Wp/tig/አቅሊም ግብለት ቀይሕ በሐር

ሸክል እዳረት አቅሊም

እት አቅሊም ለህለ አፍረዐት ወዛራት እት ሓንቴ አርባዕ ቅስም በህለት፡ እትቅትሳድ ወእጅትማዕየት፡ ብንየት ትሕትየት ወእዳረት መቅሬሕ ሽቁል እብ ተርጀሞት ሽቄ። ለበዝሐ እተ አቅሊም ለገብአ ዐባዪ ነሻጣት ዐማር እብ መርከዝየት ሕኩመት ለትሸቀ እት ገብእ፡ እተ አቅሊም ለህለ አብካት ወጀዋእዙ ለወድሕ እትገብእ፡ እተ ከስሱ ሽክል እንዴ ገብአ እግል ሐብሬ ዱሉይቱ።

አቅሊም ቅብለት በሐር ቀየሕ እብ ዓመት እንዴ ትጀረበ ፈርያቱ ለትረአ 129,884 ሄክታር ናይ ሓርስ ኣራዲ ለመልክ እትገብእ፡ እስክ እለ 91,621 ሄክታር እት ሰማን ምዴርየት ልትሓረስ ሀለ። ምነ ውቁል ረወሪት፡ ወጸድፍ ምፍጋር ለልትከሬ ዝያድ 11 መሓዛት ዐባዪ ወወሓይዝ ትርበት ወጂበት ወማይ እንደ ጸብጠው ሰበት መጽኡ እት ሙስተቅበል እት ተጠውር ሓርስ ለልትሓመድ እተይ እግል ልትረከብ ሰእየት ዐባይ ሀሌት። ምዴርየት ሽዕብ፡ አፍዐበት፡ ግንዳዕ፡ ፎሮ፡ ገልዓሎ ወቀሮራ ለሀለ ርሒብ ጋድሞታት ሓርስ መትነፈዐት ናይ እሊ ርዝቅ ቶም። እት ገሌ ክፈል ናይለ አቅሊም ክልኦት ሒን ዝላም ለቡ ኣካናት ሰበት ሀለ በይኑ ወህበት ፍንቲት ናይለ አቅሊምቱ።

አቅሊም ቅብለት በሐር ቀየሕ ብዙሕ ሔዋን ከደን ክም ህመም፡ ነላት፡ ሽወክን፡ አከሪት፡ ሰገን፡ ኣራበት፡ ወአዱግ ከደን፡ ክምሰልሁመ እብ ደረጀት ዐለም ገጹ እት ሰሪት ለሀለ ዓንዶላይ ለልትበሀል ስራይር ወብዕድ ልትረከብ ዲቡ። ለእብ መህሮት ኣክደር ለልትኣመር ድበዕ ሰሜናዊ ባሕሪ፡ እት ክል ሰነት ዝያድ 700 ሚሊ ሜትር ዝላም ለትካሬ ዲቡ እት ገብእ፡ እት ወራታት ኢኮ- ቱሪዝም በህለት ስያሐት፡ ወከለቦት ሓዲቀት ወጠን፡ ኣፍረዮት ፍረታት ወቡን ምህምቱ። እትሊ ለሓልፋ 20 ናይ ሕርየት ሰኖታት ሕኩመት ወሽዐብ ዲብ መብዳእ መትንካብ እት ኖስ እንዴ ረከዘው፡ ጀላብ ሐቀቆት ደማነት ነብረ እት ሐፊዝ ማይ ወትርበት ሽቅል ክቡድ ላኪን ሀዬ ስርጉል አግደው። እት ቀበት 11 ሰነት 831,434 መትር እብ ዶዘር 747,869 መትር ሀዬ እብ ነሐር ኣዳም ወኣብዕረት ከምስልሁመ 5,271 መትር እብ ጋብዮን፡ ዓመተን 2,497,302 መትር ሪም ለቡ መሽከፈ ወሓይዝ ትሽቀ። እታ ሐልፈየ 20 ሰነት ምን ዝላም ኣውለት አስክ ዝላም አውል ለልአቴ ወእብ ጀሪፍ ለገምል ፈርያት ለለትናይት እተይ ከም ተረከበ ምኑ ልትአመር። እብ እንሱስ ንዋይ ሐሊብ ፡ እንሱስ ደወርህ ወንህብ አስክእለ ሽቅል ለለትሓዝዩ ምንማቱ፡ እግል ዲማ መበገሲ ለገብእ ወቀይ ጋብእ ሀለ። አንውየት፥ዓጩይ ወሔዋን ከደን እግል እግል ልሰስን እት ቅብለት ወግብለት በሐር(ቀላቅል)፡ እት እዳራት ደዋሒ ደንገሎ፡ መሓባር፡ ነፋሲት፡ እማትከላት፡ ፈረ’ሰግ፡ ማይ ኣጣል (ጊንዳዕ)ወንገቦ፡ ገደም፡ ደናንሎ (ፎሮ) ፈልከት፡ ቀላመት፡ ገብገብ (ኣፍዓበት) ኢንገል፡ ቡሬ፡ ቦርዶለ፡ ድሉሕ፡ ዳሌን (ገልዓሎ) እት ነቅፈ ፊደል ፐ እስክ ፈለግ ሽክ፡ ረወሪት በቅለ፡ እንድላል ለባ፡ ወጠንያይ ወኣቅሊማይ ናይ ቃትራ ወመሽፈል ለገብእ ሕሩይ ኣካናት ከምትፈረገ።

