Jump to content

Wt/mnc/漢語

From Wikimedia Incubator
< Wt | mnc
Wt > mnc > 漢語

汉语 gebungge justan be tuwaki seci, ere tohon be gidaki.

ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
(nikan gisun)

[edit | edit source]

ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ
(nikan hergen)

[edit | edit source]

漢語

ᠮᡠᡩᠠᠨ (mudan)

[edit | edit source]
(ᡴᡝᠮᡠᡥᡝᠩᡤᡝ kemuhengge)
(ᡦᡳᠨ
ᡳᠨ
pin in
): Hànyǔ, hànyǔ
(ᠵᡠ
ᡳᠨ
ju in
): ㄏㄢˋ ㄩˇ, ㄏㄢˋ ㄩˇ
(ᡩᡠᠩ
ᡬᠠᠨ
dung g'an
): ханйү (hanyü, III-II)
(ᡤᡠᠸᠠᠩᠵᡝᠣ -
ᡥᡳᠶᠠᠩ
ᡬᠠᠩ
guwangjeohiyang g'ang
): hon3 jyu5
(ᡨᠠᡳ
ᡧᠠᠨ
tai šan
): hon1 ngui4

ᠴᠣᡥᠣᡨᠣᡳ
ᡤᡝᠪᠰᡠᠨ
(cohotoi gebsun)

[edit | edit source]
1. ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ᠉ ᡨᡝ ᠵᠠᠯᠠᠨ ᠵᡝᠴᡝᠨ ᡩᡝ ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᡵᠠ ᠠᠩᡤᠠᠯᠠ ᡨᡝᠨ ᡳ ᠯᠠᠪᡩᡠ ᡤᡳᠰᡠᠨ᠈ ᡧᡠ ᠠᡵᠠᡵᠠ ᡩᡝ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᠮᠪᡳ᠉ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡨᠠᠩᡤᡡᡨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ ᡶᡳᠰᡝᠨ ᡳ ᡥᠠᡵᠠᠩᡤᠠ᠈ ᡝᡵᡝᡳ ᡶᡝᠵᡳᠯᡝ ᠠᠯᠪᠠᠨ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ᠈ ᡤᡠᠸᠠᠩᡩᡠᠩ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᠶᡠᠸᡝᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᡠ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᡠ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᡩᡝᡵᡤᡳ ᡶᡠᡤᡳᠶᠠᠨ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᠮᡳᠨ ᡩᡠᠩ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᠵᡠᠯᡝᡵᡤᡳ ᡶᡠᡤᡳᠶᠠᠨ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᠮᡳᠨ ᠨᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᡴᡝ ᡤᡳᠶᠠ ᡤᡳᠰᡠᠨ᠈ ᡥᡡ ᠨᠠᠨ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᠰᡳᠶᠠᠩ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᡤᡳᠶᠠᠩᠰᡳ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᡬᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᠰᠠᠨᠰᡳ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ (ᠵᡳᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ) ᠰᡝᡵᡝ ᠵᡝᡵᡤᡳ ᠪᠠ ᡳ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᠪᡳ᠉
nikan gisun. te jalan jecen de baitalara anggala ten -i labdu gisun, šu arara de nikan hergen baitalambi. nikan tanggūt gisun -i fisen -i harangga, erei fejile alban -i gisun, guwang dung ba -i gisun (yuwei gisun), u ba -i gisun (u gisun), dergi fugiyan ba -i gisun (min dung gisun), julergi fugiyan ba -i gisun (min nan gisun), ke giya gisun, hū nan ba -i gisun (siyang gisun), giyangsi ba -i gisun (g'an gisun), sansi ba -i gisun (jin gisun) sere jergi ba -i gisun bi.
蹩腳漢語蹩脚汉语
shuō biéjiǎo Hànyǔ
ᡠᡵᡝᠰᡥᡡᠨ
ᠠᡴᡡ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
ᠪᡝ
ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᠪᡳ᠉
ureshūn akū nikan gisun be gisurembi.
沉浸式漢語教學沉浸式汉语教学
chénjìnshì Hànyǔ jiàoxué
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡩᡝ
ᠰᡳᠩᡤᡝᠪᡠᠮᡝ
ᡨᠠᠴᡳᠪᡠᡵᡝ᠉
(ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
ᡨᡝᡳᠯᡝ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᠪᡝ
ᡨᠠᠴᡳᠪᡠᡵᡝ᠉)
nikan gisun de singgebume tacibure. (nikan gisun -i teile nikan gisun be tacibure.)
聲調漢語音節感知作用 {nei fongge kemnehengge nikan gisun, largin.}
声调汉语音节感知作用 {nei fongge kemnehengge nikan gisun, šolokon.}
shēngdiào zài Hànyǔ yīnjié gǎnzhī zhōng de zuòyòng {pin in}
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
 ᡳ
ᠮᡠᡩᠠᠰᡠ ᠪᡝ
ᠰᡝᡵᡝᠪᡠᡵᡝ ᡩᡝ
ᠵᡳᠯᡤᠠᠨ
ᠮᡠᡩᠠᠨ ᡳ
ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᠪᡠᠨ
nikan gisun -i mudasu be serebure de jilgan mudan -i baitalabun
漢語?/汉语
Nǐ huì shuō Hànyǔ ma?
ᠰᡳ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ

ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᡝ
ᠪᠠᡥᠠᠨᠠᠮᠪᡳᠣ?
si nikan gisun gisureme bahanambio?
英語漢語。 {nei fongge kemnehengge nikan gisun, largin.}
英语汉语。 {nei fongge kemnehengge nikan gisun, šolokon.}
Tā jì huì shuō Yīngyǔ yòu huì shuō Hànyǔ. {pin in}

ᡳᠩᡤᡳᡵᡳ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᡝ
ᠪᠠᡥᠠᠨᠠᡵᠠ
ᠠᠩᡤᠠᠯᠠ᠈
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ

ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᡝ
ᠪᠠᡥᠠᠨᠠᠮᠪᡳ᠉
i inggiri gisun gisureme bahanara anggala, nikan gisun gisureme bahanambi.
學習漢語發音一定清楚調類。 {nei fongge kemnehengge nikan gisun, largin.}
学习汉语发音一定清楚调类。 {nei fongge kemnehengge nikan gisun, šolokon.}
Xuéxí hànyǔ fāyīn yīdìng yào fēn qīngchǔ diàolèi. {pin in}
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
 ᡳ
ᠮᡠᡩᠠᠨ ᠪᡝ
ᡨᠠᠴᡳᡵᡝ ᡩᡝ
ᡠᡵᡠᠨᠠᡴᡡ
ᠮᡠᡩᠠᠨ ᡳ
ᡩᡠᠸᠠᠯᡳ ᠪᡝ
ᡳᠯᡤᠠᠪᡠᠴᡳ
ᠠᠴᠠᠮᠪᡳ᠉
nikan gisun -i mudan be tacire de urunakū mudan -i duwali be ilgabuci acambi.

ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᡵᠠ
ᡴᠣᠣᠯᡳ
(baitalara kooli)

[edit | edit source]

ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ ᠠᠩᡤᠠ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᠪᡝ ᠵᠣᡵᡳᠮᡝ ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᠪᡳᡥᡝᡩᡝ ᡩᠠᡵᡠᡥᠠᡳ 漢語汉语 ᠰᡝᠮᠪᡳ᠉ 普通話普通话 (ᡴᡝᠮᡠᠨᡝᡥᡝᠩᡤᡝ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ)᠈ ᠴᠣᡥᠣᡨᠣᡳ 現代漢語现代汉语 (ᠨᡝᡳ ᡶᠣᠩᡤᡝ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ) ᠪᡝ ᠵᠣᡵᡳᠮᡝ ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᠪᡳᡥᡝᡩᡝ ᡳᠨᡠ 漢語汉语 ᠰᡝᠮᡝ ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᠪᡳ᠉
ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡩᡝ ᡨᡝᡥᡝ ᡤᡝᡵᡝᠨ ᡴᠣᠮᠰᠣ ᡨᠣᠨ ᡳ ᡠᡴᠰᡠᡵᠠᠮᡝᡳᠮᡝᠨᡳ ᡠᡴᠰᡠᡵᠠᡳ ᠨᡳᠶᠠᠮᠠᠩᡤᠠ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᠪᡝ ᡳᠯᡤᠠᠪᡠᡵᡝ ᠵᠠᠯᡳᠨ᠈ ᡩᠠᡵᡠᡥᠠᡳ ᡴᡝᠮᡠᠨᡝᡥᡝᠩᡤᡝ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᠪᡝ 漢語汉语 ᠰᡝᠮᡝ ᡥᡡᠯᠠᠮᠪᡳ᠉

