Wp/tig/ትግራይት ወመትሃግየተ

ህግየ ትግረይት እት አምዳር ኤረትርየ ብዞሕ ልትሃገወ። ሰብአ ብዝሓም እት ገብኦ፡ ዲብ ኩሉ አቃሊም ዐድነ ፍንጡራም ቶም። ትግራይት ለህግየ ዲብ ገብእ፡ ለሰብአ ትግሬ ልቡሎም። ሂገ አብሆም ወእሞም ትግሬ ላተ ገባይል ህዬ እሎም ቶም።
1. ክልኤ መንሰዕ
መንሰዕ ቤት አብርሄ ወመንሰዕ ቤት ሸሐቀን ሐው ዲብ እንቶም፡ ምን ሕድ ትፈናተው። ወአዜ ክልኤ ገቢለት ሰበት ገብአው፡ “ክልኤ መንሰዐ አው ክልኤ ሀይገት” ልትበሀሎ ህለው። ህግያሆም ትግረይት ሌጣ ተ። መንበረቶም እብ ንዋይ ወእብ ሐርስ ተ። ምናተ አዜ ንዋይ ሰበት በደ ምኖም፡ እብ ሐርስ ልትናበሮ ህለው። ዲኖም ምን አወሎም ክስታን ቶም፡ ወክል ምኖም ቤት-ክስታን ወአቅሸት ዐለ እሉ። ደአም ለአቅሸቶም ቅራአት ለኢለአምር ገብአ። ምን ገጽ ሐር ህዬ እስላም እት ምድሮም መጽአው ከአተመስለመዎም። ከለበዝሐው ምኖም እስላም ገአው። ላኪን ገሌ ሑዳም አስክ አዜ ክስታን ዲብ እንቶም ህለው። መሐደር ክል ምኖም ድጌ ቱ በሀለት ኦሮትከ ድጌሁ ቡ። ለደገጊቶም ኢልግዕዝ። ደአም ሐትሐቴ ዶል መስከብለ ድጌ በድሎ (ነክሶ)።
ቤት-አብርሄ እት ዘበን ቅዱም፡ ድጌሆም ሀይገት ዐለ። ወሐር ምን ሀይገት እት ገለብ ነክሰ። ወለድጌ ምን ገለብ ክልኤ እዋን ሰብከ። ለሐቴ ኢነት ዲብ ተሰሰ ሐድረ ወለካልእ ህዬ አስክ ላበ ሰብከ ከዲበ ሐድረ። እት ላበ አስክ አዜ ድመን ድጌ ለልቡለ አካን ህሌት። እለ ለመስከቦም ነብረት አካን ተ። መደት ሐቴመ ዲብ አግዐሮ ነክሰ ወሐር ምነ ዲብ ደንጉረ ነክሰ ወሐቆሀ ዲብ ገለብ አቅበለ ወአስክ አዜ ዲበ ሀለ። አይባትለ ድጌ ቅሻሸ ወስቅሎ ነድቆ፡ ወዲበ ቀበቱ ቤት- ቤቶ ናይ ተካይብ ወዱ። ወክድለ ምግዓዞም፡ አብዕረት፡ አብቁል ወአዱግ ልጽዕኖ ነብረው። ቤት ሸሐቀን ህዬ፡ ዲብ ዘበን በዲር፡ ድጌሆም ሐምሕም ዐለ። ወሐር እት ገርበት-ምሕላብ ነክሰው ወአስክ አዜ ዲበ ሀለ። ግምድ ለምድር አዜ ሰበት ትመደነ፡ ባክ- ሕድ ሳክናም ህለው። ወአብያቶም ወመጽዕኖም ክም ሐዎም ቤት- አብርሄ ቱ። እተ መደት ቀዳሚት ለድጌ ምሕላብ ማይ ሰበት ሬመዩ፡ ዲብ ብዕድ አካናት ማይ ነክስ ነብር ዐለ። አዜ ላተ ምሕላብ መዲነት ወዓሲመትለ ምዴርየት ጋብአት ወስክንት ህሌት።
