Wp/tig/መሐመድዐሊ ሐሰን አልአሚን

ሽሂድ ምሔርባይ መሐመድዐሊ ሐሰን አልአሚን (አሚን ኩዌት) (ዲብ ዓደት ቀብሩ ለትቀረአ 28-11-23)

ዮም ዲብ ስርሐ ዎሮ ምን አወላያም ወስቡላም ፍራስ ምሔርበት ኤረትርየ፡ ዲብ አሰሶት ወአፍየሖት ዕላቀት ሰውረት ኤረትርየ ወድወል ከሊጅ ዐረብ - ዶር ዐቢ ለአውፈ ምሔርባይ ምናድል መሐመድዐሊ ሐሰን አልአሚን (አሚን ኩዌት) ሓድራም ህሌነ።
ምሔርባይ መሐመድዐሊ ሐሰን አልአሚን፡ ዲብ ሰነት 1937 ምን አቡሁ ሐሰን አልአሚን ወምን እሙ ከዲጀ ሙሰ ረብቶ - ዲብ ሕርጊጎ ትወለደ። ዕምሩ እት መሐመድዐሊ አልኣሚን (አሚን ክዌት) ዐብደለ መሐመድዐሊ (መዐልም) ደረጀት ተዕሊም ክምሰል በጽሐ፡ ምን ሰነት 1944 እንዴ አስተብደ እት መአንብታይት ወምግባይት መድረሰት ሳልሕ ባሸ ኬክየ ዲብ ሕርጊጎ አስተብደ። ዲብ ሰነት 1953 ተዕሊሙ እግል ለአተላሌ አስክ መስር ሄረረ። ዲብ መድረሰት ሕልዋን - ካይሮ ካልኣይ ደረጀት ምህሮሁ አትመመ።
ግረ እሊ እበ ዐለ እቱ ዛይድ ሽዑር ወጠን ናይለ ቅወት ለሀይ በህለት ዲብ ሰነት 1962 ዲብ መስር እብ ስቡላም ደረሰ ወብዕዳም ኤረትርዪን ስያስዪን ለተአሰሰት ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ ነፈር እንዴ ገብአ እብ ወራታቱ ወመትሰባሉ ዲብ ስያስያይ ንዳል ተሕሪር ሸዐብ ኤረትርየ ተሓበረ።
ዲብ ሰነት 1968 እብ ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ እንዴ ትየመመ ሓለት ስያሰት ሸዐብ እት ረአስ ኤረትርየ እብ ንዛም እስትዕማር ሀይለስላሴ ጀሬ ለዐለ ጀራይም ወአከይ መዋዲት እግል ልግነሕ ዲብ ኤረትርየ አቅበለ።
ሐቆ መደት ሐጫር ዲብ ኤረትርየ ህዬ፡ አስክ ደውለት ክዌት ሳፈረ። ዲብ መዲነት አልኸፍጂ - ዲብ ሐቴ ናይ ቢትሮል ሸሪከት ክምሰል ካትብ ዲብ ሸቄ ህዬ ዓድለት ቀድየት ኤረትርየ እግል ለትአምር ለዲብ ሜዳን ለተአምበተ ግድለ ስለሕ ሸዐብ ኤረትርየ እግል ውላድ ክዌት ወብዕዳም ውላድ መንጠቀት ከሊጅ እግል ለትአምር ለትፈናተ ተዕቢኣት ወደ። ዲበ ወድዩ ለዐለ ተዕቢኣት ምስል ብዝሓም ሰብ ሰልጠት ደውለት ኩዌት ዕላቀት ወምስንዮት እንዴ አሰሰ፡ ቀድየት ኤረትርየ ዝያደት እብ ድወል ዐረብ እግል ትትአመር፡ መራሐመት ወተእዪድ እግል ትርከብ እብ መትአያስ ለከድመ ምሔርባይ ቱ ለዐለ።
ምሔርባይ አሚን ኩዌት ነፈር ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ ሰበት ዐለ፡ ምስል ቅያደት ናይለ ተንዚም ዱቅሪ እትሳላት እት ወዴ ዲብ ኩዌት እንዴ መጽአው ምስል ሰብ ሰልጠት ወዝያደት ስምዐት ለቦም ውላድ ኩዌት እግል አትኣመሮት ሊከ ቀደመ። ክምሰል ፍገሪቱ ህዬ ሰውረት ኤረትርየ እዕትራፍ ወሰዳይት እግል ትርከብ ቀድረት።
ዲብ ሰነት 1968 ቅያደት ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ እግል መሐመድዐሊ ሐሰን አልአሚን ረስሚ ወኪል ናይለ ተንዚም ዲብ ኩዌት እግል ልግበእ የመመቱ። እብ አሳስ እሊ ህዬ፡ ዕላቀት ሰውረት ኤረትርየ፡ ክዌት ወብዕዳት ድወል ከሊጅ ዐረብ እግል ትፍየሕ ወእግል ትተረድ ዶሩ ቀደመ።
