Wp/dga/George Yaw Gyan-Baffour
George Yaw Gyan-Baffour (dɔgebo 27 maakye 1951) [1]e la Ghana baabo economist ane pɔletesean. O e la begemaale die mɛmba koroo naŋ areko Wenchi Gbandige yi 2005 te tɔ 2001. O da e la vinviŋ vuo ara Howard University Washington, D. C., poɔ yi 1993 te tɔ 2001. O e la mɛmba ko a wɔɔ paate ane minisa koroo ko sɛgeroo Ghana poɔ.
Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne
Ba da dͻge la Gyan-Baffour Wenchi naŋ be a Brong Ahafo Irigyin a Ghana poͻ. O da gaa la a University of Ghana a te baare de o Bachelor of Arts degeree economics poͻ.[2] O da kyoŋgaa la Helsinki Sakuuri ba naŋ erԑ Economics Finland paaloŋ poͻ a be la ka o da te de o Diploma a Economics poͻ. A puoriŋ o da la de la o master's degeree ane Doctor of Philosophy degeree ba naŋ da wa de o a University of Wisconsin, Madison paaloŋ poͻ.[2][3] O da la taa la o post doctoral diploma a yi Harvard University poͻ.[4]
Nyͻvore Toma
George Gyan-Baffour da e la professor of management a Howard University poͻ a yi a yuoni 1993 a te tͻ 2001 poͻ.[4] A Wͻͻ Naa naŋ da wa nyԑ zunoͻ a Ghana zaa nu-neԑ 2000 poͻ, o da leԑ wa la Ghana paaloŋ poͻ ka a Ghana Yidaandͻͻ John Kufour da iri o ka o e a Director General a ko a paaloŋ ziyuo yelsԑgere Commission 2002 poͻ.[2][5][6] A da e la a wagere ŋa poͻ ka o da fͻrͻ wa ne a yeli ŋa overseeing ane assessing a rate a kyaare a paaloŋ ziyuo. O daŋ nyԑ la a ziyuo Coordinated Program a ko a Economic ane Social Ziyuo a Ghana paaloŋ poͻ.[6]
Pͻletese Nyͻvore
O bare la o tonnoͻre a yuoni 2004 poͻ ka lԑ na soŋ ka o tõͻ tu o pͻletese yeltarre. A yuoni na poͻ, o da gaa arԑԑ a begemaaleba kpamkpire ŋmeԑbo a Wenchi gbandige poͻ a Wͻͻ Naa yuori eŋԑ. O da die la kyԑ naŋ kyoŋ gaa nimitͻͻre a te di nu-neԑ naŋ da tuuro gbԑԑ- bota a yuomo 2008, 2012 ane 2016 poͻ. A Ghana Yidaandͻͻ Kufour da iri o la ka o e a Dipiti Minisita a ko a Finance ane Economic Planning a yi March 2005 a te tͻ December 2008 poͻ.[6]
A yuoni 2015 poͻ, o da daa yie yeŋ a te zagere Mahama Naaŋ yelsԑgere ka ba bͻ a gͻbenԑnte bailout naŋ na yi International Monetary Fund zie.[7] O da sagedeԑ la ka a economic yelferre a paaloŋ poͻ da na baŋ nyԑ la maaloo ka ba naŋ pԑŋ libie a paaloŋ meŋԑ poͻ.[7]
2004 Nuuri Neɛbo
Ba da fͻrͻ iri la Gyan-Baffour ka o e begemaala a ko a Wenchi gbandige deme ba naŋ da wa ŋmaa o a yi ne a Wenchi East ane Wenchi West gbandige poͻ.[8][9] Ba da neԑ la nuuri a iri o a 2004 Ghana zaa nu-neԑ baaroo poͻ.[8][9] O da la maaleŋ are ko la a o gbandige deme a begemaale die anaare a republic of Ghana anaare soba poͻ.[10] O da die la ane noba 18,183 a yi noba 33,806 zaa naŋ neԑ ba nuuri soŋ poͻ.[8][9] A ŋaa are ko la 53.8% noba naŋ neͻ ba nuuri soŋ poͻ.[8][9] O da nyԑ la zunoͻ o dataare Abdul-Latif Umar Abdullah naŋ are a Convention People's Party yuori eŋԑ, Alhaji Alhassan Bene naŋ are a Every Ghanaian Living Everywhere Party ane Osei Kwadwo Hayford naŋda are o yoŋ a ba poͻ Naa kaŋa zaa poͻ.[8][9] A bama zaa da nyԑ la noba 286, 7,669 ane 6,668 naŋ kyoŋ tutaa a le ne o zu a noba na zaa naŋ neԑ ba nuuri soŋ poͻ.