Wp/tig/ክታብ - መዐደዩት - ለኢትሰቀለት መንዱረት
ለኢትሰቀለት መንዱረት
ሙሴ ገብረትንሳኤ
ሐቴ መርዓት ብእሰ ህጅክ እንዴ ጠዐመት ዲቡ እንዴ ኢልዐይርሰበት አምሰአ ዲብ ሐወርም ጉወ እግል ኢልትቃጨፍ እንዴ ፈርሀት፡ ‘እለ ጉወ፡ ጉዋ ተ ወምድርመ ገድም መሰ፡ አው ትመዬ ቦሉ አውመ አስክ ቤቱ ሳሩሑዎ’ ትቤ ልትበሀል። ጉወ ዲብ ሰሐርቲ ባካት ዝግብ ዲብ ከጥ አስመረ-ደቀምሐሬ ለህሌት አወድግ ለብእተ ቆሪ አካን እትገብእ፡ ዘበን በዲር ሸፈቲት ዲበ ሀግት እንዴው ወደው ጸነሖ ዐለው። ለአካን እግል ሸፍ ዐሳባት ውጢት ሰበት ገብአት ህዬ፡ ምን ሰነት 1975 ወሐር ሙናድሊን ምን አስመረ እግለ ልትፈረር ቃፍላይ አባይ እብ ትሉሉይ ለሃጅሞ እተ ለዐለው አካንተ።
ሐቆ እንሰሓብ ዲብ ቅብለት ምፍጋር ጸሓይ ሳሕል ለሸፈው ሙናድሊን፡ ለአካን ዲብ ምግብ ጀብሀት ቅብለት ሳሕል ለህሌት እስራተጂያይት ዕንክለት ጉወ አተምበለወ። ውቃው እዝ፡ ዲብ ሳድስ ወራር፡ እግለ ናይ ሳሕል ጉወ ክምሰል መዐዳይት ዲብ ድጌ ጀብሀት ሸዕብየት ዲብ አወላይት ደረጀት ሐርብ ክምሰል ሳልፋይ ሀደፉ ሐረየ። እግል 19ይ ተራረ ክፈል ዴሽ እንዴ አትፈረረ እግል ልጽበጠ ለኢወደዩ ጀርቤታት ይዐለ። እተ መደት ለሀ ፈሲለትነ፡ ብርጌድ
31.1.1 ካልኣይት ፈሲለት፡ ምን ፈር ወንተር ናይለ ወራር እንዴ አምበተት፡ ዲብ ጉወ ሸፈት።
ንዛም ደርግ ወራር ቀይሕ ኮከብ (ሳድስ ወራር) እግል ልትዐወት መዳሊት ፋዬሕ ወደ።ዎሮትምነ መትዳላዩ አድብር ዲብ ፈግሮ እግል ልህጀሞ ለቀድሮ ፍንቱያም ናይ አድብር ምሔብረት ደረቦት ዐለ።እብ አሳስ እሊ ህዬ ዲብ ሰነት 1981 ዝያድ 50 አልፍ ቅድረት አዳም ለቡ አረበዕ ናይ አድብር ከፈፍል ዴሽ በህለት 18፡19፡21፡22 ክምሰሁመ ብዕዳም አገር ከፈፍል ዴሽ እንዴ ደረበ አስክ ሳሕል እንዴ ነድአዩ እግለ ዲቡ ዐለ ከፈፍል ዴሽ አደቀበ እቡ። ስለሕ ትሉሉይ ምን እተሓድ ሶፌት ወቴልየተ ረክቡ ሰበት ለዐለ፡ ቀዴማይ ሳድስ ወራርመጥያራት ናይ ሐርብ ወሄለኮፕተራት ኣተ። እግል ሰነት እብ ግዲደ አምበል ዕርፍ እግል ለትሓርብ ለቀድር መፈጀራት፡ ሴፈ፡ ቢትሮል… ወለመስሉመ አዳለ።
ዲብ ጀብሀት ቅብለት ሳሕል ሻፍፍ ለዐለ ዴሽ እስትዕማር፡ ‘ውቃው እዝ’ ለትብል ስሜት ዲብ ፈር ወንተር ሳድስ ወራርቱ ለተሀየበየ። ንዛም ደርግ ቀዴማይ ሳድስ ወራር “ፊራሮኮከብ ቀይሕ” ሐንቴ ሐቴ ቅያደት “ሰሜን እዝ”
(ቅያደት ቅብለት) ሌጠ እግል ልትመረሕ ክምሰል ኢቀድር ሰበት ትጌመመ፡ መትነዛሙ ዲብ ሐምስ እዝታት ዓበዩ። ለዲብ ፈርወንተር ሳድስ ወራር አስክ ኤረትርየ ለአተው አርበዕ ተራረ ከፈፍል ዴሽ፡ ዲብ ሰልሲተን ለጀብሀት እንዴ ካፈለዩ ተክዊኑ ምን ግብረሃይል ዲብ እዚታት በደለዩ። ዲብ ቅብለት ሳሕል ክፈፍል ዴሽ 15 ወ 23 ሌጠ ጻብጥ ለዐለ 505 ግብረ ሃይል፡ 19 ተራረ ክፈል ዴሽ ክምሰል ትወሰከ እቱ ውቃው እዝ ለትብል ስሜት ተምበለ።
