Jump to content

Wp/tsg/Kapupuan Sug

From Wikimedia Incubator
< Wp | tsg
Wp > tsg > Kapupuan Sug
In nababayta patta sin Kapupuan Sug.

In Kapupuan Sug atawa Sug (Malayu: Kepulauan Sulu, Tagalog: Kapuluan Sulu) in hambuuk kapupuan ha satan-sadlupan Filipinas nababaak. Manjari ini in hambuuk jangkaan uttara sin Lawd Selebes iban jangkaan satan sin Lawd Sug[1]. Naluluun in Kapupuan Sug ha tumpuk pu sin Mindanao. Awn tu wilaya ha kapupuan ini, amu in Tawi-Tawi, Sug iban Basilan.

In tungud ini awn Pu Palawan ha uttara niya, Pu Sulawesi (hambuuk pu sin Indonesiya) ha satan-subangan niya, Pu Mindanao ha uttara-subangan iban Pu Borneyo (nababahagi sin tu kabangsaan, Malaysiya, Bruney, Indonesiya) ha sadlupan niya.

Ha kapupuan ini nanjari in hari daira sin Kasultanan Sug, amu in hambuuk talasokratik pagparinta.

Manjari isab ha kapupuan ini in hula sin manga tau, biya Tausug, manga Sama-Badjaw (Tau Yakan in Badjaw lupa). In Bahasa Sug in lingua franca duun, awn hikaisa iban hikaduwa magbibichara. In Bahasa Yakan in biyibichara ha Pu Basilan iban Bahasa Sinama in biyibichara ha Pu Tawi-Tawi iban Pu Mapun.

Geyograpi

[edit | edit source]
Patta sin Kapupuan Sug dayn ha Pilipinas.

Nababahagi sin Kapupuan Sug ha manga tumpuk pu. Malaggu pu in manga Pu Sug, Tawi-Tawi iban Basilan. Awn pa in manga pu sin wayruun manga tau nahuhula.

Ha naug awn tablo sin lista sin manga pu ha Kapupuan Sug.

Tumpuk Pu Ngan sin Pu
Basilan Pu Basilan in balmallagu ha tumpuk ini.
  • Pilas • Bongo • Bubuan • Cruz • Linawan • Sumisip • Tambuilan • Timbungan • iban mataud pu dugaing
Tiyanggi (Sug) Pu Tiyanggi in balmallagu.
  • Capual • Pata • Tongquil • Balanguigui • Bangalao • Bitinan • Bucutua • Bulan • Cabucan • Gujangan • Hegad • Mamanoc • Manangut • Minis • Pangasinan • Pantocunan • Parol • Patian • Simisa • Tatalan • dugaing asibi pu.
Tawi-Tawi Pu Tawi-Tawi in balmalaggu.
  • Bongao • Manuk Mankaw • Simunul • Sanga-Sanga • Tawitawi • Topaan • bidda pa asibi pu.

Usulan

[edit | edit source]

Bakas lugay, Kapupuan Sug in suku wilaya sin Kaemperaduran/Kamaharajaan Majapahit iban niyangan in "Solot" dayn ha hambuuk ewlogi Nagarakretagama sin Bahasa Kawi atawa Jawa Daan. Mahuli dayn duun, nanjari in suku wilaya sin Kaemperaduran Bruney kaina kiyalimahan in lupa ini ha 1578.[2]

Biyaran in Kasultanan Sug ha 1405 iban nanjari in suku wilaya niya. In sabab sin pagdatung sin kawasa sadlupan in nanjari hambuuk konflik mayan nagparinta in Indi Subangan Kastila ha Kapupuan Sug.

Manga Agsuan

[edit | edit source]
  1. C.Michael Hogan. 2011. Celebes Sea. Encyclopedia of Earth. Eds. P.Saundry & C.J.Cleveland. National Council for Science and the Environment. Washington DC
  2. Ring, Trudy; Salkin, Robert M; La Boda, Sharon (January 1996). International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania. Taylor & Francis. pp. 160–. ISBN 978-1-884964-04-6.