Wp/grc/Γαλλικὴ Γλῶσσα

Γαλλικὴ Γλῶσσα français Οἱ Ὅρκοι τοῦ Ἀργεντοράτου, παλαιτάτη μαρτυρία τῆς Γαλλικῆς (842) Ἐκφορά [fʁɑ̃sɛ] Λαλοῦντες L1: 76.800.000 (2014) L2: 321.000.000 (2022) Ταξινομία Ἰνδοευρωπαϊκαί Ῥωμανικαί Δυτικαί Γαλλατορωμανικαί Γαλλική Ἀλφάβητος Λατινικὴ Ἀλφάβητος Κατάστασις Δημοσία Γλῶσσα 29 Χῶραι Ἁϊτή Ἀκτὴ Ἐλεφαντοστοῦ Βελγική Βενῖνον Βουρκιναφάσον Βουρουνδίον Γαβών Γαλλία Γουινέα Ἑλουηττία Ζιβουτίον Ἰσημερινὴ Γουινέα Καμεροῦνον Κάναδα Κογγὼ Βραζαπολιτική Κογγὼ Κινσασική Κομόραι Λουξεμβοῦργον Μαδαγασκάρη Μᾶλις Μεσολιβύη Μόνοικος Νίγηρ Οὐανουᾶτον Ῥουάνδη Σενεγάλη Σεϋχέλλαι Τόγoν Τσαδία 10 Κτήσεις Ἅγιος Βαρθολομαῖος Ἅγιος Μαρτῖνος Ἅγιος Πέτρος καὶ Μιχαήλ Γαλλικὴ Πολυνησία Κενομανία (ΗΠΑ) Κοιλὰς Αὐγούστης (Ἰταλία) Κουεβέκον (Κάναδα) Λουδοβικία (ΗΠΑ) Νέα Βρουνσουίκη (Κάναδα) Οὐέα καὶ Φουτουνή Μειότης γλῶσσα 8 Χῶραι Καμβοδία Λαοτία Μαυριτανία Μαυρίτιος Μαυρουσία Νουμιδία Οὐιετνάμη Τυνησία Ῥυθμίζουσα ἐξουσία Γαλλικὴ Ἀκαδημία (ἐν Γαλλίᾳ) Κουεβεβικὴ Ἀρχὴ τῆς Γαλλικῆς Γλώσσης (ἐν Κουεβέκῳ) Κώδικες ISO 639-1 fr ISO 639-2 fre καὶ fra ISO 639-3 fra Glottolog stan1290 Πίναξ εἰκάζων τὴν Γαλλικὴν ἀνὰ τὴν οἰκουμένην

Ἡ Γαλλικὴ Γλῶσσα ἢ Φραγκικὴ (γαλλιστί: langue française, [lɑ̃ɡ fʁɑ̃sɛːz]) ἐστὶ Ἰνδοευρωπαϊκὴ γλῶσσα εἰς τὴν ῥωμανικῶν σύστασιν τελοῦσα. Ἐγχώριός ἐστι τῇ Εὐρώπῃ καὶ δὴ τῇ Γαλλίᾳ, διὰ τὸν δὲ ἀποικισμὸν διεχύθη ἀνὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ὥστε ἐν μηδεμιᾷ ἠπείρῳ μὴ λαλεῖσθαι. Οἱ πλεῖστοι (~60%) δῆτα τῶν λαλούντων αὐτὴν κατοικοῦσι ἐκτὸς Εὐρώπης. Δημοσία γλῶσσά ἐστι εἰκοσιεννέα χωρῶν καὶ μία τῶν ἓξ δημοσίων χρωμένων ὑπὸ τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν. Αἱ πλεῖσται τῶν χωρῶν,ὅπου ἡ γαλλικὴ λαλεῖται, εἰσὶ μέλη τῆς Διεθνοῦς Συστάσεως τῆς Φραγκοφωνίας (Organisation internationale de la Francophonie, OIF).

Ἱστορία

Ἡ Γαλλικὴ ἐγενήθη ἐκ τῆς Δημώδους Λατινικῆς ἣ ἐστρώθην εἰς τὴν ὑπὸ Ῥωμαίων ἁλοῦσαν βόρειον καὶ μέσην Γαλατίαν ἀπὸ τοῦ πρώτου ἕως τοῦ τετάρτου αἰῶνος. Ἐν τούτοις τοῖς αἰῶσιν ἐπὶ τὸν ἑνδέκατον πᾶντες ὀλίγου ἐχρῶντο τῇ Λατινικῇ γράφεσθαι. Ἡ παλαιτάτη μαρτυρία τῆς Γαλλικῆς εἰσι οἱ Ὅρκοι τοῦ Ἀργεντοράτου ὃν ὤμοσαν οἱ στρατιῶται τοῦ Μεγάλου Καρόλου τὸ 842. Τοῦ Μεσαίωνος συγγράμματα πολλακὶς γαλλιστὶ συνετίθεντο καὶ ταχὺ ἡ γαλλικὴ ἐγένετο ἡ γλῶσσα τῆς διοικήσεως καὶ τῆς δικαστικῆς. Ὅσῳ αὐξάνετο ἡ δύναμις τῆς Γαλλίας, τόσῳ διεχεῖτο ἡ γλῶσσα αὐτῆς ἀνὰ τὴν οἰκουμένην ὥστε γίγνεσθαι ἡ γλῶσσα τῆς διπλωματίας. Ἔσωσεν ταύτην τὴν θέσιν μέχρις οὗ κατέστη ὑπὸ τῆς Ἀγγλικῆς τὸν εἰκοστὸν αἰῶνα.