ጀብሀት ሸዕብየትመ ሳድስ ወራር መዳሊት ረዪም ሰበት ገብአ እሉ ድቁብ እግል ልግበእ ክምሰል ቀድር ሰበት ጌመመት፡ መዳላይ ትሩድ ወዴት። ክል ሙናድል ለወራር እግል አፍሸሎት ጀላብ እግል ልትዳሌ ህዬ ዲብ መጃላት ስያሰት ዓዳት ወርያደትመ ክሉ ክምሰል ሻርክ ወልፍህም ገብአ። አባይ ስሙም ጋዛትመ እግል ልትነፈዕ ክም ቀድር እት ወግም እንዴ አተ ህዬ ሙናድል እብ ሸለትት ወፈሐም ማስኬራት ሸቀ። ማስኬራቱ እብ ትሉሉይ ዲብ ለአትሳኔ፡ ስሙም ጋዝ እተ ልትከለከፍ እቱ ወክድ እግል ልንሰአ ልቡ ምስዳር እንዴ አሸረ ለተሀየበ ተእሂል ወትሉሉይ መትላማድ ወደ። ምን አካናት ረዪም ገነዲት ዲብ ለአምጽእ ሰዋትሩ እግል ለአተርድ ወራታት ትሩድ ወደ።
ዲብ ሳድስ ወራር ብርጌድነ ዲብ ቅብለት ሳሕል፡ ምን ቀጣር አስክ ድዋራት አልጌነ ሻፈት ዐለት። ለወራር እንዴ ኢለአነብት ስታቲባቱ እግል ሐምረጎት ጀብሀት ሸዕብየት ዲብ ዮም12/2/1982 ዲብ ጀብሀት ቅብለት ሳሕል እት ረአስ ክፈል ዴሽ 19 ከሳር እግል አጀረዮት ወመቅደረተ እግል ጌመሞት ለአመመ ምን መራት አክስ አልጌነ ህጁም ምዳድ ህሩስ ዐለ። ዲብለ ህጁም ብርጌድነ አግደ እብ ምግብለ ጅበሀት፡ምን ድዋራት ቀጣር አስክ ድዋራት አልጌነ ‘እንዳ-ጤል’ እንዴ ጸብጠት እት ረአስ ተራረ ክፈል ዴሽ ወበራጊድ 40 ወ41 ህጁም ነፈዘት። ብርጌድ አርበዕ ሕድ እብለሸብህ እንክር ድገለብነ ምን ሸግለት አስክ መራት እንዴ ጸብጠት ተሀጅም እት ህሌት፡ እንክር ድማን እብ ጀሀት ታባ ሰላም ለልሀጅሞ ምን ብርጌድ 23 ሐቴ ስርየት ወሐቴ ፈሲለት፡ ምን ክቡድ ስለሕ 76 ህዬ ክልኤ ፈሲለት ሻረከየ። ዲበ ጀብሀት ምነ ማጽኣት ለዐለየ ውሕዳት ወያኔ ህዬ፡ ሐቴ ቦጦሎኒ ምስል ብርጌድ አርበዕ፡ ሐቴ ቦጦሎኒ ህዬ ምስል ብርጌድ 31፡ እብ ደረጀት ፈሳይል ዲብ ፍንጌ ውሕዳት ጀብሀት ሸዕብየት እንዴ ትካፈለየ ዲበ ህጁም ሻረከየ።
ለሀጀምናሁ አካናት ምን ሳልሳይ ወራር እንዴ አምበተ ሐርብ ገብእ እቱ ለዐለ ድቁብ ወኖስኖሱ ሕድ ለለዐቅብ እብ እመን ወዕጨይ ለትነደቀ ከናሌታት ለዐለ እቱ ምድር ቱ። ቀደምለ ሰዋትር ህዬ እብ ድድ አዳም ላቱ አልቃም ለትከለበ ሰኒ ድፍዓት ትሩድ ቱ ለዐለ። ሳዐት ዜሮ ተመት፡ ጽብሕ ምድር ሳዐት 5፡30እብ ክሉ እንክር ሐርብ አምበተ።ቦጦሎኒነ ምን ሕግስ ደብር ቀጣር
