Wp/tig/ክታብ - መዐደዩት - ዝክረትለ አጋር ሐኪመት
ዝክረትለ አጋር ሐኪመት
ራሄል ተወልዴ
እት ቀበት ሐርብ ድቁብ ሙናድል ሻፍሌ እብ ጥልገት እንዴ ትዘበጠ ክምሰል ወድቀ እግል ሐኪመት ናይለ ፈሲለት ፍረወይኒ ነቅመየ። ህተ ላኪን እንዴ አዝመት ምኑ ገጽ ቀደም ስዔት። ዲብለ ትፈናተ ሸፍ እግለ ትጀርሐ አወላይ ራድኢት እንዴ ትወዴ እግል ምሔርበት መልህያመ ምን እስትሽሃድ ወምስክነ አድሐነቶም። ዲበ ሳዐት ለሀ ላተ ናይ ምህነት መስኡልየተ ኢወዴት። እግለ ትጀርሐ መልሀየ እግል ትስደዪ ኢኮን ናይ ሐኪም ምክር ልግበእ ይሀበቱ። እግለ ጅሮሕ ፋሸ እንዴ ሀበቱ። “እብለ ለትትቀደረከ ውዴ” ቴለቱ ከእግለ ዋጅቦም እግል ለአውፉ ልትባደሮ ለዐለው ምሔርበት ዐሬት። እብ ሰበብ ኢረኪብ አወላይ ራድኢት ሐቆ አስተሽሀደ እግል ዲመ ዳይም ሽንርብ ትዕስ ክምሰል ገብእ ዲበ ኢቀዌት። ህተ እት ዮም 19 ናይ ወሬሕ አርበዕ ሰነት 1984 መስኡልየት ምህነተ እግል ቲኪድ ለቀስብ ጋር ሳደፈየ።
ፍረወይኒ መብራህቱ (ምዕባሌ) እበ ትብል ክናየት ትትአመር። እት ከረን ትወለደት ወዐቤት። ፍረወይኒ ምን ክልቀተ ነሺጠት ወዋቅየት ዐለት። ምን ንእሸ ህዬ ዲብ አሽቃል ሐርስ እግል ዋልዴነ ትሰዴ ዐለት። ለላበት ዋልደይተ ስፍየት ልባስ። ራቅዖት። እብ አግዳድ ለልትሰፌ ሓጃት ወብዕድ እግሉ ለመስል አድረሰተ። ፍረወይኒ ዋልዴነ ወዐባዪ ሐወ ዲብ ጀብሀት ሸዕብየት ንዙማም ዐለው። ዲብ ክፍለት ሰብዓታት ምነ ለልዐቤ ሑሀ ሽሂድ ምሔርባይ ዳዊት መብራህቱ ዲብ ዔለ-በርዕድ ሸቄ ሰበት ዐለ። ምን ከረን ነብረ ወብዕድ ኣላት እግል ተአብጽሑ ተአትቃብል እት ህሌት። ከረ በርሄ ጸዕደ፡ ወልደርፍኤል ወድ-ቀሺ፡ ክፍሎም ደናዳይ ለልትበሀሎ ምሔርበት ሸዐብ እግል ልነዝሞ ወለአፍዝዖ ዲበ ድዋራት ልትሐረኮ ዐለው። ህቶም ምስል ዳዊት ሑሀ ዕላቀት ሰበት ዐለት እግሎም ዲብ ዳዊት ዶል ትመጽእ “ማንጁስ” እት ልብሎ ለትደአሎ ምስለ ወልልኡከ ዐለው። እተ መደት ለሃቱ ህዬ ምሔርበት እግል ትምሰል ወትናድል ዐሸም ንዳል ለሰብቀ ዲበ። ምናተ። እተ መደት ለሀ ንኢሽ ሰበት ዐለት ምሔርበት እግል ነኣይሽ ልቡለ ለዐለው “ ሽዋል እንዴ በልዐኪ ምጽኢ” ለትብል ናይ ደአል ህግየ በልሰው ዲበ።
ወለት 14 ሰነት እንዴ ገብአት ደረሳይት ታስዓይ ፈስል ዲበ ዐለት እቱ ወቅት። ልባስ ድሙርየት እት አድግ እንዴ ጸዕነት እት ሑሀ እግል ተአብጽሑ ዲበ ጅኑድ ለዐለው ዲቡ አከድን ድዋራት ሽንድወ ጌሰት። ምስለ ጅኑድ ርደ ሐጪር ለወዴት፡ ሙሩን ድግድጋሀ ምሔባይት ክምሰል ርኤት እብ ዐሸም ንዳል ሀንደገት ልበ ትወቀለት። እንዴ ኢትትደንገር ክምሰለ ልበ ለሰልበት ምሔርባይት እግል ትግበእ ቀረረት። ዲብ ከረን እንዴ አቅበለት እግል እመ
“ለይአብጽሐክዉ ዐፍሽ ሰበት ሀለ አስክ ዔለ-በርዕድ እግል አቅብል ቱ” እት ትብል አመስመሰት። እበ አማን ላቱ ትትሳረሕ ሌጠ ዐለት። ፍሬወይኒ ዔለ- በርዕድ ክምሰል በጽሐት እግል ምሔርባይ በርሄ ጸዕደ “ዮም እለ ወዴከ ውዴኒ ክሉ ረአሱ ምን እግርከ ይእተርፍ” ቴለቱ። በርሄ ጸዕደ ምራደ ክምሰል ረአ “ግያስ ሐቆ ገብአ ላተ ምስልነ ቲጊስ” እንዴ ቤለ። ምስል እብ ገበይ መዐልዲ ፍልፍል ሰለሙነ አብጽሐወ። ዲብ ፍልልፍል ለጸንሐተ ሰናይት ለትትበሀል ሙናድለት እግል ፍረወይኒ ጭገረ እንዴ ቀረጨት መንጠሉን ሀበተ። ለመንጠሉን ሐጪር ሰበት ይዐለ እግል ፍሬወይኒ ይዐጅበየ።
ፍረወይኒ እግል ተድሪብ ሳሕል ለጌሰት ዲቡ ወቅት መትዳላይ እግል አወላይ ሙእተመር ተንዚም ገብእ እቱ ለዐለ ወቅት ሰበት ዐለ። እግለ ሙእተመር ለገብእ ስተጅ እግል ልትሸቄ ሰበት ዐለት እግሉ ምስል ጸረ እግለ መስረሕ ለገብእ እበን ትደንክ ዐለት። እብሊ ሽቅል እሊ ህዬ ለአወላይ ወቀይ ንዳል አንበተት። እት የናይር ናይ ሰነት 1977 ህዬ እግል ትደረብ ብሌቃት ጌሰት።
ፍረወይኒ ግረ ተድሪብ ዲበ እት ምድሬ-ዜን። ካርኒሽም ለዐለት ብርጌድ አርበዕ ትየመመት። ህተ ምስለ ምን ንእሸ ለበነወ ወመሰል ሰኔት ለገብአው እግለ ሙናድሊን ገዳይም እግል ትትወዘዕ ዐሸም ዐለ እግለ። ሐሬ ላኪን ክሎም ሙናድሊን ውላዶም ወአዋልዶም ምን ዎሮት ርሕም ለፈግረው እት መስሎ። እብ አማን እግል ሰኔት ለልሐስቦ ወገበይ ራትዐት ለልደርሶ ክምሰል ቶም አከደት። እብ ፍንቱይ ዲብ አዋልድ አንሳት ለዐለት እግሎም ረሕመት ወሕሽመት ሰኒ በሰጠየ። እተ መደት ለሀ ዲብ ከቲበት አስክ ሰለስ ለገብአ አዋልድ ሌጠ ዐለየ። ዲብ ፈሲለተ ህዬ ሐቴ “ማመ ሂፒ” ለትትበሀል እብ ዕምር ምነ ለተዐቤ፡ እት ክሉ ወራታት መሰል ሰኔት ለትገብእ እግለ ሙናድለት ዐለት።
ፍረወይኒ። እግል ሰልፍ ዶል እብ እገረ ምን ምድሬ-ዜን አስክ ጋዴን ሄረረት። ካልኣይ ሄራረ ህዬ ምን ጋዴን አስክ ሰለዕ ዳዕሮ ዐለ። አምዕል እብ ግዲደ ወላሊ እብ ተማመ ሄረረው። ህተ አየ ገይሶ ክምሰል ህለው ሴመ ተአምር ይዐለት። ሰለዕ ዳዕሮ ክምሰል በጽሐው ህዬ “ክልከ ትዳሌ። ትዳሌ!” ለልብል አማውር ተሀየበ። “ሚ እግል ንውዴ ንትዳሌ?” ፍሬወይኒ ክርንተ እንዴ ወቀለት ትሰአለት። “አብሽርኪ ወለቼ፡ አዜ እግል ንትሓረብ ቱ። እት ቀደምነ ለሀለ አባይ እግል ንህጀሙ ቱ።” ቤለየ ሜርሓይ መጅሙዐተ።
“አነ ከላሺን አለብዬ። እብሚ እግል እትሓረብ ቱ?”
