Mihailo Ivanović (Medun, Kuči kod Podgorice, 1874. - Herceg Novi, 1949.), pravnik, sudija, narodni poslanik, političar, ministar Knjaževine Crne Gore.

Biografija[edit | edit source]

Gimnaziju je završio u Beogradu. Protjeran je iz Srbije poslije Ivanjdanskog atentata, da bi potom Pravni fakultet nastavio i okončao na Sveučilištu u Zagrebu. Po povratku u Crnu Goru, primljen je u državnu službu. Obavljao je dužnost sudskog sekretara u Nikšiću, da bi potom bio postavljen za člana (sudiju) Velikog Suda.

Učešće u "Bombaškoj aferi"[edit | edit source]

Bio je poslanik Crnogorske narodne skupštine izabran na izborima u donjokučkoj kapetaniji. U Vladama Knjaževine Crne Gore Marka Radulovića i Andrije Radovića bio je ministar unutrašnjih poslova, pristalica Narodne stranke (klubaša) i potpisnik njihovog programa, da bi u Bombaškoj aferi^[1]^[2]^[3]^[4]^[5] bio osuđen na 10 godina robije. Početkom 1912. godine pobjegao je najprije na teritoriju Osmanskog carstva, da bi potom emigrirao u Beograd.

Poslije amnestije[edit | edit source]

Poslije amnestije vratio se u Crnu Goru, odbivši prethodno da sarađuje sa političkom grupom Marka Dakovića i Todora Božovića i zaklevši se na vjernost kralju Nikoli i ustavnom poretku crnogorske države. Ponovo je postao narodni poslanik poslije Balkanskih ratova i sudija Velikog suda Kraljevine Crne Gore. Penzionisan je poslije nasilne aneksije Crne Gore Srbiji 1918. godine. Deklarisao se kao pristalica prisajedinjenja Crne Gore Srbiji i bio poslanik u Privremenom narodnom predstavništvu u Beogradu. Postao je, poput mnogih, razočarani „ujedinitelj“ i zalagao se za stvaranje federalne Jugoslavije u kojoj bi Crna Gora imala široku autonomiju i bila njena ravnopravna članica (zasebna federalna jedinica).

Poslanik Crnogorske stranke[edit | edit source]

Bio je istaknuti crnogorski federalista, član Crnogorske stranke^[6] i nosilac federalističke liste na parlamentarnim izborima 1923., 1925. i 1928. godine, na kojima je izabran za narodnog poslanika. Bio je dosljedni opozicionar i borac za prava Crne Gore i u Skupštini u Beogradu kao federalistički prvak držao govore u kojima je iznosio stranačke stavove o političkim i ekonomskim prilikama u Crnoj Gori. U beogradskom Vremenu od 10. februara 1924. godine, u izvještaju iz skupštinskog zaśedanja, pod naslovom „Predstavnik crnogorskih federalista protiv režima“ Mihailo Ivanović, koga Vreme opisuje kao postarijeg čovjeka, srednjega stasa, prośedog, "koščata, tipično - crnogorskog lica", s dugim crnim brkovima ... oštro osuđuje centralizam koji je diskvalifikovao parlamentarizam, glasanje i slobodnu narodnu volju. Ivanović kaže da centralistički režim, "koji upravlja ovom zemljom već šest godina, sve grđe i opakije, vodi državu neizbježnoj katastrofi". Beogradska Politika u svom broju od 10. februara 1924. godine piše, između ostalog, o izlaganju g. Mihaila Ivanovića:

 "Najkarekterističniji je rad režima prema crnogorskom narodu. Nesrećnim slučajem Crna Gora prešla je iz ruku pokojnog Kralja Nikole u ruke nesposobnog g. Pašića. Danas u Crnoj Gori vlada nepodnošljiv režim, koji je nerazumljiv kada se zna što je sve Crna Gora učinila za zajedničko oslobođenje. G. Pašić je izmislio bajku o izdaji Kralja Nikole iz dinastičke uslužnosti. Sve se čini da bi se izbrisala istorija Crne Gore.
 U ekonomskom pogledu stav srbijanske buržoazije prema Crnoj Gori tragičan je. Razmjenom perpera za dinare u odnosu 2:1 crnogorskom narodu oteto je 3 do 4 miliona dinara.
 Crnoj Gori dosuđena je ratna šteta 2,75%, a Srbiji 5%. Do sada je mađutim u Crnoj Gori poslato samo nekoliko prskalica i dvije vršalice.
 Za ovih 5 godina beogradski režim oduzeo je u crnoj Gori preko 5 milijardi dinara."

Drugi svjetski rat[edit | edit source]

Tokom Drugog svjetskog rata (1941-1945) bio je pristalica restauracije crnogorske državne nezavisnosti pod okriljem fašističke iItalije i bio predsjednik Petrovdanskog crnogorskog sabora^[7] na Cetinju 12. jula 1941. godine, na kojemu je proglašena nezavisna Crna Gora u uslovima italijanske okupacije. Bio je izabran za predsjednika privremenog vođstva Crnogorske stranke 1943. godine i na toj funkciji ostao do prestanka njegog postojanja i djelovanja. Zbog saradnje sa okupatorom osuđen je 1945. godine na 10 godina robije, ali je ubrzo pomilovan. Umro je na slobodi 1949. godine u Herceg Novom, đe je i sahranjen.

Reference[edit | edit source]

Šerbo Rastoder, Crna Gora u egzilu 1918-1925, knjiga II, Podgorica, 2004. str. 546-547
Slobodan Jovanović, Način prisajedinjenja Crne Gore Srbiji nema primjera u istoriji ljudi u opšte (Pobjeda, )

[1] BOMBAŠKA AFERA (1) „Odvratna osnova izgrađena na teritoriji bratske nam Kraljevine“

[2] BOMBAŠKA AFERA (2) Krvavi „sudar Srpstva i Crnogorstva“ planiran na DAN IZBORA

[3] BOMBAŠKA AFERA (3) „Svaki po bombu i poubijati sve članove dinastije“

[4] BOMBAŠKA AFERA (4) Dvojicu „bombaša” NIKOLA PAŠIĆ primio u svojoj kući

[5] BOMBAŠKA AFERA (5) „Reče Todor Božović: BOMBE SU IZ RUSIJE“

[6] Crnogorska stranka (Crnogorska federalistička stranka)

[7] Novak ADŽIĆ: Petrovdanski sabor proglasio nezavisnu Kraljevinu Crnu Goru

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]