አስክ ዕንክለት‘ዐዲ-ቁንጺ’ ቀደምነ ለዐለ ሰዋትር ሀጅመት። ስርየትነ ምስል ክልኤ ፈሲለት ወያኔ ምን ሕግስ መሕበርነት አስክ ብራር ዕንክለት ፍረወይኒ ሀጅመት። ሐርብ ክምሰል አምብተ አባይ እበ ዐለት እሉ ቅወት አጊድ እግል ልጽፈዐነ ምንመ ዐለ እሉ፡ መቅደረት ሙናድሊን ዲብለ ትወቀለት ደረጀት ባጽሕ ሰበት ዐለ፡ ሙናድል ዲብ ልትናጠር ዲብ ከናላት አባይ ዲብ ለአቴ ለዲብ መዳሊት እግል ወራር ለዐለ ዴሽ ርዕብ አተ እቱ።ዴሽ ደርግ ህጁም ዴሽ ሸዕቢ እግል ልክሀሉ ኢቀድረ።
19 ተራረ ክፈል ዴሽ እበ ሐርብ ሰበት በህረረ እብ ክሉ እንክር ሳልፋይ ናይ መዳፈዐት ሰዋትሩ እንዴ ሐድገ ገጽ ግረ እግል ለአንስሕብ ትቀሰበ። ስርየትነ ዲብ ክብት ፍርወይኒ ተሀጅም እት ህሌት፡ ክለን ፈሳይል ሰር ሳዐት እትለ ኢገብእ ወክድ እግል ሰዋትር አባይ እብ ተማሙ ሐን መራቀበት ኣተያሁ። ምናተ፡ አባይ ወቅት እንዴ ኢነስእ፡ ለክምሰል እሕጥያጥ ግረ አባይ ድፈዕ እትጽጉዑ ለዐለ 39 ተራረ ብርጌድ፡ ምስለ ምን ድፋዓቶም ለሀርበው ውሕዳት እንዴ ሓበረዩ ህጁም ድቁብ ናይ ምዳድ ጠለቀ። እግል ሕዱድ መዳፈዐት ናይለ ክልኤ ፈሲለት ወያኔ እንዴ ሰብረ ህዬ፡ እግል ሳልሳይት ፈሲለት ስርየትነ እብ ድማን ወድገለብ እብ ስምጥ ሀጅመ። እግል አወላይት ፈሲለትመ እብ ድገለበ እንዴ ጠወ እግል ልዝበጠ አምበተ። ሳልሳይት ፈሲለት እበ ትትቀደረ እግል ትዳፍዕ ምንመ ጀረበት እስትሽሃድ ወጅረሕ ሰበት በዝሐ እተ ገጽ ግረ አቅበለት። እንክር ድገለብ ለዐልነ ካልኣይት ፈሲለት እግል ንርደአ ምንመ ጀረብነ አባይ እበ እንክር ድማን ለዐለ ናይ ወያኔ ፈሲለት ለጠለቀቱ ድፈዕ እንዴ ገብአ መቃወመት ትርደት ሰበት ወደ፡ እግል ንስደየ ኢቀደርነ። እብ እንክር ድገለብ ለሀጅመት አወላይት ፈሲለት ሐቴ ዶል አባይ እንዴ ለአሽክተ ካልእ ዶል ህዬ እንዴ ትነዘመት እግል ትብለሱ ዲብ ትትሓረብ ወዐለት። ዲብ ደንጎበ ህዬ ጻብጠተ ለዐለት አካን ዲበ ሰብተት።
በርናጅለ ህጁም ዝያድ ሐቴ አምዕል ለልአተላሌ ይዐለ። ለሀደፍ ለእግል ወራር ድቁብ ዱሉይ ለዐለ ዴሽ አባይ እግል አደንገጾት ቱ ለዐለ።ምህመትነ ሰበት አግዴነ ህዬ ውሕዳትነ እበ ልትወጤ እግለን አግቡይ አስክለመዓላተን እግል ለአቅብለ ተሐበረየን። ዲብ እሊ ሐርብ እሊ፡ እት ረአስ አባይ ከሳር ክብድት ምንመ አጅሬነ ብርጌድናመ ቅያደት ስርያት፡ፈሳይል ወመጃምዕ ለብእቶም ፍራስ ደፍዐት።
ምን ስርየትነ ሳልሳይት ወሳልፋይት ፈሲለት ክቡድ ስለሕ ከሳር ብዝሕት ሳደፈተን። እብ ፍንቱይ ሳልሳይት ፈሲለት 17 ሹሀደ ወብዝሓም መጀርሒንደፍዐት። እብ ጀሀት ድገለብ ዕንክለት ፍረወይኒ ለአቴነ ካልኣይት ፈሲለት ላኪን ደቅብ ለቡ ሐርብ ሰበት ኢትከበቴነ ከሳር ይዐለት እግልነ እግል