ፍረወይኒ ሐቴ ቅንብለት ኤፍ-ዋን ሌጠ እንድቅት ዐለት። ለናይ ሰልፍ ዘብጥ ክምሰል አንበተ ልበ እብ ድንጋጽ እግል ልንፈር ሐዘ። “አነ መንዱቅ አለብዬ። አምሐረ እግል ልጽበጡኒ ቱ።” እንዴ ትብል ሜርሓይ ፈሲለተ
ተኽሌ ሽሕር ክምሰል ሰምዐየ “ደሐን ቱ። ማንጁስ ናይለ ትጀርሐው አው ህዬ ለአስተሽሀደው መልህያምኪ እግል ትትዐንደቂ ቱ።” ቤለየ። እለ ዶል እለ ኤማን ወዴት። ግረ እለ አግደ ሽቅለ መን ለአስተሽህድ ወመን ልትጀረሕ አቅመቶት ገብአ። ላሊ እብ ግዲደ ልትሓረቦ እንዴ ትመየው ምድር ክምሰል ጸብሐ። ርደ ሐጪር ለላብሳም ኮማንድስ እብ መጦሮም ሸፈው። ፍረወይኒ እሰልፍ ጸረ መስለስው ዲበ። እት ናይ በልሸም ወቅት አባይ ክምሰል ቶም እግል ትፈርግ ወቅት ኢነስአት።
ሐርብ መረ ትደቀበ። ጥለግ እንዴ ልትሓነን እት ለሐልፍ ወሰሩ እት ጀፈሮም እንዴ ወድቀ ረብረብ እት ለሀርስ ፍረወይኒ እብ እንትበህ ተአቀምት ዐለት። እት ቀበትለ ሐርብ ተኽሌ ሽሕር እብ ጠልገት እንዴ ትዘበጠ እት ምድር ወድቀ። ማመ ሂፒ “ከላስ ትካረጀ” እት ትብል ትሰምዐት። ፍረወይኒ እንዴ ትትፈከር“ትካረጀ ህዬ ሚ በህለት ቱ?” ድንግጽት እት እንተ እግለ እት ድዋረ ለዐለው መልህያመ ትሰአለት። ለክል ዶል ራዕየ ወለሐብረ ለዐለ ሜርሓይ ፈሲለተ እግል ዲመ ዳይም ክምሰል ትፈንተየ ዶል ኣመረት ሐዘን ክቡድ ትሰምዐየ። እግል ሰልፍ ዶል ለርኤቱ እስትሽሃድ ሜርሓይ ፈሲለተ እግል ዲመ ዳይም ምን ዝክርያተ ኢበዴ። እት ዝክርያተ ለኢትበዴ ሽንርብ ሐድገ ዲበ። ስቡህ ለልትበሀል ምሔርባይመ እንዴ ትጀርሐ ደምቀቱ ፍትሕት ዲብ እንተ ርኤተ። እግለ ጅሮሕ ለዐለ ሙናድል ጆን አጋር ሐኪም ሸከሙ ወረአሱ ምስል እንዴ ለአስሮም አቅመተት። ለሐርብ ክምሰል በርደ ውላድ ፈሲለተ አመት መጀርሒን ወሹሀደእ እግል ልውደው አቅበለው። ስቡህ ትንፋስ ሰበት ሐግለው ዲቡ “ትካረጀ” እንዴ ቤለው ዲበ ሓፍራመ ለዐለው ሕፍረት እንዴ ኣተዉ እግል ልድፎኑ ክምሰል ቤለው አተንፈሰ። “አተንፈሰ፡ አተንፈሰ፡ አርወሐትበልሰ።” እት ልብሎ ክርንቶም ወቀለው። ምናተ፡ ለትንፋስ ይአተላለ። እባሁ በደ። እብ ስምጡ ባለሰዉ። አርውሐት እግል ልርከቦ ዲቡ እብ ክል እንክር ገንሐዉ። ሰለስ ዶል “ትካረጀ፡ ትንፋስ ብዲቡ፡ ትካረጀ፡ ኢኮን ሀለ” እት ልብሉ ሐቆ ጃረበዉ። እት ራብዓይት ዶል “ወለ ዲብ ሕክምነ ልትቀበር፡ ” እንዴ ቤለው አስክለ እት ላምዘ ለዐለት ዕያደት ለልአበጽሕዉ አንፋር የመመው እግሉ። አርበዕ ዶል እት ሕፍረት ለአተ ወምን ሕፍረት ለፈግረ ስቡህ። አስክ ሕርየት እንዴ ጸንሐ፡ በርሀት ሕርየት እብ ዕንቱ ረአየ። ክሉ ለመታክል እንዴ ሐልፈ አብ ዕያል እግል ልግበእ ቀድረ።
ፍረወይኒ ሐቆለ አስክ ሕክምነ ለትሳርሐ መልሀዮም ከላሺን ሰደፍ ወሰለስ ምእት ጠልገት ተሀየበት። ለዶል ለሀይ ጅንድየት ታመት እንዴ ገብአት ትሰምዐየ። መርባት ናይለ እት ቀደመ ድራር ጥለግ አባይ ለገብአው መልህያመ እግል ትፍዴ ተዐንደቀት።
ሐቆ እሊ ከረ ፍረወይኒ ዲብ ሐርብ ባጼዕ እግል ልሻርኮ ምን ቢዘን ሸንከት
እምባትከለ ተሐረከው። እለ ቅወት እምባትከለ ሐቆለ ሀጅመት እባሀ አስክ ዶጎሊ ትከሬት። ዲብ ዶጎሊ የምአለቡ አልቃም ቅቡር ዐለ። ፍረወይኒ ለቀም ሚ ክምሰል መስል አምር ይዐለ እግለ። እግል ልህጀሞ እት ልትሐረኮ ገባር ለልትበሀል ሜርሓይ መጅሙዐተ ለቀም እግል ቲኪድ ቅሩብ እት እንተ ህቱ አድሐነየ። ለአምዕል ለሀ ህዬ ክሉ ረአሱ ኢትትረስዐ።
ፍረወይኒ ወጅማዐተ ምን ዶጎሊ እንዴ አንበተው እት ልትሓረቦ አስክ ፎርቶ ባጼዕ በጽሐው። ምኑ እግል ለአተላሉ ሰበት ኢቀድረው እግል ዶሉ አንሰሐበው። ምን ገጽ ምሴ ህጁም ዶል አተው አኽበረት ለትትበሀል ምን አወላይት ፈሲለት ትጀርሐት። ለምጅርሐ ዲብ ርሕመ ዐለት። መምህር ተስፋይ- ሐኪም ከቲበት ወጆን ሐኪም ፍሲለት እግል ልስፎፈ ክምሰል መጽአው እንዴ ከጅለት አቤት እግሎም። ፍረወይኒ ትላከወ ወመጽአቶም። አኽበረት እግል ትስፈፈ(ተሐክመ