nikan gisun -i angga gisun be jorime gisurembihede daruhai 漢語汉语 (Hànyǔ) sembi. 普通話普通话 (Pǔtōnghuà, "kemnehengge nikan gisun"), cohotoi 現代漢語现代汉语 (xiàndài hànyǔ, "nei fongge nikan gisun") be jorime gisurembihede inu 漢語汉语 (Hànyǔ) seme gisurembi. dulimbai gurun de tehe geren komso ton -i uksura meimeni uksurai niyamangga gisun nikan gisun be ilgabure jalin, daruhai kemnehengge nikan gisun be 漢語汉语 (Hànyǔ) seme hūlambi.

ᠠᡩᠠᠯᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
(adalikan gibsun)

[edit | edit source]
  • 中國話/中国话 (Zhōngguóhuà) (「ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ」
    "dulimbai gurun -i gisun")
  • 中國語/中国语 (Zhōngguóyǔ) (ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᡵᠠᠩᡤᡝ
    ᡴᠣᠮᠰᠣ᠈
    「ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ」
    baitalarangge komso, "dulimbai gurun -i gisun")
  • 中文 (Zhōngwén) (「ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ」
    "dulimbai gurun -i hergen")
  • 漢文/汉文 (Hànwén) (ᠪᡳᡨᡥᡝᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ᠈
    「ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡳ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ」
    bithei gisun, "nikan -i hergen")
  • 華文/华文 (Huáwén) (「ᠵᡠᠩᡥᡡᠸᠠ/
    ᡥᡡᠸᠠ
    ᡥᡳᠶᠠ ᡳ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ」
    "junghūwa/hūwa hiya -i hergen")
  • 華語文/华语文 (huáyǔwén) (「ᠵᡠᠩᡥᡡᠸᠠ/
    ᡥᡡᠸᠠ
    ᡥᡳᠶᠠ ᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ」
    "junghūwa/hūwa hiya -i gisun hergen")

ᡶᡠᠰᡝᡴᡝ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
(fuseke gibsun)

[edit | edit source]
  • 上古漢語/上古汉语 (shànggǔ hànyǔ) (ᡩᡝᡵᡤᡳ
    ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "dergi julgei nikan gisun")
  • 中古漢語/中古汉语 (zhōnggǔ hànyǔ) (ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
    ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "dulimbai julgei nikan gisun")
  • 古代漢語/古代汉语 (gǔdài hànyǔ) (ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ
    ᡶᠣᠨ ᡳ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "julgei fon -i nikan gisun")
  • 古漢語/古汉语 (gǔhànyǔ) (ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "julgei nikan gisun")
  • 對外漢語/对外汉语 (duìwài hànyǔ) (ᡨᡠᠯᡝᡵᡤᡳ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᠨᡳᠶᠠᠯᠮᠠ ᡩᡝ
    ᡨᠠᠴᡳᠪᡠᡵᡝ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "tulergi gurun -i niyalma de tacibure nikan gisun")
  • 漢語拼音/汉语拼音 (hànyǔ pīnyīn) (ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
    ᡦᡳᠨ
    ᡳᠨ
    "nikan gisun -i pin in")
  • 漢語水平考試/汉语水平考试 (Hànyǔ Shuǐpíng Kǎoshì) (ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
    ᠮᡠᡴᡝᠨᡝᠴᡳᠨ ᡳ
    ᠰᡳᠮᠨᡝᠨ
    "nikan gisun -i mukenecin -i simnen")
  • 漢辦/汉办 (Hànbàn) (國家漢語國際推廣領導小組辦公室国家汉语国际推广领导小组办公室 (Guójiā Hànyǔ Guójì Tuīguǎng Lǐngdǎo Xiǎozǔ Bàngōngshì, 「ᡤᡠᡵᡠᠨ
    ᠪᠣᠣ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ ᠪᡝ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᠰᡳᡩᡝᠨ ᡩᡝ
    ᠠᠨᠠᠮᡝ
    ᠰᡝᠯᡤᡳᠶᡝᡵᡝ ᠪᡝ
    ᠶᠠᡵᡠᠮᡝ
    ᡳᠪᡝᠪᡠᡵᡝ
    ᠠᠵᡳᡤᡝ
    ᠠᠩᡤᡳ ᡳ
    ᠠᠯᠪᠠᠨ ᡳ
    ᠪᠣᠣ」 ᡳ
    ᡧᠣᠯᠣᡴᠣᠨ
    ᡤᡝᠪᡠ
    "gurun boo nikan gisun be gurun -i siden de aname selgiyere be yarume ibebure ajige anggi -i alban -i boo") -i šolokon gebu)
  • 現代漢語/现代汉语 (xiàndài hànyǔ) (ᠨᡝᡳ
    ᡶᠣᠩᡤᡝ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "nei fongge nikan gisun")
  • 胡言漢語/胡言汉语 (húyánhànyǔ) (ᠪᠠᠯᠠᠮᠠᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᠪᡳ
    "balamai gisurembi")

