Wp/vmw/Ekeelo

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | vmw
Wp > vmw > Ekeelo

Ekeelo[edit | edit source]

Ekeelo: moota wooxaya mmosa ori nthoonyero neephatthu napinaatamu

Omosampiikhi, ekeelo ekeelo, mmuttaavani mwa emakhuwa, eniirela mpantte ephattu anamawaani yiithaneliwaka masina ovirikana wa khuta muttetthe. Ota wa elapo, weewo nakhalanne ayu owerya woolavulana namarattela ethu ela, nnakhala nikoto n'a amakhuwa nsina Naya tonoovirikana. Mwemakhuwa yeeriyari, elavula athu a vapooma ya Wamphula ni mittetho a itistiriitu soorukurerya (Omuhukati, wakharowa, Omukhupure, Wamukotta, ni OripaweR), eniithaniwa ekeelo[1].

Mwartiikuni mu, ninithoonyerya muthinto a ekeelo yanamunceene, latuwera axipalame amuthinto axikhaani, naxinuuni ni emakhuwa anithaniwa aciiri, amwattiitti, elili, ipheera, ekuttette, ekuiyokuiyo, nsiri ni ikhaka. Muthinto wa ekeelo eyo empakiwa erumeeliwaka murathi ni mithala . Mukhalelo a ekeelo yookhaya yookweya ni yotikinihasa, enikhalana iritta soovirikana ni okathi saya.Ntoko namasuweliha ahu otekiwa Waya Onakhala mahiku mararu[2]. Ntoko ole ori nimukohe ahu Ernesto, ekeelo yokhalana miteko miili: latuwera ni empa yaxipalame amixivo ixikhaani. Ikaruma sirumeeliwa yatekiwaka ekeelo tethonyerya ikaruma simpakeliwa aya, mukhalelo ni wunuwa waya. Axipalame ale avariwa akhala ookhalaka okathi munceene mukeeloni memmo yavahiwakaru eyoolya, (meele ni ipwo soovirikana sikina)ni maasi. Axinuuni avarihiwa, aniira ari axikha , anoohuwa mmpakha yunuwa, anipakiwa puhusi wala otumihiwa[3].

Vawehiwaka makhalelo no munuwelo a khuta ekeelo,siniheliwa mikhora mmosa wala miraru inithaniwa nivarihano wala mavariha. Ti mikhora seya simpakiwa wi ikasoope wattyathawiha Axinuuni ale Ani avolonwe mukeeloni mme. Ntokonivariho simwaryamwariwa ipwo ntoko meele ni ikinaku sinsuweliwa mmawaani mme. Eyoora yoxayiwa, Axipalame anamathepwa anivolohiwa mukeeloni wi yavare murima Axipalame akinaku[4].

Ntoko vansuweliha awe tiithi Ernesto, okathi wopwanelelaxa manamuna oxaya ala elimwe mattotto, okathi othowa maasi. Mwivaavo, ekeelo enreewa wattamela mmuro wala mmarattani memmo axipalame anthukumana aya ahayasaka maasi . Vaahiya tho mapuro awo, ekeelo enireewa mutakwani moohikhala muri suwunuwa veeraru vari vowakweyeraya axipalame[5].

Vanihimwa wi Munamauna oxaya ola oniiriwa napinaatamu aaokhuma okhuma khalayi vathariheliwaka ekettelo wa okawanyiwa miteko vakhalayini. Ntoko vahimwa kastumunya ahu oxaya ni ekeelo, mekhaaya, eniirawa na aximiravo,ntoko manamuna othekulele. Mwivaavo, tiithuo Ernesto osuweliha wi miteko ola vakhalayini anivariwa vakha khuta okathi[6].

Ethoonyeryo[edit | edit source]

  1. https://web.archive.org/web/20230508230326/https://tsevele.co.mz/index.php/artigos/item/243-ekeelo-ou-gaiola-uma-arte-de-caca-e-simbolo-de-identidade-de-um-povo
  2. https://web.archive.org/web/20230508230326/https://tsevele.co.mz/index.php/artigos/item/243-ekeelo-ou-gaiola-uma-arte-de-caca-e-simbolo-de-identidade-de-um-povo
  3. https://web.archive.org/web/20230508230326/https://tsevele.co.mz/index.php/artigos/item/243-ekeelo-ou-gaiola-uma-arte-de-caca-e-simbolo-de-identidade-de-um-povo
  4. https://web.archive.org/web/20230508230326/https://tsevele.co.mz/index.php/artigos/item/243-ekeelo-ou-gaiola-uma-arte-de-caca-e-simbolo-de-identidade-de-um-povo
  5. https://web.archive.org/web/20230508230326/https://tsevele.co.mz/index.php/artigos/item/243-ekeelo-ou-gaiola-uma-arte-de-caca-e-simbolo-de-identidade-de-um-povo
  6. https://web.archive.org/web/20230508230326/https://tsevele.co.mz/index.php/artigos/item/243-ekeelo-ou-gaiola-uma-arte-de-caca-e-simbolo-de-identidade-de-um-povo