) አስአለወ። ፍረወይኒ እብ ክሱስ ሕክምነ ክሉ ረአሱ ፈሀም ይዐለ እግለ። ለጸረ “አብሽርኪ። ክእነ ውደይ” እት ልቡለ እበ ትትቀደረ መልህየተ እግል ተአድሕን ባሰረት። ምን እለ አምዕል እለ ወሐር ፍረወይኒ “ሐኪመት ወለት አንሳይት እግል ተሀሌ ሀለ እግለ” እንዴ ትቤ ዲብ ሕክምነ ዐሸም ወዴት። አኽበረት ላተ ምጅርሐ እኪት ሰበት ዐለት ወአድማይ እብ ብዝሔ ሰበት ጌሰ ምነ እግል ትድሐን ኢቀድረት። እት ክእነ ሓለት እት ህለው ምን እንክር አባይ ቅንብለት ሰበት ትለከፈት ፍሬወይኒ እት ረአሰ ትዘብጠት። እባሀ ህዬ እት ዕያደት ብርጌድ ነስአወ።
ፍረወይኒ ምጅርሐ ድቅብት ሰበት ይዐለት ሐኪም ብርጌድ ብርሃኔ (ዶግሊጽ) ክሉ ለገብእ ክምሰል ወደ እግለ አጊድ ሐዬት። ዲብ ሕክምነ እተ ጸንሐት ዲቡ ወቅት ብርሃኔ መጀረሒን እንዴ ሰፍፍ፡ “ስደዪኒ፡ እለ ወደይ፡ እለ ክረይ፡ እለ አትከብቲኒ---” እት ልብል ዲብ ሽቅል ሕክምነ ለአሻርከ ሰበት ዐለ እብ ክሱስ እሊ መጃል እሊ ገሌታይ ፈሀም እግል ትርከብ ቀድረት። ፍረወይኒ ሐቆ ትጀርሐት ሰኒ ወአማን ኤማን ወዴት። “ሐክር ክእናቱ!” እት ትብል ክምሰል ጋር ቀሊል ርኤቱ። ግራሁ ልትጸበረ ለዐለ ሄራር ረዪም ሸፍገት ዲቡ እት ኢኮን ኢፈርሀቱ። ምን ዕያደት ክምሰል አቅበለት ፈሲለተ ዲብ ባጼዕ እት ባካት ከኒሰት ሚካኤል ጸንሐተ። ፍረወይኒ ለመጽአት ዲበ አምዕል ፈጅራተ አክልሕድ ሳዐት ሐቴ ናይ አድሐ እግል ህጁም ትበገሶ ትበሀለ። እት ቀደሞም እግል ልሕሎፉ ለዐለት እግሎም ግረህ ጬወት ናይ ሰሊነ ሰበት ዐለ “ክል-ነፈር ከመንጠሉኑ ልቅረጩ። ርደ ሐጪር ውደዉ” ለልብል አማውር ተሀየበዮም። ሐቆ እሊ ሐርብ ድቁብ ትፈትሐ። ምሔርበት አባይ አስክ ግራር እግል ለዐድዉ እንዴ ልትካሮፉ። አመተ ኢትአመረት ዐመልየት ጀሬት። አባይ ህጁም ምሔርበት እግል ልክረዕ ምን በሐር እት ግረህ ጬወት ምን በሐር ማይ ለተኣቴ ትርዐት ፈትሐየ። ለጅኑድ ለዐለው ዲቡ ጋድም እብ ማይ ጬወት
ትመልአ። ምሔርበት መጀርሒኖም ወሹዳሆም እግል ልርፍዖ ኢቀድረው። ለማይ እግል ልውሐጦም ክምሰል አንበተ ምነ ከናሌታት እግል ልፍገሮ አማውር ተሀየበዮም። ምነ አካነት እግል ልፍገሮ እንዴ ባስሮ አባቡ ለልትበሀል መልሀዮም ከብዱ እንዴ ትዘብጠ አምዓይቱ እት ምድር ትበደደ። ሜርሓይ ፈሲለቱ ወድ-ጋለ እግል ፍረወይኒ እንዴ ነቅመ ‘ንዒ ስፌፉ’ ቤለየ። ፍረወይኒ እምበል ረጂቤቶ እግል ትስፈፍ እቡ ለትቀድር ሓጀት ይዐለ እግለ። ከሚሸተ አዳም እግል ትሰፍፍ እንዴ ትጀራጥጠ ከልሰት። ወድ-ጋለ እት ሐቴ ድርሰት እንዴ ገብአ አባይ ረአሱ እግል ኢልሀርስ ለሐርብ እንዴ ዐለ። ከሚሸቱ እንዴ አፍገረ እግል ለሀበ እት ልስዔ እዴሁ ትጀርሐ። ፍረወይኒ ከሚሸት ወድ-ጋለ እንዴ ለብሰት እግል ትስፈፉ አንበተት። አባቡ ህዬ ጅኑድ እንዴ ረፍዐዉ አስክ ሕክምነ ጌሰው እቡ።
ከረ ፍረወይኒ ሐቆ ሐርብ ሰሊነ ዲብ ሐርብ ዶንጎሎ ካልኣይ ዶል ሻረከው። ዲበ ሐርብ ለሀይ ሊባን ለልትበሀል መልሀዮም ለቀም እግሩ ቀርጨ። ሊባን፡ “ፍረወይኒ፡ ፍረወይኒ፡ ንዒ ምጽኢኒ ዝቡጥ ህሌኮ።” ክምሰል ቤለየ እት ትስዔ እንዴ መጽአቱ ራድኢት ወዴት እግሉ። ለረክበዩ ለቀም ጅኑድ “ሕርየት” ለልቡሉ ዲብ እስትሽሃድ ለኢልአበጼዕ ዐለ። ሕርየት ለቤለዉ እቡ ሰበብ ምን ቀሪጭ እግር ሰበት ኢልሐልፍ ለነፈር አስክ ሕርየት ጸኔሕ እንዴ ቤለው እለ ክናየት ለአፍገረው እግሉ። ጆን፡ ሐኪም ለአጌራይት ፍረወይኒ እግል ሊባን ሰኒ ክምሰል ሰፈቱ አከደ። ሐቆ እሊ ገባር ለልትበሀል ሜርሓይ መስርዐ ረአሱ ትዘብጠ። ፍረወይኒ እት ጀፈሩ ሰበት ዐለት እግለ ምዝባጥ እብ ሽልቱት እንዴ ዐሽበተ አድማይ ክምሰል በጥር ወዴት።
