Wp/bgn/سمندر خان

میر سمندر خان بلوچ یکی شه کلاتئ شاهی‌ن دولتئ خانان ات که ای منطقه مروچین روچا به پاکستانئ بلوچستانی مربوط ‌ئه بیت. آ شه سال ۱۶۹۷ تا ۱۷۱۴ میلادیا کلات خان ات.

میرمھراب خانءَ دو مردیں چک ھست اَت ـ میراحمدخان و میرعبداللہ خان ھر دو کسان اِتنت ـ ھمے ھاترا میرمھراب خان وھدیکہ مرکی اَت، وصیتی کت کہ آییءِ مرکا رند کلاتءِ خان میرسمندرخان ببیت ـ بلوچ قبایلاں آییءِ واھش پورہ کت، 1697 ءَ میرمھراب خان بیران بوت، آیاں میرسمندرءَ، خان کلات کت.

میرسمندرخان، میرمھراب خانءِ کستریں برات و میرکمبرءِ چک اَت ـ سکیں دست و دل پچ و بھادر و شریف ایں انسانے اَت ـ تا رؤچ مرؤچی بلوچاں آییءَ سخی سمندر یاد کنگااَنت، و آییءِ سرا مزنیں عقیدہ اے ھست اِش، و زیارت کنؤکاں آییءِ گنبد و مزارءِ سرا بیرک و جنڈی ایر کن اَنت.

داؤد محمد و نورمحمد کلوڑءِ تچگ چہ کلاتءَ

داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ چکوءِ جنگا دزگیر کنگ و کلاتءَ آرگ بوت اَنت ـ شاہ زادہ معزالدین چہ میرمھراب خانءِ مرکءَ و داؤدمحمد و نورمحمد کلوڑءِ دزگیریءَ سرپداَت ـ داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ کہ میرسمندرءِ زندانا اِتنت، یک رؤچے چہ زندانءَ تتک اَنت ـ چہ اِش کہ راہءَ نابلد اِتنت، بازیں رؤچے کؤھانی تھا سرگردان بوت اَنت ـ ترّان و ترّان سراِش جوھان کپت ـ میرسمندرءِ مردمان پہ آیانی شؤھاز کنگا دگہ نمیگان شتگ اِتنت ـ خیار لھڑی داؤد محمد و نورمحمد کلوڑءَ ماں جؤھان کہ دیست و زانتی کہ میرسمندر مردماں کہ پہ آیانی پدا گردگااَنت، آییءَ میرسمندر ھال دات ـ پدا ھر دؤیں برات دزگیر کنگ و کلاتءَ برَگ بوت اَنت ـ اے رندا میرسمندرخان آیانی کشگءِ ھکمءَ دات ـ بلے آخوند محمد صالح میرصاحبءِ کرّا شت و گشتی، زندانیانی کشگ، بادشاھانی کار نہ اِنت، و اگر اِشاں کشگ ببنت، بلوچانی ھکومت بدنام بیت ـ پہ دؤیں کلوڑ براتانی نجات دیگا آخوندءَ وتی سرءِ پاگ چست کت و آیانی سرا دات ـ میرسمندر پہ آخوند محمد صالحءِ اھترامءَ کلوڑانی کشگءِ ھکم پچ ترّاینت ـ دؤیں کلوڑ براتان چہ میرسمندرخان پھلی لؤٹ اِت و سؤگنداِش وارت کہ چدو باد خان کلاتءِ ھکومتءِ فرمانءَ منّ اَنت و ھر سال چل ھزار روپیہ آییءَ مالیات دینت.