አቅሊም ቅብለት በሐር ቀየሕ ግንራሪብ በሐር ረዪም፡ ናይ ጠቢዐት ወትራስ ውርስ፡ ሆቴላት ወመትፈግዒ ኣካናት፡ ለሔሰት ብንየት ትሕትየት እግል ተጠውር ስያሐት ምነ እብ አውለውየት ለልትረተቦ አቅሊምቱ። ስቅራት/ሽዓር ውዛረት ስያሐት “ስለስ ሒን እት ገበይ ክልኤ ሰዐት” እብ ዓመል እግል ንርኤ እት ናይ 100 ኪሎ መተር ሰፈር፡ ሰለስ ሓለት ጀው ኣትዳወሮት ልትቀደር። እሊ ህዬ ፍንቱይ ህያብ ናይ እሊ አቅሊም እሊ እት ገብእ፡ እት ስሕበት ቤጽሐት ዐድ ወካርጅ ምህም ወድዩ።

ጂኦግራፍያይ መካሪት

ርዝቅ ማይ

ሕሩይ ጁዙር፡ እብ ነዳፈቱ ለልትአመር ግንራሪብ በሐር፡ ሐንቴ ርዝቅ ማይ ለለትዐጅብ መትመዳድ ወብዝሔ ዕምቦበታት በሓር፡(ኮራል ሬፍ) ለልአትዐጅብ ለትፈናተ አንዋዕ ወብዝሔ ሰራይር በሐር። ደማነት ለቡ ወጣፍሕ እግል ተዊቅ ለልትወጤ ክፈል በሐር (ዳይቪንግ ሳይትስ) እት ካልኣይ ሐርብ እዲነ ለቶቀየ በዋቢር ለልጠውር መትፈግዒ ፋግዖት እት ምግብ ጁዙር። ብዝሔ መክሉቃት በሐር

ርዝቅ አርድ

እብ ኣስባብ ጂኦግራፍያይ መካሪት ሰለስ ሒን እት ክልኤ ሰዐት (ሕፉን፡ ብሩድ ወምግባይ ጀው) መህሮት ኣክደር ናይ ቃባት ሰሚናዊ በሕሪ። ግርመት ኣጸድፍ ምፍጋር ወኣውሎታት እስክ 3019 ምትር መትወቃል ለቡ ክም ከረ (ምዴርየት ፎሮ) መድህር ደናክል/ደንከል ዲፕሪሽን (-100 ሜትር ምን ተሓት ሽጢ- በሐር ) ( ምዴርየት ገልዕሎ) ገዲም ወሐዲስ ታሪካይ አካናት፥ ኣዱሊስ ወዙለ፡ ቡየ ዝያድ (1ሜልዮን ሰነት ለወዴት ሐምሐመት ወገሎ ወለት አንሳይት ለትረከበት እቱ) 2ይ ወናይ ደንጎበ ክፈል አቅሊም ቅብለት በሐር ቀየሕ አብዱር፡ እት ምፍጋር ጸሓይ ግንራሪብ ዙለ ሐድ 60 ኪሎ ምትር ጀሀት ግብለት ምፍጋር ጸሓይ ምን መዲነት ባጽዕ እንደ ሬመት ትትረከብ። እትሊ ሸባህ እብ ዋጅብ ለትሰጀለ ሰነድ አው ወሳይቅ ለቡ፡ እብ ዕምር ለዐበ ወለ ገደመ፡ ወድ ሚን ኣደም ቀደም 125,000 ሰነት እግል ርዝቅ አጥራፍ በሐር ከም ትነፈዐ እቡ ለለርኤ፡ ለትፍናተ ናይ እመን መሻቀዪታት ተረርፍ ክልቀት በሐር ለጸብጠት አካንተ። ገዲም ወታሪካይ ምስግድ ሰሓበ፡ እት እት ሰነት 615 ሐቆ ተውሊደት ነቢ ዒሰ እብ ሰሓበት ነቢእ መሐመድ ለትበነ፡ 643 ዕምር ለቡ ገዳም ደብሬ ቢዘን፡ አቅብር ደራቡሽ ወብዕድ። ታሪካይ ድፈዓት ነቅፈ ወቅብለት ምፍጋር ጸሓይ ሳሕል ወጀብሀት እምዐሚዴ። ጠቢዕያይ ማይ እት ማይ-ውዑይ፡ ጋሕቴላይ፡ ኢራፋይሌ፡ አፍዐበት ለልትረከብ፡ እት ስራይ ዐድ ሳረዮት ሕማም ቀርበት ወአሰራር ዶር ዐቢ ቡ።

አሽካል አርድ

አክደር መዕጽየት ሰሜናዊ ወደቡባዊ ባሕሪ (ምዴርየት ግንዳዕ) ገደም ኣክደር ኣካን( ምዴርየት ባጽዕ) አድብር ኦምሌ (ምዴርየት ፎሮ) ረወሪት በቅለ፡ እንድላል፡ ላባ ( ምዴርየት ነቅፈ) ወብዕድ። ፍንቲት ግርመት ለሸምል ቡሬ ኣክደር ኣካን (ዓጩይ፡ ሰዓር፡ ሔዋናት ከደን ምስል ግንራሪብ በሐር ወጠኒያይ ቀትረ ወንገቦ (ምዴርየት ፎሮ) ርዝቅ ሔዋን ከደን ለመልክ ጣፍሕ (ሰገን፡ ኣራብ፡ ዓዶላይ ወብዕድ) ሸምል። ሓይሳም ቄርአት እሊ ዲብ ክልኦት ክፈል እንዴ ገብአ ለፈግረ ሳሌሕ ገመ ለተርጀመዩ ክቱብ አቅሊም ቅብለት በሐር ቀየሕ እብ መናሰበት 20 ሰነት ሕርየት ለአፍገረየ መጀለት ምነ ለትነሰኣቱ።