ዴሽ ከረ ፍረወይኒ መዐስከር ደንገሎ እንዴ ጸብጠው፡ ህጁሞም እብ አተላላይ አስክ እምባትከለ እንዴ ልሄሮ፡ እት ሐቴ አካን ዓረፈው። እተ ባካት ለሀይ እብ ቀዝፍ ለትጀለፈት‘ሐ’ ዐለት። ዎሮት ተረሾ ለልትበሀል መልሀዮም እት ከደን ስገ ልኩፍ ክምሰል ረክበ “እሊ ናይለ ለትጀለፈት ‘ሐ’ ቱ” እንዴ ቤለ፡ እት እሳት ማደዩ። ለስገ እሳት ክምሰል ዘብጠቱ። ጨረዕ-ረዕ እት ልብል ገፈፍ አፍገረ። “ሚ ጅንስ ስጋቱ እሊ?” እት ልብሎ እተ ድዋራቶም አቅመተው። እተ ባኮም ግናዘት ዐስከሪ አባይ ረአው። ለዐስከሪ ገሮቡ እንዴ ትባተከ ስጋሁ ሉኩፍ ዐለ። ለመልሀዮም መጽአ እቡ ስገ ምን መጋብ ናይለ ዐስከሪ እንዴ ትሸልዐ ክምሰል ትለከፈ አከደው። አልባቦም ትቦለለ። ምነ አካን አጊድ ትወረከው። ፍረወይኒ ለስገ ክምሰል ርኤት ልበ ትመልአ። ቀደም እለ ሐገን አዳም ምን ሐምሐመቱ እንዴ ፈግረ እት ሖጸ ሑቡር ዲብ እንቱ እብ ክልኤ ዕንተ ርኤቱ። አድማይ አዳም ክምሰል ማይ እንዴ ተንክርመ ርእየት ተ። ዓጭሞታት አዳም ክምሰል አቅሹን ዕጨይ እንዴ ልትሻለዕ ሱዱፋ ቱ። ስገ አዳም ክምሰል ስገ ‘ሐ’ ማደ እንዴ ገብእ ላቱ ክሉ ረአሱ ርእየት ኢኮን ወሳምዐት። እሊ መዋዲት እሊ ምን
ሐርብ አምሸገየ። “ሐርብ ከአፎ እኩይ ቱ ረቢ ልግበእ ዲቡ። አዜ ህዬ ስገ አዳም እግል ለአብልዑነ!” ትቤ ምን ክለ ለሓለት ማሽገት ዲብ እንተ።
ምን እምባትከለ መቃወመት አባይ እንዴ ኢትሳድፎም ርእሲ-ዐዲ በጽሐው። ሐቆሁ ህዬ ምስል ቅዋት ብዕድ ዲብ እምበ ደርሆ ሐጠጠው። ዲብ እምባደርሆ አባይ ህጁም ሰበት ወደ ዲቦም ወድ-ዳንኤል ለልትበሀል መልሀዮም ትጀርሐ። ፍረወይኒ እንዴ ትዘንዱ ምነ አካን አንስሕቦ ሰበት ትበሀለው፡ እንዴ ረፍዐቱ እግል ትፍገር ጀረበት። ወድ-ዳንኤል ላኪን ገዚፍ ሰበት ዐለ እግል ትርፍዑ ኢቀድረት። ክምሰል ረፍዐቱ እገሩ እት ምድር ሰበት ትሰሐበ ሰኒ ወአማን እብ ወጀዕ ትጀረሰ። ብዕዳም ጅማዐተ እግል ልስደወ ምንመ መጽአው። ወድ-ዳንኤል ጾር መልህያሙ እግል ልግበእ ሰበት ኢሐዘ እብ ሞረ እንዴ ልትመንቀሽ ኖሱ እግል ልጊስ ሐረ።
ፍረወይኒ ሕክምነ እንዴ ኢትደርስ እበ አርኤቱ ነሻጣት መስኡሊነ ሰበት ትበሰጠው ሐኪም ፎቃይ እግል ትድረስ ቀረረው። ዲብ ገረሚ ለትትበሀል ድጌ ናይ ክልኤ ሳምን ድራሰት ሐኪም ፎቃይ ደርሰት። ምራድ ሰበት ዐለ እግለ አጊድ ፈሀመቱ። ለምህሮ እብ ዐመል ልትሀየብ ሰበት ዐለ ህዬ ክታበት ለአትሐዜ ይዐለ። ክሉ ለተሀየበየ ምህሮ እብ ረአሰ ጸብጠቱ። ለገብአ ዕጫይ፡ ቀርፈት፡ ጠውለት ወብዕድ እሉ ለመስል እግል ዘኑድ ናይለ ትሰበረ ዐጭም ክምሰል ነፌዕ፡ ዓራት ሳውሪት ሐቆ ኢትሀሌ ለጀሮሕ ዲብ ብላይ እንዴ ወዴካሁ እብ መንዱቅ እግል ትርፍዑ ክምሰል ትቀድር ኣመረት። መደርሰ እግል ፍረወይኒ እብ ክሱስለ ምህነት ክእነ መክረየ፦
“እለ ምህነት እለ አርወሐት አዳም እግል ተአድሕኒ እንዴ መሐልኪ እግል ትእተየ ለወጅበኪ ምህነት ተ። ጅሮሕ እት አካን እኪት ምንመ ለሀሌ እንዴ ባሰርኪ ላዝም እግል ተአድሒኑ ሀለ እግልኪ። ዎሮት ፋርስ አወላይ ራድኢት እንዴ ሐግለ እግል ለአስተሽህድ አለቡ!” እንዴ ቤለ መክረ እት ሀለ ለሕሳለ ለጸብጠት ምህነት መስኡልየት ክብድት ክምሰል ተአረፌዕ። ጀላብ መንገፎ ብዕዳም አርወሐትከ እግል ትትባለሕ ክምሰል ብከ አክልሕድ ፈሀመት። እለ መስኡልየት እለ እት ዐመል እግል ተአውዕል ህዬ ምስል ደሚረ ገለድ በአት። ሐቆ እሊ ገድም ሐኪመት ፎቃይ እንዴ ገብአት ሸንጠት ንኢሽ ተሀየበት። ለተሀየበየ ኣላት መብዝሑ ጎዝ፡ ፕላስቲክ ወባንደጅ ዐለ። ሰበቡ ህዬ ሽቅል ሐኪም ፎቃይ እግል መጀርሒን አወላይ ራድኢት እንዴ ሀብከ፡ አድማይ እግል ኢልትክዔ ክምሰል ልትከረዕ እንዴ ወዴከ አስክ ሕክምነ ንድአት ቱ።
መደት እንስሓብ እስትራተጂ ናይ ሰነት 1978፡ እት ካልኣይ ወራር አባይ እብ እንክር ዐድ-የቆብ ህጁም ፈትሐ። ቅዋት ከረ ፍረወይኒ ለአንሰሕብ እት ሀለ “አዋልድ እብ ዐረብየት ሊጊሰ፡” ክምሰል ትበሀለ፡ ፍረወይኒ ምስል ሮመ
