Wp/wls/Kilikiti

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | wls
Wp > wls > Kilikiti

Ko te kilikiti (''cricket'' i te lea fakapilitania) ko he faigao'i mai Pilitania e gao'i i 'Uvea.

Hau'aga[edit | edit source]

E mahino mai te fakamatala ne'e fai e Patita Toa mai Vailala kia Claire Moyse-Faurie i Aukusito 1999 ne'e ko he gao'i mai Toga.

"Ko te tagata ko "Te Kena" ne'e folau ki Toga. Ko te foha o Makakele, ko te 'aliki 'āfea 'aia o te kolo o Vailala.

Ne'e 'alu o nofo i Toga, fualoa tana nofo ai pea liliu mai leva ki 'Uvea nei. Ne'e ha'u Te Kena o 'alu o nofo i motu.

Pea hake mai leva i tana tahi ha'u o tānaki te fenua o Vailala nei o kamata ai leva te gao'i 'aia ko te kilikiti.

O hoki 'ilo'i mai e te 'ū palо̄kia 'aē o Mu'a mo Hahake pea hoki fai ai leva te kilikiti i 'Uvea nei.

Ko te kilikiti ko te gao'i ia mai Toga.

Ko te gao'i ne'e lagi higoa pē lā i Pilitania ko "kilikiti" kae ki tona 'aumai ki 'Uvea nei, ko Vailala nei 'aē ne'e ina 'aumai, ko te foha o Makakele.

Ko te tupu'aga aia o te gao'i 'aē ko te kilikiti i 'Uvea nei".

Me'a gao'i[edit | edit source]

Pate kilikiti i Ha'amoa
  • Te sisi
  • Te kolo
  • Te pulu
  • Te pate


Teuteu'i[edit | edit source]

  • Tu moe
  • Sea
  • Kava
  • Tae'ao
  • Faka'apa'apa

Fo'i tau[edit | edit source]

Ko te higoa o te 'u fo'i tau fakakolo:

  • Ha'afuasia: Te Hila
  • Falaleu: Te Afā
  • Ahoa: Te Lulu
  • Matā'utu: Te Laione
  • Aka'aka: Sagato Maulisio/Te Feke Fekai
  • Liku: Te Feke Fekai
  • Alele: Te Afi
  • Mala'e: Te Famili Tapu/Fatuliki
  • Vaitupu: Ahiohio
  • Vailala/Tufu'one: 'Ukamea
  • Vaimalau: Pipiki
  • Halalo: Soana Taleka
  • Kolopopo: Kalevalio
  • Te'esi: Katolika
  • Mala'efo'ou: Momoko
  • Utufua: Kelekula/Tanike
  • Gahi: Te Lifuka Matagi
  • Ha'atofo: Te Gahoa'a
  • Tepa: Te La'a
  • Lavegahau: Te La'a

Matapuna[edit | edit source]