ምሔርባይ መሐመድዐሊ መስኡል ረስሚ መክተብ ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ ዲብ ክዌት ክምሰል ገብአ ወራታት ተዕቢያቱ እንዴ አፍየሐ ሰውረት ኤረትርየ ፋዬሕ መራሐመት ናይ ማል ወመዕነውየት ሰዳይት እግል ትርከብ ጅህዱ ዝያደት አተላለ። ዲብ ክዌት ለዐለው ኤረትርዪን ላጅኢን ረስሚ ናይ መንበሮ እጃዘት ክምሰል ረክቦ፡ ብዝሓም ኤረትርዪን ደረሰ ምን ሕኩመተ ደውለት ምንሐት ተዕሊም እግል ልትሀየቦም በክት ክምሰል ረክቦ ለትጻገመ ወተረት ዐባይ ለአግደ ምሔርባይ ቱ።
ቅዋት አሸዕብየ ተሕሪር ኤረትርየ ምን ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ ክምሰል ትፈንቴት ምሔርባይ መሐመድ ዐሊ ሐሰን አልአሚን ዲብ መጦረ ዲብ ሜዳን ለዐለት ቅዋት ሸዕብየት ወቅያደቱ እንዴ በጥረ ዋዴሕ መብደእ ነስአ። አሚን ኩዌት እግል ጀብሀት ሸዕብየት ተሕሪር ኤረትርየ ለሳደፈ ስዱድ መራሕል ወቴለል እንዴ ጋብሀ ዲበ ናድል እቱ ለዐለ ወክድ፡ ምን ኩዌት ወድወል ከሊጅ ለትቀደመ ናይ ማል ወዐስከርየት ሰዳይት፡ ዱቅሪ አስክ ጀብሀት ሸዕብየት ዲብ ነድእ፡ ዲብ አደቀቦት ቅድረት ተንዚም ጀብሀት ሸዕብየት፡ ክምሰልሁመ ዲብ ጋብሆት ክሉ ጻብኢታት ወተሐድያት እብ ስሙድ ዲብ ዋጅህ ወለአፈሽል ለኢልትሐለል ዶር ለአግደ ስቡል ምሔርባይ ቱ።
ዲበ ስዱድ ቴለል፡ ለፍንጌ ጀብሀት ተሕሪር ኤረትርየ ወልኡክ ካርጅየት ቅዋት ሸዕብየት ተሕሪር ኤረትርየ ዲብ ካርቱም ለገብአት እትፋቅየት እንዴ ትቃወመ ምን ሐዲስ ዲብ ሜዳን ምስለ ዐለት ቅያደት ቅዋት ሸዕብየት እንዴ በጥረ ታሪካይ መባጥረ አስበተ። ምሔርባይ አሚን ኩዌት ምስል ሰብ ሰልጠት ኩዌት ለአሰሰየ ዕላቀት ትርድት ዲብ ልትነፈዕ ህዬ እግል ጀብሀት ሸዕብየት ተሕሪር ኤረትርየ ዲብ ብዕዳት ድወል ሳድፍ ለዐለ መሻክል ዲብ አርሀዮትመ ዶር ዐቢ እግዱይ ቱ። ሙጀርሒን ምናድሊን ዲብ ኩዌት እንዴ መጽአው እግል ልትዓለጆ፡ እብ እህትማም ሸቀ። ዲበ ደውለት ሕክምነ እግል ልግበእ እሎም ለኢትቀድሮ ህዬ እብ ገበይ ናይለ ሰብ ርዝቅ ላቶም መሳኒቱ ዲብ ብዕደት ደውለት ክምሰል ገይሶ ወልትዓለጆ ዲብ ወዴ ዐባይ ተረት ለአግደ ስቡል ምሔርባይ ቱ።
ሽሂድ ምሔርባይ መሐመድ ዐሊ ምን ቅያስ ወለዐል ዕሹር ራቴዕ ዓድል ወርሒም ሰበት ዐለ መትዐጃብ ወሕሽመት መልሂቱ ወመሻቂቱ ክምሰልሁመ ሰብ አምሩ ለረክበ ስቡል ምናድል ቱ። ሽሂድ መሐመድ ዐሊ እበ ሳደፈዩ አመቱ ኢተአመረት ሕማም ጽብሕ ምድር ዮም 26 ኖቨምበር 2023 ዲብ 86 ሰነት ዕምሩ ዲብ እስብዳልየት ቅዋት ጀው አስመረ አስተሽሀደ። ሽሂድ መሐመድ ዐሊ አብር ክልኦት ውላድ ቱ። ዓደት ቀብሩ ህዬ ሰብ ሰልጠት ሕኩመት ኤረትርየ፡ ፈተቹ ወመሳኒቱ ዲበ ሻረከው እተ እብ ሕሽመት ዐባይ ተመት። ውዛረት ካርጅየት እብ እስትሽሃድ ምሔርባይ መሐመድ ዐሊ ሐሰን አልአሚን ገሀየ ወሐዘነ ዲብ ሸሬሕ እግል ዓይለቲ ወፈተቹ ኤማን ወሰብር ለሀበኩም ትብል። ዝክር ዲመ እግል ሹሀዳነ! ውዛረት ካርጅየት