Wp/tig/Main Page/ተእሪክ እርትርየ/ምህሮ 14 - አክተሞት ካልኣይ ሐርብ እዲነ። ሓለት ከርስ እርትርየ። በክተ ወበክት ምስተቅበለ

ለትትስኤ ፍገሪት ድራሰት

• እት ደንጎበ ናይ እሊ አርእስ እሊ ደረሰ እብ ክሱስ እሊ ለተሌ ጋራት ፈህም መአንብታይ እግል ልርከቦ ልትሰአው።

• አስባብ ናይ መሕበራይ ወአቅትሳድያይ አከይ - ሓላት፡ ሽፍትነት፡ ፈንጨጋር እት እርትርየ

• አቅራድ ወፍገሪት ወዕለ ቤት - ገርጊስ

• ዕፅዕሙማይ አወይን ወሓላት መሕበራት ስያሰት እርትርየ

• አስሉብ ተእሲስ ወመባጥር ናይለ ትፈናተ መሓብር ስያሰት

መሕበራይ ወእቅትሳድያይ ሓሳት፡ ሽፍትነት ወኢመስኩበት እት እርትርየ

• እርትርየ ከልፍየት ናይ ግብአት መንፈዐተ ምስል አክተሞት ሐርብ ክምሰል አክተመት፡ እቅትሳደ ምን ሰነት 1945 እንዴ አንበተ እግል ለህጎጌ አንበተ። ብሪጣንየ ህይ እግለ እት መደት ሐርብ ወቀደሚህ ጥልያን ለአሰሰቱ መአሰሳት እግል ትደምር አንበተት።

• እብ ዓመት እት ሚነት ባጹዕ ሌጠ፡ ዐማራት ሚነት ወመርሰይ በዋቢር - በሐር ልትዘቤ ወልግዕዝ እት ሀለ፡ 75 ዐማረት ህይጹ ትደመረየ። እት ጉረዕ፡ ዐሰብ ወዙለ ሸቁቂይ ለዐለ መጣራትመ በክቱ ክምሰል እሊ ለተህደገ ገብአ።

• እምበል እሊመ፡ ቴሌ - ፈሪከ፡ መስነዕ ስሚንቶ ወመአሰሳት ብዕድ ትናቀለ ወትዋደ ትዘበ ወትደመረ። መንበረት ሸዐብ እርትርየ ህይ ምን እኪት ዲብለ ትኬለመት እት ትትበደል፡ ሐገሌብ ሽቅል ወሕዲነ ምድር ሐርስመ እግለ ሓለት ዝያድ ኬልመየ።

• ሕኩመት አቶብየ አብ ገበይ እት አስመረ ለዐለ ቅንሱለ። ነገ ' ህይሌስላሴ እግል መሕበር ሕብረት ወአብ ፍንቲት ህይ እግለ መሕበር ኣንድነት ልትበህል ለዐለ መሕበር ናይ ሸባብ፡ መሳቀዪ እንዴ ትነፈዐት ሽፍትነት ወኢመስኩበት አትሳወረት።

• ምን ሰነት 1945-456 ወራታት መሕበር ሕብረት ደግሽ ወነዐር እግል ልትበደል አንበተ። አበ ' ውላድ ካርጅ ( ጥልያን ወዐረብ ) ለትወቀለት ሐደ ' በጽሐት። እት ወሬሕ ማርስ ሰነት 1946 ቴልየት ሕብረት እት ከረን ወባጹዕ ኢመስኩበት ህረሰው።

• እት ዮም 28 አጉስቶስ ሰነት 1946 ህዴ ለኢመስኩበት እት አስመረ ዝያድ ትኬለመት። 46 ነፈር ለትቀተለው፡ 70 ነፈር ምን ዐሳክር እንግሊዝ ለዐለው ሶዳናያም ለትሓከረው እቱ ህዱም ሐቀቆ ገብአ፡ አቶብየ ወመሕበር ሕብረት እት ክላፍ ዲን እግል ልምሶሱ ጀረበው። እዳረት እንግሊዝ እግለ ' ናይ ካፋል እርትርየ ኤታነ ምስምሰ እግል ቲደዩ ሰበት ሐዜት ምን ንስአት ምስዳር ዕሬ ወፈናገዮት ትጀመለት።

