Wp/tig/Main Page/ተእሪክ እርትርየ/ምህሮ 32 - ሰውረት እርትርየ እት መርሐለት ተቅዪር (1974-1977)

ለትትስኤ ፍገሪት ድራሰት

• እት ደንጎበ ናይ እሊ ምህሮ እሊ ደረሰ እብ ክሱስ እሊ ለተሌ ጋራትፈህም መአንብታይ እግል ልርከቦ ልትሰአው።

• ተረት ሰውረት እርትርየ እት ወደቅ ሕኩመት ህይሌስላሴ

• ረብሸት፣ እርሃብ ወዐዛብ እት ረአስ ሸዐብ ሳጹሕ

• ትንከር ሸባብ እት ሰውረት እርትርየ ወናይ ብዝሑ ወውጅብ ፍገሪቱ

• መትአንባት ህድግ አግል አትወሐዶት ሰውረት እርትርየ

• መትፈላይ ልኡክ ሕስር ካርጅየት ምን ቅዋት ተሕሪር ሸዕብየት

• ብየት

ሰውረት እት ወደቅ ( ዘዋል ) ህይሌስሳሴ

• እት ሰነት 1973 እት ድዋራት አቶብየ ብዞሕ ለአተ ፈለል፡ አራዊሕ አምኣት ኣላፍ አቶብዪን ነስአ። ህይሌስሳሴ አግለ እለ ብቆት መሕበረይት እለ ስምዐት ወሕሽመት ህጸየይት ሺመቱ ጀላብ አግል ኢትክመህ እንዴ ቤለ፡ ምን እድንየ አግል ልስተረ ወጠነ። አግል ሰቲሩ ለገብአ ጀርቤታት እግለ ' ሞት ዝያድ አብዘሐየ ወኬለመየ። እት ሰነት 1973 ለፈለል ወለስት ' ሩ ክምሰል ትፈደሐ ወትደለ’ ህዬ ለገቢል ትበጸሐ ወቀድበ።

• እት ረአስ እሊመ እት ወሬሕ ፈብራይር 1974 ለገብአ ወሰክ ዐውል ጃዝ እድራብ ሰብ - ተካሲ አትበገሰ። ለእድራብ ህይ ለምን 1960 ታት እንዴ አንበተው ድድ ንዛም ንጉስ ወመምለከት ልትሐረኮ ለዐለው ደረሰ ወመደርሲንመ ተሓበረዉ።

• እትሊ ወቅት አሊ ኖሱ እግለ ' እት አቶብየ ፈሌሕ ለዐለ መቃወማት ለተአትሳውር ወትኬልም ሓለት እት እርትርየ ሐስለት። እት ሳሕል እት መአንበት ሰነት 1974 ምስል ቅ . ተ . እ . ሐርብ እንዴ ጸምደ ከሰይር ድቂብ ሱዱፉ ለዐለ “ ካልኣይ ክፍሌ - ጠር " እበ ጀሬት እቱ ውጽፍ እንዴ ትነደ ' ደ፡ እድራብ ህረሰ። እድራብ ዴሽ፥ ምን እርትርየ እት አቃሊም አቶብየ ብዕድመ ለዐ። እሊ ህዬ ዘዋል ናይለ አክሊሉ ህብቱወልድ ለመርሑ መጅልስ - ውዘረእ ህይዶሌስላሴ ሰበ ' በ። ዎሮት መጅልስ ውዘረእ እብ መጅልስ ውዘረእ ብዕድ ልትበደል ሐቆለ ጸንሐ ህይ፡ እት ወሬሕ ሰብተምበር ሰነት 1974 ፡ ህጸይ ህይሌስላሴ ረአሱ - ቀደም ምን ሕክሙ ወምልኩ ትደርገገ። አቶብየ ህይጹ ሐንቲ ሕክም ደርግ ለትትበህል ልጅነት ዐስከርየት አቱት።

