Wp/tig/አወላይ መህረጃን መሕበር ማይ ትግራይ
አወላይ መህረጃን መሕበር ማይ ትግራይ
[edit | edit source]24-3-2024
አወላይ መህረጃን መሕበር ማይ ትግራይ
26-27\7\ሰነት 2004
ፍራንክፎርት ስአልማን
እምትዳድ ሙጅተመዕ ትግራይት ወመናበረት እጅትማዕየት።
እብ ዑመር ኣቢብ
ሀ) እምትዳድ፡
ለ) መናበረት እጅትማዕየት
ሐ) ትልህየ ወስስዒት
መእተዪ፦
[edit | edit source]አህዳፍ እለ ወረቀት፡ እለ ወረቀት ብዙሕ አህዳፍ ወጽበጥ ትከምክም። እንትሻር ሙጅተመዕ ትግራይት ዲብ ኤረትርየ ወገበይ ትልህያሁ ለትከስስ ምህም አርእስ እቱ ዲሊት ህሌት። ክሱሰን ጃንብ ናይ ስስዒት አው ትልህየ ዲብ ሙጅተመዕነ ምስል እሊ ጥዉር ዘመን ልትረኤ ለህለ ተቅዪራት እት ዓዳት ትልህያነ ሚ ሰበበ ወሚ መካስብ ትረከበ። ሰስዒት አው ትልህየ ሙጅተመዕ ትግራይት ክም በዲሩ ህለ ሚ ሸክሉ ቀየረ ለልብል ሰኣል እግል ነሀርስ ምህም መስል እቼ።
መጋድዕ፦
[edit | edit source]እለ ወረቀት እግል አዳሌ ለሳደፊነ መጋድዕ፡ ሰልፍ አነ ዲብ አሮበ ጋሻይ ሰበት ህሌኮ ወምስለ ሕዱርዬ ለህለ ሙጅተመዕ እግል እትሓበር ጅህድ ሰበት ልጠለብ ምንዬ ፡ ወረቀት በሐስ እግል አዳሌ እለ ዐባይ እርድት እት እንተ እት ነሐርዬ በጥረት። እብ ሰበት ትልህየ አው ስስዒት ዐድነ መቃበለት ለትወዴ ምስሎም ኣምራም ለልትበሀሎ ሑዳም፡ ወእሎም ምን ቅሩብ እግል እርከቦም ሰበት ኢቀደርኮ እግል ኖሱ ተእሲር ዐለ እሉ።
ዔማት በሐስ፡
[edit | edit source]ዓመተን እለ ወረቀት ምነ ዲብ ዓዳት ሙጅተመነ ለህለ እግልዬ ሑዳይ አምር ወመትሐሳር ወምነ እት ክርን ገቢል እት እነ ምስል ለትፈናተው አንፋር እወድዩ ለዐልኮ መቃበላት እት በርናምጅ ዓዳት ዐቢ ክፋል ናይለ አዳልየ ወረቀት እቱ ሰዴኒ። 1. መቃበላት እት መህረጃን ክል ሰነት እወድዩ ለዐልኮ ምን ሰነት 2001 አስክ ሰነት 2012 ፡ 2. እትሊ ወቅት እሊ እት ሶሻል ሜድየ ልትነሸር ለህለ ዓዳት ሙጅተመዕነ፡ እብ ኩሉ አንወዓቱ፡ ምን ዳኽል ወጠን ወዲብ ልጁእ ፈሬ ለህለ እንታጅ ዓዳት። 3. ምስል እሙራም አንፋር ለወዴኩሁ መቃበላት አው ሂበት ሐብሬ፡ 4. እትለ ወረቀት እት ጅምዐት ናይ መዕሉማት አው ሐብሬ ለሰደውኒ ፈናን ስዒድ ዐብደለ፡ እስታዝ ኣድም እድሪስ፡ እስታዝ ደሳሌ በረኸት፡ ሕት ነጃት ዐብደለ፡ ሑነ ወልነ ሓምድ ዐሬርብ፡ እስታዝ ዑመር መሐመድ እድሪስ ርኢስ ልጅነት መህረጃን ማይ ትግራት፡ ሻዕር ሐባብ አሰይድ መሐመድ ሳልሕ ዑስማን ምን ፖርት-ሱዳን።