ወዕለ ቤት - ገርጊሸ

• ለቴለል ክእነ እት እንቱ፡ ምን መሕበር እርትርየ እግል እርትርዪን ወልደኣብ ወልዱማርያም ወምን መሕበር ሕብረት ህይ ገብሬመስቀል ወልዱ አግል እርትርየ ምን ብቆት መትከፋል እት ክልኤ እግል ለአንግፎ ወዕለ ናይ ዕሬ ትላከው። እሊ ወዕለ እሊ ህይ፡፥ አእት ዮም 24 ኖቨምበር ሰነት 1946 እት ቤት - ገርጊሽ ገብአ።

• እብ ሰበብ ከይነት ኮሎኔል ነጋ ወእት መሕበር ሕብረት ለዐለው ቴልየቱ፡ ለወዕለ እምበል ሴመ ፍገሪት ትፈንጠረ። ሕኩመት አቶብየ ህይ፡ እግለ፡ ዕዕ ወመባጥር ምግባይ ለጠልበ ገብሬመስቀል ወልዱ፥፡ ምን ሰልአቱ እንዴ ወርኬቱ እብ መአይዳይ አቶብየ ምርኡይ ለዐለ ተድለ ባይሩ በደለቱ።

• መሕበር ሕብረት ህይ ረአሱ - ቀደም መሻቀዪ ናይ አቅራድ ወመባጹሕ አቶብየ ክምሰል ቱ አስበተ። ፈሸል ወዕለ ቤት - ገርጊሽ ህጹ አግል ስያሰት ወጠንየት ናይ እርትርየ ፈረደ አፈረገየ። እግል አሰሶት ሓዛብ ብድረ ክምሰል ተአንበተት ህዪይ፡ ለሕርያን ወለንየይ ሕብረት ቱ ሚ ሕርየት ለልብል መጃል ዋዴሕ ወባይን ገብአ እቱ።

መሓብር ስያሰት እት እርትርየ

• እዳረት እንግሊዝ ሕርየት ሐቅ ነሻጣት ስያሰት እት እርትርየ፡ እት ካልአይት ክፍለት ናይ 1940 ታት አጀዘቱ። ሐቆ ፈሸል ወዕለ ቤት - ገርጊሽ ወቀደም ምጽአት ናይለ ናይ ኣርበዕ ደወል ተረይድ መፈወድየት ፈቱሸ፣ ለትፈናተ ንየይ ለዐለ እግሎም እርትርዪን እት ክል - እንክር መሕበራት እግል ለአስሶ ብድረ አንበተው።

• እብ ዓመት እት ' ለ መርሐለት አለ፡ ደረጀት መትነዛም ስያሰት እርትርዪን ወዐይ ብቆዕ ለኢበጽሐት ወሒለት ለይዐለት እግለ መአንብተይት ወረቃቕ እት እንተ ዐለት። ላመ ሓዛብ ዐቅሙ ሕዱ ' ድ ወመትነዛሙ ሐዋን ዐል።

• እብ ለመድ ሓዛብመ ልትበህል ምን ለዐሌ፡ እሊ ናይ አርበዓታት ሓዛብ ናይ ቀደም - ሓዛብ (proto-parties) እግል ትትበህል ለትቀድር ደረጀት መትነዛም ወተንዚም ለዐለ አግሉ፡ ሸክል ተንዚም ልግበእ ተእዪድ ገቢል ወዋዴሕ ለገብአ ኤታናት ስያሰት ይዐለ እግሉ። እብ ትሉሉይ መትካፋል፡ መትጋምዖት ወመትቃያር ( መንከሶ ምን መሕበር እት ብዕድ ) ናይ አንፋሩ ህጹይ ለአግደ ዕላማት ሕውና ' ሁ ዐለ።

• አእሊ መሓብር እብ ንየት ወአወይን ስያሰቱ፡ እት ክልኤ ባርተ ዐበዪ እግል ልትረተብ ቀድር። መአይደት ወመአይደት መትሓባር ምስል አቶብየ። ተፋሲር እሊ መሕበራት እሊ ወመባጽሑ እሊ ለተሌ መስል፡