2. ማርየ-ቀየሕ
ወማርየ-ጸላም ማርየ ቀየሕ ወማርየ ጸላም ሐው ቶም። አብዕብ ክልኤ ማርየ ወክልኤ መንሰዕ ህዬ ሐው ቶም። ማርዩ ወማንሹ ህዬ ልትበሀሎ። ወሐር ምን ሕድ ትፈናተው ወክል ምኖም ክልኦት ፍልቅ ገአ። ከማርየ ጸላም ወማርየ ቀየሕ አው ክልኤ ማርየ ምን ሕድ ትፈናተው ከክል ምኖም እብ ዐዱ ወምድሩ ገብአ። ወአዜ ማርየ ቀየሕ ወማርየ ጸላም ልትበሀሎ ህለው። ሂጋሆም ትግረይት ሌጣ ተ። መንበሮሆም እብ ንዋይ ተ፡ ወገሌ ሑዳም ምኖም ህዬ ለሐርስ። ዲኖም በዲር ምን አብዕቦም ክስታን ዐለው፡ ደአም ሐር አመስለመው ወአዜ ኩሎም እስላም ቶም። መሐደሮም ክል ምኖም እት ረአስ ገርሀቱ ሓድር ትረክቡ። ወክልክልኤ ወሰልሰለስ ቤት እቡ ምስል ለሐድሮ፡ እሊ በሀለት ለምድሮም ምስል ለገብአ ምስል (ገወውር) ገብኦ። ወለደገጊቶም ክእነ ፍኑጡር ቱ። ክል ምኖም እት እረፍ ቀሪሙ ሓድር ቱ። ወቅሻሻታት ነድቆ፡ መጽዕኖም አብዕረት፡ አዱግ ወሐትሐቴ በቀል ነብረ።
3. ሰለስ መፍለስ
ሐባብ፡ ዐድ ትማርያም ወዐድ ተክሌስ ሰልሲቶም አብዕቦም አስገዴ ቱ። አስገዴ ምን ምድር ከበሰ ትከረ። ወገሌ ልብሎ አስገዴ ምን ምድር ትግራይ ቀንጸ ወእንሰር እት መጽእ እት ምድር ቤት-ቶሽም (ደቂ ተሽም) ወዐድ-ንፋስ ሐድረ። ወሐር ምን ዐድ ንፋስ ቀንጸ ከእትሊ መስከቡ ለአዜ ታርፌሁ ለሀለ እቱ ትከረ። ሑ አስገዴ ላኪን እት ዐድ ንፋስ ተርፈ። ወእብሊ ሰበብ፡ አብዕብ ሰለስ መፍለስ ወአብዕብ ዐድ-ንፋስ ሐው ቶም። ወለዐድ አስገዴ ወሑሁ እት ምድር ትግራይ ለተርፈ፡ ለታርፌሁ እቱ ሀለ ወአስክ አዜ ውላድ አስገዴ ልትበሀሎ ህለው። ወእብሊ ሰለስ መፍለስ ቤት-አስገዴ ልትበሀሎ። ደአም ገሌ አዳም ልብል፡ አስገዴ ምድሩ ዐድ-ንፋስ ቱ ወምኑ ትከረ። ወለሐዉ ላተ ዲብ ዐድ-ንፋሶም ተርፈው። ሐር አስገዴ መፍለስ ወልደ። ወመፍለስ ህብቴስ፡ ወተክሌስ ወአቢብ ወልደ። ህብቴስ ተረፉ ሐባብ ቱ። ሐባብ ገሌሁ ምን እንሰር ሕዱድ ወገሌሁመ ምንኬን ሕዱድ ዲብ ሶዳን ወኤረትርየ ነብር። ወተክሌስ ተረፉ ዐድ- ተክሌስ ቱ። አቢብ ዐድ ትማርያም ወልደ። ከዐድ ህብቴስ አው ሐባብ፡ ዐድ ተክሌስ ወዐድ ትማርያም ክሎም ምስል ሰለስ መፍለስ አው ሰለስ ሐባብ ልትበሀሎ። ክሎም ህዬ ሂጋሆም ትግረይት ተ። ዲኖም በዲር ክስታን ዐለ።