• ተቅዪር እት ጣልብ ለቀንጸ መቃወማት ገቢል አቶብየ፥፡ ለኢወክሉ ክራም ዐስከሪ ሰልጠት እንዴ ጸብጠ ሐቂ ዘምተ ምኑ።

• ሰውረት እርትርየ፡ ምስለ፡ ' እት አቶብየ ለትከሬት ሓለት ፈለል ወመቃወማት ገቢል አቶብየ እንዴ ትሳዱት ምን አግደ አስባብ ወደቅ ወዘዋል ሕክም ህይሌስላሴ ዐለት።

ደርግ ወናይ ሕኩመት እርሃብ

• እት አቶብየ ክሪት ለዐለት ሓለት ሰውረት እግል ትትበህል ለትቀድር መደት ረብሸት፡ በጢር ሐርብ ሕድ እንዴ ትወሰከ እተ፥ ሰውረት እርትርየ ገጽ - ቀደም እግል ትሄርር በክት ገብአት አግለ። ሰውረት እርትርየ ምን ናይ ዘቢጥ ወህረብ ደረጃት፡ እት ናይ ሳብት ወመትሐርካይ ሓለት ሐርብ ሰበት ተዐዴት ህይ፡ ሐርብ እት እርትርየ መርሐለት ሐዳስ አተ። ሰደይት ገቢል እርትርየ እግል ሰውረቱ ህይ ዜደት። አስክ ልትዳሌ እግል ቀድየት እርትርየ ሐል ሰላም ክምሰለ ለሐዜ ልትመሰል ለዐለ ክራም ደርግ፡ ሒለት ሄራር ሰውረት እርትርየ እግል ልክረዕ እት ወሬሕ ፈራይር ሰነት 1975 እት ድዋራት አስመረ ፊራሮታት ዋሴዕ ክምሰል ወደ፡ ከሰይር ወመትፈላል ክቡድ እንዴዱ ትከፈለ ዐቅበለ።

• ደርግ፡ " ይዐፋን ጓድ " ለልትበህል ከረርም ቀትል (Death Squads) አሰሰ። እሊ ደርግ ለአሰሰዩ ምስጢራይ ውሕዳት፡ ጽልመት እት ልታሌ ወለአትሑጌ ሸባብ ምን አብያቶም እት ጨዌ $ እብ መጃሜዕ ወአፍራድ፡ እት አስላክ ሳቀለዮም ወሻነቀዮም። ገነይዝ ናይለ አረይ ለገብአት ሸባብ ህይ እት ሸዋሬዕ ትማደደ። እምበል እሊመ፡ እት አዳም ለጅሞዕ ዲቡ ድዋራት ቀነብል እት ዋግሮ ገቢል ብዞሕ ደልፈው። ወእብለ ' ሓለት እለ እት መደት ሐጫር አምኣት አንፋር ቃተለው።

• እት'ለ መደት እለ፡ ዴሽ እስትዕማር አቶብየ ኣላፍ ምን ሸዐብ

አብርየእ እት ቀትል ወለሓክር፡ ማል እት ዘምት፡ እት አስመረ ሓለት እርሃብ ወበህጅ ከልቀ። ፍገሪት ናይ እሊ " ረብሸታት " ናይ ዱዴሽ ደርግ ህዬ ብዝሴ ሸዐብ አስመረ እት ጥሩቅ ከረ።

• እት መደይን ብዕድ ወበርመ፡ ሕክም ደርግ አተላላይ ናይለ ቀደሜሁ ሰዐለ ሕክም ንጉስ ህይሌስላሴ ወድዩ ለዐለ ፊራሮታት ፈነ ወጀልፍ፡ ለበዝሐ ወወስዐ ፊራሮታት ጀልፍ እብ ሕበር ወአክመዶት ደገጊት አትበገሰ። ወእብሊ እት አቅርደት፡ ወኪ - ድበ ' ፡ እም - ሐጀር፡ ሕርጊን፡ ዐዲ - ንፋስ ወአካናት ብዕድ ለለአሸዕልል ጀረይም ቀትል ወደ። እት ሰነት 1974-75 ኣላፍ ምን በርጌስ እርትርዪን ላጽሓም፡ እብ ጅምለት ትቃተለው ወመስከነው። ዐስሮታት ደገጊት ከምደ ወአምኣት ኣላፍ ህይ ለጅአው ወትሸዕተረው።