ኒበል ይእንቀድር። ፈጅራተ ዲብ አካናትነ አቅበልነ። ዮም 14/2/1982 አደሐ ሳዐት ሐቴ፡ ሜርሐት ፈሲለትነ ኢራ ወመአመተጼን ወለት ሸሪፍ፡ ፈሲለትነ እብ ሸፋግ ዲብ ጉወ ለዐለው አንፋር እግል ትበድሎም ምን ቅያደት ስርየትነ፡ ሹሀደ ኤልያስ ወኢብራሂም ማንጁስ አማውር ተሀየበዮም። እሊ አማውር እሊ ለተሀየበ፡ ፈሲለትነ ሐቆለ ናይ ዮም 12/02/82 ህጁም ምዳድ ፈሲለት ትርድት ሰበት ዐለት፡ አባይ አግደ ሀደፉ ጉወ እግል ልጽበጥ ክምቱ ሰበት ትጌመማ ቱ።
ጉወ፡ ፍንጌ ዕንክለት ፍረወይኒ ለለአሸብብ ናይ ሰዋትር ወማይ ከላሽን ለህሌት ስላም ገመል ለመስ መባትክ ለበ ስራተጅያይት ዕንክለት ተ። ዲብ ረአሰ እንዴ አቆሬነ ለተሐፈረ ከናሌታት ወሕድ ለለዐቅብ ከናድግወናይ ዘብጥ ሰዋትር ለበ ሳብተት ገለብናተ ለዐለት።
ውቃው እዝ ዲብ ሳልፋይ ምዕራፍለ ህጁም ለሰተተዩ ተክጢጥ ሰለስ እትጀህ ዐለ እሉ። 15ይ ክፈል ዴሽ እብ ጀሀት ቅብለት ቅሮረ፡ ጀብሀት ሸዕብየት ምን ሱዳን አስክ ኤረትርየ ለተአቴ ጽርግየ ተብሕ ወዶብሐ እግል ልድበእ፡ 23ይ ክፈል ዴሽ እብ ጀሀት ግብለት እብ ድዋራት ብሌቃት ወፈሕ እግል ልትበገስ ወገበይ አልጌነ ነቅፈ ዲብ አፍጬዋይ እንዴ ደብአ ጀብሀት ነቅፈ ወቅብለት ሳሕል ክምሰል ኢልትራከበ እግል ልውዴ፡ 19ይ ተራረ ክፈል ዴሽ ህዬ ገጽ እት ገጽ እብ ምግብለጀብሀት ምን ቀጣር አስክ ጉወ እንዴ ሐልፈ አስክ ሐሊበት ወዐምበርበብ እንዴ በጽሐ ዲብ አዶብሐ እግለ ህለ ድጌ ጀብሀት ሸዕብየት እግል ልእቴ ትኤተነ።
እበ ስታት፡ ናይ 19ተራረ ክፈል ዴሽ በራጊድ 40 ወ41 ጀብሀት ሸዕብየት ሒለተ ድማን ወድገለብ እግል ኢትካፍል ምን ድፍዓተ ክምሰል ኢትትሐረክ እግል ሊዴ እብ ባካት ቀጣር ወዐዳይሎ (ዕንክለት መግዛእቲ) ገጽ እት ገጽ ናይ መናወራት ሐርብ እግል ልክሰቶ፡ 39ይ ተራረ ብርጌድ ህዬ ብዝሔ አዳም እንዴ ትነፈዐ እብ ጉወ ወምን ጉወ እንክር ድማን - ወለት ጉወ፡ ማይ ከላሽን ወዕንክለት የቆብ ወዐዲ ቁንጺ እንዴ በክአ፡ ገረግር አስመረ ወሐሊበት እግል ልብጸሕ ቱ ለትበገሰ።
ወለት ሸሪፍ ሻፍግ ትእዛዝ ክምሰል በጽሐየ”ትበገስ” እት ትብል አማውር ሓለፈት ወእንዴ መረሐተነ እብ ሰዐይ አስክ ጉወ ተሀርበብነ። ለሄራር አክል ሕድ ክምሰለ እግል ራድኢት እንሰዔ ለዐልነ መስለ። እብ ዴስነት እንዴ ወዴነ ሐቆ ናይ ሐቴ ሳዐት ሄራር ጉወ እንዴ ፈገርነ ቃእድ ቦጦሎኒነ ፍጹም ገብረሂወት (ወድ-መምህር) ትከበቴነ።ወድ-መምህር እብ እንክር ግረ ለሔሰት አካን ተውጅህ ሰበት ረክበ፡ ዲብለ አባይ ርኩዝ እተ ለዐለ ሳልፋይት ከጥ ምግብ
ድፈዕ ጉወ እንዴ ገብአ ለሐርብ እግል ልምረሕቱ ለሐረ።
ቅያደት ፈሲለትነ እግል ሳልሳይት መጅሙዐት ብሬን እንክር ድማን፡ ካልኣይት መጁሙዐት አርፐጂ ጀሀት ድገለብ፡ ምግብ ህዬ ዲቶሩፍ ለበ ሳልፋይት መጅሙዐት እንዴ አዳሌነ አካነትነ ክምሰል አጽበጠውነ ሜርሐት መጃምዕነ ሰዋትርነ አጽበጠውነ። ፈሲለትነ ሐድ 60 ለገብእ ብዝሔ አዳም ሰበት ዐለ እለ ብራር ጉወ እብ ተማሙ ኖሰ ጸብጠቱ።
