Jump to content

Wp/bgn/میر احمد دوم

From Wikimedia Incubator
< Wp | bgn
Wp > bgn > میر احمد دوم

میر احمد خان بلوچ یکی شه کلاتئ شاهی‌ن دولتئ خانان ات که ای منطقه مروچین روچا به پاکستانئ بلوچستانی مربوط ‌ئه بیت.[1] آ شه سال ۱۷۱۴ تا ۱۷۱۶ میلادیا کلات خان ات.

میرمھراب خانءَ دؤ مردین چک ھست اَت ـ یکےءِ نام میراحمدخان و آ دگرءِ نام میرعبداللہ خان اَت. میرعبداللہ خان آییءِ مستریں بچ اَت ـ وھدیکہ میرمھراب خان 1697 ءَ کلوڑانی جنگا کرخ و چکوءِ دمگا کشگ بوت، آییءِ بچ میراحمدخان کسان اَت ـ پہ ھمے ھاترا پہ میرمھراب خانءِ آھری واھشءِ پورہ کنگ میرسمندرخان پہ خانیءَ گچین کنگ بوت ـ راستے کہ میرسمندرخان تھتءِ سرا نشتگ اَت، بلے آیی میراحمدخانءَ تھتءِ اصلی واھند زانت ـ پہ آییءِ رؤدینگا باز ھیالداری کت ـ ھمے ڈؤل پیش روان اَت کہ میرسمندرخان سال 1714 ءَ بیران بوت ـ رند چہ آیی بلوچاں تپاک بوت اَنت و میراحمدخان اِش وتی خان کلات گچیں کت.[2]

دؤمی میراحمدخان سست دلیں مردے اَت ـ میرسمندرخان آییءَ پہ نازگلی رؤدینتگ اَت، عیاشی و راحت طلبی آییءِ وجودءِ تھا ردوم کتگ اَت و چہ ھما ھُردیءَ گؤں وتی کستریں براتا ھُؤر و تؤر بوتے نہ کت و چہ آییءِ ترس اِت ـ پہ ھم اِش آیی کؤشش کت کہ ھر ڈؤل وتارا چہ آیی گستاہ بداریت ـ وھدیکہ خآن کلات بوت، میرعبداللہ خان کہ آییءِ کستریں برات اَت شالکؤٹ ( کویٹہ)ءِ ھاکمی کت و چہ وتی دور داشت.[2]

میرعبداللہ خانءِ شورش (بغاوت)

[edit | edit source]

میراحمدخان باز ھرابیں کارے کت کہ شالکؤٹءِ ھاکمی دات میرعبداللہ خانءِ دستا. آیی میرعبداللہ خانءَ چہ کلاتءَ دور داشت کہ وت عیش و نؤش بکنت ـ بلے میرعبداللہ خان چہ آییءِ کار و کردءَ سرپداَت، نہ اِشتی کہ آرام بنندیت ـ آیی کؤشش کت کہ آییءَ پہ عیش و نؤشیں زندگیءَ میلیت ـ میرعبداللہ خان وت باز کار و زھمت کشیں ورنایے اَت ـ میراحمدخانءِ زندگیءِ وڑ و پیم آییءَ دؤست نبوت، و ھر وھد ودار کنگا اَت کہ آییءَ مؤہ برسیت، تا میراحمدخانءَ پرؤش بدات، و آسرا اے وھد ھم رس اِت، کہ میراحمدخان چہ وتی کؤتاہ اندیشی و بزدلیاں وتی زریں وھد پچ گراینت.[2]