[8][9] A ŋaa are ko la 3.8%, 22.7% and 19.7% a noba zaa naŋ neԑ ba nuuri soŋ poͻ.[8][9] Gyan-Baffour da die la a nu-neԑ poͻ a Wͻͻ Naa yuori eŋԑ.[8][9] O gbandige da poͻ la a begemaale pie ne anaare kogiri a yi begemaale kogiri lezare ne anaare a Wͻͻ Naa naŋ da de a Brong Ahafo Irigyin a Ghana paaloŋ poͻ.[8][11] A zaa poͻ, a Wͻͻ Naa da taa la begemaaleba yaga naŋ e kͻͻ ane lezare ne anii a yi ne kogiri turi ane lezare ne pie kogiri poͻ a die anaare a republic of Ghana anaare soba. .[11]
2008 Nuuri Neɛbo
Ba da la neԑ la nuuri a ko Gyan-Baffour ka o la maaleŋ e a begemaala a ko a Wenchi Gbandige a yuoni 2008 Ghana zaa nu-neԑ baaroo poͻ.[12][13] O la maaleŋ are ko la o gbandige deme a begemaale die anuu a Republic of Ghana anaare soba poͻ.[10] o da die la ane noba 18,516 a yi noba 32,573 naŋ neԑ ba nuuri soŋ.[12][13] A ŋaa da are ko la 56.84% noba naŋ neԑ ba nuuri soŋ poͻ.[12][13] O da nyԑ la zunoͻ kyԑ bare o dataare Yaw Osei Agyei naŋ da are a Kataweԑ Naa yuori eŋԑ, Akotia Kwaky Thompson naŋ da are ko a Democratic Freedom Party ane Abdul-Latif Omaru Abdullamy meŋ da are a Convention People's Party yuori eŋԑ le.[12][13] A bama zaa da nyԑ la noba 13,495 nuuri, 284 nuuri ane 278 naŋ kyontutaa a lԑ .[12][13] A ŋaa da are ko la 41.43%, 0.87% ane 0.85% noba naŋ neԑ ba nuuri soŋ poͻ.[12][13] Gyan-Baffour da die la a Wͻͻ Naa yuori eŋԑ.[12][13] O gbandige da poͻ la a begemaale kogiri pie ne ayoͻbo a Wͻͻ Naa naŋ da de a yi a kogiri lezare ne anaare poͻ a Brong Ahafo Irigyin a Ghana poͻ.[14] A zaa poͻ, a Wͻͻ Naa da taa la begemaaleba fēē naŋ kͻͻ ne ayopoi a yi ne kogiri turi ane lezare ne pie kogiri poͻ a begemaale die anuu a republic of Ghana anaare soba.[11]
2012 Nuuri Neɛbo
A 2012 begemaaleba nu-neԑ wagere, Gyan-Baffour da nyԑ la 50.83% noba naŋ neԑ ba nuuri soŋ ka la vԑŋ ka o da daa o dataare Yaw Osei Agyei naŋ da e a Kataweԑ begemaala kpamkpiri-ŋmeԑrԑ, Ebenezer Gyimah Koomson naŋ da are ko a Progressive Peoples' Party ane Jacob Steve Kojo Akasampah Gyan meŋ naŋ da are ko National Democratic Party lͻͻ.[5][15]
Begemaaleba Kͻmatiiri
O naŋ da waa economist, Gyan-Baffour da maŋ zeŋ la begemaaleba Kͻmatiiri naŋ pukyaare. Aseŋ: Special Budget Kͻmatii; Trade, Industry ane Tourism Kͻmatii; Sakuuri Kͻmatii; Poverty Reduction Kͻmatii; ane neԑ naŋ da kaara a Special Budget Kͻmatii.[3][6]
O Minisita Iribu
A January kyuu beri pie ne ayi daare, 2017 poͻ, a Ghana Yidaandͻͻ Nana Akuffo-Addo da iri o la ka a maale o ka o e yelsԑgere minisita.[16] A Yidaandͻͻ da maŋ boͻre o la "gyeremԑ soba naŋ e economist ane neԑ naŋ taa bammo meŋԑ naŋ da e a nenzu a ko a National Development Planning Commission".[17] Ba da ko o la kpeõŋ ka o leԑre a Wͻͻ Naa nu-neԑ yelyaga gane a eŋ tontonne, yel-erre naŋ na taa paaloŋ ziyuo yԑlԑ.[17][18]
Yԑlԑ Peԑroo Ane So-emmo