መእተዪ
[edit | edit source]ሙጅተመዕ ትግራይት ዲብ አየ ነብር፦
[edit | edit source]ዲብ እለ “እምትዳድ ሙጅተመዕ ትግራይት ወትልህያሁ” ትብል ለህሌት ወረቀት ዓመተን እብ እምትዳድ አው እንትሻር ናይ እሊ ሙጅተመዕ እሊ ዶል ንትሃጌ እብ ኤረትርየ ንትሃጌ ህሌነ በህለት ቱ። ሰለስ ርቡዕ ናይለ ኤረትርየ ለትትበሀል ወጠን ሙጅተመዕ ትግራይት ቱ ለሰክነ።እሊ ሙጅተመዕ እሊ ለትፈናተ አንወዓት ለትሸምል መናበረት እጅትማዕየት ነብር።
መናበረት እጅትማዕየት ዶል እምብል፡እት ኩሉ ሐያቱ ለነብረ መዔሸት፡ እት ሐረስ፡ ርዕዮ፡ ተጃረት፡ መናበረት ሐያት እጅትማዕየት ፈረሕ ወከረህ ወብዕድ ኩሉ እትለ እዲነ ለነብሮ ውላድ ሚንኣደም ለነብሩ መናበረት ለትሸምል ገብእ።
እምትዳድ፡መናበረት ወዓዳት ሙጅተመዕ ትግራይት ዲብ ሐቴ ወረቀት እት ሕዱድ ደቃይቅ እግል ልትሸረሕ አው እግል ትህደግ እቡ ኢልትቀድርኒ። ክሱሰን እተ ዓዳት ለትብል መስአለት ሙጅተመዕ ትግራይት ምን አበን ጀደን ወአስክ አዜ ለአተላሌ ለህለ ለትፈናተ ዓዳት ወለመድ ህለ እሉ።ዲብ እለ ወረቀት ምስለ እምትዳድ ለትብል ንቅጠት ትልህየ አው ረቅሰት ሙጅተመዕ ትግራይት ሚ ትመስል እግል ንርኤቱ። ዲብ እላመ ክመ ሰብ ዐድነ ምን ሓጃት ዋስዐት እግል ልንሰኦ ዶል ለሐዙ ምን በሐር እብ ቁልሖ ለልብሉ፡ ምን እሊ ዓዳት እሊ ምን በሐር እብ ቁልሖ እግል ንንሰእ ቱ እት ኢኮን ዓዳት ሙጅተመዕ ትግራይት በሐር ቱ።
ሀ) እምትዳድ ሙጅተመዕ ትግራይት፦
[edit | edit source]ዲብ ኤረትርየ አክልሕድ ዐለቦት ሸዐብ እንዴ ገብአ ክል ሙጅተመዕ እክል እሊ ምን ምእት ቱ ምንመ ኢትበሀለ፡ እበ ቀደም ሙባሽር ሐቆ ሕርየት ወቀደም እስትፍተእ ለዐለት እሕሳእየት ዝያድ ሰር ምን ሸዐብ ኤረትርየ፡ ሙጅተመዕ ትግሬ አው ትግራይ ቱ ትብል ዐለት፡ እለ እሕሳሕየት አው ዐለቦት ሸዐብ ጀብሀት ሸዕብየት ኖሰ እንዴ ወዴተ ዲብ መዳርስ ውዝዕት ዐለት። እለ 52% ምን ሸዐብ ኤረትርየ ህግየ እሞም ትግራይት ቶም ትብል ለዐለት እሕሳእየት ሐቆ እስትፍተእ ምን ኩሉ መዳርስ እንዴ ትጀመዐት እተየ ክምሰል ትከሬ
