Wq/ne/सुमन पोखरेल

सुमन पोखरेल

सुमन पोखरेल ( वि. सं. २०२४, असोज ०५ (तदनुसार २१ सेप्टेम्बर सन् १९६७)) नेपाली कवि, गीतकार, अनुवादक तथा कलाकार हुन्।

कथनहरू

• सिर्जनात्मक अभिव्यक्तिको सामर्थ्य तथा सौन्दर्य तिनको शब्दसञ्चालन शिल्प तथा अनुभूतिको कलात्मक सम्प्रेषण हो।
  • : मनपरेका केही कविता

• कवितामा प्रयोग भएका कतिपय शब्दहरू कागजमा स्थिर रहँदा पनि म तिनलाई गतिशील देख्ने गर्दछु।
  • : मनपरेका केही कविता

• ठ्याक्कै आफू नभएर आफ्नो हिँडाइमा आफैंले छेकेर अदृष्य बनाएका दृष्यहरू नै कविताका अर्थ हुन्‌।
  • : मनपरेका केही कविता

• कविताका शब्दहरू नसुनिने एकएक सुमधुर सङ्गीतमा वाक्यखण्ड भएर कागजबाहिर गुनगुनाइरहेका हुन्छन्‌।
  • : मनपरेका केही कविता

• भाषा भनेको त्यही दृष्य र सङ्गीतको सम्मिश्रण हो।हामी दृष्य र सङ्गीत बोल्ने गर्छौँ।
  • : मनपरेका केही कविता

• कविता पढ्नु र अझभित्र पसेर कविता अध्ययन गर्नु एउटा योग हो ।
  • : मनपरेका केही कविता

• एउटा भाषाका शब्दलाई कविताबाट झिकेर अर्कोमा चोब्दै राख्दै गरेर मात्र अनुवाद हुँदैन । तिनलाई पखालेर, धोएर, कुँदेर, सकेसम्म सिँगारेर जतनसाथ राख्नुपर्छ ।
  • : मनपरेका केही कविता

• सिर्जनाको अनुवाद गर्नु भनेको प्रतिसिर्जना वा अधिसिर्जना गर्नु हो ।
  • : मनपरेका केही कविता

• कविता मान्छेले लेख्न सक्दैन, कविता लेख्न कवि नै हुनुपर्दछ । कवि सँधै कवि रहिरहँदैन र सक्दैन पनि । आम मान्छे नै विशेष अवस्थामा कवि हुने गर्दछ, अथवा कवि ज्यादाजसो समय आम मान्छे भएर बाँचेको हुन्छ । मान्छे कवि भएको विशेष अवस्थाको अनुभूतिजन्य भावलार्इ कल्पनाशिलता तथा शब्दसामर्थ्यको ओजले कलात्मकरूपमा गरिएको विम्बात्मक सम्प्रेषण नै कविता हो ।

• हर घडी उमेर मात्र अग्लिरहेछ
  जिन्दगी त मैनजस्तो पग्लिरहेछ
  • : हजार आँखा यी आँखामा
    

• मातिएर केके भनेँ, रक्सिएर केके बोलेँ
  नसोच्नू तिमीले यो, मैले सबै सत्य बोलेँ
  • : हजार आँखा यी आँखामा
    

• सम्हालिन त खोज्दछु, चारै पहर चर्कन्छु
  के भो यस्तो मलाई, भई खण्डहर भत्कन्छु
  • : हजार आँखा यी आँखामा
    

• म
  आफ्नो मुटु झिकेर ससाना टुक्रामा विभक्त गर्छु
  अनि
  आफ्नै रक्तिसँग मिसाएर
  रक्सीसँग खान्छु,
  आँसु र पसिनाको ।
  • स्वभक्षणको हक // शून्य मुटुको धड्कनभित्र"
    

• टिप्न खोजे मात्र भने पनि
  तिनका (केटाकेटीका) कोमल हातमा आफैँ सरिदिन्छ फूल हाँगाबाट,
  तिनका ससाना पाउबाट टेकिए
  आजीवन आफैँलार्इ धिक्कार्छ काँढा ।
  • केटाकेटी // : जीवनको छेउबाट
    

• अनुभव साक्षी छ, निर्मम शासन गरेर कोही यहाँ धेरैबेर टिक्न सक्दैन ।
  • गर्मी // : जीवनको छेउबाट
    

• रुख टुक्राटुक्रामा बाँच्दैन।
  जबसम्म बाँच्छ,
  जीवनलार्इ सम्पूर्णतामा आफूमा समाहित गरेर बाँच्छ ।
  • रुख // : जीवनको छेउबाट
    

• हाँगामा चढेर प्रदर्शित गरे आफूलार्इ
  र बैठक र मन्दिर चहार्दै हराए फूलहरू।
  कुनै आकारमा अटाउन नसकेर बेठेगान दौडिरहे नदीहरू
  असङ्‍ख्य गन्तव्य बोकेर जताततै बराल्लिइरहे बाटाहरू ।
  • रुख // : जीवनको छेउबाट
    