A Appointments Kͻmatii naŋ be a begemaale dieŋ da peԑre o la yԑlԑ February kyuu, 2017 poͻ. A peԑroo vuoŋ, o da yeli ko la a Kͻmatii noba ka Ghana ba boͻrͻ yuomo lazaayi ziyuo yelsԑgere ka a lԑ maŋ taa la kpeԑŋaa kaŋa bale.[19] O nyaabo da la ka a yelsԑgere da seka a maŋ e ŋmaa lԑ naŋ na soŋ ka a ziyuo yԑlԑ ta e begeraa a Ghana poͻ.[7] A kͻmatii noba da sage de o la ka o e a minisita a ko a Ghaana paaloŋ deme o naŋ da wa tõͻ iri a nͻԑ zaa a seŋ la a kͻmatii naŋ da boͻrͻ.[20] A Ghana Yidaandͻͻ Akuffo-Addo da so o la eŋ February beri pie ne yeni daare, 2017 poͻ.[21]
Kpaaroŋ Ane Ziiri Tuubu
Gyan-Baffour e la neԑ naŋ tuuro a Institute of Chartered Economists of Ghana. O poͻ la a Ghana Gͻbenԑnte Agencies tԑԑ tԑԑ poͻ a te laŋe ne a Ghana libie die, Council a ko Scientific ane Industrial Research ane a Ghana Institute of Management ane Public Administration.[6]
Meŋԑ Nyͻvore
George Gyan-Baffour de la pͻge ka bat aa biiri banaare.[3] O e la Laŋesoŋ mesa Kirista bie a Ghana poͻ.[3][22]
Sommo Yizie
- ↑ https://web.archive.org/web/20170728161840/http://www.odekro.org/person/george-yaw-gyan-baffour/
- ↑ 2.0 2.1 2.2 https://web.archive.org/web/20180207070523/http://www.pulse.com.gh/bio/politicians/george-yaw-gyan-baffour-prof
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=150
- ↑ 4.0 4.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=263
- ↑ 5.0 5.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=2515
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 https://web.archive.org/web/20170728203718/http://www.ghana.gov.gh/index.php/en/governance/ministers/3443-prof-gyan-baffour-minister-for-planning
- ↑ 7.0 7.1 7.2 http://www.foreverghana.com/news/detail/27871#IMF-bailout-will-be-counterproductive-%E2%80%93-Gyan-Baffour
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/brongahafo/63/index.php
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 https://en.wikipedia.org/wiki/George_Gyan-Baffour#cite_note-:1-9
- ↑ 10.0 10.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=263
- ↑ 11.0 11.1 11.2 https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/
- ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/brongahafo/63/index.php
- ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 https://en.wikipedia.org/wiki/George_Gyan-Baffour#cite_note-:4-13
- ↑ https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/brongahafo/index.php
- ↑ https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2012/parliament.constituency.php?ID=175&res=pm
- ↑ http://www.ghananewsagency.org/politics/president-announces-eleven-more-ministerial-nominees-112208
- ↑ 17.0 17.1 https://web.archive.org/web/20170728202205/https://thefinderonline.com/news/item/5167-nana-calms-nerves
- ↑ https://web.archive.org/web/20170729001801/http://ultimatefmonline.com/2017/01/13/ill-champion-implementation-campaign-promises-prof-gyan-baffour/
- ↑ https://www.ghanastar.com/news/we-dont-need-40-year-devt-plan-gyan-baffour/
- ↑ http://citifmonline.com/2017/02/10/parliament-completes-vetting-of-sector-ministers/
- ↑ http://www.graphic.com.gh/news/general-news/president-swears-in-last-batch-of-sector-ministers.html
- ↑ https://www.graphic.com.gh/news/general-news/president-swears-in-last-batch-of-sector-ministers.html