Wt/pms/bon

Piemontèis: bon

Nòm masculin

(plural: bon)

1. Sertificà ch'a smon dij drit.
2. Pare-grand (feminin: bon-a; feminin plural: bon-e)
   • Manere ëd dì: Bon grand: cé.
3. (Val Vràita, Val Màira) Ròba ch'as gionta al mangé për deje pi 'd gust.
   • Sinònim: condiment, sàussa.

Agetiv

(plural: bon; feminin: bon-a; feminin plural: bon-e)

1. Brav, dotà ëd bontà.

• Manere ëd dì: A bon cont: a propòsit. A la bon-a: sensa formalità, con confidensa. A la bon-a ëd Dé: con aprossimassion. A le bon-e, Con le bon-e: con bel deuit, sensa oblighé o fé 'd violensa. An sël pi bon: ant ël moment pi amportant, pi crìtich. Avèj ëd bon pro fassa: avèj dij sagrin, dij fastudi. Avèj la bon-a: Avèj ël boneur ëd cheicòs. Bon-a borsa: përson-a rica. Bon-a gent: gent ch'as fa freghé soens. Bon anfant: brav cambrada. Bon-a part: la pi part, na gròssa proporsion. Bon coma 'l pan: ëd tanta bontà, gentil, candi. Bon cristian: brava përson-a. Bon mostass: cera onesta. Bon pat: ch'a costa pòch. Bon pro fassa: auguri e aringrassiament an partagiand na marenda. Da bon a bon: sensa tante formalità. Dé ant ël bon: tacheje, dì giust. Esse al bon: esse tòst a la fin ëd n'amprèisa. Esse an bon: avèj un bilansi positiv an n'atività econòmica. Esse ant ël bon: esse an cò ëd na situassion o na cariera. Esse d'un bon: esse candi, sempi. Fé bon: arconòsse la validità ëd cheicòs o cheidun; dovré con vantagg. Fej-je bon-e a un: fé dij compliment, bërliché. Fesse smijé bon: fé an manera che j'àutri an susto. Pòch ëd bon: disonest. Savèj ëd bon: avèj un gust piasos. Tnì bon: arziste. Tnì për bon: consideré vàlid; pensé che un a podrà rende ij sò débit.

1. • Contrari: gram.
2. Ch'a l'ha un gust ch'a pias.
   • Contrari: gram.
3. Ch'a peul riesse fé bin na còsa.
   • Manere ëd dì: Bon a nen: ch'a riess a realisé gnente. Bon a tut: përson-a dont as peul ëspetesse ëd tutm dzortut ëd ròbe grame. Bon ëd ciance: ëd tante paròle e pòchi fàit. Esse bon a fé na ròba: avèj ël corage ëd fé cheicòs.
4. Adat a giuté a fé na còsa për da bin.
   • Manere ëd dì: Bon s'a va: ròba ch'a venta vëdde 'me ch'a marcia për savèj s'a va bin.
   • An d'àutre lenghe: italian: efficace.
5. Sempi, nen complicà.
6. Bon-a grassia: fàuda dë stòfa ch'a pend dal let o da le pòrte.
7. Bon cristian: qualità ëd pruss.

Esempi d'usagi

4. Bon da fé. Bon da capì.

Sorgiss

Gribàud