ለትትበሀል መልህየተ “ሕነ ምን ጸርነ ኢንሐምቅ” ለትብል ምርወት ሰበት ጸብጠተን እንዴ ተሐብዐየ ተርፈየ። ለረዪም ወለለአትዕብ ሄራር እብ እገረን ጌሰያሁ። እብ ፍንቱይ ፍረወይኒ ሐኪመት ሰበት ዐለት ጅማዐተ እንዴ ሐድገት እብ ዐረብየት እግል ትሄርር ይሐዜት።
እት ካልኣይ ወራር ወእብ ፍንቱይ ሐርብ ዔለ በርዕድ ፍረወይኒ ወቀይ ምህነተ እብለ ትወቀለት ለአስበተት ዲቡ ሐርብ ዐለ። ለሐርብ ሰኒ ድቁብ ሰበት ዐለ እብ ጥለግ ወሰጃያት ለትጃርሐው ጸረ አወላይ ራድኢት እንዴ ትወዴ እግሎም አስክ ሕክምነ ክምሰል ገይሶ ትወዴ ወዐለት።
ፍረወይኒ ምዕባሌ፡ ዲብ ሐያት ንዳለ ምስል ምህነተ እንዴ አትጻበጠት ለትዘከሩ ጋራት ብዞሕ ቱ። እት መደት ሓምሳይ ወራር እት ባካት ቅሮረ ዲብ መታክል ስዱድ ለከረየ ሐርብ ኢትትረስዑ። ህተ ወጸረ ዲብ ከርዶን አባይ ሰበት አተው ለዐለ እግሎም ሕርያን እንዴ ትደገሕ እብ ቀበት አባይ እንዴ ሸገግከ ፈጊር ሌጣ ቱ። ምናተ፡ ምን አወላይት ፈሲለት ክልኦት ነፈር እንዴ ትጀርሐው ሰበት ወድቀው ፍረወይኒ እንዴ አቅብለት እግል ትስፈፎም ዐለት እግለ። እግል ተአቅብል ክምሰል ትበገሰት አገሙደ ዴሽ አባይ ትቃበለየ። ጸረ እግል ትስፈፍ ኢኮን አርወሐተ እግል ተአድሕንመ ምድር ምን አፍሾመት ጨበ ዲበ። ለዐለ እግለ ሕርያን እበ እለ ወዴት እብ ቀበት አባይ እንዴ ሸገት ፈጊር አው ህዬ ሀድፍ አባይ ግብአት ዐለ። መድፈዐጂ አርፒጂ ለዐለ ኪዳኔ ለልትበሀል መልሀዮም እግል አባይ ፈጥን እንዴ ከልአ ፍረወይኒ ወምስለ ለዐለው ጸረ እግል ለአፍግሮም እት አካን ውቅል ፈግረ። ለዐለ እግሉ ስለሕ እብ ተብዲር እንዴ ልትነፈዕ እቡ ሄራር አባይ እግል ዶሉ ከርዐዩ። ህቱ አባይ ረአሱ ክምሰል ኢረፌዕ ሰበት ወደዩ ፍረወይኒ ወጸረ ምነ ከርዶን እብ ሰላሞም ፈግሮ እት ህለው ህቱ እግሎም እንዴ አፍገረ እት ለዐሬ ጠልገት እንዴ ዘብጠቱ ወድቀ። ምሔርባይ መልህያሙ እግል ለአድሕን እት ልብል ክምሰል ለአስተሽህድ እግል ፍረወይኒ ጋር ሐዲስ ይዐለ። ምናተ፡ እስትሽሃድ ናይለ ምን አልሓይ አባይ ለአፍገረየ ፋርስ እስክ አዜ ምን ዝክርያተ ባዲ ኢኮን።
ሐቆ ሓምሳይ ወራር፡ እት ድዋራት ተከል፡ ለትትብሀል ጀብሀት ተሕሪር ጻብጣመ ለዐለው አካን ሰበት አንሰሐበው ምነ አባይ ጸብጠየ። ከረ ፍረወይኒ ህዬ ለሳትር ለሀይ እግል ልጽበጦ ምን ምድር ብዕድ እንዴ መጽአው ህጁም ወደው። ዲበ ህጁም ለሀይ ብዞሕ ወክድ እንስሓብ፡ ደረኮት፡ እቅባለት ወመትሓባር ዲብ አድሕድ ትረአ። እተ ሐርብ ለሀይ ፍረወይኒ ለትጀርሐ መልሀዮም እግል ትስፈፍ ግረ ተረፈት። እንዴ ትጀርሐ ለተርፈ ምሔርባይ እንዴ ትሰፍፍ ብዕዳም መጀርሒን መጽአወ። መልህያመ እግል ተአድሕን ምስል ወቅት እንዴ ትትባደር። አመት አለበ ዎሮት ሜርሓይ ከቲበት ለገብእ(ሻለቀ-ምእት) ምስል ዐስከሩ ክማም ገብእ ዲበ። ለዐስከር እግል ፍረወይኒ ወጸረ ክምሰል ረአ
ከላሺነቶም አስኮም እንዴ አግንሐዉ “የለ ሰልሞ(እዴኩም ሀቦ)” ቤለዎም እንዴ ለሀዱዶም። እለ ዶል እለ ፍረወይኒ እብ ድንጋጽ ተወው ወዴት። ለዐስከር አባይ እብ መትደጋግ ሸንከቶም እንዴ ቀርበው ስለሕ አግንሐው ዲቦም ወከርደነዎም። ፍረወይኒ ለዐሳክር ልቅቶለ ክምሰል ቤለው፡ ምስለ ጽቡጥ ለዐለ ምስኡል ከቲበተ እግል ልምሖከ እግል ዎሮት ዐሳክር ተሐሰበዩ። ኣላት ሕክምነ ጻብጠት ክምሰል ረአየ ሐኪም ክምሰል ተ ኣመረ። ለምስሉ ዐለው ዐስከር ሰሮም ጁርሓም ሰበት ዐለው። ፍረወይኒ እግል ትሰፈፎም አማውር ሀበየ። አማውሩ እንዴ ሐሸመት እበ ለዐለ እግለ ፋሾታት ዘነደቶም። ለፈሾታት ሰበት ከልሰ ምነ “እትሊ ቅሩብ ፈሾታት(ጎዝ) ሰበት ሀለ እግል ለአምጽኡ እግልዬ እሊ መልሀዬ ንድኡ ቴለቱ። እግለ እት ጀፈረ ግሱይ ለዐለ መለሀየ “ጊስ አምጽኡ እግለ” ቤለዩ። ፍረወይኒ ወመልህያመ እት ክእነ ቴለል ስዱድ እት እንቶም። ጸሮም (ምሔርበት) ምን ሐዲስ እንዴ ትነዘመው ህጁም ወደው። ለዐስከር አባይ ዲብ ፍረወይኒ ወጸረ ምስዳር እግል ልንስኦ ወቅት ይዐለ እግሎም። እት ናይ በልሸም ወቅት ለዐስከር አባይ ሰሮም ትቃተልው። ሰሮም ሀርበው ወሰሮም ህዬ ትጸበጠው።
