος ἐτελεύτησεν ἐν τῷ παιωνίῳ Νεκέρ ὅ τοῖς πτωχοῖς ἴασιν παρεῖχεν.

Ἄλλα ἔργα

Zipper und sein Vater (1928)
Tarabas. Ein Gast auf dieser Erde (1934)
Beichte eines Mörders, erzählt in einer Nacht (1936)
Leviathan (μετὰ τὸν θάνατον, 1940)

Κινηματογράφησις ἐγένετο μ.α. τῶν ἔργων Die Kapuzinergruft (1971, σκηνοθεσίᾳ τοῦ J. Schaaf), Hiob (1978, σκηνοθεσίᾳ τοῦ M. Kehlmann), Tarabas (1982, ὑπὸ τοῦ M. Kehlmann) καὶ Das Spinnennetz (1989, σκηνοθεσίᾳ τοῦ Bernhard Wicki). Ὁ συγγραφεὺς Χέρμαν Καίστεν, ἐκδοὺς τῶν ἔργων τοῦ Ῥώθου, περιέγραψε τὸ ἦθος τοῦ Ῥώθου ὡς "ἀκριβῆ ὄντα ἐν τῇ ἠθικῇ καὶ ἐν τῇ αἰσθητικῇ".

Πηγή

Köster, Thomas: "Roth, Joseph", παρά: Microsoft Encarta 2007 Enzyklopädie, Microsoft Corporation, 2006 (DVD)

Ἐξωτερικοί σύνδεσμοι

Οὐικικοινά

Ἰδὲ τὰς εἰκόνας καὶ τὰ κοινὰ τὰ ἄλλα περὶ τοῦ Ἰωσήφου Ῥώθου

Ἔργα τοῦ Ῥώθου ἐν τῷ δικτύῳ