Jump to content

Wp/wls/Ta'ovala

From Wikimedia Incubator
< Wp | wls
Wp > wls > Ta'ovala
Ta'ovala 'uvea

Ko te ta'ovala ko he koloa mo he teu fakafenua o 'Uvea e faka'iloga aki takita 'aga faka'apa'apa.

Higoa

[edit | edit source]

E toe higoa'i te ta'ovala ko te:

  • Tau'aki
  • Kie fau

Ha'u'aga

[edit | edit source]

E mahino mai te talatuku ko te ta'ovala ne'e ko he koloa fakafenua mai Toga. Ne'e faka'aoga'i e te kau Toga lolotoga te temi ne'e nonofo ai i 'Uvea (sēkulo 14-16). Ne'e toe mafola tona faka'aoga i te 'u motu ne'e nonofo ai te kau Toga o hage ko te 'u motu o Lau i Fisi.

Fatu'aki

[edit | edit source]
Hili misa i Vaitupu, Hihifo, 'Uvea

I 'Uvea nei, ko te lau fau ae ne'e faka'aoga'i māhani mai ki te fatu'aki o te ta'ovala.

E kita 'alu o ta'aga te 'ulu fau o vau pea tata'o lolotoga vaha'a e lua pe tolu.

E faka'aoga'i tāfito te fau hina kae toe lelei pe foki mo te fau kula.

E kita faka'aoga'i te fau liliki pe ko te fau fua lalahi kehe pe ke malu feauga te kie fau ki tona gaue'i.

E hae te lau fau, tohotoho fakaveliveli pea lalaga o hiki.

I te 'aho nei, kua toe faka'aoga'i mo te lau'akau 'uvea, te pulu, te kafa mo te palasitike kae tologa pe te lau fau ia, tāfito te fau 'uvea i te fau tahisi.

E toe faka'aoga'i mo te pena ki te 'u ta'ovala ke lanu kehekehe.

Fa'ahiga

[edit | edit source]

Ko fa'ahiga ta'ovala e 3 e fai i 'Uvea nei:

  • Fakatonutonu (he'e lanu)
  • Lanu
  • Fakatoga (mole fulufulu'i i te 'u tapa)

Faka'aoga'i

[edit | edit source]
Fai komunio 'uvea

I tona kamata mai, ne'e ko te ta'ovala ne'e ko he koloa fakataputapu ne'e faka'aoga'i pe ia e te kau 'aliki i 'Uvea nei, i te 'u fono faka'aliki mo te 'u 'avaifo.

I te 'u ta'u kua hili mai, kua hoko faka'aoga'i leva e te haha'i fuli ki te 'u to'oto'oga fakafenua mo fakalotu mai te 'u misa ki te 'u fai 'ohoana mo fai komunio. Mole kei gata ki te kau 'aliki tona faka'aoga'i pea ko he fakahā o takita 'aga faka'apa'apa.

E vala te ta'ovala pea ha'i aki he mo'i kafa pe ko he kilipipi.

Taupau

[edit | edit source]

Ko te ta'ovala ko he koloa fakafenua fakapelepelegesi. E pala pe kai e manu pea vave tona popo mo maumau.

E ma'ua ke kita pelupelu fakalelei o tata'o i he mutu'i fala pe i te lalo palepale.

E lava tona tala'a o hage pe ko te 'u fala.

Matapuna

[edit | edit source]