አነ ዲብ መጅሙዐት አርፐጂ ሰበት ዐልኮ፡ እንክር ድገለብ ናይ ፈሲለትነ ምስለ ኤም 14 ጻብጥ ለዐለ ብርሃኔ ጃኒ፡ ሐሬ ዲብ ደውሸሾት ውቃው ለአስተሽሀደ፡ ናይ ዘብጥ አካን ጸበጥኮ፡ ምኒነ ጀሀት ድማን ሽሂድ ብርሃኔ ነቲዐ፡ ሽሂደት ፈረወይኒ ኮልት፡ ሽሂድ ሙሴ (ውዲ ፖሊስ) ሽሂደት ትምኒት (ወለት አርበዕተ) ናቶ ለጸብጠ ሽሂድ ባሻይ ሃብቴ፡ ሽሂድ ዑቅባይ (ሰብኣይ ንእሽቶ) አርፐጂ ለጸብጠው ሹሀደ ነጋሲ ገረግሄር (ኩኒ) ወበላይ (አርከቤ)፡ ፍጹም ሃይሌ (ወድ ሃይሌ) ሽሂድ ተስፋጋብር፡ ሐኪም መጅሙዐት አልጌኔሽ፡ ሽሂድ ብርሃኔ ዒሉ፡ ሽሂድ ኤንፍዮጅን (ቃእድ መጁምዐትነ) አካኖም ጸብጠው። ምኖም እንዴ አተላለው አንፋር አወላይት ወሳልሳይት መጃምዕ አስረው። አመቴ ንጉሰ (ወለት ንጉሴ) ለትመረሐ ፈሲለት ስርየት 13 ህዬ እብ ጀሀት ድማንነ ዲብ ማይ ከላሺን ሸፈት። ምን አንፋር ፍርቀት ዓዳት ብርጌድ ሐቴ መጁሙዐት ህዬ እብ ጀሀት ድማንን ጉወ ትወሰከት።
ሰዋትርነ ክምሰል ጸበጥነ ወለት ሸሪፍ ወኤንፍዮዥን ቃእድ መጅሙዐትነ እበ ምንለዐል ሰኒ ለትገልበበ ከናሌታት ዲብለ አነ ወብርሃኔ ጃኒ ለዐልነ እተ አካን መጽአው። ዲብ ሽውየ ውቅል ለቤለት ሕነ ሻፋም እተ ለዐልነ አካን እንዴ ኢፈግሮ፡ ወለት ሸሪፍ፡ “አሀ ማንጁሳይ ደሐን ህሌከ ማሚ?” ቴለኒ። አነ ወፍረወይኒ ኮልት ምነ ፈሲለት እብ ዕምር ለነአሽነ ሰበት ዐልነ፡ “ማንጁሳይ” እንዴ ትቤቱ ትትላኬነ ለዐለት። ገጬ ምነ አስክለ ቀደም ድፈዕ ለአኖክዩ ለዐለ እንዴ ይአትወልቡ “ሰላም ህለ” በለስኮ እግለ።
ወለት ሸሪፍ “እለ ጉወ ጉዋ ተ፡ እሊ ምድር ህዬ ማሲ ህለ…እሊ አድግ ምድር እንዴ መሰ እቱ ጉወ ጉወ ልብል ህለ… ኢንሕመቅ፡ ዲብ ሰዋትርነ እግል ነአሽእጉ አለብነ።ለወድቀ እንዴ ወድቀ እንዴ ኪዴነ ሐልፋመ ምን ገብእእብክለ ቅድረትነ ዲብ እለ ጉዋነ እግል ንትሓረብቱ፡” ትቤ። “ሸክ ኢትውደይ ወለት ሸሪፍ” ብርሃኔ ጃኒቱ ለበልሰ እግለ። ኤንፍዮዥን እብ ጀሀቱ “ ቅነባል እዴ ማጽእነ ህለ እግል ንወስክ እግልኩምቱ፡” ቤሌነ።
“ዲብ ቀደም ድፈዐን ሚ ልትረኤ ህለ?” ትሰአለት ወለት ሸሪፍ
“ክልኦት ለወድቀው ሙናድሊን እርኤ ህሌኮ” በለስኮ እግለ።
“አይወ፡ ለሶታይት ፉጠተ (ኩሽከ) ትትረኤ ለህሌትወለት ገብረኪዳን ተ። ለዎሮት ህዬ ወድ ሸምበል ቱ” ትቤ።