1. አል - ራቢጠ አል - እስላምየ

• እት ዮም 7 ዲሰምበር ሰነት 1946 እት ከረን ተአሰሰ። አግደ መአስሳዩ ህጹ እብራሂም ስልጣን ዐለ። አል - ራቢጠ እተ ሰልፋይ ናይ ከረን ወዕላሆም እግል ሰይድ በክሪ አል - ሙርቀኒ ርኢስ፡ ወእብራሂም እግል ልግብኦ ሐረዎም። ለመሕበር፡ ሕርየት ዱቅርየት አውመ ሕርየት ሐቆ ውካለት ብሪጣንየ ጠልብ ዐለ። ለመሕበር " ሶት አል - ራቢጠ " ‘ ለትብል ናይ ዐረቢ ጀሪደት ረስምየት ዐለት እግሉ።

2. መሕበር ሕብረት

• ቀደምለ ጸሩ ለብዕድ ለንዙ ' ም መሕበር እት ገብእ፡ እት ወሬሕ ዩናይር ሰነት 1947 እብ ገበይ ረስምየት እት አስመረ ተአሰሰ። በየ በራኺ ርኢስ ወተድለ ባይሩ ከታብ ናይለ መሕበር ትሸየመው። አግደ መባጹሕ ናይ እሊ መሕበር እሊ፡ ረአሱ - ቀደም መትሓባር ምስል አቶብየ ዐለ። እብ ትግርንየ ለትትጠበዕ “ ኢትዮጵየ " ለትብል ጀሪደት ረስምየት ህይ ዐለት እግሎም።

3. መሕበር - እርትርየ እግል አርትርዪን |(( ጽጌዕ ለአለቡ ሕዝብ መትቀሻም )

• ወሬሕ ፈብራይር ሰነት 1947 እት ዐዲ - ቀይሕ ለትአሰሰ መሕበር እት ገብእ፡ ርኢሱ ረአስ ተሰመ ' አስመሮም ወከታ ' ብ ደጃ . መዐሸ ዘወልዲ ዐለው። እት ' ሊ መሕበር አሊ፡ ሐቆ ናይ ዐስር ሰነት ውካለት እንግሊዝ፡ ሕርየት ለጠልብ ዐለ።

4. ሕዝብ ሻረ ኢጣልየ

• እት ወሬሕ ዩንዮ ሰነት 1947 ለትአሰሰ እት ገብእ፡ እድሪስ ሐሰን ኣይብ ርኢሱ ወመህንዘል ተስፋዝጊ ከታ ' ቡ ዐለው። አግደ መባጹሕ ናይ እሊ መሕበር እሊ፡ ሕርየት ሐቆ ናይ 15 ሰነት ውካለት ጥልያን ዐለ። " ብርሃን ኤርትራ "” ለትብል እብ ትግርንየ ለትትጠበዕ ጀሪደት ህይ ዐለት እግሉ።

• እብ ዝያደት ሕር መሕበር ሕብረት፡ ወጠናይ ሕዝብ እስላም፡ መሕበር ኢታሎ - እርትርዪን ለልትበህል መሓብር ስያሰትመ ዐለ።

• እሊ ለዐል ስሙይ ለህለ ሐቱክ መሕበር ዎሮት ለትወክል ጀረይድ ወብዕድ ህይ፡ ንቃሽ ስያሰት ወተውዕያት እት ለህይብ እት ወዐይ ሲያሰት እርትርየ ተረት ዐባይ ወደ።

ሰኣላት

1. አግደ ሰበብ ህነጋይ እቅትሳድ እርትርየ ሐቆ ካቲመ ካልኣይ ሐርብ እዲነ ሚ ዐለ ?

2. ወዕለ ቤት - ገርጊሽ ለነዘመው ከረ መን ዐለው ? አግደ ቀረድ ናይለ ወዕለ ህይ ሚ ዐለ ?

3. ሰበብ ፈሸል ወዕለ ቤት - ገርጊሽ ሚ OA?

4. አግደ ተኣምሪት መሓብር ስያሰት አርበዓታት ሽርሖ።