• म अहिले जुन ठाउँमा छु
  नठान्नु होला
  यहाँ म पैह्रोझैँ बगेर पुगेको हुँ
  वा बादलझैँ बाफिएर।
  
  आफ्नो कोमल मनमा
  समयको तरवार रोपी
  त्यसैको बिँडमा समातेर उक्लिआएको हुँ।
  • बिदा हुँदाहुँदै // : जीवनको छेउबाट
    

• हरेक बिहान
  रक्ताम्य खबरहरूसँगै ब्यूँझन्छु
  र सशङ्कित हुँदै छाम्दछु आफूलार्इ
  आफैँ हो कि हैन भनेर।
  • हरेक बिहान // : जीवनको छेउबाट
    

• मैले बुझिनँ,
  किन मेला लागेथ्यो त्यस ठाउँमा
  घामका किरणहरूको ओत लागेर
  ती कुहिराहरूको।
  • खोरम्पा // : जीवनको छेउबाट
    

• सहज मृत्युभन्दा असहज जीवननै जीवनमय हुन्छ।
  • खोरम्पा // : जीवनको छेउबाट
    

• मलार्इ विश्वास भइरहेथ्यो
  एक दिन सबै बहुलाउने छन्‍
  मलार्इ सद्दे देख्नका लागि।
  • निर्णय गर्नुअधि // : जीवनको छेउबाट
    

• जीवनको गहनता त एक्लै बाँचिरहँदा मात्र गह्रौँ हुने रहेछ।
  • काठमान्डु ओर्लेपछि // : जीवनको छेउबाट
    

• त्यो गन्तव्यविहीनतामा रुमल्लिइरहेका यात्राहरूको बस्तीबीच
  बेसुरमा गाइरहेका चराहरूको स्वर
  नियतिदेखि अनभिज्ञ नाचिरहेका पुतलीका उमङ्ग
  र मिठासविहीन बहिरहेको लाटो हावा देखेर
  मलार्इ बहुलाऊँबहुलाऊँ भइरहेथ्यो।
  • कमैया बस्तीमा // : जीवनको छेउबाट
    

• के स्वतन्त्रता जीवनभन्दा मिठो हुन्छ?
  वा जीवन कठीन भएपछि बाँच्न सजिलो हुन्छ?
  • कमैया बस्तीमा // : जीवनको छेउबाट
    

• के सबै सर्जकहरू मजस्तै विचारमा विद्रोही र व्यवहारमा सम्झौतावादी हुन्छन्‍?
  • विपर्यास // : जीवनको छेउबाट
    

• साँच्चै माया छ मेरो भने निस्कन्नँ म बाहिर,
  बसिरहन्छु सँधै यिनै मनहरूमा टाँसिएर।
  हुन्नँ बिदा म यहाँबाट कहिल्यै।
  
  यो शरीरलार्इ त मैले तर,
  जसरी भए पनि पठाउनै छ।
  • बिदा हुन्न // : जीवनको छेउबाट
    

• मैले एउटा समयलार्इ फेरि पनि आफूजस्तै बाँचिरहेको थिएँ।
  • आगाले भिजेको आकाश // : जीवनको छेउबाट
    

• रमाइलो लाग्छ,
  रहरहरूले छरेका मनका टुक्रा बटुलेर जोडिरहन,
  मेरी सानी छोरीले भत्काएका उसका खेलौनाहरू जोडेजस्तो।
  • रहर // : जीवनको छेउबाट
    

• फुटूँ म आफूबाट
  टुक्रियूँ मेरो सम्पूर्णताका एकएक अवयवहरूमा
  र
  बाँचूँ सबै टुक्रामा पूर्णताले।
  • मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
    

• यावत टुक्रा जोडिएर बनेको
  यो 'म'ले
  बाँच्न सकेन कुनै भाग पनि
  धक फुकाएर।
  • मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
    

• जीवन आफ्नै अँगालामा लठ्ठिइरहोस्
  • मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
    

• प्रेमको नदी आफ्नै काखबाट बगिरहोस्
  • मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
    

• वेदना मेरो प्रेमगीत गाएर मात्तिइरहोस्
  • मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
    

• पीरको लास फूलको सिरानीमा निदाइरहोस्
  • मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
    

• म ऊ जत्तिकै वैभवशाली हुन्थेँ भने
  ताजमहल बनाउन
  प्रेमिकाको मृत्यु पर्खने थिइनँ ।
  • ताजमहल र मेरो प्रेम // : जीवनको छेउबाट
    

स्रोत

• https://web.archive.org/web/20140714200848/http://pustakalaya.org/eserv.php?pid=Pustakalaya:3681&dsID=SumanPokhrel2059BS_HazaarAankhaaYeeAankhaamaa.pdf
• https://web.archive.org/web/20140714150626/http://pustakalaya.org/eserv.php?pid=Pustakalaya:3679&dsID=SumanPokhrel2066BS_JeevankoChheubaata.pdf