Wt/azb/تولانباز
تولانباز
[edit | edit source]
آنلام‌لار
- دده قورقود دا تولانباز،درئزدئن نۆسخه‌سی‌نین 263-جۆ صحیفه‌‌سینده‌کی «طوﻝﻨﺒﺎز» يازیلیش شکلینی ه.آراسلی «دولانباز»، م.ائرگین ایسه «تاولونباز» شکلینده اوخوموشدور. گؤستریلن يازیلیش شکلی‌نین ف.زئينالوو و س.الیزاده طرفیندن «تولانباز» کیمی اوخونماسی دۆزگوندور. چۆنکی همین يازیلیش شکلی‌نین 1-جی حرفی (ط) اونون «دولانباز»، 2-جی (و) و 3-جۆ حرفلری (ل) ایسه «تاولونباز» کیمی اوخونماسینا ایمکان وئرمیر. یعنی «ط» حرفیندن سونرا يازیلان «و» «تاو» کیمی يوخ، «تو» کیمی اوخونا بیلیر. «کیتابی-دده قورقود»داکی «تولانباز» (قێلیج چکوب آلتی کافر دپله‌دی، تولانباز اۇروب يۇندلاری اۆرکوتدی) سؤزو ف.زئينالوو و س.الیزاده‌يه گؤره، «آتلا فێرلانیب» (قێلینج چکیب آلتی کافیری يئره سردی. آتلا فێرلانیب دايلاری اۆرکوتدو) معناسیندادیر. همین يازیلیش شکلینی و.و.بارتولد «طبیل» کیمی باشا دۆشموشدور (Оn оbnаcil mеç, ubil şеstğ qəurоv, udаril v bаrаbаn, ispuqаl lоşаdеy). ک.رامازانووون قرب لهجه‌سی ایله باغلی ترتیب ائتدیگی لۆغتده گؤستریلیر: «تولومازدا//تولامازدی، تۇلامازدا// تۇلامازدی - آغاجین ال چاتمايان بۇداقلاریندان مئيوه‌لری يئره تؤکمک (سالماق) اۆچون بويجا گؤدک، وزنجه آغیر، توخماغا بنزر آغاج (بیر تولامازدا آت جؤووز تؤکولسون؛ تۇلامازدا - آغاژی بئله آتئللار، اونا دئیللئر تۇلامازدا). قرب لهجه‌سینده‌کی توخماغا اوخشار آغاج آنلاملی تولاماز// تولامازدا سؤزو سسلنمه و سئمانتیکا باخیمیندان «کیتابی-دده قورقود»داکی «تولانباز» سؤزونو خاتیرلادیر. فیکریمیزجه، «...تولانباز اۇروب يۇندلاری اۆرکوتدی» جۆمله‌سی‌نین سینتاکتیک-سئمانتیک تۇتوموندا توخماغا اوخشار آغاج آنلاملی تولانباز (تولاماز) سؤزو داها رئال گؤرونور (...تولانباز (توخماغا اوخشار آغاج) وۇروب دايلاری اۆرکوتدو). دئمه‌لی، «داستان»دا» «تولانباز» شکلینده ایشلنمیش سؤز قرب لهجه‌سینده فونئتیک ديَیشمه ایله (ن =~ م؛ب =~ م) ایشلنسه ده، ایلکین معناسینی عینیله ساخلاماقدادیر قناعتینه گلمک مۆمکوندور.
یازیلیش‌لار
- لاتینجه : Tolanbaz
قایناق‌لار