Wb/jv/Kawruh Basa Jawa/Rakitan Ukara/Cangkriman
Cangkriman bisa dipérang jorining telung golongan yakuwi: Cangkriman Wancah, cangkriman pepindhan lan cangkriman awujud tembang.
Cangkriman wantah
[edit | edit source]Cangkriman iki arupa cekakan saka tembung kang kagandhèng dadi siji. Tuladhha:
- Burnas kopen : Bubur panas kokopen
- Pak boletus :tepak kebo léléné satus
- Pindhang kileng : Sapi nang kandhang, kaki mentheleng
- Wiwa wité, lesbodhongé, karwa paké : uwi dawa uwité, tales amba godhongé, cikar dawa tipaké
Cangkriman Pepindhan
[edit | edit source]Cangkriman iki awujud ukara kang dadi pepindhan tumrap jeneng kang kudu dibatang. Tuladha:
- Pitik walik saba kebon : Nanas
- Sega sekepel dirubung tinggi : salak
- Ora mudhun-mudhun yèn ora nggawa mrica sakanthong : katès
- Pitik walik saba méja : sulak, kamocèng
- Gajah nguntal sangkrah : pawon
- Kebo bulé cancang merang : buntil
Cangkriman awujud Wacanan
[edit | edit source]Cangkriman iki rinakit arupa tembang. Tuladha:
- Bapak pucung, rèntèng-rèntèng kaya kalung. Dawa kaya ula, pencokanmu wesi miring. Sing disaba, si pucung mung turut kutha. (sepur)
- Bapak pucung, dudu watu dudu gunung. Sangkamu ing Plémbang, ngon ingoné sang Bupati. Yèn lumampah, si pucung lèmbèhan grana. (gajah)
- Bapak pucung, dudu watu dudu gunung. Sabamu ing sendhang, péncokanmu lambung kéring. Praptèng wisma, si pucung muntah kuwaya. (klenthing/j
- bapak pucung rupane senggogunung soklatsemu abang,saben uwongmesthi gething yen kenggonan diels elus tinangisan andhan