Wp/vmw/Epooma ya OXai-Xai

Epooma ya OXai-Xai

Epooma ya oXai-Xai wala Xai Xai epoma yuulupale ya eproviinsiya ya oGaaza mpuwa wa oMosambiki. Muttetthe owo opatuxinwe mwaakha wa 1897 ni nsina na Chai Chai awelihinwe mwa mpantta wa eviila mwaakha wa 1922. Mwaakha wa 1922 eviila ela yaahipatxerya wiitthaneliwa Vila Nova de Gaza, khiviruwaka mwa nsina na Vila de João Belo mwaakha wa 1928 uupuweliwaka muhooleli mmosa aavinre. Eviila ela yaahiwelihiwa mwa mpantta wa epooma mwaakha wa 1961, noovira nihiko Noowoopowa oMosambiki epoma ela yaahitthikela witthaneliwa nsina naya noopatxerya, maana ekwaha ela nlempwaka Xai-Xai.

Niporo

Emphwanyaneya mukherekhereni wa muro Limpopo, erapihiwaka ni moro yola ikiloomu saya mwa vanlupanyeryanawe ni muro mukina. Erina mittaivelo aikiloomu 224 wampantta wa mukherekhereni wa osulu wa oMaputo. Ceensu a mwaakha wa 2017 onhimya wiira oXai-Xai orina anamuttetthe amphiyerya  141 963, munnuwelo mmosa omphiyerya  25 620 (22,02%) mwa mpantta wa anamakhali amphiyerya 116 343 yaalempwale mwaakha wa 2007.

Masukelo

OXai-Xai ohana mukhalelo woosuka oonrwa wa miteko sootthatta, sookumiha soorera sa elapo ni miteko sooxukurya. Muteko ookiserya ola mwaha wa mithinto soomalela sa iphareya saya siri oxukuriwa. Ephareya ya oXai-Xai tiyoolupanyiwa ni eri ya epoma mwa ikiloomu 10 ya ephiro ya mikukutta yoorerihiwa, tiiyeyo tho erina sootekiwa sintxene, maana sa oXonguene omphwanyaneya mwa mpantta wa osulu, ni oZonguene mwa mpantta wa vathi sinnaaviwa mota mmosaru.

Sootthara ni Muhoolelo

Mwa muthinto a ehooleli, epoma ela emunisiipiyu ni muhooleli aampuwa oothanliwa ni oneettiheriwa ni mohooleli muulupale a oConselho Municipal; ni elapo ela edistriitu, nukhuru na mpuwa na muhoolelo muulupale, enhoolelewa ni muhooleli mmosa okhuma Dezemburu a 2013. Emunisiipiyu ya oXai-Xai yootoko okhalana ma muhooleli anttharana:

Mwaakha wa mwaathanle	Muhooleli ooConselho Municipal	Nikhuru
1998	Faquir Bay Nalagi	Frelimo
2003	Isidro A. Assane	Frelimo
2008	Rita Muianga	Frelimo
2013	Ernesto Daniel Chambisse	Frelimo
2018	Emídio Xavier	Frelimo

Miyeettelo

Epooma ela enkawanyiwa ni Ephiro ya Mikukutta Yuulupale, ephiro enlupanya iviila sa Chicumbane ni Chissano wa mpantta wa vatthi ommorela nsuwa, ni eviila ya oChongoene wa mpantta wa osulu.

Eponti ya oXai-Xai enkhala mwa mpantta wa osulu ommorela nsuwa, ni yaatekiwe mwaakha wa 1964 vasulu va eponti ya muro Limpopo, ni ekano ya Edgar Cardoso.

Osoma

Eviila ela yookhalana waatana vaalupale ni oChonguene, nave tho wenno onnirumeela miteko soowunnuwa sohiyanahiyana para epoma yoowunnuwa sintoko exikhola yuulupale ya Universidade Save.