ት ኢትአመረት። ወእግልሚ ክምሰልሁ ገብአ ከማን ለለአምር አለቡ። እብለ እሕሳእየት እለ ልግበእ ወእበ ዲብ ኤረትርየ እብ ፍዕል ለልትረኤ ሉቐት እሞም ትግራይት ላቶም ምን ሐምቆ ሰር ምን ስካን ኤረትርየ ቶም። ወእብለ እሕሳእየት እለ ለዲብ መደት ንዳል ሸዐብ ትግሬ 35 ምን ምእት ቱ ትብል ለዐለት ሰሕ ክም ኢኮን እግል ነኣምር እንቀድር። ዐለቦት ሸዐብ ኤረትርየ እት መደት እስትዕማር ጥልያን አው እንግሊዝ ምን ኢወድያሁ አቶብየ ዋድየቱ ክም ኢኮን እሙር ቱ። እሊ እብ ትግራይት ለልትሃጌ ሙጅተመዕ ኤረትርየ ወሰር ምን ስካን ኤረትርየ ልገብእ፡ አው ዝያድ ሰር አው ምን ሰር ወተሐት ዐለቦት ሸዐብ ክምሰል ገብአ እግል ልትአመር ሰበት ቱ፡ እንዴ አዘምነ ምነ፦ ቀደምለ ሚ ለመስል ትልህያ ልተልሄ ለልብል መድሙን ወረቀትነ፡ ዲብ ኤረትርየ ዲብ አየ ወዲብ አየ ነብር እግል ንርኤ።
ሸዐብ ትግሬ አው ሙጅተመዕ ትግራይት እትለ በዝሐ መናጥቅ ኤረትርየ ነብር። እብ ናይ ብዲር ተቅሲም ኤረትርየ፡ ሙጅተመዕ ትግራይት እት ሳሕል፡ ሰምሀር፡ ሰንሒት፡ በርከ፡ጋሽ ወእት ገሌ መናጥቅ ናይ ከበሰ እንትሹር እት እንቱ እንረክቡ። እሊ ህዬ እብሊ ናይ አዜ አስማይ እት አቃሊም ሽማል በሐር አልአሕመር፡ ዐንሰበ፡ ጋሽ በርከ ወገሌ መናጥቅ ምን አቃሊም ጅኑብ ወ አቅሊም አልአውሰጥ ( አስመረ) ነብር። እሊ ሙጅተመዕ ትግራይት ለነብሩ ምን ኩለ ጂኦግራፍየት ኤረትርየ ምን 65 ምን ምእት አስክ 70 ምን ምእት ሸምል ገብእ።
መናበረት፦ ዲብ ኤረትርየ ዲብ እሊ ሙጅተመዕ ትግራይት ለነብሩ አማንክን ቱ ዝያድ እግል ሐርስ ወርዕዮ ለውጡይ።ከእሊ ሙጅተመዕ እሊ ሐያቱ እት ሐርስ ለትረከዝ እቡ ሰበብ፡ ምን እሊ ለትበገሳቱ።እት አዳም በሐር ለነብር ሙጅተመዕ ትግራይት መ እብ አርዛቅ በሐር ቱ ለነብር። እሊ ላኪን ክመ ልትሐዜ ኢኮን።ምን ጅኑብ መሰውዕ አስክ ቅሮረ ተአቴ ለህለ አግዳም በሐር ሰብኡ እሊ ትግራይት ለልትሃጌ ቱ። ለበዝሐ ዲብ አግዳም በሐር ለነብር ላኪን ምን በሐር ቀየሕ ብዙሕ ትነፈዐ እግል ኒበል ይእንቀድር።
ሚነት ባጽዕ ረዪም ሐዳረት ለበ ተ። እብ ሰበት ባጽዕ ብዝሓም ምኒና ኢነአምር። እሊ ህዬ እስትዕማር ለኸልቀዩ አከይ አፍዓል እት ገብእ፡ ዓመተን እብ ሰበት ኤረትርየ ወክሱሰን እብ ክሱሰን ባጽዕ ዲብ እለ ሓድራም ለህሌነ ምንዬ እንዴ ትብገስክም ሐቴ ኢነአምር።