ንግስቲ (ወለት ገረኺዳን) ዲብ ስርየት 13 ሐኪመት ስርየት ለዐለት ፋርሰት ተ።ወድ ሸምበልመ ዲብለ ውሕደት ምስለ ለዐላቱ።ክልኢቶም እተ ናይ ዮም 12 ህጁም አስተሽሀደው። ወለት ሸሪፍ አስኮም ፍድ እንዴ ትቤ ዲብ ተአቀምት ሰኒ ትነከደት። “ፈንጎሕ ፈጅር ገናይዘን እብ ብዝሔ ቀደም ድፈዕነ ክምሰል ልትማደድ እግል ኒዴቱ አብሽርኩም፡” ትቤ አንያበ ዲብ ተሐራቅም። ወለት ሸሪፍ ቀየሕ ረያም ዕንተ ሐቴ ዲብ ራብዓይ ወራር እብ ርሳስ አባይ ለጌሰት ተ። ህተ ትትነከድ ዲብ ህሌት እበ ሐቴ ዕንተ እንዴ አፋደደት እት ትገንሐከ ትትሃጌ። መጦር እናስ ሌጠ እንዴ ኢገብእ ዝያድ እናስ ፋርሰትወሓጥረት ዐለት። ህተ እንፈትየ ወነሐሽመ ለዐልነ መልህየትና ተ። ዲብ ሳብዓይ ወራር (ስቱር ወራር) ህዬ እብ ፈራሰት አስተሽሀደት።
ህግያነ እንዴ ኢንአተምም ክልኤ ሚግ 21 ጥያራት ሐርብ፡ ፍንጌነ ወፍንጌ አባይ እብ ጉወ እንዴ ትጸገዐየ ጽራር ድቁብ እንዴ ውደየ ሸንከት ቅብለት ገጸን ሐልፈየ። ወለት ሸሪፍ፡ ‘ዎሮትኩም ልእቴ’ እንዴ ቴለነ ህተ ወቃእድ መጅሙዐትነ ምስል ጌሰው ምኒነ። ለጥያራት ይአደገየ እንዴ አቅበለየ ጉወ እግል ልዝበጠ አንበተየ። አነ ዲበ እለክፍ እተ አካን እንዴ ትጸገዐኮ እርእየን ዐልኮ። ለወርውራሁ ለዐለየ ክላስተር ጉወ እብ ቅሩብ እንዴ ጀሌ ምነ ናይ ድፈዕ ሰዋትርነ ገጽ ኬን አብ ቀደምነ ወግራነ ወድቀ። ለድፍዓት እግል ልውደቅ አስክ ለሐዜ ሀንቀልቀለ። ወእብ ተናናት ትገልበበ። ክምሰለ ብዕድ ወቅት እግል መደት 10-15 ደቂቀት ለከፈየ፡ ለለሐድጋነ ምንመ መስለየ ብዕዳት ዲብ ለዐርየ እምበል ዕርፍ እግል መደት 45 ደቂቀት ዲብ ረአስ ጉወ 21 ቅምብለት ፋሽሽቲ ለከፈየ።
ለቀናብል ክሉ ጀለ ሚኒነ። ሐቴ ላኪን ረአስ ጉወ፡ እት ምግብ ፈሲለትነ እት ረአስለ አንፋር ሳልፋይት መጅሙዐት መድፈዐጂታት ብሬን ገብረሊባኖስ ቺና ወመቀርከ ለዐለው እተ ቤት ትከሬት። ለከንደግ ትገለበት። ገናይዝ ክልኢቶም ጅማዐት ህዬ ለዐል እንዴ ነጥረ ምድር ለደደ። እተ ምሴት ለሀ ዝክረት ሹሀደ እንዴ ወዴነ ጉወ ቀበርናሆም።
ሀደፍለ ቀናብል እግል ጉወ መጋዌሕ እግል ልህጀም ልትዳሌ ለዐለ ዴሽሸዐቢ ዲብ ጨበል ረንቦ እንዴ ወዴከ እብ ቀሊል ክምሰል ጸብጣቱ ልጻገም ለዐለ። እብ ጀሀትነ አባይ እግል ልትፈረር ክምሰልቱ ሰበት ኣመርነ ዲብ ዮም 15/02/82 ዲብለ ጸብሐት ላሊ ዲብ ለትወቀለ መደጋግ ሰበት ዐልነ ቀሸው እንዴ ይእምብል
ትመዬነ። ኮሌኔል መንግስቱ ሀይሌማርያም፡ እግል ጅብሀት ሸዕብየት ዲብ ወቅት ሐጪርእግል ለአብዴነ እብ ሰልሲተን ጀብሀት ሐርብ እግል ለአንብት እበ ሀበዩ ትእዛዝ፡ዴሽ እስትዕማር ዲብ ክሉ ጀብሃት ዲብ ሰዋትር ዴሽ ሸዕቢ እንዴ ትጸገዐ ትመየ። ጽብሕ ምድር ህዬ ሐርብ ድቁብ አምበተ።
39ይ ተራረ ብርጌድ እብለከፍ ድቁብናይ መዳፍዕ ወደባባብት እንዴ ተለ፡ ሳዐት