እት ሐርብ ጋድሞታት ከረ ፍረወይኒ እግል ሰልፍ ዶል ናይ እትሓድ ሶቬት ላቱ አክል ብጥረት እናስ ለገብእ ምን ዕጨት ዲብ ዕጨት ለልትአሰር አልቃም ሳደፈዮም። እግል ልህጀም ለመጽአ ነፈር እብ ረአሱ እግለ ለቀም ዶል ተምትም ልትፈርገዕ ዲቡ። ምሔርበት እሊ ለቀም እሊ ‘ቴስተ’ ለትብል ክናየት አፍገረው እግሉ።
ጆን ለልትበሀል ሐኪም ፈሲለት ክምሰል አስተሽሀደ ፍረወይኒ እግለ ምን ናየ ለተዐቤ ሸንጠቱ ትከበተት። ህተ ሐኪመት መጅሙዐት(መስሬዕ) ወህቱ ህዬ ሐኪም ፈሲለት እንዴ ገብአ ምስል ብዞሕ ሸቀው። ሽቅል ሐኪም ፎቃይ እብ ዋጅብ እግል ትቅደሩ መሰል ሰኔት ለገብአ እግለ ወለአትናየተየ ጆን ቱ። ዲብ ሸንጠቱ ህተ እብ ብዝሔ ትጸብጡ ለይዐለት ሓጃት ክምሰል ከረ ብዞሕ ፋሾታት፡ ቀጠፍ ሻሂ፡ ስከር፡ በርበሬ፡ ደርብ(ኢንፍጂን) ድድ ነፍሳት(ኣንቲባዮቲክ) ላቱ አስርየት፡ ብዕድ ሕቡብ፡ እበር፡ እበር ለፈሌሕ ዲበ በዲለት(ለእበር እግል ልንደፍ እት ማይ ሕፉን ለፈሌሕ ዲበ ኣለት) ወብዕድ ሓጃት ጸንሐየ። እተ ወቅት ለሀይ እት ፍንጌ ዴሽ ተቅዪር ሰበት ገብአ፡ ክሉ ዐፍሽ ሰሉሙ ትበሀለ። እት ሸንጠት ጆን ለጸንሐየ ዐፍሽ እምበለ በዲለት ክሉ ሰለመቱ። ለበዲለት ላተ እንዴ ሐብዐት አትረፈተ። አስክ እለ እግል ፊቃዶ ጆን ምስለ ካርየተ ህሌት። ለበዲለት እት አካነት ረያም ኢትከርየ። ዲበ እግል ትርአየ ለትቀድር ዲበ አካን ትከርየ። ቀደም ሕርየት እግል ወለት ብክረ ነብረ ትሸቄ ዲበ ዐለት። ሐቆ ሕርየት ህዬ ኮስ-ኮስ ቡን ወዴተ። ክል-ዶል ተአቀምተ። በነ ዶል ትገብእ እግለ በዲለት ዶል ትርኤ እት ዝክርያት ተአቴ። ጆን መልሀየ እግል ትፍቀዱ ሰበት
ተሐዜ ለበዲለት ክል-ዶል ተአቀመተ ወተሐስብ እበ። እት ሓምሳይ ወራር ምነ ትፈቅዱ ጅረሕ ምሔርበት እብ ፍንቱይ ናይ ተርሾ ለልትበሀል መልሀዮም ቱ። እት ልትሓረቦ ምን አባይ ለትለከፈት ቅንብለት እት ሕቀቱ ዲበ ረአስለ ዝናሩ ትከሬት ወበጥረት። ህቱ ኢርአየ። ከላሺኑ እንዴ ረፍዐ ልትሓረብ ሌጠ ዐለ። ለቅንብለት ፍረወይኒ ርኤተ። “ተርሾ! ተርሾ! ቅንብለት እት ረአስ ዝናርከ ክሪት ህሌት” ለትብል ሐብሬ እንዴ ሀበቱ፡ ህግያሀ እንዴ ኢትአተምም ለቅንንብለት ዲብ አምዒቱ ትፈጀረት። ገሮቡ እት ክልኤ ትከፈለ። ከብዱ እንዴ ትደይሐት አድማዩ ወከዐሱ ተሓበረ። እደዩ ላኪን እግለ ለሐርብ እበ ለዐለ ከላሺን ጻብጥ እት እንቱ የብሰ። ፍረወይኒ እግል ትርድኡ ጀረበት። ምናተ፡ ለልትሰፈፍ ገሮብ ይዐለ እግሉ። “እት ጀፈሩ ምንዲ እጸኔሕ ለቅንብለት እንዴ ገሌክወ ወለከፍክወ ምኑ” ትብል ፍረወይኒ። ምናተ፡ ለሓድስ ዲብ ናይ በል ወሸም ወቅት ለጀራቱ። ተርሾ እግል ወቅት ረዪም ለታለየ፡ መሃጅካየ ወጌምያየ ዐለ። በራአቱ፡ ጽጎቱ፡ ፈራሰቱ፡ ህጅኩ ወመባልሱ አስክ እለ ዮም ኢትትረስዑ። ክእነ ለትመስል ምስንዮት እንዴ ህሌት እግሎም እት ቀደመ አከይ-ግብእ ጃርየት ዲቡ እት እንተ እግል ትስፈፉ በክት እንዴ ኢረክበት እት ትርእዩ ሰበት አስተሽሀደ ለፊቃዶሀ ሰኒ ወአማን ዝክርያት ክቡድ ወስክ ዲቡ።