እስታዝ ጀማል ሓምዳን እብ ክሱሰን ተእሪኽ ባጽዕ ገሌ እግል ሊበል እልናቱ እብ እህትማም እግል ትታብዕዎ ሰእየት እወዴ።
እግል እስታዝ ጀማል ሰኣላት ሐቆ ብክም ፍረስ እግል ነሀበክምቱ፦
ከዓመተን እምትዳድ ሙጅተመዕ ትግራይት ምን ምፍጋረ እት ምውዳቀ ምን በሐር አልማልሕ አስክ በሐር ሴቲት ወምን ጅኑብ ባጽዕ አስክ ሽማል ሕዱድ ሱዳን ከርዐነ፡ እትለ በዝሐት ብቅዐት አርድ እንትሹር ዲብ እንቱ እንረክቡ።
እት ከበሰ ሙጅተመዕ ትግራይት ለነብሩ ደገጊት አው ደዋይሕ ምን እንረኤ፦ እት ሐማሴን ድርፎ፡ግልዕ፡ጸሎት ወዲብ ብዕድ መናጥቅ፡ አከሎ-ግዛይ ዓለ/በገስቶ፡ ጋዴን፡ ደቅምሐሬ፡ ሰገነይቲ፡ ሀዘሞ/ቀይሕከውሒ፡ ደበት፡ ፋኑስ፡
ሰራዬ፡ ከዶ-ፈላሲ፡ መንደፈረ፡ ዐድ ሙዱይ፡ መራጉዝ፡ ዖበል/ዐድ ሹመ፡ ማይ ምኔ።
እሊ ምን ከበሰ አስክ ሙንኸፈዳት ኤረትርየ ለገብአ ተደፍቅ አው ህጅረት ዳኽል ወጠን እንዴ ኢለሐሰል ሳሕል እብ ተማሙ፡ በርከ እብ ተማሙ፡ ለበዝሐ መናጥቅ ጋሽ፡ ለበዝሐ መናጥቅ አቅሊም ሰንሒት ወለ በዝሐ መናጥቅ አቅሊም ሰምሀር ስካኑ ሙጅተመዕ ትግሬ ቱ። ምን እሊ እንትሻር እሊ ቱ ህዬ ትግራይት ዲብ ኤረትርየ አምበል ሉቐት እሞም ትግራይት ለገብአው፡ ለበዝሐየ ቆምያት ትግራይት ልትሃግየ።
ለ) ዓዳት ስስዒት እት ሙጅተመዕ ትግራይት፦
[edit | edit source]ስስዒት አው ትልህየ ዲብ ሙጅተመዕ ትግሬ፦ዲብ ሙጅተመዕ ትግሬ ለትፈናተ አንወዓት ትልህየ ህለ፡ እሊ ትልህያታት እሊ ሰሩ ሰስዖ አው ልተልሀው እቱ ወሰሩ እባሆም ልተልሀዉ። ዲብ እለ ወረቀት እለ ስስዒት ለከስስ እግል ንርኤቱ። ዲብ እለ ስስዒት አው ትልህየ ለሙጅተመዕ ዎሮት ዲብ እንቱ ዲብ ለትፈናተ መናጥቅ ሰበት ነብር እግል ሐቴ ትልህየ ዎሮት ከዲብ መንጠቀቱ እት ገበይ ሐረከት አው ስስዒት ምን ሕድ ልትፈናቴ። ወሶምያ፡ ሸሊል፡ ሽዳድ አው ወረዴ ዲብ ሙጅተመዕ ትግራይት እሙራት ተን። ክሱሰን አሶምያ ወሸሊል ለኢልተልሄ ሙጅተመዕ ይህላኒ።እለን ክልኤ ትልህየ ዲብ ሳሕል፡ሰምሀር፡ በርከ ወእትለ በዝሐ መናጥቅ ዐንሰበ ሰኒ ልተልሀወን። ዝያድ ኩሉ ሙጅተመዕ ትግራይት ለነብረ ወአሶምየ ለኢተልሄ አካንነት ይህሌት። ሸሊል እት ሰሩ መናጥቅ ሙጅተመዕ ትግራይት ኢልተልሀዉኒ። ወረዴመ አው እለ ሽዳድ ለትትበሀል ትልህየ ዝያድ ኩሉ እት ሰሩ መናጥቅ ሳሕል ወሰምሀር ሌጠ ልተልሀወ። ክስከስ ወጎልየ ዲብ አርድ መንሰዕ ወቤትጁክ ዝያድ ልተልሀዉ።