وھدیکہ میرعبداللہ خان کویٹہءَ سر بوت، کؤششی کت کہ ساراونءِ درستیں سردارانءَ وتی نیمگا بہ کشیت ـ اولی کس میرفیرؤزخان رئیسانی چہ جمالزھی ٹکااَت کہ گؤں میرعبداللہ ھمراہ بوت ـ میرعبداللہءِ گپ سادہ و گؤں جؤش جزبہ اَت ـ آیی گؤں فیروزخان رئیسانی کہ چہ جمالزھی ٹکااَت و آ دگہ سرداراں گشت، راستے کہ میرعبداللہ خان منی مستریں برات اِنت و ھمائی شمارا سردار کتگ، گڈا پہ ھم اِش شمئے فرض بیت کہ آییءِ ھبرا بزوراِت ـ بلے گندگ بیت کہ آییءِ سکیں راحت طلب، عیاش، کمزؤر و بزدلیں مردمے ـ چہ راستیں گپانی گشگءَ ترسیت و اے واک آییءَ نیست اِنت کہ زالمءَ میاری بکنت و گریبءِ ھکا بگرایت ـ کؤتاہ فکر و پرامؤش کاریں مردمے ـ ھکومتءِ شیرازہ ھُرتکگ، و اگر چدو گیش ھکومتی آییءِ دستءَ ببیت، درستیں مُلک ویران بیت ـ و آ درستیں ڈیھہ و دمگاں کہ مئے پت و پیرؤکاں پہ آیانی گرگا ھؤں داتگ و گؤں زھمءِ زؤرا گپتگ اَنت، یک یک چہ دستءَ درکپگااَنت ـ اے مُلک کہ بھادریں بلوچاں وتی ڈیھہ کتگ، اے ھکومتءَ کہ بلوچاں گؤں وتی سھریں ھونان مینتگ، زوال و برباد بئیگا اِنت ـ پہ ھم اِش من لؤٹاں اے ھکومتءَ بپھریزاں و وتی راجءِ توارا بشکنان و بلوچانءَ واک و مزنی اے واھند بکنان ـ اس کام میں جو قوم اور ملک کی بھلائی ھے وہ لوگ ضرور اس کی امداد کریں.[2]

میرعبداللہءِ جادوگریءَ نہ تھنا پہ میرفیروزخان بلکے پہ دگہ بازیں سرداراں ھم اثر کت ـ تا ھمے ھدا کہ چنت رؤچءَ رند میرعسی خان رستم زئی ھم گؤں وتی قبیلہءَ گؤں میرعبداللہ خان ھؤر بوت ـ اے وھدا رئیسانی قبیلہءِ سردار میرعمر، میرجمالءِ بچ اَت ـ آیی ھم گوں میرعبداللہ خان بست و آسرا شوراِش کت کہ چہ کچی کہ پچترّاِت اَنت لشکرے چہ شالکوٹ جم بکن اَنت و مستنگ و کلاتءِ سرا اُروش بکن اَنت.[2]

میراحمدخان چہ اے درستیں پندل و ھالاں ناسھی و گوں وتی عیش و نوشءَ دلگوش اَت ـ گڈا وھدیکہ میرفیروزخان، میرعسی خان و میرعمر رئیسانی چہ کچی پَچترّاِتگ اِتنت و گوں وتی ھاسیں مردماں، میرعبداللہ خانءِ گورا شالکوٹ شت اَنت، و وتی قبایلی لشکرءِ مچ کنگءِ چن و لانچءَ لگ اِتنت ـ ھمے وھدا میراحمدخان و آییءِ ھمراھانی چماں پچ بوت اَنت و چہ میرعبداللہ خانءِ چن و لانچءَ ھم سھی بوت اَنت ـ آخوند محمدصالح کہ میراحمدخانءِ خاصین مشاوراَت، سھی بوت کہ پہ میراحمدخانءِ جنگا، میرعبداللہ خان جنگے چن و لانچءَ کنگااِنت ـ پہ ھم اِش دست و پادی کت و میرعبداللہ خانءَ گیشتر پہ لشکرءِ مچ کنگا موھی ندات، و میراحمدخانءَ ڈاھی دات کہ وتا پہ جنگا تیار کن ـ گڈا میراحمدخان سک زوت چہ سراوان و جھلاوان ھپت سد بورسوار جم کت و پہ میرعبداللہ خانءِ جنگا دیما کنزاِت ـ وھدیکہ میراحمدخان مستنگءِ دمگا رس اِت، میرعبداللہ خانءَ ابید چہ وتی لشکرءَ پنجاہ بورسوار چہ رئیسانیاں ھم گون اَت ـ میرعبداللہ خان آیانءَ زرت و جنگا گلایش بوت.[2]