5፡00 ህጁም ጠለቀ። ሰር ገሌ ዐሳክር አባይ ቀደምነ ትኩል ለዐለ አልቃምነ እንዴ ኬደው ወድቆ እት ህለው። ምኑ ለተዐደው እብ ሸፋግ ዲብ ልትባደሮ ዲብ ድፈዕነ እግል ልእተው ጀረበው።ፈሲለትነ ቀናብል ካፊ ናይ እዴ ወርሳሳት ሰበት ዐለ እግልነ እብ ርሳስ ወቀናብል እዴ አቴነ እቶም። ድፈዓትነ እብ ብስር ለትሸቄ ወሕድ ለለአቀምት ወለዐቅብ ቱ ለዐለ።ክልነ ምስል ለእግል ልህጀመነ ለመጽአ ዴሽ አባይ ለልትቀተል ቀተልነ ወለተርፈ እት እንክራምዱ ዲብለ ሕነ እግል ንርአዩ ለይእንቀድር አግሉብ ሄደድናሁ። ምናተ፡ ዲቡመ ኢትወጠ እሎም፡ ዶሽከ ስለሕ ክቡድ ናይ ብርጌድነ እብ እንክር ድገለብ ምን ረአስ ዴስነት እብ ስምጥ፡ ድቁብ ዘብጥ እንዴ ከስተው ምነ እግል ለአጭፍር እተ ለሐስበ አካን ኬን ደርገገው።
ለምስ ብርሃኔ ጃኒ እጭፉራም እቱ ለዐልነ ሳትር ለእንለክፍ እቦም ክልኦት ሽባክ ዐለው እቱ። ናይ ብርሃኔ እንክር ገለብ ወናዬ እንክር ድማን ወገጽ ቀደም እግል ለአቅምት ለቀድር ቱ። ሰበት እሊ፡ ለሸንከትነ ለሀጅም ለዐለ ሌጠ እንዴ ኢገብእ፡እብ ጀሀት ድማን አስክ አወላይት መጅሙዐት ለሀጅም ለዐላመ እንርእዮ ዐልነ።ዴሽ አባይ አሰልፍ እብ ብዝሔ ሀጅመ። ፍንጌሀ ለሀጅም ለዐለ ዴሽ፡ዎሮት ሮማይ ዐስከሪ ዲብ ሐጺነት ረያም ለትሰቀለት መንዴረት እንዴ ጸብጠ እት መጽእ ረኤናሁ። ለሜርሐት ዲብ ልጀለፎ ክምሰል አምበተው፡ በዐል መንዴረት ወለተርፈው ዐሳክር አባይ ገጽ ግረ ሐረግረገው። ምን ሐዲስ እንዴ ትነዘመው እግል ልህጀሞ ክምሰል አምበተው ህዬ፡ ለበዐል መንዴረት አካን እንዴ በደለ ምስለ ዲብ ባሻይ ሀብቴ ለእምብሉ ነፈር መጅሙዐትነ ለሸበው 10አንፋር ለጥአ። እንዴ መጽአ ሽክ እግል ሊበል እትነ ለጀረበ እተ ኢነት፡ ባሻይ ሀብቴ እብ ናቶ እንዴ ወደ ረአሱ ክምሰል ሸወጠ ለዐል እንዴ ሰረ ምድር ለደደ። ለመንዴረትመ ምስሉ አከይ ውድቀት ወድቀት። ባሻይ ሀብቴ ሐቆሁ ዲብ አወላይ ህጁም ደውሸሾት ውቃው እዝ አስተሽሀደ።
“እለ መንዴረት ሚ እግል ቲዴቱ ለመጽአት?” ትሰአልክዉ እግል ብርሃኔ ጃኒ።
“እግልነ እንዴ አጽድፈው ዲብ ጉወ እግል ልውቶደ። ለቅያደቶም ውትት ዲብ እንተ ረአወ ምንገብእ፡ዴሽ እንዴ ወሰከው እግል ልጽቦጣቱ ፍክሮም፡” ቤሌኒ።
ለቀይሕ ኮከብ እንዴ ትሰመ ዲብ ጉወ ለትፈረረ ዴሽ፡ ለመንዴረት እት ጉወ
እግል ልውቶደንየት ውቅል ዐለት እሉ። ለእግል ልዳፍዖ ለሸፈው ፍራስ ሙናድሊን ህዬ ዲብለ መርከዝ ስሙዶም ወፍርስነቶም ጉወ መንዴረት አባይ እግል ትትሰቀል ኢሰምሐው።