አሶምየ እት ኩሉ መናጥቅ ሙጅተመዕ ትግራይት ለነብሩ ለልተልሀወ ምን ኩለ ትልህያታት ወሰስዒት ዐድነ ለትፈንቴት ትልህያ ተ።አሶምየ እት በርከ ልተልሀወ፡ እት አርድ ማርየ ልተልሀወ፡ እት አርድ ቤትጁክ፡ እት ሀበሮታት አርድ ዐድ ተክሌስ፡ እት ከረን ወደዋይሐ፡ እት አርድ መንሰዕ፡ እት ሰሔ አርድ ዐድ ትማርያም፡ ምን ሮረ ሐባብ አስክ ስሕል መቀዳም ወእትለ በዝሐ አርድ ሰምሀር ልተልሀወ።
ትልህየ አሶምየ ስሜተ እት ኩሉ ለሙጅተመዕ ሐቴ ምንማተ እት ሐረከት ናይለ ትልህየ ምን አካን ዲብ አካን ተአኽተልፍ። አሶምየ ስሜተ ሐቴ ተ አሶምየ ትትበሀል። አዋልድ ሸክል ሰር ክሎሊት አው ሰር ዳእረት እንዴ ወደየ ልትገሰየ ከ ከበሮ ዘብጠ ወለሐልየ ወውላድ በርጆ። እለ ሰር ክሎሊት፡ ዘብጠት ከበሮ ወሕላይ እብ አዋልድ ወበርጅ ሰብ ካሰተን ሸባባት እት ኩሉ ሙጅተመዕ ትግሬ ሐቴ ተ። እት ሐረከት ናይለ በርጅ ላኪን ምን አካን እት አካን ልትፈናቴ።
እግል መሰል ሰብ በርከ ምስል ሰብ ዐንሰበ እግል ልተልሀው ኢቀድሮ፡ እተ ክምሰልሁመ ሰብ ሰምሀር ምስል ሰብ ሳሕል ወሰብ ሳሕል ምስል ዐንሰበ ወበርከ ወሰብ ዐንሰበ ምስል ሰብ ሳሕል ወሰምሀር እግል ልተልሀው ኢቀድሮ። እግልሚ ለሐረከት አው ለዝብጠት ናይ ከበሮ ወእገር ክል መንጠቀት ከናየ ፍንቲት ዝብጠት በ። አምበል እሊመ ሰብ ሳሕል ኖስ ኖሶም ምስል እግል ልተልሀው ኢቀድሮ። እት ሮረ ሐባብ ወነቅፈ አስክ ሳሕል መቀዳም ለህሌት አሶምየ ምነ ዲብ ደዋይሕ አፍዐበት ወሀበሮ ለህሌት ትትፈንቴ። እት ገሌ መናጥቅ ለጄራን አድሕድ ላተን ላኪን ምስል እግል ለተልሀየ ቀድረ። መንሰዕ ምስል ቤትጁክ ወብሌን እግል ልተልሀው ቀድሮ። ሰብ ሽዕብ ምስል ሰብ ግዝግዘ እግል ልተልሀው ቀድሮ።
አዋልድ እት አሶምየ ከበሮ እት ዘብጠ ወለሐልየ፡ እግል ለሐምደ ወልሕምየ ቀድረ። እሊ ህዬ እግለ በርጆ ለህለው ሸባባት እብ ፈራሰቶም፡ አደቦም፡ ጸጎቶም፡ ወብዕድ እቡ ለሐምዳሆም። ዲብ እለ አስክ አጀኒት ነኣይሽ እንዴ ኢተርፎ ውርድ ሰበት ልትሀየቦ ክመ ዐባዪ ልትሐለው። ዲብ ትልህየ አሶምየ ክል ዎሮት ክምስል መተልሂቱ በርጅ።
አሶምየ ሸባብ ዲብ አወድግ ወመሓዛት እብ ውርድ አው ምን ቅብ ለልተልሀወ እት ገብእ፡ እት መናሰንበት ህዳይ ህዬ እት ሽፍር እግል ልተልሀወ ቀድሮ።
