Wp/frs/Oostfräisk
Dat Oostfräisk, ook wal Oostfräisk Tóól of Oostfräik Plat nöymt, is 'n fräisk-leeğdüütsk tóól, däi up dat gewest fan dat Oostfräisk Halfailand proot't word't.
Histoorje
[edit | edit source]Däi oorsprungelk tóól fan däi Fräisen tüsken Laauwers un Wäiser was dat Olfräisk, genaauer Oosterlaauwersfräisk. Disser tóól wur ruuğweğ teegen 1500 döör dat Middelleeğdüütsk as skrifttóól ferdrungen, wiilst däi proottóól bii däi oostfräisk buren up 't êerst dat Oosterlaauwersfräisk bleev. In däi wiiderder ferloop fan däi tiid kwam dat dan tüsken 1500 un 1800 tau 'n recht sâacht tóólwessel, bii däi wal eerst däi börgers in d' steeden up dat Leeğdüütsk as proottóól wesseldent. Disser tóól het fan sülst kiin skier Middelleeğdüütsk west, man was worskiinelk al staark biiinflaud't fan dat Oosterlaauwersfräisk, wat däi börgers föördeem proot'dent. Dat is d'r fan uut t' góón dat tweitóólerğkaid tau däi tiid ook wal fräj n'rmóól west het. Mit däi tiid wesseldent dan ook däi buren up dit näej undstunnen Oostfräisk Plat.
Djóólekten
[edit | edit source]Binnen dat Oostfräisk gift dat meerder djóólektferskeelen. Däi grôotst ferskeel is wal dat uutprooten fan dat westgermóónsk ô, wat altiid as dif- of triftong reejóólisäärt word't.
| Reejóólisäären | Gewest | biispil: mauder |
|---|---|---|
| au | Auerkerland, Braukmerland, Emden, Groo'feen, Krummhörn, Uplengen, Wiismaur | mauder |
| eau | Läär, Raiderland, Westooverläidingen | meauder |
| öy | Jüem, Maurmerland, Oosterfeen, Westerfeen | möyder |
| ou | Harlingerland, Jäiverland, Nörderland | mouder |