Φωνολογία

Ἐν τῇ Γαλλικῇ αἱ συλλάβαι δύνανται ὑπερφέρειν τοὺς τῶν λέξεων ὅρους οἷον:

• Γραμμένως: On a laissé la fenêtre ouverte.
• Ἑρμηνευομένως: Ὑπελίπομεν τὴν θυρίδαν ἀνεῳγμένην.
• Ἐκφορὰ ἀπηρημωμένως: /ɔ̃ a lɛse la fənɛːt(ʁ) uvɛʁt/
• Ἐκφορὰ ἀθρόως: /ɔ̃.na.lɛ.se.laf.nɛ.tʁu.vɛʁt/

Εἰ καὶ πολλαὶ ποικιλίαι τῆς Γαλλικῆς εἰσι, οἱ πλεῖστοι τῶν λαλούντων τοῖσδε φωνήμασι χρῶνται:

Γαλλικὰ σύμφωνα

Χειλικά Ὀδοντικὰ/Φατνιακά Οὐρανικὰ/Μεταφατνιακά Ὑπερωϊκὰ/Σταφυλικά Ἔρρινα m n ɲ ŋ Ἔκροτα ἠχώδη p t k ἄηχα b d g Τριβόμενα ἠχώδη f s ʃ ʁ ἄηχα v z ʒ Προσεγγιστικά ἁπλᾶ l j χειλικά ɥ w

Γαλλικὰ φωνήεντα

Στοματικά Πρόσθια Μέσα Ὀπίσθια Μὴ στρογγύλα Στρογγύλα Κλειστά i u Κλειστὰ-μέσα e ø ə o Ἀνεῳγμένα-μέσα ɛ, ɛː œ ɔ Ἀνεῳγμένα a ɑ

Ἔρρινα Πρόσθια Ὀπίσθια Μὴ στρογγύλα Στρογγύλα Ἀνεῳγμένα-μέσα ɛ̃ œ̃ ɔ̃ Ἀνεῳγμένα ɑ̃

• Τὰ /ɑ/, /ɛː/ καὶ /œ̃/ τείνουν μεταλλάσσεσθαι εἰς /a/, /ɛ/ καὶ /ɛ̃/ ὑπὸ τῶν ἐν Γαλλίᾳ λαλούντων.
• Τὸ /ʁ/ μετηλλάχθη ἀπὸ τοῦ /r/, ὃ σῴζεται ἔν τισι διαλέκτοις.

Παραδείγματα

Πάτερ Ἡμῶν

Γαλλιστί	Ἑλληνιστί
Notre Père, qui es aux cieux, que ton nom soit sanctifié, que ton règne vienne, que ta volonté soit faite sur la terre comme au ciel. Donne-nous aujourd’hui notre pain de ce jour. Pardonne-nous nos offenses, comme nous pardonnons aussi à ceux qui nous ont offensés. Et ne nous laisse pas entrer en tentation mais délivre-nous du Mal. Amen.	Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς· ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς· τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.

Συγγενεῖς μετὰ τῆς Ἑλληνικῆς Γαλλικαὶ λέξεις

Γαλλική	Ἑλληνική		Γαλλική	Ἑλληνική
mère	μήτηρ		je	ἐγώ
père	πατήρ		tu	σύ
frère	φράτηρ		un	οἶος
pied	ποῦς		deux	δύο
cœur	καρδία		trois	τρεῖς
oreille	οὖς		dix	δέκα
bœuf	βοῦς		œil	ὄμμα

Λεξικὰ Γαλλικῆς-Ἑλληνικῆς

• ABRÉGÉ DU DICTIONNAIRE GREC-FRANÇAIS - Anatole M. Bailly

Σύνδεσμοι Ἐξώτεροι

Ἡ Οὐικιπαιδεία ἐν τῇ Γαλλικῇ Γλώσσῃ

Τὰ Οὐικικοινὰ πλείω περιέχουσι περὶ τοῦ θέματος: Γαλλικὴ Γλῶσσα.

• Ἱστοσελὶς τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας

Ἥδε ἡ ἐγγραφὴ περὶ γλωσσολογίας δεῖ παρεκτενεῖσθαι . Βοηθεῖτε μετὰ τῆς ὑμετέρας εἰσφορᾶς τῇ ἐργασίᾳ ταύτῃ.