Wp/tig/ዐሊ ኢብርሂም ወጀብሀት ነቅፈ - 4ይ ክፈል
ዐሊ ኢብርሂም ወጀብሀት ነቅፈ (4ይ ክፈል)
ዐብደልቃድር አሕመድ
ዐሊ ለዐለ እተ መጅሙዐት አፍዐበት አቴት። ዲበ ጋድም ዝርኣም ለዐለው ጅማዐት ህዬ ተሓበረት። ዲበ ጋድም ዲብ ሐርብ ልትዓወኖ ለአስመነው ሸዐብ ሳሕል፡ ብዙሕ አቅሳም ጄሽ ሸዕቢ አምኣት አሲሪን ለጌሎ አንፋር ናይለ ከፈፍል ጄሽ ልትረአው ዐለው። እብ ዶልዶሉ ህዬ ምን ግራሀ አክዑን ገዛይፍ ክርን ወተናታት ቀናብል እደይ ልትሰመዕ ወልትረኤ። አፍዐበት ህዬ ከፎ ጸንሐተኩም?” ትሰአልኩዎ እግል ጳውሎስ። ለአዋይን እብ ሕፉኑ እት እንቱ ዐሬነ እቡ። ምነ ናይ ሸዐብ አብያት ናይለ ዐሳክር መዐስከር ለዐቤ። እብ ደወራኑ እብ ዶዘራት እንዴ ተሓፈረ ሐጅዝ ጋብእ እሉ ዐለ። ለሸዐብ፡ ዲብ ሐቴ ዘሪበት ቱ ለጸንሔነ። ከእተ መደት ለሀ ዐሊ ኢብርሂም ሚ ተሰመዐዩ? ለአትፈክር ቱ፡ አነ ምን ሰነት 1986 እንዴ አምበትኮቱ ምስሉ ዝያድ ክልኤ ሰነት ቱ ለሸቄኮ። ክምሰል አዳም ብዙሕ ሙትዐስብ ኢኮን። ዲብ እሊ ናይ አፍዐበት ዐውቴ ላኪን ክሊነ እብ ፈርሐት ትሳረርነ ወድንግሔ እምቤ፡ ዲብ ገጽ ዐሊ ላኪን ናይ ፈርሐት ልግበእ ወለውቀት እሻረት ኢረኤነ። ክምሰል ክሉ ወቅት ራውግ እት እንቱ ዲብለ ምህለት ለአለቡ ወቀዩ ሌጠ ጽሙድ እት እንቱ ልትረኤ ዐለ።
ከሽውየ ሚ ቤለ? ወሰክኮ። ከላስ ህቱ ዲብ ሽቅሉቱ ለዐለ። መዳላይኩም አተላሉ ሄራርነ እግል ነአተላሌ ዲብ ልብልቱ እብ ሬድዮ እትሳል ልትሃጌ ለዐለ።
ናደው ዲብ ልደመር ሽሂድ ዐሊ አብርሂም አሲሪን ውላድ ሩስየ ዲብ አፍዐበት ዶል በገስ እግል ትድሚር ናደው ሽሂድ ዐንደማርያም ውጩ እግል ጄሹ እብ ሰበት ቀብር ናደው ሸሬሕ ዲብ ለሀይብ ዐሊ አብርሂም ወጅማዐቱ ዲብ ጀብሀት ነቅፈ ለዐለው እቱ ወክድ ፍክሩ ምስል ክፈል ጄሽ 52 ቱ ለዐለ። እብ ሸፋግ እግል ንርደኦም ሌጣ ቱ ልትረመጭ ለዐለ። ዲብ አፍዐበት መደት ክልኤ ሳዐት ገብእ መዳሊትነ ክምሰል አትመምናቱ አፎ ኢንትበገስ ለቤሌነ። እብ ሸርሕ ጳውሎስ፡ ዐሊ ምስል ኦፐሬተራቱ ዲብ አፍዐበት ዲብ ሐቴ ዘሪበት ለዐለ አብያት አተው። ምነ ዕርፍ ለአለቡ እትሳል ሬድዮ ኢዓረፈ። ኦፐሬተራት አስላክ ፒ.ኣር.ሲ እንዴ ማደደው ለኣይክ ልትባደሎ እት ህለው፡ ገሌ ምን አንፋር እትሳል ምን አባይ ለትሰለበ ጉስማጥ (በስከዊት) እግል ልቀርቦ፡ እስቃጥለ እግል ልክሰቶ ሐሊብ እግል ልበጭብጮ ልትረገሶ ዐለው። ዐሊ ህዬ መጽእ ለዐለ ለኣይክ ዲብ ልትከበት ምስለ መስኡሊን እብ ሬድዮ ዲብ ልትራከብ ወለትመቃርሕ ክልኤ ለናይ መዳሊት ስዖታት ሐልፈየ።… ምነ ዐለው እተ ቤት ልትበገሶ እት ህለው ሰዐት ሰለስ አልዐስር ሓልፈት ዐለት። ሴፈ እንዴ ዳለ ውሕዳትመ ሴረን እንዴ ጸብጠየ እግል በገስ ብርንቶ ገብአየ።