እት ሳሕል ምን ሮረ ሓባብ አስክ ሳሕል መቀዳም አዋልድ ከበሮ እንዴ ዘብጠ ሄራር እንሰ ለትትበሀል ዝብጠት ዘብጠ። ወእለ ዝብጠት እለ አክልሕድ ክም ካረዮት እገር እንሰ ሰበት ትመስል ክምሰልሁ ለትትበሀል። ዲብ እሊ መጣቅ እሊ ምን ሮረ ሐባብ አስክ ሳሕል መቀዳም ወሱዳን አስክ ተአቴ ዎሮት ዕቅበ፡ ቅርጫይት አው ኩሩም ትትበሀል።ዎሮት ዕቅበ ቀላል ተ ኩሉ አዳም ምስል ልተልሀየ። ቅርጫይት ወኩሩም ላኪን ሰኒ ለትልሁያም አንፋር ልተልሀወን።
ዲብ ኣሶምየ ውላድ ውርድ ውርድ እንዴ ገብአው ልተልሀው። ዲብ እሊ ሐረከት ሐርስ፡ ሐረከት በዐል ዐጣል፡ ሐረከት መንተሌ፡ ሐረከት ሰይፍ፡ ሐረከት ሸሊል፡ሐረከት ድፍደፍ ወብዕድ እንዴ ወዱ ልተልሀው። እት አሶምየ ለሐረካት ብዙሕ ቱ፡ እብ እደይመ ለገብእ ሐረካት ህለ ዲብ አሶምየ፡ ሐረከት መዋዒድ፡ ሐረከት ሰፊፍ ትምባክ፡ ሐረከት ወለዖት ስጃረት ወብዕድ ሐረካት ወዱ። እሊ ዲብ ምድር ሐባብ ወምድር ማርያ ልሙድ ቱ። እት ከረ ምድር መንሰዕ፡ ቤት ጁክ፡ ዐድ ትምርያም ወከረ ሽዕብ ለልተልሀወ አሶምየ ሽወየ አድሕድ መስለ እብ ውርድ ውርድ ልተልሀው አው ምስል እንዴ ትከረው ደውሮ። እብ እገር ሐቴ ዘብጦ አው ክልኤ አው ሰለስ አው አርበዕ። ምስለ ዲብ አርድ ማርየ ወአርድ ሐባብ ለልተልሀወ አሶምየ ዶል እንርእየ ህዬ ሐረካተ ሑድ ወእግል ትተልሀየ ቀላል ተ።
ዲብ በርከ ወጋሽ፡ እት አርድ ማርየ፡ እት አርድ ሐባብ አስክ ሱዳን ተአቴ አሶምየ ዝያድ ልተልሀወ ወትልህየ ብዕድት ህሌት ምን ገብእ ሐቆ አሶምየ ትገብእ። እት አርድ መንሰዕ ወቤት ጁክ ጎልየ በህለት እለ ሆይ እንዴ ቤለው ለልተልሀወ ዝያድ አውለውየት ትትሀየብ። እት አርድ ዐድ ትማርያም ክስከስ ዝያድ ሀምየት ቡ ወሐቁሁ አሶምየ ትመጽእ። እት ሽዕብ ደዋይሑ ሸሊል ቱ ሰልፍ ለልትረተብ። ከረ አሶምየ ወክስከስ ምንመ ህለ አክል ሸሊል ኢልተልሀዉ። እሊ ሸባብ እት አውድግ ወመሓዛት እንዴ ጌሰው ለልተልሀዉ ትልህየ በህለት ቱ።
( ዝያድ ተውድሕ እብ ሸርሕ)
ሸሊል አው ስስዒት፦
[edit | edit source]እለ ትልህየ እለ ስስዕት አው ሸሊል ትትበሀል።ሸሊል ለትትበሀል ትልህየ ውላድ ወአዋልድ ምስል ለልተልሀወ እት ገብአ፡ ውላድ ክሎሊት አው ዳእረት ዐባይ ወዱ፡ ከበሮ ዘብጦ ወለሐሉ ወአዋልድ ሰሰዐ። ሸሊል አክልሕድ ዐክስ ናይ አሶምየ ቱ፡ ዲብ አሶምየ አዋልድ ሰር ክሎሊት እንዴ ወደየ ከበሮ ዘብጠ ወለሐልየ ወውላድ በርጆ ብህላም ዐልነ። ዲብ ሸሊል ውላድ ክሉሊት ካምለት እንዴ ወደው ልትገሰው ወአዋልድ ሰሰዐ። ወለት ረአሰ ረዪም፡ መሃይቲበል ለግድልት ስስዒት ለተአምርተ ለትሰስዕ።
