Wp/yua/Ch'úuy

Ch'úuy

Ch'úuy

• Káastlan t'aan: gavilán

Le ch’úuyo', juntùul ch’ìich’ ichil u ja'atsil ch’íich’o’ob accipitriforme ti' u ch’i’ibalo’ob Accipitridae jach t’ooxlik yaniko’ob ti' Eurasia, ku kàajal ti' peninsula’ Iberica tak Japon yéetel tu nojolil Africa. Ku chuukik tak ichil 27 yeetel 37 cm u ka’analil yeetel 60 yéetel 80 cm chen u xit’ u xiik’. Juntúul ch’úuy nojoche’ ku yaantal ti’ ichil 105 yéetel 165 g. u aalil, en promedio taak 136 g; ti le’ xch’uupul ch’uuyo’obe’ ku yaantal taak ichil 192 yéetel 290 g, u aalil, wa u jaach ya’abile’ tak 234 g. le jela u k’aat u ya’ale' le xiibil ch'úuyo’ ku chukik cheen u 60% u aalil u wiinkilil ti le xch’uupo’obo’. Tu ka’analil le ch'úuyo’ob nuktako’obo’ box, tu kambalile ti’ le xiibil ch’uuyo chaktako’ob yeetel yaan u wewelilo’ob, ti’ le’ xch'úupil ch’úupil ch'úuyo'obo' saktako’ob yéetel u wewelilo’ob, lela’ beey ti tuláakal le ch’íich’ob ku chukiko’ob ba'alo’ob uti'al u jaanto'ob, áasab nojocho’ob keet le xiibo’obo’. Ti' le táankelem ch’úuyo’obo’ u ka’analilo’obe’ wewelelaso’ob yéetel' u k’u'uk'malo’obe tu tséelo’obe' k’as bey chake’.