کراچیءِ بخشگ پہ میرسمندرخان

چنت رؤچءَ رند میرسمندرخان کلؤڑ براتانءَ ملتان بُرت و شھزادہ معزالدینءِ دیما پیش کت اَنت ـ شاہ زادہ معزالدین چہ میرسمندرخانءِ مردانگی و وپاداریءَ باز وش بوت ـ آییءَ میرسمندرخانءِ سپارش گؤں شھنشاہ اُورنگ زیب عالمگیر کت و پہ داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ ھم ماپی لؤٹ اِت ـ ھندوستانءِ بادشاہ اورنگ زیب علمگیرءَ باز میرسمندرخانءِ تاریپ و توسیپ کت و پہ شاہ زادہ معزالدین نبشتی کہ میرسمندرخانءَ سدھزار روپیہ داد بدئے ـ و ابید چہ سدھزار روپیہءَ، کراچیءِ بندنءِ ھکم نبیسگ بوت کہ چہ کلوڑاں پچ گرگ و میرمھراب خانءِ ھؤں بھا میرسمندرءَ دَئیگ ببیت ـ پہ کلوڑانی بخشگ اے شرط ایر کنگ بوت و نبیسگ بوت کہ وتی منتگیں کؤل و کرارءِ سرا خان بلوچءِ وپادار ببنت.

میرسمندرخانءِ سخاوت

کسہ کن اَنت کہ شاہ زادہ معزالدین ھندوستانءِ شھنشاہءِ ھکمءَ سدھزار روپیہ میرسمندرءَ دات، بلے میرسمندر ھما رؤچ اے زرّا گؤں وتی سردار و لشکرا بھر کنت ـ شاہ زادہ معزالدین اے ھالتءَ کہ گندیت، دگہ سدھزار روپیہ آخوند محمدصالحءِ دستءَ دات کہ (میرسمندرخان وتی زمانگءِ خاتم اِں)، اے زرّا بزور و پہ راہءِ ھرجءَ بدار، بلے میرسمندر اے زرّا ھم بھر و بانگ کت ـ چہ آخوند محمدصالحءِ بازیں منت و زاریءَ یک کمے پہ وتی زرت و آ دگہ زرانی گؤں وتی ھمراھاں بھر و بانگ کت اِنت.

پارسیانی اُرؤش بلوچستانءِ سرا

ایرانءِ شاہ اَنگت وتی اَھدگیں ناھؤدگیں پگرے تھا اَت کہ بلکیں مستنگ، کلات، درّہ بؤلاں تا کچی اے درستیں دمگاں اَنگت آییءِ بادشاھیءِ اِنت ـ گؤں اے باطل ایں پگرا ایرانءِ شاہءَ سال 1698 ءَ یکے چہ وتی ھؤن واریں لشکراں گؤں طھماسب بیگءِ سرلشکریءَ پہ اے دمگءِ گرگا راہ دات.

میرسمندرخان اَنگت ملتان اَت کہ طھماسب بیگءِ حملہءِ ھال آییءَ رس اِت ـ میرسمندرخان، شاہ زادہ معزالدینءَ رکست کت و شپ جاہ و رؤچ جاہ وتی ماں کڈ و مستنگ رسینت ـ چنت رؤچءِ تھا سی ھزار سلاھبند و جنگجویں بلوچ مُچ بوت اَنت ـ طھماسب بیگ چاغی، نوشکی و گرداب و لھتے دگہ دمگ تاراج کتگ اَت، و ھنچؤ پُلان و دیم کانکءِ دمگءَ پیداگ اَت ـ میرسمندرخان کُڈ و مستنگءَ گؤازینت سریاب مستنگءِ دمگا طھماسب بیگءِ بھادر و ھؤن واریں لشکرءِ دیم داشت ـ اولی سے ایں رؤچاں، لاش لاشءِ سرا کپت ـ چارمی رؤچءَ کہ جنگ ھما ڈؤل سھراَت، خانءِ چم پہ ایرانی سپھسالار طھماسب بیگءَ کپت ـ میرسمندرخان گؤں وتی اسپءَ چہ ایرانءِ لشکرءِ دلا گؤست و تواری جت ایرانی واکمند و زرہ پؤشیں سپھسالارءَ و ھما ڈؤل ھکلی کت اَسپءَ، و ھما ڈؤل کہ اَسپ دؤیں پادانی سرا اؤشتاتگ اَت، اُرؤشی برت طھماسب بیگءِ سرا ـ سپھسالار اَنگت وتی گؤم راست نکتگ اَت کہ میرسمندرخان وتی زھما آییءِ سرا ایر آرت، طھماسب بیگءِ گردن چہ سرا جتا بوت و زمینءِ سرا کپت ـ طماسب بیگءِ جسد اَنگت چہ اَسپءِ سرا نکپتگ اَت کہ آییءِ ایرانی لشکر شنگ شنگ و وتسر بوت و ھر یکے یک نیمگے تتک ـ بلوچاں تا دور آیانی پدا کپت اَنت ـ اے جنگا ایرانیان مزنین پرؤشے وارت، رند چہ اِشی پدا ھبجر بلوچستانءِ گرگءِ نیّت اَش نہ کت ـ اے جنگا بلوچانا بازیں سلاہ، گدان و اَسپے چہ ایرانیانی لشکرا دستءَ کپت.