ሐቴ ምን አባይ ለትሰለበት ኤኔትሬ ቀየሕመ ዲብ ምግብለ ሙናድሊን እንዴ አቴት አስክ ቆጋይ ወቅላመት አተጀሀት። እብ ሙናድል ወዲ ኣቼቶ ለልትመረሖ አንፋር ክቡድ ስለሕመ ዲበ መጅሙዐት ዐለው። ገበይ አምበትነ። ባካት ሳዐት ስስ ህዬ ቆጋይ በጽሐነ። ምን ቅብላት እግለ ዘረ ለረአ ሙናድል ማይ እግል ልስቴ ድንን ልብል፡ ላኪን ለማይ ምን ቅያስ ወለዐል መሪር ክምሰል ገብአ እቱ ገጹ እንዴ ተሐጸበ ሌጠ ገበይ ለአተላሌ ዐለ። ዲበ ባካት ፈነጥር ለገብአው ዐሳክር አባይ ሰበት ዐለው እንዴ ደገግካቱ ለትገይስ። ዲብ ሖርመት ቅላመት እብ ክፈል ጄሽ 52 ለትከርደነ ቃፍላይ አባይ ፍንጡር ዐለ። ሰበት እሊ ምኑ እግል ነአተላሌ ኢቀደርነ። ጸሓይ ወድቀት። አርወሐትከ ዲብ ተዐቅብ ዓርፎ ትበሀልነ፡ ልብል ሙናድል ጳውሎስ። 19 ማርስ ተሕሪር አፍዐበት እንዴ በሸረት ክባባይ ገብአት። እብ አማን ታሪካይ ወለለትዐጅብ ዐውቴ ለትሰጀለ እተ አምዕል እንዴ ገብአት ህዬ ዲብ ስጅል ታሪክ ሰውረት ኤረትርየ አቴት። ፈጅራተ ህዬ? ትሰአልኮ። እስቡሕ ዮም 20 ማርስ ለድዋራት ምን አቅመትነ ሐበት ክል-አካን ለገብአው ዐሳክር ደርግ ሰሮም ዲብ ሐንቴ ዕጨይ ዐዳይ፡
ሰሮም ሐንቴ መካይን እንዴ ሐፍሸው። ለዐሳክር ለሞተው ቶም? ሚ እግል ሊሙቶ፡ እብ አርወሐቶም ሌጠ፡ እብ ተውሳክ ብዝሔ ደባባት መዳፍዕ ወረሻሻት እንዴ ትከመረ ጸንሔነ። ዝያድ ክሉ ላኪን እብ ክርንቱ ወቅምብለቱ ሌጠ ነአምሩ ለዐልነ ስትራተጂያይ ስለሕ እግል ሰልፍ መረት እብ ዕንታትነ እግል ንትፈረጁ ወእብ እዴነ እግል ንጣስሱ ቀደርነ። እግል ሄራር ሰውረት አክል አዪ ክምሰል ዋለዩ ህዬ ሸክ ኢወዴነ።’’ ጳውሎስ ለእተ መደት ለሀ ዐሊ ለትሐላልፈ ለዐለ ልእከት ኢትረሰዐየ። “ኦሮ ነፈር ለገብአት ትግበእ ምስዳር እግል ኢልንሰእ፡ እብ ዋጅብ ጽቦጦም’’ ለልብል አማውርቱ ለዐለ። እሊ ክምሰል ሰምዐኮ ቀደም እለ ዲብ ጀሪደት ‘ሐዳስ ኤርትራ’ ለቀርአኩወ ማደት ፈቀድኮ። እንዴ ፈተሽኮ ረከብክወ። “ሱሰቱ እንዴ ሰምዐኮ ሐምዴዬ ይአትመምኮ” እበ ልብል አርእስ እብ ግርማይ ሀይሌ (ዐማ) ለትከተበት ተ - ዲብ 5ይት ሰነት፡ ጠብዐት ዕልብ 103፡ ግርማይ ገዛኢ ለልትበሀል መለሀዩ ሐንቴ ዕጨት እጭፉር ለዐለ ኦሮ ዐስከሪ “ተነስ ጓድ!” እንዴ ቤለው ጻቡጦም ከ ክምሰለ ክልዶል እግል አሲሪን ለገብእ መርዒት ዲብ ወዱ እሎም አስክ ናይ ቅሩብ መስኡሎም አስገዶም (ረሻይደ) ነስኡዎም። ረሻይደ ህዬ ለዐስከሪ ሽቅሉ ወለዐለ እተ ውሕደት ሐቆለ ትሰአለዩ፡ ከረ ወዲ ሲኞራ ዲብለ ዐለው እተ አካን እግል ልንስኡዎም ግርማይ አማውር ለሀይቦም። ለእግል ልትሃገው እምቡታም ለህለው አሲር እንዴ ጸብጠው መስኡሊኖም ዲበ ዐለው እተ አካን ለአተጀሆ። “እግል ኦሮ አሲር ለትከስሰ ጀሀት ሌጠ እግል ተአትሃግዩ ክምሰል በ ነአምር ምንመ ዐልነ፡ ቴለል አባይ እግል ነኣምር ምነ ዐለ እግልነ ዐሸም ላኪን ሽቅሉ ወአካነቱ ትሰአልናሁ፡ ” ልብል ግርማይ። ለአሲር ለሀበዩ በሊስ ላኪን ምን መስኢቶም በራቱ። “ናይ መገነኛ (እትሳል) መስኡል አነ።