ᡩᠠᠯᠵᡳᠩᡤᠠ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
(daljingga gibsun)

[edit | edit source]
  • 國語国语 (guóyǔ) (ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "gurun -i gisun")
  • 普通話普通话 (Pǔtōnghuà) (ᡴᡝᠮᠨᡝᡥᡝᠩᡤᡝ
    ᠨᡳᡴᠠᠨ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "kemnehengge nikan gisun")
  • 中國話中国话 (Zhōngguóhuà) (ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᡤᡳᠰᡠᠨ
    "dulimbai gurun -i gisun")
  • 中文 (Zhōngwén) (ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
    ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
    ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ
    "dulimbai gurun -i hergen")

ᡰᡳ
ᠪᡝᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
(ži ben gisun)

[edit | edit source]

ᠰᡝᡴᡳᠶᡝᠨ (sekiyen)

[edit | edit source]

ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
「漢語」
ᡩᡝᡵᡳ
ᠵᡳᡥᡝᠩᡤᡝ᠉

dulimbai julgei nikan gisun -i 漢語 (Baxter: xanH ngjoX, "nikan (pl. nikasa/nikansa) + gisun") deri jihengge.

ᠮᡠᡩᠠᠨ (mudan)

[edit | edit source]
  • (ᡨᠣᡴᡳᠶᠣ tokiyo) かんご, [kàńgó] (ᡥᡝᡳᠪᠠᠨ
    (ᠨᡝᠴᡳᠨ
    ᡠᠨᡩᡝᡥᡝᠨ)
    heiban (necin undehen) – [0])
  • IPAᠮᡠᡩᠠᠨ (mudan): [kã̠ŋɡo̞]
  • (ᡴᡳᠶᠣᡨᠣ kiyoto) かんご, [kàǹgó] (ᡨᡝᡳᡴᡳ
    (ᡶᠠᠩᡴᠠᠯᠠ
    ᡩᡝᡴᡩᡝᡵᡝ)
    teiki (fangkala dekdere) – [0])

ᠴᠣᡥᠣᡨᠣᡳ
ᡤᡝᠪᠰᡠᠨ
(cohotoi gebsun)

[edit | edit source]
1. (ᡰᡳ ᠪᡝᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ)
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡳ
ᠮᡠᡩᠠᠨ ᡳ
ᡥᡡᠯᠠᡵᠠ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ᠈
ᡠᡨᡥᠠᡳ
ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ
ᡶᠣᠨᡩᡝ
ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡩᡝᡵᡳ
ᡠᠯᠠᠨᠵᡳᡶᡳ
ᡰᡳ
ᠪᡝᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
ᡝᠮᡠ
ᡠᠪᡠ
ᠣᠪᡠᡥᠠ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡳ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ᠉
「ᠸᠠᡤᠣ」
(和語
わご) ᡩᡝ
ᠪᠠᡴᠴᡳᠯᠠᡵᠠᠩᡤᡝ᠉
[1]
(ži ben gisun) kango, nikan hergen -i mudan -i hūlara gibsun, uthai julgei fonde dulimbai gurun deri ulanjifi ži ben gisun -i emu ubu obuha nikan hergen -i gibsun. wago (和語, わご) de bakcilarangge.
2. ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ᠉
ᠨᡳᡴᠠᠨᠰᠠ ᡳ
ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᡵᠠ
ᡤᡳᠰᡠᠨ᠉
[2]
nikan gisun. nikasa -i baitalara gisun.

ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᡵᠠ
ᡴᠣᠣᠯᡳ
(baitalara kooli)

[edit | edit source]

「ᡴᠠᠨᡤᠣ」 (漢語) ᠰᡝᡵᡝᠩᡤᡝ ᡩᠠᡵᡠᡥᠠᡳ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡳ ᠠᡵᠠᠮᡝ 「ᠣᠨ ᠶᠣᠮᡳ」 (音読み) ᡳ ᡥᡡᠯᠠᡵᠠᠩᡤᡝ᠉ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᠵᠠᡳ ᡴᠠᠨᠠ ᠪᡝ ᡴᠠᠮᠴᡳᠪᡠᠮᡝ ᡝᡳᠴᡳ ᡴᠠᠨᠠ ᡳ ᡨᡝᡳᠯᡝ ᠠᡵᠠᠮᡝ᠈ 「ᡴᡠᠨ ᠶᠣᠮᡳ」(訓読み) ᡳ ᡥᡡᠯᠠᡵᠠ 「ᠸᠠᡤᠣ」(和語) ᡩᡝ ᠪᠠᡴᠴᡳᠯᠠᠮᠪᡳ᠉
「ᡴᠠᠨᡤᠣ」 ᠰᡝᡵᡝᠩᡤᡝ ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡩᡝᡵᡳ ᠵᡠᠸᡝᠨ ᡤᠠᡳᡥᠠᠩᡤᡝ᠉ ᠴᡝᠨᡳ ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᠪᡠᡵᡝ ᠪᠠ ᠣᠴᡳ:
1. ᠴᡝᠨᡳ ᡩᠠᠴᡳ ᠪᡳᡥᡝ ᡤᡡᠨᡳᠨ ᠪᡝ ᡴᡝᠮᡠᠨᡳ ᠪᠠᡳᡨᠠᠯᠠᡥᠠᠩᡤᡝ: (てんten᠈ 「ᠠᠪᡴᠠ」)᠈ 天下 (てんかtenka᠈ 「ᠠᠪᡴᠠᡳ ᡶᡝᠵᡳᠯᡝ」)᠈ 菩薩 (ぼさつbosatsu᠈ 「ᠪᡠᡨ᠌ᢡᢇ」) ᠰᡝᡵᡝ ᠵᡝᡵᡤᡳ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ;
2. ᠸᠠᡵᡤᡳ ᠨᠠᠮᡠ ᠴᡳ ᠵᡳᡥᡝ ᠵᠠᡴᠠ ᠪᡝ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡩᡝ ᡩᠠᡥᡡᠮᡝ ᡠᠪᠠᠯᡳᠶᠠᠮᠪᡠᡥᠠᠩᡤᡝ: 社会 (しゃかいshakai᠈ 「ᡤᡝᡵᡝᠨᡠᠰᡠ」)᠈ 文化 (ぶんかbunka᠈ 「ᡧᡠ ᠸᡝᠨ」)᠈ 博士 (はくしhakushi) ᠰᡝᡵᡝ ᠵᡝᡵᡤᡳ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ;
3. ᠵᡠᠯᡤᡝᡳ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ ᠮᡠᡩᠠᠰᡠ᠈ ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡳ ᠰᠣᠩᡴᠣᡳ ᡳᠴᡝ ᠠᡵᠠᡥᠠᠩᡤᡝ: 出超 (しゅっちょうshutchō)᠈ (せんsen) ᠰᡝᡵᡝ ᠵᡝᡵᡤᡳ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ᠉ ᡝᠮᡠ ᠴᡳ ᠯᠠᠪᡩᡠ ᠮᡠᡩᠠᠰᡠ ᠪᡝ ᡴᠠᠮᠴᡳᠪᡠᠮᡝ ᠠᡵᠠᡥᠠ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ ᠪᡝ 「ᠸᠠᠰᡝᡳ ᡴᠠᠨᡤᠣ」 (和製漢語) ᠰᡝᠮᠪᡳ᠈ ᡰᡳ ᠪᡝᠨ ᠨᡳᠶᠠᠯᠮᠠᡳ ᡳᠴᡝ ᠠᡵᠠᡥᠠ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᠪᡝ ᡴᠣᡴᡠᠵᡳ ᠰᡝᠮᠪᡳ᠉
ᡰᡳ ᠪᡝᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ ᡩᠣᡵᡤᡳ ᡠᡩᡠ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡩᡝᡵᡳ ᠵᡳᡥᡝᠩᡤᡝ ᠰᡝᠴᡳᠪᡝ᠈ 「ᡴᠠᠨᡤᠣ」 ᠸᠠᡴᠠ: 北京 (ペキンPekin᠈ 「ᠪᡝᡤᡳᠩ」), 上海 (シャンハイShanhai᠈ 「ᡧᠠᠩ ᡥᠠᡳ」) ᠰᡝᡵᡝ ᠵᡝᡵᡤᡳ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ ᡠᡨᡥᠠᡳ ᡝᡵᡝ ᡤᡝᠰᡝ᠈ ᡝᠰᡝ ᡤᡝᠮᡠ ᠨᡝᡳ ᡶᠣᠩᡤᡝ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡩᡝᡵᡳ ᠵᡠᠸᡝᠨ ᡤᠠᡳᡥᠠ 「ᡤᠠᡳᡵᠠᡳᡤᠣ」 (外来語᠈ 「ᡨᡠᠯᡝᡵᡤᡳ (ᡤᡠᡵᡠᠨ) ᠴᡳ ᠵᡳᡥᡝ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ」) ᡳ ᡝᠮᡠ ᡥᠠᠴᡳᠨ᠉
(ぜにzeni᠈ 「ᠵᡳᡥᠠ」)᠈ 博士 (はかせhakase) ᠰᡝᡵᡝ ᠵᡝᡵᡤᡳ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ ᡤᡝᠮᡠ ᠴᡝᠨᡩᡝ ᠠᠴᠠᠨᠠᡵᠠ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ ᡳ ᠮᡠᡩᠠᠨ ᡳ ᡴᠣᠣᠯᡳ ᡩᡝ ᠠᠴᠠᠨᠠᡵᠠᡴᡡ ᠪᡝ ᡩᠠᡥᠠᠮᡝ᠈ ᡳᠨᡠ 「ᡴᠠᠨᡤᠣ」 ᠸᠠᡴᠠ᠉