ወአክል አክል ዐድ ህብቴስ ቤት-ማርያም፡ ታቦት ወአቅሸት ዐለው እሎም። ወሐር ከንቴባይ ጃውጅ አመስለመ። ወእግለ ቀሺ እግለ ታቦት ሳብረ ቤሎ። ወሐር ለቀሺ ቤለ፡ “አነ ታቦት ማርያም እግል እሳብር ይእረዴ። ወከንቴባይ ጃውጅ እግለ ታቦት ኖሱ ነስአየ ከእብ መሳር ፋከከየ። ወሐር ለአቅሽሽመ አመስለመው። ወተረፎም ገሌሁ መሻይክ ዲብ እንቱ አስክ ዮም ሀለ። ወእብለ ገበይ እለ ሰብ ሰለስ መፍለስ ኩሉ አመስለመ ወአስክ እለ እስላም ዲብ እንቶም ነብሮ ህለው።
መንበሮሆም እብ ተዋብ ንዋይ ተ፡ ተዋቦም እንሰ፡ አጣል ወአባጌዕ ቱ። አብያቶም ምን ተካይብ ቱ። ደአም እተ አካነትለ ሳብት ድጌሆም፡ ለአብያቶም ሐሌልመ ለሐሉሉ (ለሐሉጡ)። ደገጊቶም ሰብክ ወሳግም፡ ወለንዋይ ሐድ ምዕል ለትረይም መሳፈት ዲበ ለዐይር። ወምነ ንዋይ ሓልብ እተ ድጌ ለአቴ፡ አው ክል ዎሮትከ ምነ ንዋዩ እተ ድጌ ምስሉ ሕልብ ከሬዕ። ወክድለ ምግዓዝ እንሰ፡ አብዕረት፡ አዱግ ወሐትሐቴ በቀል ልጽዕኖ። ደአም ለደገጊቶም እንዴ ኢልግዕዝ፡ ሰልፍ ተውሮ ወሐር ለአግርበቶም ዲብለ እግል ልግዐዞ ዲበ ኣማም ለህለው አካነት ጎርቶ። ወለድጌሆም እት ኣውለት ሐቴ አካን እተ ለሐድር፡ እት ቀላቅልመ ዲብ ሐቴ አካነት ለሐድር። ድጌ ዐድ-ህብቴስ ምን ሰብክ ነቅፈ ለሐድር ወምን ሰብክ እት አልጌነ አው ወድ-ጋን ለሐድር። ድጌ ዐድ-ተክሌስ አካናት እሙር አለቡ። ደአም ለበዜሕ አውካድ ዲብ ኣውለት እት እዴ-አትበ ለሐድር፡ ወምን ሰብክ እት ሀበሮ መጆብ ነኪስ ቱ። ወድጌ ዐድ ትማርያም ምን ሳግም እት አፍዐበድ ሐድር። ወምን ሰብት ኣካት። ሰብ ሰለስ መፍለስ እት ቀዳሚት ሰብ ርዕዮ ንዋይ ነብረው። አዜ ላተ ዲብ ለክብከ እት ባካት ቅፍርለ፡ እት ሀበሮ ወዲብ ረወሪት ነቅፈ፡ በቅለ፡ እንድላል ወማሬት ክምሰልሁመ ዲብ መሀየእ፡ አፍ- መሓዝ ወመቀዳም ለሐርሶ ህለው። እተ ሐርስ ህዬ ዐድ ትማርያም ለአበዝሖ። ወውላድ መፍለስ ምን ቤት-ጁክ፡ ምን ክልኤ መንሰዕ ወበላይን እክል ለአተርቦ ነብረው። ወምን ባጽዕመ እክል ወሩዝ ለአተርቦ።