መደት ሐቴ ፍረወይኒ ለዐለት ዲበ ፈሲለት አስለሐት ክቡድ ‘ምዕባሌ’ ለትብል ስሜት ምስጢር(ኮድ) ተሀየበየ። እለ ስሜት እለ ዳይመት ይዐለት። ስሜት ምስጢር(ኮድ) ናይለ ቅዋት አባይ እግል ኢልኣምሩ እንዴ ትበሀለ እት ወቅት ሐጪር ልትቃየር ነብረ። እተ መደት ለሀ ፍረወይኒ እመ ለአድረሰታቱ ብስር እዴ እንዴ ትነፍዐት ምነ እት ድዋራተ ለልትረከብ ጋራት እግል መንበረቶም ለገብእ ሓጃት ትሸቄ ዐለት። ምን አባይ ለረክበቱ ፈላይን እንዴ በርበረት አግዳድ ትወድዩ። ቀጠፍ እንዴ አንሸፈት ህዬ ክምሰል ከረ ሰፍእ፡ ጢሾ ወለመስሉ ትሸቅዩ ዐለት። ዎሮት መንጠሉን ረዪም ረክበት ምን ገብእ እት ክልኤ እንዴ ከፍለቱ ክልኦት ርደ ሐጫይር እንዴ ሰፌቱ መልህያመ ምን ዕርቅነ ተድሕኖም ዐለት። ናይ ብዕድ ቅዋት አንፋር፡ ለባበት ወወቀይ ፍረወይኒ ክምሰል ረአው እንዴ ልትዐጀቦ እበ “ስሜት ፈሲለትኪ እግል ኢትብዴ እንቲ ምዕባሌ እግል ትትበሀሊ ሀለ እግልኪ” ቤለወ። ምን እለ አምዕል እለ ወሐር ‘ምዕባሌ’ ለትብል ክናየት ፈግረት ዲበ። ፍረወይኒ ምዕባሌ ትግራይት ሰኒ ተአምር ሰበት ዐለት ዲብ ፍርቀት ስርየት እብ ትግራይት ተሐሌ ወትትከበት ወዲብ ተማሲል ትግሬ ህዬ ትመስል ዐለት። እብሊ ወራታት እሊ ከብቴ ሰበት ረክበት ዲብ ፍርቀት ዓዳት ብርጌድ አርበዕ ትቀየረት። ሐሬመ እት ፍርቀት ተንዚም ትቀየረት። ምን ሰነት 1980 አስክ ሰነት 1982 እት ፍርቀት ተንዚም ትሸቄ ሐቆለ ጸንሐት፡ ሳድስ ወራር ሰበት መጽአ፡ ምን ፍርቀት ተንንዚም ሐቴ ፈሲለት እንዴ ተሐሬት እት ቅዋት ትወዝዐት። ፍረወይኒ ህዬ ምስለ ፈሲለት ዲብ ብርጌድ 44 ትየመመት።
ሳድስ ወራር ሰበት አንበተ፡ ፍረወይኒ ምዕባሌ ምስል ፈሲለተ ዲብ ደንቦቤት እንዴ ትትሓረብ፡ ሐቴ ምሔርባይት ትጀርሐት። ውላድ ተብዕን “ኢልቅረቡኒ” እንዴ ትቤ ሰበት አቤት ፍረወይኒ ትላክከወ። ለሙናድለት ልበ እንዴ በደ ዲበ እንዴ ተአሎብጥ ጽደንሐተ። ምዕባሌ ቅርብ ክምሰል ቴለተ፡ “እብ ክሱስለ ርኤክየ ዲብዬ እግለ ገብአ አዳም ሐቆ አስአልኪ፡ ክምሰል ሐዬኮ እግል እቅተለኪቱ” ለልብል አማውር ትሩድ ሀበተ። ምዕባሌ እንዴ ትትፈከር “ሚ ገብአት አፎ አክል እሊ ፈርሀተኒ?” እት ትብል እግል ትስፈፈ አንበተት። ለምሔርባይት ዲብ ቅንተ ዝብጥት ዐለት። አጊድ ልባሰ አፍገረት ምነ ወእት ሽቅለ አቴት። ፍረወይኒ ለምሔርባይት ለሀበታቱ አማውር ወእንዛር ኢትፈሀመ እግለ። ምናተ፡ ቅንተ ምን ናይ ወለት አንሳይት ለትፈንቴት ዐለት። ለምሔርባይት ጠቢዐት ለሀበታተ ፍንቲት ክልቀት ዐለት እግለ። ምን አዳም ፍንቲት ክልቀት ሰበት ዐለት እግለ ፍረወይኒ ረሕመት ዲበ። እበ ዎሮት እንክር ህዬ መሻክል ጠቢዐተ እንዴ ኢከርዐ ርምሕ እስትዕማር እግል ተአፍግር ሰበት ናደለት ተዐጀበት ወእት ልበ አካነት ፍንቲት ሀበተ። እብ ክልቀተ ላኪን ምን ዐደድ ወለዐል ግሄት። አወላይ ራድኢት እንዴ ወዴት እግለ አስክ ሕክምነ ነድአተ። ዲብ መስተሽፈ ዐሬርብ ሐቆ በጽሐት ክም አስተሽሀደት ሐሬ እብ ከበር ሰምዐት።
እት ወሬሕ ክልኤ ናይ ሰነት 1984፡ ዲብ አወላይት ጀርቤ መትደውሻሽ ውቃው እዝ ከረ ፍረወይኒ በሕሪ ሐቴ ወበሕሪ ክልኤ ለልትበሀል አካናት እግል ልህጀሞ ትየመመው። አባይ ምን ዕንክለት በሕሪ ሐቴ እግል ልደርጉጉ እንዴ ልትሓረቦ፡ ሐቴ ምን ዝክርያት ፍረወይኒ ለኢትበዴ ጋሪት ሳደፈት። ዐንዴ- ማርያም (ቀሺ) ለለትበሀል ወድ መጅሙዐት ፍረወይኒ እንዴ ልትሓረብ ዐስከሪ አባይ እብ ግረ እንዴ መጽአ ሐንቀዩ። አድሕድ እንዴ ልትጋደሎ ምስል ምድር ዘብጠው። አድሕድ ፈሊል አበው። ለዎሮት ለአወድቅ ወለ ዎሮት ልትበለስ። ለዎሮት ለሐንቅ ወለ ዎሮት ልትፈርቀቅ። ፍረወይኒ ወብዕድ መልሀየ ለዐስከሪ እብ ጠልገት እግል ልዝቦጡ ከልሺኖም አስኩ አግነሐወ። ለዐስክሪ ገዚፍ ሰበት ዐለ እንዴ ትበለሰ እግል ዐንዴ-ማርያም ድፈዕ ወደዩ። ሐቆ ከም ባሰሮት እግለ ዐስከሪ እንዴ ፈጥነው ዘብጠዉ። ተዐወትነ ዲቡ እንዴ ቤለው አስኩ እት ገይሶ። ዎሮት ብዕድ ሕቦዕ ለጸንሐ ዐስከሪ እግል ዐንዴ-ማርያም እብ ጠልገት ዲብ ሐርብ እግሩ ዘብጠዩ። ቀሺ ለእግሩ እንዴ ትበተከት እብ ክትፈት ሌጠ እንዴ ተሀንጦጥል ክምሰል ረአየ ሰአየት እንዴ በትከ እግል ፍረወይኒ “ብቴከ። ልኬፈ ምንዬ” ቤለየ። ፍረወይኒ ላተ ህግያሁ እንዴ ኢትሰምዕ ምስል እብነት ጠልፍሐት እንዴ አልጠአት ዘነደተ ከአስክ ሕክመነ ነድአቱ።
