Wp/yua/Guadalupe Trigo

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | yua
Wp > yua > Guadalupe Trigo

José Alfonso Ontiveros Carrillo, k’ajóolta’an bey Guadalupe Trigo (28 tu wi’inalil junio ti’ u ja’abil 1941, Mérida, Yucatán - 18 tu wi’inalil marzo tu ja’abil 1982, Acapulco) juntúul ajpaax, ku k’aay yéetel aj ts’íib k’aay mexicano.

Tsiikbalil yoosal u kuxtal[edit | edit source]

Síij tu k’iinil 28 tu wi’inalil junio tu ja’abil 1941 ichil u kaajil Mérida ti’ tu yax mansaj u kuxtali’. Ka’a tu’ chukaj 6 u ja’abile’, bino’ob kuxtal Distrito Federal. Máan ja’abo’obe ka tu’ k’amuba lisensiaado ti’ derecho tu noj naajil xook Universidad de Yucatán.

Ichil u meyaj paaxilo’obe te’ yáan tsaya’an tu kulilo’ob le tu’unben k’aayo’ob latinoamericana. Tu ja’abil 1972, tu k’ajotuba yéetel aj tsíib k’aay Roque Carbajo tu meetaj u k’aay trigo, yo’osal meyaj paax. Ti’ tun leelo’ chuun u méeyajo’ob tu’ux yáan ichil u meyajo’obe aj-ts’íibo’ob yéetel káajo’ob tuux meta’ab k’áajbesajil aj-ts’íib Pablo Neruda yéetel Nicolás Guillén, beyxan ti’ káajo’ob kíichkelemo’ob yéetel jaatsuutso’ob tu’ kaajil México. Beyxane’ joosa’ab u paaxil U k’áayil le kajo’obo áanta’ab tumen aj-ts’íibo’ob je’e bix Inocencio Burgos yéetel Jaime Sabines tuux chíikbesaj le’ México ti’ le’ báateltanbalilo’ (revolución).

Le’ muuch’ilo’ob Guadalupe Trigo yéetel u yatan Viola ku’ k’áay, Roque Carbajo ku páax, Víctor Ruiz Pasos, yéetel Alonso Cámara. Yéetel letio’obe Guadalupe Trigo tu metaj yáabka’ach k’áayo’ob tu’ jejelas kaajo’ob je’en bix México, Venezuela yéetel República Dominicana.