Wp/wls/Vahe o te toafa i te 1993

Ko te vahe o te toafa ne'e ko he fihi kele a Hihifo mo Hahake i te ta'u 1993.

E mahino mai te 'u fekumi ne'e fai e Sophie Chave-Dartoen kia Alikisio Liufau i 'Utufua ne'e ko te tokakovi a Hihifo mo Hahake i te 1993 ne'e tupu ko te vahe o te toafa pea mo te fakamo'oni o te tu'akoi o te 'u pālokia ne'e kau i te fihi.

Ki te haha'i o Alele, ne'e ko te toafa ia a nātou talu mai te temi o te Molihina. Ki te kau Hahake, ne'e ko te tu'akoi pe ia o te ta'u 1982 ae ne'e kua fakamo'oni. Ne'e fakamulimuli pea vahe te toafa e Hahake.

Ne'e hiva'i e Sagato Kale Simutoga te koga aeni ne'e hoko ke manatu'i e te haha'i.

Hiva a Sagato Kale Simutoga

1.Faipule fakalelei mai

Tuku pe kau fakakata’i

He’e feia si'i ma'uli

Maufehi kae mole he fihi

Ka lagi au meo ko hoku vale

Mo te temi kua mafuli kehe

Kua vete to te fihi kele

Pea lua aki te politike

E oiaue eau manavahe

Koena te toafa kua osi i te vahe

Kae mavae Alele i tonatou kele

2.Galo te tamai mo si'i fa'e

Te tehina mo te tu'aga'ane

Tukutu’u mu'a te politike

Tu'ulaga lua te fihi kele

Mea pe e tahi nee mo'oni

Ko he tahi ke ina foaki mai

Te koloa mo ni pa’aga lahi

Puli osi ai te atamai

E oiaue eau manavahe

Koena te toafa kua osi ite vahe

Kae mavae Alele i tonatou kele

3.Fakamulimuli Kulitea

Kae ke tala mai he tonu'aga

Au logo i tona fakahua

Kua kehe te aga'ifenua

Ka fia fihi kele he tahi

Pea teu mu'a he kai tahi

Fakaafe sii kau aliki

Kae tu'u malie te fihi

E oiaue eau tagi mamahi

Koena te toafa kua kaka'i

Te kele o Alele talu mai te kui

4.Aho ake pea fai te vahe

Pea ui mai kau mavae

Kae ma'u leva sioku kele

Pule ai si'i tagata kehe

Oie eau totolo leva

O maligi kooku loimata

Eau ilo'i siona hala

Kae mole hoku falala'aga

E oiaue eau tagi mamahi

Koena te toafa kua kaka'i

Te kele o Alele talu mai te kui

5.Kae ko sii fua foki aia

Ko sioku tu'a mo me'a noa

Pea mole ma'u hina pa'aga

Moo fai te aga'ifenua

He’e au nofo e au ilo'i

Si'i tu'ulaga o toku api

Tona lahi moona tuakoi

Fakapo toku kaka'i

E oiaue e tagi toku loto

I si'i tagata kehe kua na pupunu ifo

Sioku tu'afenua mo siaku paito (x2)

6.Oie tuku ai pe la

Kau nofo aki sioku noa

E mole puli ki he tagata

Ko koe mo au mo te Atua

Uluimonua au gata he

Na'a agatu'u ki si'i pule

Heu mo te potu o Makakele

Maufehi he ko taua pe

E oiaue ko ai e na kumi

Ko ‘o tatou kele talu mai te kui

Pea kua toe fa’ao ke tou ma'uli (x2)

MOLIHINA

Matapuna

Sophie Chave-Dartoen: ''Royauté, chefferie et monde socio-cosmique à Wallis ('Uvea)'', CREDO, Marseille, 2017
Sagato Kale Simutoga: Hiva ki te vahe o te toafa