Wt/tcy/ಕಟ್ಟೆ

ಕಟ್ಟೆ [ನಾಮ ಪದ]

ಸಮಾನಾರ್ಥ ಪದೊಲು

• ಕಟ್ಟೆ; ಗಟ್ಟೆ; [ನಾಮ ಪದ]

ಅರ್ಥ

• = (೧) ಮರದ ಸುತ್ತ ರಚಿಸಾದಿನ ದಿಬ್ಬ/ದಿಣ್ಣೆ. [ಅ] ಕೆದು/ಗುವೆಲ್ದ ಸುತ್ತ ಕಟಿನ ರಚನೆ-ಕಟ್ಟೆ
• = (೨) ತಡೆ; ವಾಹನದ ಚಕ್ರ ತಿರುಗುದು ದುಂಬು ಪೋವಂದಿಲೆಕ್ಕೊ ಅಡ್ಡ ದೀಪಿನ ತಡೆ-ಕಟ್ಟೆ
• = (೩) ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂದ ಕಪ್ಪು ಬೊಲ್ದು ಅಂಕಣೊಲು [ಅ] ಸಂಗೀತೊಡು ಶ್ರುತಿತ ಮಾನ.
• = (೪) ಸುಂಕ ಸಂಗ್ರಹದ ಕಟ್ಟೆ; (ಅ)ಕೊತ್ತಲಕಟ್ಟೆ; (ಆ)ಟಪಾಲ್ ಕಟ್ಟೆ.
• = (೫) ಪೂ ಬುಡುದು ಬುಲೇದ್ ನುಂಗ್'ದಿನ ಬೆದುರು.
• = (೬) ಮಲ್ಲ ಪಿಜಿನ್ ; ಗೊಲ್ಲೆ;ಪುಣ್ಕುಡೆ;ಮುಡವೆ; ಉರಿಕಟ್ಟೆ;ಮಂಡೆಕಟ್ಟೆ.;ಕಟ್ಟೆ ಪಿಜಿನ್.
• = (೭) ಚೆನ್ನೆ ಮಣೆತ ಒಂಜಿ ಗೊಬ್ಬು
• = (೮) ಶರೀರ; ಅಂಗ
• = (೯) ಆಣೆಕಟ್ಟೆ

ಪದಮೂಲ

ಕಟ್ಟೆ> ಗಟ್ಟಿ (ದ್ರಾವಿಡ)

ಬಳಕೆಲು

(ಅ) ಪಾಡ್ದನ- ಪಾತೆರ

• " ಧರ್ಮದ ಕಟ್ಟೆಡ್ ಪುಣ್ಯೊಗು ನೀರ್ ದೀದ್ ಕುಲ್ಲುದುಂಡು ಬಿರಮನ ಮಾಣಿ" (ಪಾಡ್ದನ)
• " ಕಟ್ಟೆ ಕೆರೆ ಮಲ್ಪಾದ್ ಕೊರುದು ಬೆನ್ನಿ ಬೆನೊಂದುಲ್ಲೆರ್" (ಪಾಡ್ದನ)
• .[ಕಡಲ್] " ಕಟ್ಟೆದಾಂತಿ ಕೆದು". (ಎದುರುಕತೆ)
• [ಶರೀರ] "ಪಕ್ಕಿ ಕೋಕಯಿಡ್ ಆಯನ ಕಟ್ಟೆಗ್ ಕೊಡತ್ಂಡ್" (ಪಾತೆರ)

(ಆ) ನುಡಿಕಟ್ಟುಲು

• " ಕಟ್ಟೆದ ನೇಮ"
• "ಕಟ್ಟೆ ಪೂಜೆ"
• "ಕಟ್ಟೆಗ್ ಪೋಪುಣ" [= ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಲು ಪಿದಯಿ ಕುಲ್ಲರೆ- ಮಲವಿಸರ್ಜನೆಗ್- ಪೋಪಿನಿ]
• "ಕೊತ್ತಲಕಟ್ಟೆ"
• "ಸುಂಕದ ಕಟ್ಟೆ"
• 'ಟಪಾಲು ಕಟ್ಟೆ"
• ಬೆದಿರ್- "ಕಟ್ಟೆ ಫೋಪಿನಿ"; "ಕಟ್ಟೆ ಪತ್ತುನಿ'
• "ಕಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟುನೆ"'/"ಕಟ್ಟೆ ಗೊಬ್ಬುನೆ" (ಚೆನ್ನೆ ಮಣೆ ಗೊಬ್ಬುಲು)
• "ಉರಿಕಟ್ಟೆ"/ "ಮಂಡೆಕಟ್ಟೆ" (ಮಲ್ಲ ಪಿಜಿನುಲು)

ಅನುವಾದ

• ಕನ್ನಡ: (೧) ಕಟ್ಟೆ-ಮರದ ಸುತ್ತದ ದಿಬ್ಬ; ಕೆರೆ ಬಾವಿಯ ಕಟ್ಟೆ (೨) ತಡೆ; ವಾಹನದ ಚಕ್ರಗಳು ಜಾರಿ ಹೋಗದಂತೆ ಅಡ್ಡ ಇಡುವ ಮರದ ತುಂಡು (೩)ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂ ಕಪ್ಪು ಬಿಳಿ ಅಂಕಣಗಳು; ಶ್ರುತಿಯ ಮಾನ (೪)ಸುಂಕದ ಕಟ್ಟೆ (೫) ಹೂಬಿಟ್ಟು ಬಲಿತ ಬಿದಿರು (೬) ದೊಡ್ಡ ಇರುವೆ, ಗೊದ್ದ (೭) ಚೆನ್ನೆ ಆಟದ ಮಣೆ (೮) ಶರೀರ (೯) ಆಣೆಕಟ್ಟು.
• English: (1) Pedestal around trees; parapet of well or pond (2).A piece of wood kept under wheel tyres to prevent rolling of the vehicle (3) White and Black keys in a harmonium (4).Toll collection booth/post (5) Overgrown and dried up bamboo tree (6) Large ants (7) Chenne mane- a rural game (8) Human body (9) Dam across a river.

ಉಲ್ಲೇಖ

• ತುಳು ನಿಘಂಟು (1992) Tulu Lexicon. Volume 2.ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ಸಂಶೋಧನ ಕೇಂದ್ರ, ಎಂ.ಜಿ.ಎಂ.ಕಾಲೇಜು,ಉಡುಪಿ-576 102 ಸಂಪುಟ 2: ಪುಟ 612-613.