ለሬመ ወቅት ለሸቄኮ እቱ ህዬ ዲብ እትሳል ቱ። ምን እለ ጀብሀት እምበል እግል ድራሰት አስክ ሩስየ እግል ሐቴ ሰነት ለጊስኮ እቱ አለብዬ።” “ዲብ ምግባይት አካንቱ ለትሸቄ ወለ ዲብ ሐርብመ ተአቴ?’’ ትሰአለ ገዛኢ። “አነ ለናይኩም ጀነራላት በዐል ዐሊ ኢብርሂም፡ ውጩ ወብዕዳም ሌጠ እታብዕ። ለገብአ እትሳልዬ ምስለ ቅያደትለ ጀብሀት ወሩስዪን ጌምየት ቱ ለዐለ።’’ “እብ ከፎ ታቡዑዎ በህለት ቱ?” ትሰአለ ግርማይ ዐሊ ኢብርሂም ለሬመ ስኒን ለታበዐኩዎ ነፈር ቱ። ዲብ እለ ጀብሀት ልግበእ ወዲብ ጀብሀት ብዕደት ዶል ልትሐረክ፡ አነ ዲበ ህቱ ገይሱ እትጀህ እገይስ። ኣር.ዲ.ኤፍ. ለልትበሀል መሻቀዪ እትሳል ሰበት ብነ ዲብ አየ እንዴ ገብአ ለአተስል ህለ እግል ነኣምር ምሽክለት አለቡ። ትቀደረ ምንገብእ ኮዳት (ምስጢር) እንዴ ሰበርነ ምን ወአስክ
ዐሊ ኢብርሂም ለመጽእ ዐብደልቃድር አሕመድ ለኣይክ፡ ክምሰለ ናዩ ኦፐሬተራት እንዴ ትመሰልነ እግል መስኡሊን ነሀይብ ዐልነ።’’ “ከረዪም ወቅት ሐቆ ታብዐካሁ ገጹ ለኢተአምሩ ዐሊ ኢብርሂም ምን ረክቡ ሚ ወቴልካሁ?” አርእስ እግል ልበድል ሰኣል ጨምረ ግርማይ። “አሰለፍ፡ ለህቱ ኢለአምሩ ውቁላም ቅያደትነ እት ረአሱ ለዐለ እሎም ፈርሀት ወሸቀላት ወዳገምኮ እግሉ።
ሐቴ መደት ውላድ ሶቬት ጌምየት ዲብለ ዐለው እተ ሄሰት አምሴነ…. እብ ድግም፡ ጀብሀት ነቅፈ ትረፈዐት። እብ ሰበትለ እግል ስኒን ለጀረ እትነ ከሳይር ልትሃጀኮ እት ህለው ኦሮ ምን ሀረር እግል ዝያረት ለመጽአ ውቁል መስኡል፡ “እንኳንስ እዚህ ነው ለማለት እንችላለን?... ከትምህርት ኣለም ነው ጫካ የገባው?’ እንዴ ቤለ ጀነራላት ንትበሀል! ምስል ጥያራትነ ወክሉ ሙፈጀራትነ እግል ሰኖታት ተሓረብነ፡ እግል ነቅፈ ምን ጄሽ ጀነራል ዐሊ ኢብሪሂም እግል ንንዘዐ ኢቀደርነ፡ ” ዲብ ልብል ናይለ ጀብሀት ናይ ዘመቻ ዛብጥ ለዐለ መስኡል እት ረአስ ዐሊ ኢብርሂም ለዐለ እሉ ዛይድ መትዐጃብ ምን ልቡ ሸርሐዩ። ሰበት እሊ አነ ህዬ እብ ሰበት ዐሊ ኢብሪሂም ለኢአምሩ ሽእ ይዐለ። ዐሊ ኢብሪሂም ተሐረከ ልትበሀል እት ህለ ዲብ ቅያደት ጄሽ ልትረኤ ለዐለ ዐሎባጥ ኖሼ ሰበት አምሩ፡ ክሉ ወዳገምኮ ምስሉ። ላኪን ምስል አሲር እንዴ ቤለ ኢልቅበበኒ ዲኢኮን።’’ እንዴ ቤለ ህጅኩ እንዴ ኢለአተምም፡ ዲበ ትትሐዜ አካን ሰበት በጽሐነ እግል መስኡሊነ እንዴ ሰለምናሁ ለተርፈ ወራታትነ እንዴ አትመምነ አስክ አካናትነ ትበገስነ፡ ’’ እት ልብልቱ ግርማይ እብ ሰበትለ ሳደፈዩ ለላሓኬ።
ኤረትርየ ሓዳስ