• እት ሰነት 1976 ደርግ 100 አልፍ ለገብኦ ድቡራም አቶብዪን ሐረስቶት እንዴ ሰለሐ፡ “ መሽሮዕ ራዘ ’ ለቤለየ ፊራሮ ፋሽለት ወደ። ሰውረት እርትርየ እግለ ' ክራም ለዌራ ' ይ እት ምድር እርትርየ እንዴ ኢለአቱ እት ደዋዪይሕ ዛልአንበሰ እንዴ ህጅመዩ፡ እት ሑዳት አምቈላት ፈንጠረዩ።

እት ረአስ ሸዐብ እርትርየ ለገብአ ጀረይም ለከጠጠ፡ ርኢስ ደርግ ለዐለ መንግስቱ ህይሌማርያም

ትንከር እት ሰውረት እርትርየ ለልትሓበሮ ሸባብ

• ጨቅጥ ወደኣረት ደርግ ለኢትከህለ እግሎም ሸባብ አርትርየ፡ ምን ደነግብ ሰነት 1974 እንዴ አንበተው ምን እርትርየ፡ ሶዳን፡ አቶብየ ወድወል ብዕድ እብ ደቅብ ወብዝጨቈ አስክ ሐረ ' ት ሜዳን አእርትርየ እግል ልተንክሮ አንበተው። እግል ሰኖታት ብዞሕ አንፋር ከሞንዶስ ወፖሊስ እንዴ ገብአው ከድሞ ለዐለው እርትርዪንመ፡ እት ገቢሎም ደፊሬ ለዐለ ወደዲት ጀኣረት ሰበት ኢትከህለ እግሎም፡ እብ ከረርም ወፈንተ አስክ ክልኢቱ ተናዚም ሰውረት እርትርየ ትቴለከው።

• ናይለ መደት ለህ እግል ግድለ ፈግሮ ለዐለው ሸባብ፡ እግለ ' እት ሐረ ' ት ግድለ እርትርየ ለዐለ ብዝሌ ምቈሴርበት ናይ ክልኢቱ ተናዚም ምን ሐምስ አስክ ሴዕ ዕጽፍ ክምሰል ዘይድ ወደዉ።

• እለ ዛህረት ሐዳ ' ነስ እለ ህይ፡ እግል ሰውረት እርትርየ ናይ ብዝሴ ተቅዪር ሌጠ እንዴ ኢገብእ፡ ናይ ውጅብ ተቅዪርመ እግል ትርከብ ሰዴተ። ለበዝሖ ምነ እተ መደት ለህ እት ሰውረት ልትሓበሮ ለዐለው ሸባብ ውላድ መደይን እት ገብኦ፡ ሸቃለ፡ ደረሰ፡ ሰብ - መቅደራት ምህነት ወዕሉማም ዐለው እቶም። ወአብሊ ሰበብ እሊ ምስለ ' ቀደሜሆም እት ሰውረት ለጸንሐዎም እት ልትቃረኖ፡ ለቈሰ ፈህም፡ ወዐይ፡ ድራሰት ወቅድረት ሰበት ዐለ እግሎም፡ ሰውረት እርትርየ ናይ ውጅብ ተቅዪር እግል ተአምጽእ አቅደረወ።

• ለትፈናተ ቅድራት ናይለ እት ሰውረት ለተሓበረው ሸባብ እት ሕክምንነ፡ ተዕሊም፣ መዋሰላት፡ ስናዐት፡ እዳረት ወመጃላት ብዕድ ዐቦት አግል ትምጸእ ሰደ። ፍገሪት ናይ እሊ ህዬ፡ ሰውረት እርትርየ ቀደም እለ ሕርምት ምኑ ለዐለት ዐቅም ዕስክርየት እንዴ አምጸአት ሜዛን ሒለት እት መስለሐተ እግል ልትበደል ጀብረቱ።

መስአለት አተሐዶት ወመትፈላ ' ይ ልኡክ ሕስር ካርጅየት ምን ቅ . ተ . እ .

