Wp/yua/Janal Pixan

Janal Pixan. Ichil maaya t’aan (ku ya´alal janalil pixan), u yo’och pixano’ob wáa finados.

Janal pixan ku yáalal u hanalil pixano’ob suka’an u tsaaba u yo’och le’ pixano’obo tu’ noj luumilo’ob Yucatán ichil le’ mejen káajo’ob yéetel noj káajo’ob yéetel le’ maaya wiiniko’obo. tu’ k’íinil 2 tu wiinalil noviembre.

Ichil u káajilo’ob te’ península te’ yucatano’ suka’an u méeyajta’ le’ hanal pixano’ tu’ k’íinilo’ob 31 tu’ wíinalil octubre, le’ je’ela utia’al le mejen pálalo’obo, tu’ k’íinil 1 tu’ wíinalil noviembre utia’al nojoch wiiniko’ob le’ k’íin 2 utia’al tulakal le’ kaajo’obo’. Ts’o’ok u yuuchta’al chuunuk u meyajtaj yéetel maanteles chúuyano’ ku’ ja´ayal yook’ol le mayak che’, ku méeyajta’al nu’ukulo’ob yéetel k’at, kibo’ob, yéetelu laak’o’ob. Ku’ míista’al yéetel ku p’o’obol tu laakal le nuukulo’ob yaan te’ naajo’, ku boonol le kooto’ob tu laakal le baxo’ob ku méetala’ yóosal ma’ u méeyajtiko’ob chéen tako’ob. Le’ xch’úupo’bo k’áabet u laaj méetiko’ ba’ax k’áana’an tumene’ wa’ ka k’úuchuko’obe ma ts’o’okok u méeyajo’obe u yok’olo’ob, tumen ku yíiko’ob le meyaj mix ts’ó’oksako’.

Bix chúunik

U móotsil le hanal pixana suku’ béetala tumen le catolikoso’obo (je’el bix suka’an u k’áajbesa’ajil celtas yéetel u túukulo’ob) je’el bix u maaya wiinko’obe. Je’el bix u máan le jáabo’obo tu láakal le’ báaxo’ob suka’an u méetala’ bin u k’éexpajal uchik u k’uchul le’ sak wíiniko’obo yéetel le miisioneroso’obo ka tu’ táakbeso’ob le úuchben baxo’ob suka’an u meetiko’ob tu religiono’obo lete baxo’ob taak ti le k’íino’oba’ ts’aaka’an. Tu’ mootsil bix chúunik u méeta’al le’ k’áajsajila’ tu’ jáabil 835 tuux te’ najil k’uj tu’ tsaaj u k’íinil 1 tu’ wíinalil noviembre ku k’íinbesajal tu’ láakal le’ santoso’obo, tu je’el jáab 1222tu’ consilioi’ Oxford, Francia táak tu’ k’íinil 2. Chéen baaxe ma tu’ laakal kajo’ob ku méetali’ tu’ux suka’an u tsaba’ ofrenda ti’ le pixano’obo ku méeta’al 8 k’íin ti’ le k’íino’ob tsajano’ wa utsíile ku méeta’al tu’ wíinalil noviembre wa k’ajóolanile’ "biix"