ዲብ ትልህየ ሸሊል ለሰሰዐ አዋልድ ረአስ ረዪም ለበ ወሰኒ ለትሰስዕ እግል ትግበእ ህሌት እለ። እንዴ ሰሰዐ እበ አብራከን ለክሎሊት እግለ ደውረ። አሶምየ ለልተልሀው እተ አካነት ሸምሸመት አው አካን ሓምለት እበን ለአለበ እግል ትግበእ ህሌት እለ።
ሸሊል እት በርከ ወሽማል ሳሕል ምን ነቅፍ አስክ መቀዳም ወሕዱድ ሱዳን አዋልድ አው አንስ እት መናሰባት በነን ልተልሀያሁ። ከበሮ ኖሰን ዘብጠ፡ ኖሰን ለሐልየ ወኖሰን ሰሰዐ። ወዲብ መናሰባት ናይ ፈረሕ ቱ ለልተልሀያሁ። አመ ዲብ ከረ አፍዐበት፡ ሽዕብ ወእለ ለልጋወር መናጥቅ ሽሊል ውላድ ወአዋልድ ምስል ልተልሀዉ። እብ ፍንቲት እት ከረ ሽዕብ ለትልህየ እብ ሸሊል ተአነብት ወእብ ሸሊል ተምም። እት መናሰባት ናይ ህዳይ አው ዓዲ ሸባብ እት አወድግ ወመሓዛት ልተልሀዉ። እት አርድ ማርየ ክመ ናይ ከረ ሽዕብ ወአፍዐበት እት አወድግ ወመሓዛት ውላድ ወአዋልድ ምስል ልተልሀዉ።
እት ገበይ ስስዒት ምን መንጠቀት እት መንጠቀት ለአኽተልፍ። ስስዒት አዋልድ ማርየ ስኒ ሕፍን ወእንዴ ሰሰዐ ስጋደን አዜ ልትነተፍ ህለ መስል። ውላድ ለሐሉ ወህተን ሰሰዐ። መናበረት እጅትማዕየት ሰብ ሽዕብ ወሰብ አፍዐበት ምስልተ። ሰብ ሽዕብ አፍዐበት ሳግሞ ወሰብ አፍዐበት ሽዕብ ሰብኮ። ክለ መናበረቶም አድሕድ ትመስል በስ እት ትልህየ፡ ሸሊል፡ ወምርግዲ ብዙሕ ፈርግ ቦም። እሊ ህዬ እት ገበይ ናይለ ስስዒት አወል በርጅ ቱ። አዋልድ አፍዐበት እብ ስጋደን ልትወለበ እንዴ ሰሰዐ፡ ዲብ ሽዕብ ላኪን ለውላበት ምን ነሐር ተ። እግል ዝያድ ተውድሕ ዲብ እለ ሐቴ መሰል እግል ሀብ፡
እት መህረጃን አስመረ ሰነት 2004 እት ፍርቀት አቅሊም ሽማል በሐር አልአሕመር ማጽኣት ለዐለየ አዋልድ አምበል ሐቴ ኩለን ምን አፍዐበት ዐለየ። እለ ለምን ሽዕብ ማጽአት ዐለት ወለት በነ ትትከሬ ዐለት እተ መስረሕ። ህተ እንዴ ትትወለብ ምነ ነሐረ ትትወለብ ወህተን ወለ ናይ አፍዐበት ምን ስጋደን። አዜ ቀዴሜሀ እግል ልትወለባቱ።