እበ ትትቀደሩ ለሀጅመ ዴሽ አባይ ክምሰል ተሐለለ፡ ዲብ ሰዋትርነ ለልአነቤዕ ጋዝ እግል ልልከፍ አምበተ። ለእግል ዕንታት ወኣንፍ ለለአዜ ጋዝ፡ ሙናድሊን እንዴ አርዐበ እብ ቀላል ጉወ እግል ልጽበጥ ለገብአትብዕደት ጀርቤ ዐለት።ሐቴ ምን ቀናብል ጋዝ ዲብ ከናሌታት ሳልፋይት መጅሙዐት፡ ከረ መምህር አርአየ ተኽለ፡ አልማዝ ሀይሌ፡ ንግስቲ መሓሪ (ትፍሬ) ለዐለው እተ አካን እንዴ ወድቀት ትፈርገዐት። ወለት ሀይሌ ለብእቶም ጅማዐት ምስል ጼነ በሰል ለልትማሰል ድቁብ ጼነ እንዴ ከብሀዮም ዕንታቶም እብ እንብዕ ጀለም ቤለ። ምን ሳትሩ ለቀንጠ ላኪን ይዐለ።
ገሌ ምነ ለልአነቤዕ ጋዝ እንዴ ኢልትፈርገዕ እት ቀደም ድፈዕነ ወድቀ። ፍጹም ሀይሌ ድፈዕ እንዴ ሐልፈ ክምሰል አምጸአዩ፡ ወለት ሸሪፍ እግል ቅያደት ስርየትነ ወቦጦሎኒነ ሀበቶም። እብ ተውሳክ ምነ እት ቀደም ድፈዕነ ለወድቀው ገናይዝ 81 መናዱቅ እንዴ አሬነ አምጸአነ። ሐቆ ሰለስ አምዕል ፍጹም ገብረሂወት ዲብ መክተብ ብርጌድ እግል ልንድኡዎሮት ነፈር ጦፍ ክምሰል ትሰአለ ቃእድ መጀሙዐትነ እግልዬ ነድአ። ሰለስ ቅምብለት ለልአነብዕ ጋዝ እንዴ ጹርኮ ዲብለ እት እት ዕንክለት ናሺናል እንዴ ገብአ እግለ ጀብሀት ለአትመቃርሕ ለዐለ ቃእድ ብርጌድነተኽላይ ሀብተስላሴ፡አብጸሐክዉ። ተኽላይ ለቀናብል እንዴ ባለሰ ለክቱብ ክምሰል ቀርአ “እሊ ላተ ደሐንቱ - ለለነብዕ ጋዝ ቱ” እንዴ ቤለ ሻሂ እንዴ አስቴኒ ሳረሔኒ።
አባይ ዮም 15 ወ16 ትሉሉይ ጀርቤታት ምንመ ወደ እግል ድፍዓትነ እንዴ ደርገ እግል ልዕረግ እቱ ላተ ኢቀድረ። ዮም 17 ወ 18 እምብለ ናይ መዳፍዕ ወደባብ እብ ኔሸኖት ሰዋትርነ እግል ለሃግግ ለወደዩ ድቁብ ዘብጥ፡ ለህጁም ሃድእ እት እንቱ ወዐለ። ወቃው እዝ እብ ምግብ ጀብሀት ድፈዕ ዴሽ ሸዕቢ እንዴ በክአ እግል ልሕለፍ ክምሰል ኢቀድር ሰበት ፈሀመዩ፡ እግል 19ይ ተራረ ክፈል ዴሽ ዲብለ እንክር ግብለት፡ 23 ክፈል ዴሽ ምስል ብርጌድ 42 ናይ
19 ክፈል ዴሽ ለለሀጅም እቱ እትጀህ ተሐረከ። ለዲቡ ዐለት ሒለት አባይ ገበይ ፈሕእንዴ ጸብጠት ዲብ ባካት ብሌቃት ዲብ ገሌ አድብር ሻፈት ሰበት ዐለት፡ እቡ እግል ለአሽክት እንዴ ቤላቱ እትጀህ ለበደለ። ሕናመ አካነትነ እብ ብርጌድ አርበዕ እንዴ ትበደለት፡ አስኩ ዐሬናሁ። ዲብ ወራር ቀይሕ ኮከብ፡ ሳድስ ወራር ምን ዮም 15/፡2/82 አስክ 02/06/82 ክቡድ ሸፍ እንዴ ገብአ ህዬ እብ ዐውቴ ዴሽ ሸዕቢ ተመ።
ዮም፡ ምነ እተ መደት ለሀ እት ጉወ ሻፋም ለዐልነ 60 ለእንበጽሕ አናፋር ፈሲለትነ እብ አርወሐት ለህሌነ 10 ይእንበጽሕ። ክልኢቶም ሜርሐት ስርየትነ፡ ሜርሐት ፈሲለትነ፡ ሰልሲልቶም ሜርሐት መጃምዕነ ወብዕዳም ፍራስ ሙናድሊን ዲብለ ግረ እሊ ወክድ እሊ ለገብአ ሕሩባት፡ እግል ሕርየት ኤረትርየ ፍዘ ገብአው። አንፋር ፈሲለትነ ከትምየቶም ንእሽናሆም፡ ያንዲኖም፡ ረታዐቶም ወእግል እስትሽሃድ መዳላዮም ልትካየል እዬ። ዮም አድብር ሳሕል አፍ እንዴ ፈትሐ ለረአዩ ምን ደግም፡ ጉወ ሚ ወትቤ!?