• ሐቆ በጢር ሐርብ - ሕድ ጅኑድ ጀተአ . ወቅ . ተ . አ . እብ መናሰባት ኢረስምያይ ልትዋጅሆ ወለህድጎ ዐለው። አምበል AA ቅያደት ክልኢቱ ለተናዚም ወራታት ለለአመቅርሖ እቡ መዋጅሃት ዐለ እግሎም።

• እት ወሬሕ ማርስ ሰነት 1975 ጅድኑድ ክልኢቱ ለተናዚም መዋጀሃት ረስሚ ለገብአ እቡ በሰር እግል ልህደጎ ናይ መትዋጅሆት ልጃቛን ከወነጎው።

• እት ቀበት ክእነ ለመስል ቴለል፡ ጀ . ተ . እ . እት ወሬሕ ማዮ ሰነት 1975 ካልኣይ ሙእተመር ተንዚመ ወዴት። ለሙእተመር፡ ከጥ ኤታን ስያሰት ሐዳ ' ስ እንዴ ረስመ፡ እት ሐረ ' ት እርትርየ፡ ‘ ዎሮት - ተንዚም ዲሞቅራጥያይ " ጀላብ እግል አሰሶት፡ ምስል ቅዋት ተሕሪር ህድግ እግል ትትአንበት ቀረረ። ለሙእተመር 41 ነፈር ለቡ መጅልስ - ሰውሪ ሐረ። ላመ መጅልስ 9 ነፈር ለበ ልጅነት ተንፊዝየት ሐረ። አሕመድ ናስር ርኢስ ወእብራሂም ቶቲል ህጹ ናይቡ ተሐረው።

• ቅያደት ጀ . ተ . እ . ለሐናስ ምን ጅኑደ ወቅያደተ ለፉግርት ልጅነት ዕሬ ክምሰል ከወነት አወጀት። እለ ናይ ዕሬ ልጅነት እለ ህዪይ፡ ለቀደም እለ እት ሜዳን ለዐለት ቅያደት እንብትተ ለዐለት ህድግ እንዴ ተዐዴት ምስል ዑስማን ሳሌሕ ሰቤ ለመርሑ ልኡክ ሕስር ካርጅየት ህድግ አንበተት። ክልኢተን ጅሃት እት ወሬሕ ሰብተምበር ሰነት 1975 እት ከርቱም እንዴዱ ትዋጅህየ፡ ውፋቅ ውሕደት ቫፍገት ፈረመየ።

• እት ዮም 11 ኖሸቨምበር ሰነት 1975 ፡ " ሰልፋይ አጅትመዕ ሰሜናዊ በሕሪ " ለትሰመ ናይ ካድራት እጅትመኦ ለወዴት ቅ . ተ . እር . ህይዪ፡ እግለ፡ እብ ስቱር እት ከርቱም ለገብአ ውፋቅ ነክረዉ። ህድግ ለተአተላሌ ልጅነት ሐዳስ ህይ ቁመት።

• ፍገሪት ናይ እሊ ህይ፡ ዑስማን ሳሌሕ ሰቤ እት ካርጅ ወአት ሐረ ' ት እርትርየ ለዐለው ገሌ ቴልየቱ እንዴ ነስአተ ምን ቅዋት ተሕሪር እርትርየ ክምሰል ትፈለ ' ወጀብህት ተሕሪር እርትርየ ቅዋት ተሕሪር እርትርየ ለልትበህል ተንዚም ክምሰል አሰሰ አወጀ።

ሰኣላት

1. ተረት ሰውረት እርትርየ እት ወደቅ ንዛም ህይሌስላሴ ሽርሖ።

2. እት ክፍለት 1970 ታት ለዐለ ትንከር ምቈሴርበት ሐደይስ እት ሰውረት ለአምጸአየ ናይ ፍጅብ ፍገሪት ዘርዝሮ።

3. ሰበብ መትፈላይ ወኪል ካርጅየት ምን ቅ . ተ . እ . ሚ ዐለ ?