ገበይ ስስዒት፡ ውላድ ከበሮ ዘብጦ ወለሐሉ፡ ወምኖም ዎሮት ምን ሔልየት እት ዳእረት ልትከሬ ወለሀሌ ወህቶም ልትከበቶ። አዋልድ እተ ዳእረት እብ ብጣረን እንዴ ሰሰዐ መጸአ ወሐቆሁ በርከ ወእብሊ በሬከን ስስዒተን ለአተላልየ።
( ዝያድ ተውድሕ እብ ሸርሕ)
ትልህየ ምርግዲ አው ሽዳድ፡
[edit | edit source]አወል ትልህየ ምርግዲ ክምሰል አሶምየ እት ብዙሕ መናጥቅ ኤረትርየ እንትሽርት ኢኮን። አፍዕበት፡ ሽዕብ፡ ግንደዕ አስክ አርድ ዐድ ተክሌስ ሀበሮታት ወአርድ መንሰዕ ሌጠ ህሌት። እለ ትልህየ እለ አስማየ ብዙሕ ቱ፡ ምርግዲ፡ወረዴ፡ ሽዳድ፡ በርጅ፡ ወጣሸት እንዴ ትበሀለት ትትሰሜ። ምርግዲ ምነ መምርግዳይ አው ሔልያይ ንበሉ ምኑ ማጽኣት ተ። መምርግዳይ ለልትበሀል እናስ ለፋሬ ወብዕዳም ለልትከበቶ ምኑ እግሉ ትትበሀል። ወረዴ እግል ክሎም መተልህየ ምርግዲ አው ሽዳድ ትትበሀል። ለመመርግዳይ፡ ለመትከብተት ወለ መበርጀት እሎም ወረዴ ልትበሀሎ ወለ ትልህየማ ወረዴ ትትበሀል። ሽዳድ ለዕጫይ ለከበሮ ትትዘበጥ እቡ እግሉ ትትበሀል። ወለ ስሜት ናይለ ትልህየ እብሊ ሽዳድ ትትበሀል። ጣሸት ለምን ጢሾ ወጅልድ ሽቂት ለህሌት ከበሮ ለእለ ዘብጦ እግል ትትበሀል። ዕንጎረት እንዴ ነስአው ጅልድ እቡ ለአሱረ ወጣሸት ክመ ከበሮ ክልኦት አፍሀ እንዴ ኢተገብእ፡ ዎሮት አፍ በ እግልሚ ጢሾ ሰበት ገብአት ቱ። ከእብሊ ለትልህየ ጣሸት መ ትትበሀል። በርጅ ህዬ ንውዕየት ናይለ ረቅሰት አው ለትልህያ ተ። ወእብሊ በርጅመ እምብለ።
ትልህየ ምርግዲ አው ወረዴ ገበይ ትልህያሀ ምን እንረኤ እብ ቀበለ አው እብ ከሊል ልተልሀወ። መብዝሖም መበርጀት ምስል እግል ልበርጆ ቀድሮ። መስሐሊት ወሰምሀሪትመ ለልብሉ ህለው። ለፈርግ እት ሐፋነት ወበራደት ናይ ዝብጠት ከበሮ ወካረዮት እገር ቱ።
(ዝያድ ተውድሕ እብ ሸርሕ)
ጎልየ
[edit | edit source]እለ ትልህየ እለ መንሰዕ፡ ቤት ጁክ ወብሌን ሌጠ ልተልሀወ። ዝብጠት ከበሮ፡ ገበይ ሕላይ ወብዕድ ኩሉ ዲብ ጎልየ ለገብእ ሐረካት አድሕድ መስል። ውላድ ወአዋልድ ምስል ለሐሉ ወቅት ፋረዮት አው ሕላየት እግል ልቀይሮ ሐዘው ምን ገብእ ላኪን ውላድ ቶም ሆይ እንዴ ቤለው ሕላየት ብዕደት ለቐይሮ አው እግል ልሕመው ወለ ሐምዱ አድሕድ ገንግሮ።
( ዝያድ ተውድሕ እብ ሸርሕ)
እትሊ ወቅት እሊ ምስል ዐውለመት ዓዳትነ ሚ መስል ህለ፧ ዝያድ እብ ሸርሕ፦
[edit | edit source]ተመት