"kango" (漢語) serengge daruhai nikan hergen -i arame on yomi (音読み) -i hūlarangge. nikan hergen jai kana be kamcibume eici kana -i teile arame, kun yomi (訓読み) -i hūlara "wago" (和語) de bakcilambi. "kango" serengge julgei nikan gisun deri juwen gaihangge. ceni baitalabure ba oci:

  1. ceni daci bihe gūnin be kemuni baitalahangge: (てん, ten, "abka"), 天下 (てんか, tenka, "abkai fejile"), 菩薩 (ぼさつ, bosatsu, "butdha") sere jergi gibsun;
  2. wargi namu ci jihe jaka be nikan hergen de dahūme ubaliyambuhangge: 社会 (しゃかい, shakai, "gerenusu"), 文化 (ぶんか, bunka, "šu wen"), 博士 (はくし, hakushi) sere jergi gibsun;
  3. julgei nikan gisun -i mudasu, hergen -i songkoi ice arahangge: 出超 (しゅっちょう, shutchō), (せん, sen) sere jergi gibsun. emu ci labdu mudasu be kamcibume araha gibsun be wasei kango (和製漢語) sembi, ži ben niyalmai ice araha nikan hergen be kokuji (国字) sembi.

ži ben gisun -i dorgi udu gibsun nikan gisun deri jihengge secibe, "kango" waka: 北京 (ペキン, Pekin, "beging"), 上海 (シャンハイ, Shanhai, "šang hai") sere jergi gibsun uthai ere gese, ese gemu nei fongge nikan gisun deri juwen gaiha "gairaigo" (外来語, "tulergi (gurun) ci jihe gibsun") -i emu hacin. (ぜに, zeni, "jiha"), 博士 (はかせ, hakase) sere jergi gibsun gemu cende acanara nikan gibsun -i mudan -i kooli de acanarakū be dahame, inu "kango" waka.

