Wy/cy/Asia

Llusernau yn Tokyo, Japan

Mae cyfandir Asia'n rhy fawr ac amrywiol i'w ddisgrifio mewn gair neu ddau, a dyna ni wedi defnyddio dau air addas: "mawr" ac "amrywiol"! Mae'r gair "lliwgar" hefyd yn addas. Gadewch i ni ei ddidoli i ddarnau mwy hyblyg y gallwn eu cnoi.

Un anhawster ydy ble yn union rydym yn ei ddisgrifio? Mae'n rhychwantu pegynnau mor bell oddi wrth ei gilydd â'r mynyddoedd sydd a'u traed yn y Môr Du yn y gorllewin hyd at diroedd gwastad Siberia a'i rew a'i eira yn y dwyrain. Yn y rhan hwn, ceir mwy o bobl oddi fewn na sydd yng ngweddill y byd! Y rhan uchaf ydy Mynydd Everest sydd a'r naill droed yn Tibet a'r llall yn Nepal ac sydd a'i ben 8,848 m (29,028  tr) yn y cymylau! Mewn cyferbyniad gyda hyn, gorwedd y Môr Marw, a leolir ar y ffin rhwng Palesteina, Iorddonen ac Israel sydd 400 m (1,312 tr) yn is na lefel y môr.

Yr afon hiraf yn Asia ydy'r Yangtze, sy'n llifo drwy Tseina am 6,300 o gilometrau (3,915 mi). Ei ffynhonnell ydy Llwyfandir Tibet ac mae ei aber yn Shanghai. Ei "llyn" mwyaf ydy Môr Caspia sy'n 386,400 km sgwâr (149,200 milltir sgwâr) a saif nifer o brif wledydd Asia ar ei lannau.

Ardaloedd

Map of wledydd a rhanbarthoedd Asia

Canol Asia (Afghanistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan)

Dwyraint Asia (Tseina (mainland), Hong Kong, Japan, Macau, Mongolia, Gogledd Corea, De Corea, Taiwan)

y Dwyrain Canol (Bahrain, Iran, Irac, Israel, yr Iorddonen, Kuwait, Lebanon, Oman, Tiriogaethau Palesteinaidd, Qatar, [[|Wy/cy/Saudi Arabia|Saudi Arabia]], [[|Wy/cy/Syria|Syria]], [[|Wy/cy/Twrci|Twrci]], [[|Wy/cy/Yr Emiradau Arabaidd Unedig|Yr Emiradau Arabaidd Unedig]], [[|Wy/cy/Yemen|Yemen]])

Rwsia a'r Cawcasws (Azerbaijan, Armenia, Georgia, Rwsia) Russia comprises much of Asia, a huge country of vast, empty expanses. The Caucasus is a dense, warm, friendly region, but some parts of it are war zones and considered unstable.

South Asia (Bangladesh, Bhutan, India, Maldives, Nepal, Pacistan, Sri Lanka)

De-ddwyrain Asia ([[|Wy/cy/Brunei|Brunei]], Cambodia, Dwyrain Timor, Indonesia, [[|Wy/cy/Laos|Laos]], Malaysia, Myanmar (Bwrma), Pilipinas, Singapore, Glad Thai, Fietnam)

Commons:Categori:Asia WikiPedia:Asia