سالے دوسد ھزار روپیہ حقوق چہ ھندوستانءِ بادشاہءِ نیمگا

میرسمندرخان ایرانی لشکر پرؤش دیگءِ ھالءَ پہ شاہ زادہ معزالدین نبشت و راہ دات ـ شاہ زادہ معزالدینءِ نیمگءَ ھال پہ ھندوستانءِ بادشاہءَ سر بوت ـ اورنگ زیب چہ اے ھالءَ بے ھد وشھال بوت، و فرمانی دات کہ سالے دوسدھزار روپیہ حقوق چہ ھزانہءَ میرسمندرخانءَ دیگ ببیت.

میرقلندرءِ زرمبش

میرسمندرخانءِ کستریں برات میرقلندرخان یک کارےءِ سرا چہ خان صاحبءَ ناراز بیت و مستنگ رؤت و چہ مستنگ لھتے شِرّ و ناشریں مردم گؤں وت ترّاینیت و کلاتءَ دُزی و ڈنگیءَ بنگیج کنت ـ آسرءَ میرسمندرخان چہ میرقلندرخانءِ بدین کاران مجبور بیت و پہ آییءِ جنگا لانچیت ـ دؤیں براتاں وت ماں وت مڑاِتنت و آسرءَ میرقلندرخان میرسمندرخانءِ دستءَ کشگ بیت و آییءِ ھمراھاں گرگ و سزا دیگ بنت.

بوری(لورالائی) و ژوبءِ سرا اُرؤش کنگ

میرسمندرخان بازیں رندا ژؤب و تل چوٹالیءِ سرا حملہ کت ـ اے اُرؤشاں ابید چہ مالواریءَ دگہ ھچ نبوتگ اَنت ـ باز رندا خان صاحب گؤں وتی قبایلی لشکرءَ اے دمگانءَ تارج کت و پُل اِتنت ـ بلوچانی لاپ و رؤزگار ھمے پیم گؤست ـ وھدیکہ آیانی تؤشگ ھلاس بوتنت، پدا میرسمندرخانءِ کرّا شتنت و آیی اِش زُرت دگہ نیمگے حملہ اِش کت و پہ چنت ماہءَ وتی تؤشگ اِش جم کت و آرت ـ اِشاں کہ ھلاس بوت اَنت پدا ھمے کاراِش کت.

بیرانی (وفات)

میرسمندرخان 1714 میلادی سالءَ ماں کلاتءَ بیراں بوتگ ـ آیی کساس ھژدہ سال ھکومتی کت و اے مدتءَ وتی واک و وسی باز کت کہ مھلوکءَ وشھال بکنت ـ میرسمندرخان سکین سخی و وتی زمانگءِ خاتم مشھور اَت ـ راجءِ تھا باز اِزات و اِھترامی ھست اَت، پہ اے ھاترا کہ سکین ھداترس و راست گُشیں مردے اَت ـ تا اے جاہءَ کہ بازیں مردمے آییءَ اولیا اللہ زانت ـ مروچی آییءِ کبر زیارتے بوتگ، اے گپ وت اے چیزءِ درانگاز کنؤک اِنت کہ آییءَ چینچو دلانی تھا جاگاہ بوتگ.

گیپتجاه

• جنبش دمکراتیک بلوچستان سایت