ለሐርብ አተላለ። ከረ ፍረወይኒ አስክ ንያለ ለልትበሀል ደብር አተላለው። እት ፍንጌለ ሐርብ ሜርሓይ ስርየቶም ሚካኤል ወድ ቀሺ ለቴለል ክምሰል ትቀየረ ሰበት ኣመረ እግል ልብጠሮ አስአለዮም። ክምሰል በጥረው አባይ እግል
ልህጀሞም አንበተ። እንዴ ሰብተው ተሓረበው ወግረ በልሰዉ። አክልሕድ ሳዐት ሐቴ ናይ አድሐ ‘አንሰሕብ’ ትበሀለ። ክሎም ጅኑድ “ሀደፍነ አስክ አውጌት ወማርሰ-ተክላይ ብጽሐት ቱ ማሚ?” እት ልብሎ ትሰአለው ወትቃወመው። አማውር ዐስከሪ እግል ልትሐሸም ሰበት ዐለ እግሉ ህዬ እንዴ አንሰሐበው እት ሰዋተሮም ቀዳም አቅበለው።
ሐቆለ ህጁም ለቀዳም ሐቆ ወሬሕ ገብእ፡ ዲብ ዕንክለት ሰማይ እተ ገብአ እጅትመዕ ብርጌድ፡ ሜርሓይ ብርጌድ 44 ምሔርባይ ፍሊጶስ ወለዴየወሃንስ ካልኣይ ህጁም እግል ልግበእ ክምሰልቱ ዶል ሸርሐ፡ ኤማኖም ወዐሸሞም ሰኒ እንዴ ትወቀለ እብ ጣቅዒት ፈርሐቶም ሸርሐው። ለሐርብ ክምሰለ ቀዳም እብ ግረ እንዴ ኢገብእ ገጽ እብ ገጽ ክምሰል ቱ፡ ላሊ እንዴ ኢገብእ ሳዐት ሐቴ ናይ አድሐ እግል ልግበእ ክምሰል ቱ ትሸርሐ። ክምሰለ ህጁም ለቀዳም “ጅሮሕ እግል እስፈፍ ቱ፡ ሽሂድ እግል እቅበር ቱ፡ ለልትበሀል አለቡ። ለትጀርሐ ኖሱ ርሑ ልስፈፍ።” እት ልብሎ መስኡሊነ አማውር ትሩድ ሀበው።
ዮም 19 ናይ ወሬሕ ክልኤ ሰነት 1984 ዴሽ ከረ ፍረወይኒ ዲብ ሐቴ ዕንክለት ሕብዓም አጽብሐው። ክምሰለ ለትበሀለ አድሐ ሳዐት ሐቴ ህጁም ተአንበተ። ምሔርባይ እብ ክሉ እንክራት ሰዋትር አባይ ሀጅመ። ዴሽ ከረ ፍረወይኒ እንዴ ለሀጅም ሻፍለ ለልትበሀል ምሔርባይ እንዴ ትጀርሐ እት ቀደም ፍረወይኒ ወድቀ። ሐቴ እግል ትውዴ እግሉ ትቀድር ይዐለት። ለአማውር። “ለትጀርሐ እንዴ አዘምኩም ምኑ አተላሉ ሌጠ” ልብል ሰበት ዐለ። ፋሸ እንዴ ሐድገት እግሉ ምስል ጸረ ገጽ ቀደም አሳደረት። ሻፍለ እንዴ ልትላከየ። እብ ክልኤ ዕንተ እት ትርእዩ፡ እንዴ ሐድገቱ ሰበት ጌሰት እብ ኢረኪብ አወላይ ራድኢት ሐቆ አስተሸሀደ እት ደሚረ ለትሰብቅ ሽንርብ ላተ ቃውየተ ይዐለት። ሻፍለ ክምሰል ኢልትቀጸብ ዲበ ላተ ተአምር። ለአማውር ህቱመ ሰበት ለአምሩ። ለገብአ ምሔርባይ ሐቆ ትጀርሐ ለሰፍፉ ሐኪም ሐቆ ይሀለ ኖሱ አርወሐቱ እግል ልስፈፍ ለልአቀድሩ ናይ አወላይ ራድኢት ፈሀም ዐለ እግሉ። ሰበት እሊ ፍረወይኒ ሻፍለ አርወሐቱ እግል ልስፈፍ እንዴ ትስኤ እብ አሰፍ ውልብ እንዴ ቴለቱ ገጽ ቀድም ሄረረት። ለሐርብ አተላለ፡ ሐቆ መደት ሐጫር ፍረወይኒ እግል ኖሰ ትጀርሐት። ዮሴፍ ለልትበሀል መልሀየ ሸንጠተ እንዴ ረፍዐ ሐድገየ ከክባባይ ገብአ።
ፍረወይኒ፡ እበ እት እዴሀ ለዐለ ፋሾ ኖሰ አርወሐተ ሰፈት። ህተ አስክ ሕክምነ ክምሰል በጽሐት እግል ሻፍለ ርኤቱ። ምን ትዕስ ሰበት ነግፈት ሰኒ ፈርሐት። ፍረወይኒ ወሻፍለ ለጅርሖም ቀሊል ዐለ። ሰበት እሊ ሐርብ እግል ለዐሩ ሰበት ሐዘው ምስል ብዕዳም ጅረሕ ቀሊል ለዐለ እግሎም መልህያሞም ምን ዕያደት እንዴ ሀርበው ሐርብ ማርሰ-ተክላይ ዐረው። ሻፍለ እት ሐርብ ማርሰ-ተክላይ አስተሽሀደ።
ሐቆ መትደውሻሽ ውቃው እዝ ፍረወይኒ ምዕባሌ ከያጢት እንዴ ገብአት እግል ትክደም ዲብ ደብዐት ትየመመት። እት ደብዐት ከያጢት ክፈል ዴሽ ገብአት። ፍረወይኒ እት ሰነት 1986 ምስል ነፈር ብርጌድ 23 ሙናድል ተኽሌ ጸጋይ ዕላቀት ወዴት። ሙናድል ተኽሌ ጸጋይ ዲብ ሐርብ መትደውሻሽ ውቃው እዝ ለሰልበዮም ዎሮት ረድዮ ወመሰጀል እት መደት ሕጠናቶም(ህዳዮም) ልትፋግዖ እበን ዐለው።
ፍረወይኒ፡ ሐቆ ክሉ ለሀይ መታክል ንዳል፡ ሐቴ ወለት ወሰለስ ሕጻን ወልደት። አስክ እስትሽሃድ አብ ዕያለ ወመልሀይ ንዳለ ላቱ ኮሎኔል ተኽሌ ጸጋይ እት ሰነት 2010፡ ሸማል ሕርየት እንዴ ተአዳውር ሐያት ሻም ወመንበረት ዕያል እግል ትርከብ ለቀድረት።