Wq/tt/Хакас мәкальләре

А

• Агач кисәлмәгән балта үр менәлмәс ат кебек.
• Агачны чи чагында бөк, баланы яшь чакта өйрәт.
• Акрын йөзгән аккоштан елга суы чайпалмый.
• Акыл – диңгезләрдән киң, белем – таулардан биек.
• Аргамак юлсыз булмый, ялганчы сүзсез булмый.
• Артык күпне теләсәң – азы да булмавы бар.
• Ат өйрәтергә алынсаң – арканың озын булсын, халык алдына чыкканда – сүзләрең тугры булсын.
• Аткан угың каты яраласын, әйткән сүзең тугры булсын.

Б

• Балта күтәрелгән чакта бүрәнә ял итеп ала.
• Барча төлке үз койрыгын мактый.
• Батыр туса – халыкка файда.
• Белемле кеше – кояш, надан кеше – кара төн.
• Бер үлем килми калмый, ике үлем була алмый.
• Бергәләшеп күтәрсәң – бүрәнә җиңел була.

Җ

• Җәнлек урман белән яши, ә кеше – кеше белән.

З

• Зирәк белән бәхәсләшмә, көчле белән көрәшмә.
• Зур күзләр күрмәгәнне озын колак ишетә.

И

• Иген иккән тау кичәр.

К

• Кайгылыны кимсетмә.
• Кайда ыргытсаң – таш шунда төшә, кемгә бирсәң – кыз шуңа китә.
• Кайралмаган үткен булмый.
• Калач ашыйсың килсә, мич башында утырма.
• Калган эш тиз суына.
• Кеше сүзенә ышанма, үз күзләреңә ышан.
• Каты чирле кешегә алтын карават ярдәм түгел.
• Киек басмаган җир булмый, газапсыз үскән ир булмый.
• Күккә менсәң – күк биек, җиргә сеңсәң – җир каты.
• Күпме генә кайнатсаң да судан май чыкмый.
• Кыю кыя ишә ала.

М

• Мөгезсез тәкә сарыкка охшый.
• Муен булса, элмәк табыла.

С

• Сай булса да су булсын.
• Сары сабын да ак итеп юа.
• Сөзгәк тәкәне үртәмә.
• Су бар җирдә тормыш бар.
• Сызгырсаң җил чыга, пышылдасаң гайбәт тарала.

Т

• Тайгада тел белән генә киек-җәнлек тотып булмый.
• Тауга менә башламыйча таягыңа таянма.
• Таштан кан чыкмый, ә тел – сөяксез.
• Тишек көймәдә йөзгәнче, яр буйлап җәяү атла.
• Тотылмаган киекнең тиресен тунамыйлар.
• Туң җиргә казык кагу кыен.

Э

• Эшкә кирәкле көчеңне ачуга әрәм итмә.

Ю

• Юл азыгы авыр булмый.

Я

• Ялгыз агач җилдә тиз сына.
• Ялгыз агач җилдән курка, ялгыз кеше – кешедән.
• Ялкау ятып эшли, утырып йоклый.
• Ялтыравык нәрсәләрнең барысы да алтын түгел.
• Яман кеше бурычлы калмас: аңа игелек эшләгәннең өен яндырып китәр.
• Яман терлек үз йортын белми, яман кеше үз өен оныта.
• Яр буенда су сай була, гадел хөкем – һәрчак тирән.
• Яхшы атны адымыннан күрәсең, яхшы затны эшеннән беләсең.
• Яхшы итеп башкарсаң, эш үзен үзе мактый.
• Яшь агачның кабыгы каты.

Чыганак

• «Хакас мәкальләре һәм әйтемнәре»/Алтын Хәзинә. Дөнья халыклары әйтемнәре һәм мәкальләре./төз. Зәки Нури. -Казан:Татарстан китап нәшрияты, 1973. - 190 бит.