مستنگءِ دمگا یک جاھے کویٹہءِ نیمگا دویں براتاں دیم پہ دیم بوت اَنت ـ میرعبداللہ خان سکیں بھادر و زھم جنے اَت ـ جنگءِ وھدا ھچ کس آییءِ دیما اوشتات نہ کت ـ ھر نیمگا کہ دیمے کت، آیانی چاک چاک کت اَنت ـ میرداد شاھیزھی مینگل ھم یک سکین زھم جن و آزمودہ ایں مردے اَت، چنت جنگا کہ گوں میرسمندرخان ھمراہ بوتگ، مزنیں نامے پہ وتی درآرتگ ـ اے جنگا میرداد گوں میراحمدخان بستگ اَت ـ وھدیکہ میرداد دیست کہ ھچ کس میرعبداللہ خانءِ زھمانی زرابءِ دیما تاگت آرت نہ کنت، و لشکر پہ سر وت تچگ اِں، ھکلی کت اَسپءَ و میرعبداللہ خانءِ دیما اوشتات، میرعبداللہ خان ھم پلنگءِ وڑا گوں آیی دیم پہ دیم بوت ـ بلے میرداد ھم نامداریں زھم جن و آزمودہ ایں مردے اَت، آییءَ وتی سر چہ میرعبداللہ خانءِ زھمءَ دوزاِت و چرّی دات ـ میرعبداللہ خان وتا تیار نہ کتگ اَت کہ آیی چنت رندا پشت ماں پشت میرعبداللہ خانءِ سرا جت، میرعبداللہ خانءِ دیم و باسک ٹپی بوت اَنت. بلے پدا ھم میرعبداللہ خان وتی ھیال یک گور کت و ایری دات زھمءَ میردادءِ سرا ـ میرداد سپرے وتی دیمپاں کتگ اَت، بلے میرعبداللہ خانءِ زھم ھنچو پُرزورات کہ چہ میردادءِ سپرءَ گوست و آییءِ سرءَ لگ اِتی. میرداد اَنگت چہ اَپسءَ جھل نہ کپتگ اَت کہ میرعبداللہ خان چنت دگہ زھم آییءِ سرا جت ـ میرداد شاھیزھی مینگل لیٹ وران اَت کہ میراحمدخان تتک ـ آییءِ لشکر یک و یک بوت ـ میرعبداللہ خان وتی پشت کپتگیں لشکرءَ زرت و مستنگءَ گپتی.[2]

سست دلیں میراحمدخان آخوند صالح محمد و چنت دگہ سردارءَ نپر کت و گشت اَنتی بہ رواِت میرعبداللہ خانءَ بہ گش اِت کہ من گوں تو سھل و تران کنان، و گشت اَنتی اگر میرعبداللہ خانءَ ڈک گپت، آییءِ ڈکا بمنّ اِت ـ میرعبداللہ خان گوں مستنگءِ درستیں دمگانی گرگا گوں وتی براتءَ سھل کت. آخوند صالح محمد سردار میراحمدخانءَ زرت و خان کلاتءِ سلاماں، کلاتءَ شت. میراحمدخان چہ خانءَ پھلی لوٹ اِت و پہ چنت روچا میری کلاتءِ چیرا، آخوند صالح محمدءِ لوگا جل اِتی.[2]

میراحمدخانءِ کشگ، سال 1716 ( دلگوش کنگ لوٹیت)

[edit | edit source]

شه میرعبداللہ خانءِ سُُھلءَ بازیں روچے نہ گوستگ اَت کہ میراحمدخان نادراہ بوت. بلوچی دود و ربیدگانی برابرا گورانڈے کشت اِش و آیی اِش پست کت. میرعبداللہ خان سوب چست کت، بھانہ پرساں کلاتءَ شت و زھم کش اِت و آییءِ کار گیشینت.

دومی میراحمدخانءَ کمتر چہ دو سالءَ ھکومتی کت ـ 1714ءَ بنگیج بوت و 1716 ءِ اولا میرعبداللہ خانءِ دستا کشگ بوت.[2]

گیپتجاه

[edit | edit source]
  1. Baluchistan - Imperial Gazetteer of India, v. 6, p. 277.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 بلوچستانءِ تاریخ، نبیسؤک: میرگل خان نصیر، مترجم: ناصر محتشمی، میر مھراب خانءِ بیرانی