「ᠪᡠᡨ᠌ᢡᢇ」
ᠰᡝᡵᡝᠩᡤᡝ
ᡶᡠᠴᡳᡥᡳ
ᠨᠣᠮᡠᠨ ᡩᡝ
ᡨᡠᠴᡳᡴᡝ
ᠠᠯᡳ
ᡬᠠᠯᡳ
ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ ᡳ
ᠠᡵᠠᡥᠠ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
ᠣᡶᡳ᠈
ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᡧᠠᠨᠶᠠᠨ ᡩᡝ
ᡳᠯᡝᡨᡠᠯᡝᠪᡠᠮᡝ
ᠮᡠᡨᡝᡵᠠᡴᡡ᠈
Mongolian
Baiti ᡩᡝ
ᡨᡝᠨᡳ
ᡳᠯᡝᡨᡠᠯᡝᠪᡠᠮᡝ
ᠮᡠᡨᡝᠮᠪᡳ᠉

ᠪᡠᡨ᠌ᢡᢇ (butdha) serengge fucihi nomun de tucike ali g'ali hergen -i araha gibsun ofi, abkai šanyan de iletulebume muterakū, Mongolian Baiti de teni iletulebume mutembi.

ᠠᡩᠠᠯᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
(adalikan gibsun)

[edit | edit source]

ᠪᠠᡴᠴᡳᠯᠠᡵᠠ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
(bakcilara gibsun)

[edit | edit source]

ᡩᠠᠯᠵᡳᠩᡤᠠ
ᡤᡳᠪᠰᡠᠨ
(daljingga gibsun)

[edit | edit source]

ᠠᡳᠰᡳᠯᠠᡵᠠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ
ᠴᠠᡤᠠᠨ
(aisilara bithe cagan)

[edit | edit source]
  1. 新村出編. 広辞苑 第二版補訂版. 岩波書店. 1976:488頁
    ᠰᡳᠨᠮᡠᡵᠠ
    ᡳᡯᡠᡵᡠ ᡳ
    ᠪᠠᠨᠵᡳᠪᡠᡥᠠᠩᡤᡝ᠈
    ᡴᡝᠣᠵᡳ᠇ᡝᠨ᠈
    2 ᠴᡳ
    ᠪᠠᠨ ᡳ
    ᠨᡳᠶᡝᠴᡝᠮᡝ
    ᡩᠠᠰᠠᠪᡠᡥᠠ
    ᠪᠠᠨ᠈
    ᡳᠸᠠᠨᠠᠮᡳ
    ᠪᡳᡨᡥᡝᡳ
    ᡦᡠᠰᡝᠯᡳ᠈
    1976᠈
    488 ᠴᡳ
    ᠠᡶᠠᡥᠠ

    sinmura idzuru -i banjibuhangge. keoji'en, 2 ci ban -i niyeceme dasabuha ban. iwanami bithei puseli. 1976:488 ci afaha
  2. 新村出編. 広辞苑 第二版補訂版. 岩波書店. 1976:488頁
    ᠰᡳᠨᠮᡠᡵᠠ
    ᡳᡯᡠᡵᡠ ᡳ
    ᠪᠠᠨᠵᡳᠪᡠᡥᠠᠩᡤᡝ᠈
    ᡴᡝᠣᠵᡳ᠇ᡝᠨ᠈
    2 ᠴᡳ
    ᠪᠠᠨ ᡳ
    ᠨᡳᠶᡝᠴᡝᠮᡝ
    ᡩᠠᠰᠠᠪᡠᡥᠠ
    ᠪᠠᠨ᠈
    ᡳᠸᠠᠨᠠᠮᡳ
    ᠪᡳᡨᡥᡝᡳ
    ᡦᡠᠰᡝᠯᡳ᠈
    1976᠈
    488 ᠴᡳ
    ᠠᡶᠠᡥᠠ

    sinmura idzuru -i banjibuhangge. keoji'en, 2 ci ban -i niyeceme dasabuha ban. iwanami bithei puseli. 1976:488 ci afaha