Jump to content

Wp/vmw/Okoha

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | vmw
Wp > vmw > Okoha

Aari mulopwana ni amwaara awe ni aahikhalano mwalapwa awe. Owo aari mulopwana ooxaya ni wakhula oorowa oxaya aahaana omukuxa mwalapwa awe khaamuhiya otthuli. Owannya awe khiyaaryeryiwa makuku so yaaryeryiwa inama paahi soovirikana ntoko amwatto,anamarokolo, akhapa ni ikina. Nihiku nlo, oorowa tho oxaya ni mwalapa awe. Oovira vira mmiyaakoni ahivara etthu. Vano owo aaheemela vamwirini anuupuwela wiira owaani kinrowa ohimya exeeni, ni amwaaraka kaahaalimaleliha oryerya muhusi, kaphiya awo emwaapeyeke ntikwa, nttamwa? Ole akhala pahi xiixee! Nto mwalapa va aawehaawe apwiyawe exankaleene owo ahilavula wiira:

- Pwiyaka koosuwela wiira khamureere oxanka khamunoona yoohimya owaani, masi koosuwela wiira miyo nkinatoko olavula ni nyuwo va kinoothoonyiheryani mwiri ole vaale, munnoona? Nwele yoole mwaavule enuyi wiira mukuxe mwaarowaka owaani voowi mwaakheleliwe maana nyuwo ophiya matataru owaani khonrowa oreerawo etthu.

Mulopwana ole onweeha ni otuthuwa mwaha woowi khananwehe mwalapwa alavulaka ni mutthu, ole toriyaawe osulu weiiwe kinrowa owela hayi? Mwalapwa ohiira nyuwo mookhalano ekatana ni mwaalo muhomeke nno ni iwe nwelaka. Mulopwana ole aahiwela ni aavula enuyi ele. Okathi yaarowaayasa owaani, mwalapwa oomuleela pwiya awe wiira muhikhalakhale mmuleelaka mutthu wiira miyo koolavula ni kinnilavula ni nyuwo ni okhuma olelo vaava wakhula enama eniira elavuleke nyuwo munimwiiwaka enihimyaaya, nyuwo mwaalela atthu munimookwa. Ephiyakaru owaani, aathiyana yahaakhelela enuyi yiiraka: Mpwannye woowi? Ole aakhula wiira: wookhala kittamulenlyaakawo ni mwalapwa iiha ari sivale vale okhala wiira khaalevana ni pwiya awe. Nto aathiyana yaahimutthina ntikwa enanvotta ni ipuri siiha ittukweleliweene sivale. Epuri emosa yaahilavula yiiraka: olelo khanreere opiseriwa oroohiwa nipuro nahu ninlyaahu, ninroohiwa okathi xeeni? Kiroovoliwa! Nto maakhoro taakhunlyaawe wiira miyo nto kootepa ovoliwa kihinoona moota woohimya, wiiraka hahi? Niweherereke okathi hahu! Okathi mulopwana ole iiwalyaawe ipuri iye saalavula, owo ootheya. Nto amwaarawe amukoha muntheya nii? Okhala wiira owo aahileliwa wiira ahimya aamookhwa, aahaakhula iiraka: Nyaari. Ethipelelaka okoha, ale yaahiriha mwithi yaatuphela ay’yeya etthunaka oleeliwa. Makaaripi, okathi yaalyaayasa moolopwana iiha ahaamenleene mwiri wuupiwa ineneele. Nto ineneele sinakhuruwa osulu vano eneneele emosa yoolavula yiiraka: - Nyuwo munnuwa muru nkaxoverani iwo nttimakeleke exima enlyiwa iwo. Mulopwana orukunuwa oweha osulu onweha iryeene ineneele saalavula, owo otheya vanceene. Aathiyana ohiya exima ele ehimanle enaakoha wiira muntheya nii? Ole eemwiira nkinootheyani nyeenyu. Aathiyana enanariwa okhala wiira ale khiyaaleela etthu yaatheyaaya. Atthu ale enarowa orupa, ehinyoponle yaaniweha osulu vano amakhule yaanoomolana ettharaka muthala ni okhala wiira okwaarutu iwe aahipatthihiwa luuxu awosa yaheemela enaawehaxaxa atthu ale. Nikhule nimosa noolavula wiira: - mwaaweheke akunya anoopuha, hiyo nnookhalakhala nipuheke siisaale? Mulopwana okathi owenhaawe wiira makhule aahitheya. Amwaarawe ahiira munkitheyani? Ale enanariwa, erowa yarupa vasaala. Oxaakaru, athiyana yaahirowa waataata aya ohimya wiira owaani iwe ay’ yaka anookitheya, kaakoha khankilela etthu ene. Nto kinvekela wiira yakohiwe mwahaaya. Othana amusi athukumana enamukoha mulopwana ole: - exeeni munaatheyaanyu amwarinyu? Mulopwana ahakhula: - atthu kaalela miyo kinimookhwa. Nto mwalapwa iiha aryeene sivalevale vano owo aathipeleliwaawe mwalapwa aahivuwa ni akhumavo nipuro nle. Mulopwana ole aahaaleela atthu ale wiira ohooniwa ole aavuwa vale aakileela wiira kalavula kiniookhwa. Amusi yeemwiira nnimwaakuxa amwaaraya iwo ehaleke ni otheya waya. Okhala wiira ole yaanimusivela amwaarawe, ohaaleela atthu ale etthu aatheyaawe, apherakaru olavula owo aahookhwa.

Ethoonyeryo[edit | edit source]

Ehantisi ela enihimya wiira hiyo naleeliwa etthu nikupaliki. Nihinanyesererya okoha maana ninootthottha mwaha.

Ireferencia[edit | edit source]

  1. Armando, T (2022), Makhuwa Multimedia Recording, Nampula, Mozambique.